جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از اندیشمندانی که هم در حوزه علوم تجربی دارای مدرک پزشکی است و هم دانش آموخته ی فلسفه است ریموند مودی است. او یکی از افرادی است که به قول دیگران پرده ی تاریکی را از چیزی که تا آن زمان نمی شد از آن سخن گفت یعنی تجربه ی نزدیک به مرگ کنار زد. از زمان انتشار اولین کتاب زندگی پس از مرگ او به نام زندگی پس از زندگی، بسیاری افراد از ادیان و فرهنگ های غربی و غیر غربی تجربیات مشابه با روایات و مشاهده های تجربه گرهای آن کتاب را و یا بررسی های خود را در حوزه تخصص خود در آن زمینه مطرح کردند که تایید کننده آن تجربه ها و مشاهدات بود. در حال حاضر نیز نهادی به نام انجمن بین المللی مطالعات نزدیک به مرگ در حال انتشار مطالعات در این زمینه در مجله تخصصی "مطالعات نزدیک به مرگ" است. ریموند مودی معتقد است روایت افرادی که دارای تجربه ی نزدیک به مرگ هستند از عالمی با خصوصیات و ویژگی های متفاوت از این عالم و آنچه در آن عالم از درگذشتگان و غیر آنان نقل کرده اند، از انسجام مشترک و واقعی برخوردار است و بر خلاف رویای محض دارای آشفتگی و هرج و مرج نیست. افرادی که مودی مشاهدات آنان را گزارش کرده است پس از بازگشت از تجربه خود دچار تغییر اساسی در نگرش شده اند.آنان در چند لحظه اول تجربه جدید خود، میل شدیدی برای بازگشت به بدن و پشیمانی شدید از جدایی از بدن داشته اند اما هنگامی که در حال جدایی از بدن به عمق خاصی در تجربه خود می رسند، نمی خواهند برگردند و حتی ممکن است در برابر ایده بازگشت به بدن مقاومت کنند. ریموند مودی به عنوان یک تجربه نگار تجربه های نزدیک به مرگ را به جهات گوناگون بررسی کرده است .یکی از کتاب های ریموند مودی کتاب زندگی پس از زندگی است. بخش مهم و اصلی این کتاب یعنی بخش دوم آن با عنوان تجربه مرگ است که مواردی در آن تحت چند عنوان مرتب و ارائه شده است. این عناوین از بررسی های او بدست آمده است که حکایت از وجود ویژگی های مشترک در اکثر گزارش های او دارد. او با تحلیل صدوپنجاه مورد از پدیده های تجربه نزدیک به مرگ در این کتاب، این اصول مشترک را از دل این تجربه ها به دست آورده است که زمان نگارش کتاب ، این عناوین به پانزده ویژگی رسیده است. این ویژگی ها عبارت بود از: وصف ناپذیری، شنیدن خبرها، احساس آرامش و آسودگی، صدا، تونل تاریک، خروج از جسم، دیدار دیگران، وجود نورانی، مرور، مرز یا محدوده، بازگشتن، به دیگران گفتن، تاثیر بر زندگی، نگرش های تازه به مرگ و تایید و گواه داشتن. از جمله علومی که می تواند مدل و گزارش های تجربه ی زندگی نزدیک به مرگ ریموند مودی را مورد بررسی قرار دهد و پیش فرض ها و لوازم آن را ارزیابی نماید، یافته ها و دیدگاه های حکمای اسلامی در مورد حقیقت نفس انسان ، قوای آن و رابطه ی آن با بدن است. از جمله فیلسوفان اسلامی ملاصدرا است که می توان با توجه به دیدگاه های او در مورد نفس انسان ، قوای نفس و رابطه ی نفس با بدن، تجربه های مورد نظر ریموند مودی مورد بررسی ، ارزیابی و تبیین قرار گیرد. ملاصدرا در دیدگاه خود در مورد نفس انسان و رابطه ی آن با بدن، قائل به رابطه ذاتی و اتحادی نفس و بدن است که البته حدوث نفس را جسمانی می داند که به تدریج به سمت تجرّد پیش میرود و بر این اساس نفس ابتدا ماّدی محض است (نامی) سپس ماّدی مثالی (نامی حساس متحرک بالاراده) میشود و ممکن است به مرتبه مادی مثالی عقلی هم نایل شود؛ سپس با حدوث مرگ، تجرّد یافته، روحانی و مجرد محض خواهد شد. توجیه عقلانی ملاصدرا بر چنین باوری پذیرش اشتداد در وجود و تحقق حرکت جوهری اشتدادی در نفس انسان است. براین اساس فرد ضمن حفظ مراتب پیشین به ساحت تجرد راه مییابد و حتی پس از نیل به ساحت تجردی، ساحت مادی