جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
تعداد رکورد ها : 168
عنوان :
تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملاصدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل
نویسنده:
عبدالرضا صفری، امراله معین
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه هگل
,
حکمت متعالیه
,
عقل فعال
,
علم النفس صدرایی
,
خودآگاهی
,
مطلق هگلی (فلسفه)
,
مقایسه تطبیقی هگل و ملاصدرا
,
فلسفه تطبیقی
,
بررسی تطبیقی ملاصدرا و هگل
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
حرکت اشتدادی نفس ,
تجرید عقل ,
تجرد نفس ناطقه ,
سوژه ,
مراتب عقل ,
قیام صدوری صور نفسانی ,
علم نفس ,
ماهیت علم ,
عقل هیولانی ,
عقل بالفعل ,
دیالکتیک هگل ,
وجود انفسی عقل فعال ,
علت وجودی نفس ناطقه ,
علیت جسم برای نفس ,
تشبیه عقل فعال به خورشید ,
وحدت سوژه و ابژه ,
تضاد ذاتی نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
صرف نظر از وجود نفسی ، ملاصدرا با معرفی وجود أنفسی یا وجود رابطی عقل فعال در اشراق الثالث شاهد سوم از مشهد سوم کتاب الشواهد الربوبیه چشم انداز نوینی در نظرگاه صیرورت نفس پدید آورد. او نشان می دهد که گرچه وجود فی نفسه عقل فعال عین وجود آن برای نفس است و لذا شأنی از شئون آن است اما غایت و کمال نفس نیز به شمار می آید. از این لحاظ او تلاش می کند تأثیر و انفعال نفس از وجود أنفسی عقل فعال و سرانجام اتصال و بلکه اتحاد نفس با آن را توجیه کند. بر این اساس عقل فعال هم فاعل وجود نفس است هم غایت آن. هگل نیز بر اساس مفهوم مطلق نشان می دهد که «مطلق» ماهیت یکسانی با سوژه دارد، لذا این طبیعت «سوژه» است و غایت سوژه تبدیل شدن به مطلق و مطلق شدن است . گویی مطلق نیز شأنی از شئون سوژه است. « نفس» ، در نتیجه به صورت معقول خود خوداندیش یعنی« روح» و خودآگاهی محض تبدیل می شود و به تعبیر دقیق تر با آن اتحاد می یابد . به این سان در این تحول ، سبب و غایت ، هویت واحدی دارند : مطلق، خودش را از رهگذر اندیشیدن به خود ( خودآگاهی ) می آفریند تا در فرآیندی زمانمند ، روح گردد . هدف مقاله حاضر آن است که پس از تحلیل و تطبیق این دو نظرگاه نشان دهد که به رغم تفاوتها ، این دو با استفاده از مفهوم خودآگاهی ، دگرگونی شناختی نفس را تبیین می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 139 تا 162
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کارکرد متخیّله در دریافت امور غیبی از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
حمیدرضا خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم غیب(کلام)
,
رؤیا
,
وحی الهی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
خیال(معرفت شناسی)
,
متخیله
کلیدواژههای فرعی :
مشاء ,
نظریه تذکار ,
شرایط اتصال به غیب ,
نبوت خاصه ,
نفوس فلکی ,
قوای باطنی نفس ,
علم نفس ,
حدس((قوه)، اصطلاح وابسته) ,
عقل(قوه عاقله) ,
عقل هیولانی ,
تبیین فلسفی وحی ,
محاکات معقول در خیال نبی ,
عملکرد دو گانه خیال ,
استغنای عقل از خیال ,
تبیین فلسفی رؤیا ,
تاثیر نفوس فلکی در خیال ,
آگاهی از جمیع جزئیات عالم مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
اگر در مباحث جهان شناختی پذیرفته باشیم که هستی دارای دو بخش عالم غیب و عالم شهادت است و این مسأله نیز مستدل شده باشدکه هر امری که در عالم شهادت رخ میدهد در مبادی عالیه و عقول مجرده ثبت و ضبط است، در نتیجه دسترسی به عالم غیب به معنای پذیرش اتصال وارتباط نفس انسانی با مبادی عالیه است دراین مقاله سعی شده است با تبیین دیدگاه ابن سینا درباره نقش متخیله در ارتباط با غیب، ابتدا با ارائه مقدمه و مدخلی پیرامون نقش تخیل در تفکر و ادراک کلیات به بررسی نحوه کارکرد متخیله در دریافت امور غیبی پرداخته شود، از این رو با تبیین فلسفی مقوله وحی و رؤیا به عنوان دو مقوله اصلی درارتباط با غیب به چگونگی کارکرد متخیله در معرفت شناسی این دو مقوله پرداخته شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نوآوریهای ابن سینا در علم النفس
