جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از حاج محمدکریم خان قاجار کرمانی، در پاسخ سه مسأله‌ای که از آقا محمدعلی فرزند تاجر رشتی رسیده است: یکمین دربارۀ «حقیقة علل اربعة» است، و یکی دربارۀ اینکه چرا حضرت حسین یکی از دختران خود را در مدینه گذارد و به کوفه نبرد. نام رساله در ص. ع. رسالۀ علل اربعه خوانده شده است. آغاز: حمدله. و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین... و بعد، یقول العبد الاثیم کریم بن ابراهیم انه قد ارسل الی جناب الزکی... آقا محمدعلی بن التاجر الرشتی... بمسائل ثلاث. انجام: علی نهج‌الاجمال. فلنختم الجواب حامدالله الوهاب الملهم للصواب.

جامع و كاتب نسخه: شيخ ابراهيم تهراني. از شاگردان حكيم (حاج ملا هادي) سبزواري. وي يازده رساله از افادات حكيم مذكور در مسائل و مباحث فلسفي و معارف و اعتقادي را كه در پاسخ به پرسش هاي اشخاص نگاشته است جمع در تدوين داشته. پنج رساله ازين مجموعه در جلد چهارم فهرست بنام «اجوبة المسائل» بتفصيل معرفي شده. مندرجات درين مجموعه باجمال: 1- اجوبة المسآئل: اسمعيل عارف بجنوردي. 2- اجوبة المسآئل: شيخ احمد يزدي. 3- اجوبة المسآئل الخلخالية: سيد سميع خلخالي. 4- رساله در رد شيخ احمد احسائي: در شرحش بر «رسالة العلمية» فيض كاشاني. 5- اجوبة المسآئل: اسمعيل عارف بجنوردي. 6- اجوبة المسآئل: پاسخ ده پرسش شيخ ابراهيم تهراني كه مدون اين مجموعه است. 7- اجوبة المسائل: شش پرسش رسيده از شهرستان قم. 8- منظومه پارسي: پرسش و پاسخ در معني حديث شريف «موتوا قبل ان تموتوا». 9- اجوبة المسآئل: سيد صادق سمناني. 10- اطلاق اسمآء الله تعالي 11- اثبات وحدت فعل واجب تعالي. نسخه: ناقص. (مهدي ولائي) [فهرست آستان قدس 11/348]

كلياتها و جزئياتها و معقولاتها و محسوساتها تعالي. (محمد تقي دانش پژوه) [دانشگاه تهران 16/367]

در پاسخ پرسش هاي مولي محمد علي خراساني «ساكن ارض الغري» (نجف). با روش «قال سلمه الله» و «اقول» . در ديباچه گويد اين پرسش ها براي شيخ من (احسايي) فرستاده بود و ايشان مرا به پاسخ وا داشتند نمايه پرسش ها در 5 بند در «فهرست كتب مشايخ: 313» آمده است: 1. وجه انحصار شرايع به شش گروه، 2. آيا ديگر پيامبران اولوالعزم بر كافه مردمان مبعوث بوه اند؟، ‌ائمه اربعه حاضر. 3. ديگر پيامبران و جنيان، 4. آيا پيامبر ما و ديگر پيامبران اولوالعزم بر همه اشياء فرستاده شده اند. نام رساله برفراز نسخه «رساله جواب ملا علي خراساني» و در «فهرست كتب مشايخ» «رساله غريه» و در «فهرست تصانيف» محيط كرماني (هف) به نام «اجوبة مسائل ملامحمد الخراساني في احكام الشرايع الست المنسوخة منها و الناسخة ... » آمده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد‌، فيقول العبد الجاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي. ان جناب المولي الاكرم ... مولينا محمد علي ساكن ارض الغري ... قد ارسل الي العلم الانوار ... و كان شيخنا في غاية الاشتغال. انجام كتاب: و قال رسول الله (ص) علي ما رواه ابن عباس انه لايوجد عند احمد من الخلق شيئي من الحق الا بتعليمي و تعليم علي (ع). و هنا نختم الكلام ليكون ختامه مسك. و لاحول و لاقوة الا بالله ... [دائرة‌ المعارف اسلامي 1/184؛ اعلام، 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: ‌تصوير]

پاسخ از پرسشهائي است راجع به بعضي از مسائل اعتقادي كه از مؤلف نموده اند. و بنا بگفته ذريعه 13/31 بنام ركن الدين محمد تقي ميرزا برادر ناصرالدين شاه قاجار در ايام حكومتش در مشهد مقدس بسال 1299 نوشته است. (سيد احمد اشكوري) پاسخ پرسشي است در چگونگي عقل بالتفاوت نزد اشخاص. (جعفر اشكوري) پاسخ پرسشي است كه اهالي بادكوبه از حاج محمد جعفر بادكوبه اي نموده اند و وي پاسخ آنرا به مؤلف سپرده است. سؤال در مورد پيامبر و ائمه عليهم السلام مي باشد كه زمان شروع پيامبري و علامت پيغمبري و بيان معجزه اي از آن حضرات و تفصيل آنان بر سائر پيامبران و خواب و حيات آنان بعد از فوت مي باشد. (جعفر اشكوري) [مرعشي 1/179؛ دانشگاه اصفهان 1/28؛ براي شرح حال وي بنگريد به: الكرام البررة 1/354، تراجم الرجال 1/263]

رساله اي مختصر در بيان علم الهي و دلايل اثبات و رد آراء مخالفين آ‌ن كه به سبك و اسلوب متكلمين اماميه نگاشته شده است. (طيار مراغي) [امام صادق چالوس ص 229]