را از دست نمیدهد، از این رو میتواند به حرکت خویش ادامه دهد. بازتاب طبیعی رابطه اتحادی نفس و بدن، و وجود دو ساحت مادی و تجردی در نفس، نظریه وحدت نفس و قوا است، بنابراین همه قوای مادی (نباتی) و مجرد (حیوانی و انسانی،) خود نفس اند و به بیان دقیقتر مراتب و شئون نفس اند. به گونهای نفس در مرتبه قوای نباتی مادی و در مرتبه قوای حیوانی مجرد مثالی و در مرتبه قوای عقلی مجرد عقلی است. ملاصدرا حقیقت نفس را حقیقت تعلقی و عین اضافه به بدن میداند؛ به گونهای که به هیچ وجه نمیتوان برای نفس هویتی غیر از اضافه آن به بدن در نظر گرفت، هویتی که خالی از جنبه نفسانیت و تعلق به جسم باشد. از نظر ملاصدرا نفس ابتدا مادی محض است (نامی) سپس مادی مثالی (نامی حساس متحرک بالاراده) میشود و ممکن است به مرتبه مادی مثالی عقلی هم نایل شود، زیرا نیل به تجرد عقلی در همگان اتفاق نمیافتد بلکه در افراد نادری روی میدهد به این صورت که همان نفس مادی مثالی در ادامه وجود خود، مادی مثالی عقلی میشود و با مرگ تجرّد یافته، روحانی و مجرد محض خواهد شد. در این پژوهش مدل و گزارش های تجربه ی زندگی نزدیک به مرگ که توسط ریموند مودی ارائه گردیده است بر اساس نقطه نظرات و دیدگاه های ملاصدرا مورد بررسی قرار خواهد گرفت و پیش فرض ها و لوازم آن ارزیابی خواهد شد.

مساله حجاب به عنوان یک پوشش شرعی برای بانوان از مسایل مهم مطرح شده در قرآن کریم و دین اسلام است که جنبه تربیتی ، اخلاقی ،فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی سیاسی دارد و با توجه به اهمیت آن در چندین آیه از قرآن در قالب‌های مختلف بدان امر شده است. در ذیل برخی آیات تعلیل‌هایی مثل اطهر و ازکی بودن آمده است (مثل آیه 53 احزاب) که سبب اختلاف نظرهایی شده است که منجر به تغییر دیدگاه نسبت به میزان پوشش زنان شده است لذا برخی با توجه به این تعلیل و حتی برداشت‌ها از آیات دیگر به وجوب پوشش دست ها و صورت رفته اند و برخی بر این نظر نیستند و حتی عده‌ای آنرا صرفا امری پسندیده و نه واجب می‌دانند. از افرادی که به وجوب پوشیدن صورت و دست‌ها نظر دارد ابن عثیمین از مفسرین بزرگ متاخر وهابی است. که نظرش را با توجه به این تعلیل و دیگر آیات تبیین نماید و صحیح داند. البته که غالب علمای شیعه بر این نظر نیستند و پوشیدن صورت و دست‌ها (کف دست، ها تا مچ) را واجب نمی‌دانند. از این بین جناب آلوسی هم که از اهل سنت هست، بخاطر دقت بالا و تتبع زیادش در نقل و بررسی آراء علما و مفسرین نیز مورد اهتمام و توجه است که البته رویکرد حداکثری یا افراطی در نظراتش چه بسا نیست و سعی در جمع‌بندی صحیح در اقوال (در نظر خود) دارد. لذا برای بررسی تطبیقی دیدگاه‌ها، حول آیات حجاب (بویژه آیات 30-31 نور، 53 و 59 احزاب) و بررسی دیگر آیات مثل 60 نور و... از باب روشن شدن بیشتر بحث، از منظر بزرگانی از تفسیر وهابیت، اهل سنت و شیعه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا دیدگاه‌های آن، ها با هم لحاظ شود و ادله دیده شود تا برای مخاطب قدرت تبیین و استدلال هریک روشن شود و گامی باشد برای فهم بهتر آیات و نظرات حول حجاب و نیز شناخت آراء متعدد بزرگان این مکاتب فکری در اسلام. لذا مفید بودن این تحقیق هم از جنبه تطبیقی بودن، هم بررسی بیشتر با این رویکرد حول مساله مهمی مثل حجاب که هنوز نیاز به کار دارد، و نگارش انگلیسی آن که شامل آراء سه فرد مهم از سه مکتب مهم فکری اسلامی هست، که هریک از این مکاتب، پیروان زیادی در سراسر جهان دارند و عده زیادی از آن‌ها حتی متولد کشورهایی به همین زبان هستند و تشنه فهم بهتر از مساله حجاب و آشنایی بیشتر در قالب برزسی جذاب تطبیقی هستند که چنین نگارشی در این قالب صورت نگرفته، ارزش کار را بالاتر می‌برد.