نویسنده:
محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه نفس و بدن
,
تجرد نفس ناطقه
,
علم نفس
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
خلود نفس
,
عقل(منطق)
,
فراروان شناسى
,
نبوات
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
برهان انسان معلق درفضا ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
روش دکارتی ,
جوهریت نفس ,
کوژیتو ,
فلسفه مشاء ,
افعال نفس ,
معاد(فلسفه) ,
اثبات نفس از راه عمل ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حواس باطنی اخروی ,
خیال(معرفت شناسی) ,
اثبات وجود نفس ,
کمال اول جسم طبیعی ,
تقلیل نفس به ذهن ,
شناخت ذات نفس ,
صورت بدن ,
استقلال علم النفس از طبیعیات ,
کارکرد گرایی (روانشناسی) ,
اثبات زبان شناختی نفس ,
معادشناسی ابن سینا ,
نفوس فانی ,
دروننگری (معرفتشناسی/روانشناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نگرش ارسطو به نفس و بدن بر دیدگاه او درباره اجسام، یعنی ماده و صورت مبتنی است، اما حرکت، تغذیه، تخیل و تعقل را که انواع حیات هستند از اعمال نفس بر می شمرد تا تفاوت آن را با دیگر صورتها بیان کند. نگاه متفاوت ابن سینا به مسأله مادی یا مادی نبودن نفس و نسبت آن با جسم، بقا یا فنای نفس پس از بدن، به ضمیمه نوآوریهای او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، ماهیت ذهن، ادراکات حسی، حس باطن، قوای عقلی، تعامل نفس و بدن، نسبت عقل فعال با عقل انسانی، مسائل فراوان علمِ نبوّات و رابطه آنها با ماهیت و کارکرد نفس و ده ها مسئله دیگر، باعث شد تا او نفس شناسی را جدا از مجموعه علوم طبیعیات به طور مستقل مطالعه کند و در حقیقت، علم النفس را از نو، برپایههای متفاوت با دیدگاه ارسطو، بنیان نهد و تدوین نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 89
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارتباط وحی و رویای صادقه با عالم مثال از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
عرفانه محمد زاده حقیقی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پیامبر شناسی
,
کرامت
,
رؤیای صادق
,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی)
,
وحی الهی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام)
,
وحی
,
تبیین فلسفی وحی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
تجرد خیال ,
عالم غیب(کلام) ,
راه کشف و شهود ,
رؤیا ,
نفوس فلکی ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
فنا ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
مراتب کشف صوری ,
مراتب کشف معنوی ,
تبیین فلسفی وحی ,
مثال نزولی ,
مثال صعودی ,
مشاهده غیب در بیداری ,
تاثیر نفس کامل در اجسام ,
مکاشفه در خواب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از دغدغههای حکمای اسلامی این است که چگونه برخی افراد به وسیله رؤیای صادقه، الهام و وحی از حقایقی باخبر میشوند که مربوط به آینده است. در این جستار کوشیدهایم از منظر سهروردی و صدرالدین شیرازی با توجه به جایگاهی که در عرفان اسلامی دارند، به این پرسش پاسخ دهیم. سالک پس از طی مراحل سیر و سلوک و تحمل ریاضات، توانایی اتصال به ساحتی غیبی که حقایق در آن ثبت شده را پیدا میکند و در پرتو این اتصال میتواند از اموری که مربوط به آینده است و حقایقی که در دسترس افراد عادی قرار نمیگیرد آگاه شود. این ساحت غیبی همان عالم مثال است و فرد در حالت خواب یا بیداری میتواند به وسیله قوه خیال به این عالم متصل شود و حقایق بر او مکشوف گردد. رؤیای صادقه با سلوک نفس در عالم مثال رخ میدهد و جزئیاتی که انبیا و اولیا هنگام وحی از غیب دریافت میکنند همگی مربوط به عالم مثال است. لذا در این مقاله کوشیدهایم این امور را بر پایه عالم مثال تبیین کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیری در اندیشه های علم النفسی ارسطو، ابن سینا و دکارت
نویسنده:
عبدالله فتحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کمال اول
,
جسم آلی
,
فلسفه بوعلی
,
صورت
,
عقل فعال
,
ماده
,
جسم طبیعی
,
عقل منفعل
,
جوهر
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مباحث علم النفس فلسفی در میان سایر مسائل فلسفی جایگاه ویژه ای دارد که اهمیت آن با توجه به نتایجی که در سایر حوزه های فلسفی و اعتقادی دارد بر هیچکس پوشیده نیست. ارسطو، ابن سینا و دکارت در این میان به نحوی و هرکدام در برهه ای انسان شناسی فلسفی را متحول ساخته و پاسخ هایی که هریک به پرسش های علم النفس فلسفی داده اند تاکنون محور بحث های فلسفه در این حوزه بوده است. ما در این مقاله برآنیم که در سیری کتابخانه ای در آراء سه تن از بزرگ ترین فلاسفه تاریخ به تفسیر و تبیین مهم ترین مواضع ارسطو، ابن سینا و دکارت در این بحث همچون روش تحقیق در علم النفس فلسفی، چیستی نفس، رابطه نفس و بدن، احوال نفسانی و خلود نفس بنشینیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت شناسی توماس آکوئیناس و نقش خداوند در آن
نویسنده:
نفیسه اهل سرمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
الهیات مسیحی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عقل(منطق)
,
معرفت
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)
کلیدواژههای فرعی :
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
متعلق ادراک ,
جامع الهیات ,
تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه حسی ,
صدق گزارههای دینی ,
عقلانیت دینی ,
عقل فعال ,
یقین ,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) ,
عقل و اراده ,
نظریه شناختگرایی ,
اثاره عقول ,
الهیات غیر عقلی ,
رد بر کفار ,
گزاره های عقلانی ,
خدا و ایمان ,
الهیات عقلانی ,
پرهیزگاری و شناخت ,
عقل و فهم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
متون فلسفی سرشار از مباحث گسترده ای در عرصه معرفت شناسی است. این نوشتار در پی تبیین نظریه شناخت از دیدگاه توماس آکوئیناس و برجسته نمودن جایگاه خداوند در این منظومه فکری است. بدین منظور، بحث از جایگاه عقل و ایمان، از مسائل ضروری این نوشتار است. پژوهش حاضر، که با مراجعه به آثار خود توماس و نیز آنچه که در مورد او به نگارش درآمده انجام گرفته است، بر این باور است که در اندیشه توماس گزاره های دینی در نسبت با گزاره های عقلانی درجه یقین بالاتری را به خود اختصاص می دهند. در نظر او، انسان بدون امدادهای وحیانی از کسب حقیقت ناتوان است. به نظر نگارنده، اعتقاد به خداوند از سه جهت در فلسفه توماس اهمیت دارد: خداوند به مثابه عنصر اصلی در باب ایمان، خداوند به مثابه متعلق شناخت؛ خداوند به عنوان غایت تمام معارف بشری.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد ادلّه تحقّق وجود ذهنی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حجت کوثریان؛ احمد بهشتی؛ عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی اسلامی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
وجود ذهنی
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
قضایای حقیقیه ,
تصور معدومات ,
برهان حکم بر معدومات ,
برهان قضایای حقیقیه ,
برهان ادراک مفاهیم کلی ,
علم به معدوم ,
برهان مفاهیم انتزاعی ,
برهان غایت ,
استدلال تاثیر معدومات ,
برهان اضافه به عالم ,
خطای ادراک ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