بشر در طول پیشرفت علمی و فرهنگی خود با تمام وجود ضرورت وجود حکومت را درک کرده است و می‌داند که حیات اجتماعی بدون استحکام نظام اجتماعی و قانون دوام نخواهد داشت و اغتشاشات بعد از سقوط حکومت و حتی استقرار حکومت جدید اجتناب ناپذیر است، از این جهت هیچ عاقلی شک در ضرورت وجود حکومت برای مجتمع بشری ندارد و آیات و روایات فراوانی با این مضمون وارد شده است، این پایان‌نامه به بررسی ضرورت حکومت اسلامی و ارکان و ویژگی‌های آن، با تکیه بر افکار مطرح شده در کتاب نفحات القرآن اثر آیت‌الله مکارم شیرازی و مفاهیم القرآن آیت‌الله السبحانی، می‌پردازد. مسئله‌ی تحقیق در بررسی این است که آیا می‌توان یک مدل از حکومت اسلامی را بر مبنای آیات قرآن و روایات اسلامی ایجاد نمود که بتواند به‌عنوان الگویی برای دستیابی به عدالت و استقرار در جوامع اسلامی عمل نماید. هدف این پایان‌نامه درک ضرورت حکومت اسلامی در دستیابی به نظم و عدالت و مشخص کردن اصولی که بر آن باید این حکومت ایجاد شود. و نتایج تحقیق نشان می‌دهد که حکومت اسلامی برای دستیابی به نظم و عدالت در جوامع ضروری است. و فقدان حکومت قوی منجر به آشوب می‌شود، درحالی‌که حکومت صالح به حفظ حدود و احکام کمک می‌نماید و استقرار و توسعه اجتماعی را تقویت می‌کند. آموزه‌های اسلامی به این معناست که حکومت قوی و عادل برای حقیقت عدالت همراه با آزادی های اساسی ضروری است و ارکان حکومت اسلامی شامل تشریع و تقینن، اجرا و قضاست و باید اجرای قوانین به رضایت مردم و عدالتمندانه صورت پذیرد. همچنین، تمامی سه قوه باید بر اصول شریعت اسلامی به عنوان منبع قوانین و رهنمودهای قاطع تکیه کنند و این سه قوه باید در برابر هرگونه فساد و ستم مخالفت کنند و به دنبال عدالت و برابری بین همه بدون تبعیض باشند.

سید جمال‌الدین اسدآبادی یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام است که با اندیشه‌های نوین خود در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تأثیر عمیقی بر تحولات زمان خود گذاشت (محمودزاده، 1397). با توجه به تأثیرات جهانی‌سازی و چالش‌های نوین در جوامع اسلامی، درک اندیشه‌های سید جمال‌الدین می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای مؤثر در تربیت سیاسی نسل‌های آینده عمل کند. امروزه، جوامع اسلامی با چالش‌هایی نظیر عدم وحدت، اختلافات مذهبی و فرهنگی، و بحران هویت مواجه هستند. بازیابی اندیشه‌های سید جمال می‌تواند در جهت وحدت جوامع اسلامی و تقریب مذاهب اسلامی کارساز باشد. او همواره بر ضرورت همبستگی مسلمانان تأکید داشت و معتقد بود که تنها با اتحاد می‌توان به پیشرفت و شکوفایی رسید. این رویکرد نه تنها به تقویت هویت ملی کمک می‌کند بلکه می‌تواند زمینه‌ساز تاسیس تمدن نوین اسلامی باشد (اسدآبادی، 1381). به‌طور کلی، این تحقیق در پی آن است که یک تصویر جامع و دقیق از افکار و اندیشه‌های سید جمال‌الدین اسدآبادی ارائه دهد و دلالت‌های آن را در تربیت سیاسی بررسی کند. با توجه به تأثیرات جهانی‌سازی و چالش‌های نوین در جوامع اسلامی، درک اندیشه‌های او می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای مؤثر در تربیت سیاسی نسل‌های آینده عمل کند. این تحقیق می‌تواند کمک کند تا به ابعاد جدیدی از اندیشه‌های سیاسی در تاریخ معاصر پی برده و از آن‌ها برای مقابله با چالش‌های کنونی استفاده شود. تحقیق در مورد افکار و اندیشه‌های سید جمال الدین اسدآبادی و دلالت‌های آن در تربیت سیاسی، به‌دلیل چندین عامل مهم، از ضرورت بالایی برخوردار است. سیاست به‌عنوان علم و هنر اداره امور عمومی و اجتماعی، شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌هاست که بر زندگی افراد و جوامع تأثیر می‌گذارد. تعاریف مختلفی برای سیاست وجود دارد، اما به‌طور کلی می‌توان آن را به‌عنوان فرآیند تشکیل و اجرای تصمیمات جمعی در نظر گرفت. رویکردهای سیاسی نیز به شیوه‌ها و نظریه‌های مختلفی اشاره دارد که در تحلیل پدیده‌های سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رویکردها شامل نظریه‌های کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن هستند که هر کدام به نوعی به تبیین رفتارها و ساختارهای سیاسی می‌پردازند.