عدم مطلق ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
برهان خلف ,
قول به شبح(اصطلاح وابسته) ,
قول به اضافه(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
از زمان ابنسینا تاکنون دلایل گوناگونی بر اثبات وجود ذهنی ارائه شده است که مهمترین آنها ده دلیل است. این مقاله می کوشد تا، ضمن بررسی و نقد این براهین دهگانه، نشان دهد که: 1) اثبات وجود ذهنی برای ادراکات حصولی صرفاً با یاری مقدّمهای تعمیمدهنده ممکن است. 2) دو برهانِ حکم بر معدومات و قضایای حقیقیه صرفاً در صورت ارجاع به برهانِ تصوّر معدومات نتیجه بخش اند. 3) هفت برهان از براهین وجودِ ذهنی از قبیل تکثیرِ مثال برای برهان تصوّر معدومات به شمار می آیند و خود برهان مستقلی نیستند. 4) از میان براهین ده گانه تنها دو برهانِ تصوّر معدومات و خطای ادراک قادر به اثبات وجود ذهنی اند و سایر براهین در اثبات مدّعا ناکافی اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حدیث رؤیت
نویسنده:
شهاب الدین وحیدی مهرجردی, مریم خاتمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لقاءالله
,
دلایل عقلی
,
رؤیت
,
رؤیت بصری
,
راه کشف و شهود
,
رویت قلبی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
دلائل نقلی بر رؤیت
کلیدواژههای فرعی :
متکلمان شیعه ,
حنابله (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
ماتریدیه (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
عقل فعال ,
قرآن کریم ,
عالَم آخرت (عرفان نظری)(مقابل عالَم دنیا) ,
رویت خدا در قرآن ,
رویت در احادیث ,
رویت در مباحث کلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
رؤیت از واژهها و اصطلاحاتی است که حتی پیش از اسلام در ادیان مسیحیت و یهودیت مطرح بوده است و در قرون اولیه اسلام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در سده دوم و سوم هجری قمری به اوج خود رسیده و بحث دربارۀ آن ادامه یافته است. همین امر سبب تشکیل فرقهها و گروههای مختلفی گردیده است. این مسئله بیشتر در حوزههای ادبی، کلامی و عرفانی تحلیل و نقد شده است. در این گفتار میکوشیم تا پس از معنی رؤیت به بررسی این مسئله از نظر قرآن کریم و احادیث و آرا و گروههای مختلف اسلامی از شیعه و سنی بپردازیم. ضمناً آثار و احوال کوتاه جمعی از مشایخ و عرفا و نظرات عدهای از متکلمین (اشاعره، معتزله، شیعه) و نیز برخی از بزرگان تصوف و عرفان و خط مشی آنها نیز ذکر گردیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 217 تا 242
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسهی نفس از دیدگاه سهروردی و کانت
نویسنده:
اسماء شاهمرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
فاهمه
,
علوم انسانی
,
من استعلایی
,
پدیدار
,
علم حضوری
,
نور اسپهبد
,
کانت
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
عقل فعال
,
عقل فعال
,
ذات معقول
چکیده :
رویکردهای سهروردی و کانت، به عنوان دو تن از برجستهترین فیلسوفان شرق وغرب، به مسئلهی نفس تفاوتهای بنیادین، و همزمان شباهتهای جالبتوجهی با هم دارند که بررسی آنها منوط به آشنایی با نظریهی نفس هر دو فیلسوف است. اساس رویکرد سهروردی به نفس را تعریف او از «نور اسپهبد» تشکیل میدهد که بر طبق آرای او به عنوان مدبر جسم نسبت به خود «خودآگاه» است و این خودآگاهی را از علم حضوری خود نسبت به خویشتن خویش به دست میآورد. نظریهی اشراقیِ نفس سهروردی بر نوعی تعریف نوافلاطونی نفس استوار است. این در حالی است که کانت، به عنوان یکی از بزرگترین مخالفان اندیشههای نوافلاطونی، اساساً با هر نوع علم حضوری مخالف است و نفس را در مقام یک چیزدرخود (شئ فینفسه) یا نومن ناشناختنی میداند، زیرا از طرفی چونان یک نومن به شناخت درنمیآید و از طرفی ادراک حضوری انسانها به «منِ» خود هیچ اعتبار شناختیای ندارد. این «من استعلایی» که کانت تبار آن را در مابعدالطبیعههای سنتی پیش از خود، بهویژه در دکارت و هممسلکهای خردگرای او میجوید، هرچند شرط بنیادین تشکیل نظام مفاهیم پیشین فاهمه و بنابراین پایهی انسانشناختیِ ادراک است، اماخود ادراکشدنی نیست و احکام آن را باید نه در حوزهی شناخت یا عقل نظری، بلکه در گسترهی اخلاق و عقل عملی جُست. همین نکته بنیاد تفاوت ژرف دیدگاه دو فیلسوف به مسئلهی نفس را تشکیل میدهد. در کنار این تفاوت اصلی، اختلافاتی هم در مورد قوای نفس، ادراک عقلی و اساساً خودِ عقل، و نیز مفهوم علیت نزد دو فیلسوف میتوان یافت. با این همه نگرش آنها شباهتهایی نیز با همدیگر دارد که از آنجمله میتوان به همانندیهای نسبی در برداشتهای سهروردی و کانت پیرامون بقای نفس و همچنین لذتِ استکمالیِ نفس اشاره کرد.کلیدواژگان: سهروردی، کانت، نفس، علم حضوری، فاهمه، نور اسپهبد، عقل فعال، پدیدار، ذات معقول، من استعلایی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش عقل فعال در مراحل مختلف حیات انسان از منظر ابنسینا و ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه زارع
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
نفس ناطقه
,
زندگی
,
حدوث
,
انسان
,
معارف اسلامی
,
عقل فعال
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عقل فعال، موجودی برتر از عالم طبیعت، عاری از ماده و احکام آن، قائم به نفس، غیر ذی وضع، و فعلیت صرف است. این عقل، به عنوان آخرین عقل از عقول عشره از منظر ابن سینا و آخرین عقل از عقول طولی بی شمار از منظر ملاصدرا، افعال و وظایفی را در عالم کون و فساد ایفاء می کند. عقل فعال از سوی ابن سینا و ملاصدرا، به عنوان حلقه ی ارتباط بین مجردات و مادیات، مبدأ صدور کثرات جهان مادی و کد خدای عالم تحت القمر مطرح شده ویکی از برجسته ترین نقش های آن،ارتباط با نفس ناطقه به عنوان کامل ترین موجود عالم ماده می باشد. نفس ناطقه، متشکل از دو بعد روحانی و مادی (نفس و بدن) است و به جهت بعد روحانی اش، ارتباط برجسته ای با عقل فعال دارد و این عقل، در تمام مراحل حیات آدمی، از حدوث نفس تا مفارقت آن از ماده و حتی پس از آن، در استکمال نفس، نقش بی واسطه و با واسطه دارد. اولین نقش و وظیفه عقل فعال در ناحیه حدوث نفس است. به گفته هر دو فیلسوف، وقتی مزاج بدن مستعد دریافت نفس گردید، نفس ناطقه از جانب واهب الصور بر آن بدن افاضه می گردد. دومین وظیفه و نقش عقل فعال، در ناحیه قوای نفس به ویژه نقش عقل فعال در تعقل و فعلیت مراحل عقل نظری است. سومین نقشی که عقل فعال دارد، نقشی است که در مسأله نبوت و نزول وحی بر عهده می گیرد. از نظر هر دو فیلسوف، این عقل یکی از ارکان نبوت و وحی است تا آنجا که عنوان ملک وحی را می پذیرد. عقل فعال، تنظیم کننده ارتباط نفس ناطقه با عالم غیب خواه در خواب و یا در بیداری می باشد. چهارمین نقشی که عقل فعال در ارتباط با نفس ناطقه بازی می کند، در مسأله بقای نفوس بعد از مرگ است که از نظر ابن سینا این بقاء، ناشی از اتصال نفس با عقل فعال است که مربوط به نفوس کامل در علمو عمل می باشد و نفوس کامل به بقای عقل فعال که علت آنها است، باقی می مانند. از نظر ابن سینا، نفوس ناقصی که در مرحله عقل هیولانی مانده اند، با تعلق به نفوس فلکی مراحل تکامل خویش را طی می کنند، اما ملاصدرا بر اساس مسلک متعالیه معتقد است که نفوس ناقص به عالم خیال تعلق می گیرند و نفوس کامل هم متحد با عقل فعال و باقی به بقای علت خود (عقل فعال) هستند. ابن سینا و ملاصدرا در هر یک از مراحل مذکور، وجوه اشتراک و نیز اختلاف نظر هایی دارند که به تفصیل در رساله به تبیین و شرح آن خوهیم پرداخت.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
تعداد رکورد ها : 168
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید