جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
ارتباطات
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
تعداد رکورد ها : 798
عنوان :
حیاة أمیر المؤمنین علیه السلام عن لسانه المجلد 6 (حرب صفین)
نویسنده:
محمد محمديان
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
کلیدواژههای فرعی :
افعال امام علی (ع) ,
سیره امام علی علیه السلام ,
کلام امام علی (ع) ,
مناشده امام علی(ع) روز صفین ,
سخنان علی (ع) در صفین ,
جنگ صفین ,
درایت ائمه اثنی عشر علیهم السلام ,
شجاعت امام علی علیه السلام ,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام ,
حکومت امام علی (ع) ,
کیاست ,
تاریخ تشیع ,
سیره علوی (امام علی ع) ,
شابک (isbn):
978-964-470-747-6
چکیده :
کتاب «حیاة أمیر المؤمنین (ع) عن لسانه» نوشته محمد محمدیان شامل هفت جلد در مورد حضرت علی (ع) امام اول شیعیان است. جلد ششم این کتاب به موضوع جنگ صفین می پردازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امام أمیر المؤمنین علیه السلام و مناوئوه
نویسنده:
محمدجعفر طبسی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
سوریه: حوزة فقه الائمة الاًطهار,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
,
کتب عمومی شیعه شناسی
کلیدواژههای فرعی :
ابتلای امام علی (ع) ,
لعن صحابه ,
کفر معاویه ,
نفرین پرندگان بر مبغضین امام علی (ع) ,
سب امام ,
سب معصوم ( ع ) ,
سب اصحاب حضرت محمد ( ص ) ,
سب صحابه ,
معاویه و حضرت علی ,
سب حضرت علی ,
امام حسن و معاویه ,
چکیده :
کتاب «امام أمیر المؤمنین (ع) و مناوئوه» نوشته محمدجعفر طبسی است. در این کتاب نام برخی از افرادی که علنا نسبت به ساحت مقدس مولای متقیان اسائه ادب می کردند، اشاره شده است که مهم ترین این افراد معاویة بن ابی سفیان است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
موسوعة أهل البیت علیهم السلام المجلد 8 (سيرة الامام الحسن بن علي بن ابي طالب علیه السلام)
نویسنده:
علی عاشور
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
بیروت: دار نظیر عبود,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
,
کتب دائره المعارف
,
کتب امام شناسی
کلیدواژههای فرعی :
افعال امام حسن (ع) ,
احتجاج امام حسن مجتبی علیه السلام ,
صلح امام حسن علیه السلام ,
امامت امام حسن (ع) ,
بیعت با امام حسن (ع) ,
ولایت امام حسن علیه السلام ,
فضایل امام حسن (ع ) ,
نص امام علی علیه السلام به امامت حسن علیه السلام ,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام ,
امویان ,
عصر امامت ,
سیره مجتبوی(امام مجتبی ع) ,
چکیده :
کتاب «موسوعة أهل البیت علیهم السلام» نوشته علی آشور، که به بررسی زندگی چهارده معصوم در بیست جلد می پردازد. جلد هشتم این کتاب به موضوع امام حسین (ع) می پردازد. برخی از عناوین مرتبط با جلد هشتم شامل: مولد الحسن (ع)، اولاد الحسن (ع)، اسرا الحسن بن علی (ع)، سوالات معاویة للحسن (ع)، شهادة للحسن (ع)، وصیة علي للحسن (ع) و غیره می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حیاة الإمام الحسین بن علي علیه السلام (دراسة و تحلیل) المجلد 2
نویسنده:
باقر شريف قرشی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: مدرسة العلمیة الایروانی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
کلیدواژههای فرعی :
افعال امام حسین (ع) ,
احتجاج امام حسین علیه السلام ,
بدعت خوارج ,
جنگ صفین ,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام ,
عصر امامت ,
جنگ جمل ,
جنگ نهروان ,
قیام های عصر امامت ,
قیام عاشورا ,
سیره حسینی (امام حسین ع) ,
ناکثین ,
قاسطین ,
مارقین ,
چکیده :
کتاب «حیاة الإمام الحسین بن علي علیه السلام (دراسة و تحلیل)» نوشته باقر شريف قرشی در موضوع امام حسین، سید الشهداء (علیه السلام) در سه جلد می باشد. جلد دوم این کتاب شامل موضوعات زیر است: مع القاسطین و الناکثین، مع المارقین، حکومة معاویة، حکومة یزید، الثورة الحسینیة اسبابها و مخططاتها، فی مکة، إیفاد مسلم الی العراق، إخفاق الثورة و غیره می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاریخ الشیعة السیاسي : غزوة الأحزاب - الدولة العلویة
نویسنده:
عبدالستار جابري
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
کربلا عراق: العتبة الحسينية المقدسة - قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
شیعه شناسی
,
کتب عمومی شیعه شناسی
کلیدواژههای فرعی :
افعال امام حسن (ع) ,
افعال امام علی (ع) ,
افعال حضرت محمد (ص) ,
بیعت با امام حسن (ع) ,
امامیه پژوهی ,
سیاست علوی ,
حکومت امام علی (ع) ,
حکومت پیامبر اسلام (ص) ,
جنگ خندق ,
تاریخ امامیه ,
تشکیل حکومت علوی ,
کد کنگره:
BP 239 / 08 / ج2 ت2
چکیده :
این کتاب وضعیت سیاسی حکومت اسلامی در دوران غزوه احزاب (خندق)، دوران پس از وفات نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و شرایط حکومت علوی در زمان امام حسن (ععلیه السلام) را مورد بررسی قرار داده است. سید عبدالستار الجابری نویسنده کتاب «الشیعه السیاسی – غزوه الأحزاب – الدوله العلویه» در مقدمه نوشته است: شیعیان در طول تاریخ از مشکلات، بی عدالتی و ظلمهای بسیاری رنج بردهاند و فقط در برخی از دورانها فشار سیاسی بر آنان کمتر شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
غارات المجلد 1
نویسنده:
إبراهيم بن محمد ثقفي؛ محقق: سيد جلال الدين حسيني
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
معرفی کتاب
فهرست
وضعیت نشر :
تهران ایران: انجمن آثار ملی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
,
شیعه شناسی
کلیدواژههای فرعی :
دوران خلافت امیرالمومنین ,
حکومت حضرت علی علیه السلام ,
کلام امام علی (ع) ,
کتابشناسی توصیفی ,
رفتار کارگزاران ,
کارگزاران اموی ,
سیره حکومتی امام علی (ع) ,
سرگذشت نامه ها ,
عهد نامه حضرت علی (ع) با مالک اشتر ,
سیره مدیریتی امام علی ,
افعال معاویه ,
وظایف کارگزاران حکومت اسلامی ,
کد کنگره:
BP 37/9 /ث7غ2
چکیده :
الغارات نوشته ابواسحاق ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفى كوفى (م283) است. چون هدف مؤلف در اين تأليف آن بوده كه غارتهايى را كه بعد از جنگ نهروان به قلمرو اميرالمؤمنين على عليهالسلام و سرزمينهاى تحت تصرف او از طرف معاويه شده ياد كند آن را الغارات ناميده است. اين نوع تأليف در آن زمان ميان مورخان متداول بوده و ابومخنف، هشام كلبى، مدائنى و نصر بن مزاحم در اين موضوع تأليف داشتهاند. با اين حال به دليل آگاهىهاى فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندى خارج از عنوان اصلى غارات بر اين كتاب افزوده شده است. این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است. به نظر میآید که نام کتاب بر گرفته از یکی از سخنان امام است.(شُنَّت عَلیکُمُ الغَاراتُ) جلد اول کتاب شامل حواشی و تعلیقات مبسوط، مقدمهای قریب به صد صفحه (شانزده صفحه فارسی و بقیه عربی) درباره کتاب شناسی الغارات و مختصرى از زندگانى اميرالمؤمنين على عليهالسلام و روش ادارى - مالى، سياسى، اخلاقى و خطبههاى آن حضرت، كارگزارانى چون قيس بن سعد، محمد بن ابىبكر، مالك اشتر، رويدادهاى آنان در مصر را گزارش كرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نزاع و التخاصم فيما بين بني اميّة و بني هاشم
نویسنده:
تقي الدين مقريزي؛ محقق: حسین مونس
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم ایران: الشريف الرضي,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
کتب تاریخ اسلام
کلیدواژههای فرعی :
سیاست بنی امیه نسبت به اهل بیت ,
بنی هاشم ,
افعال حضرت محمد (ص) ,
خلفای حضرت محمد صلی الله علیه و آله ,
لعن پیامبر(ص) به معاویه ,
امتناع علی(ع) از بیعت ابوسفیان ,
لعن پیامبر(ع) به ابوسفیان ,
مهادنه حضرت محمد( ص ) ,
اذیت حضرت محمد ( ص ) ,
دروغ بر حضرت محمد (ص) ,
تاریخ موضوعی (اسلام) ,
امویان ,
عباسیان ,
دشمنی با پیامبر ,
عباسیان و امویان ,
کد کنگره:
DSR 234 /م7ن4
چکیده :
النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنیهاشم، اثر تقیالدین مقریزی (845-766ق)، با تحقیق حسین مونس، کتابی است در مورد اختلافات بنیهاشم و بنی امیه که به زبان عربی و در اوایل قرن نهم هجری نوشته شده است. این اثر، از کتابهای معتبر فلسفه علم تاریخ و نمونه ای از آراءاندیشمندان در این زمینه قلمداد میشود که قدرت تفکر و بیان و نگارش و استدلال مؤلف خود را به خوبی نشان میدهد. کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در چندین عنوان، مطرح گردیده است.روش مقریزی در این اثر، مانند روش استادش ابن خلدون، تحلیلی است. وی به رخدادهای تاریخی به عنوان یک سلسله وقایع که پی درپی میآیند، نگاه نمیکند. او تلاش میکند وقایع تاریخی را تحلیل و از آن نتیجه گیری کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
غارات المجلد 2
نویسنده:
إبراهيم بن محمد ثقفي؛ محقق: سيد جلال الدين حسيني
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
معرفی کتاب
فهرست
وضعیت نشر :
تهران ایران: انجمن آثار ملی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
,
کتب تاریخ اسلام
کلیدواژههای فرعی :
دوران خلافت امیرالمومنین ,
سیاست معاویه ,
افعال امام علی (ع) ,
سیره امام علی علیه السلام ,
کلام امام علی (ع) ,
شجاعت امام علی علیه السلام ,
سیره حکومتی امام علی (ع) ,
حکومت امام علی (ع) ,
امام علی (ع) و مخالفان ,
معاویه و حضرت علی ,
نامه علی (ع) به معاویه ,
کوفیان و امام علی ,
سیره مدیریتی امام علی ,
افعال معاویه ,
شابک (isbn):
BP 37/9 /ث7غ2
چکیده :
الغارات نوشته ابواسحاق ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفى كوفى (م283) است. چون هدف مؤلف در اين تأليف آن بوده كه غارتهايى را كه بعد از جنگ نهروان به قلمرو اميرالمؤمنين على عليهالسلام و سرزمينهاى تحت تصرف او از طرف معاويه شده ياد كند آن را الغارات ناميده است. اين نوع تأليف در آن زمان ميان مورخان متداول بوده و ابومخنف، هشام كلبى، مدائنى و نصر بن مزاحم در اين موضوع تأليف داشتهاند. با اين حال به دليل آگاهىهاى فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندى خارج از عنوان اصلى غارات بر اين كتاب افزوده شده است. این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است. به نظر میآید که نام کتاب بر گرفته از یکی از سخنان امام است.(شُنَّت عَلیکُمُ الغَاراتُ) جلد دوم کتاب به ذکر جنایات عمال معاویه در قلمرو حکومت امام علی علیه السلام، و هشدارهای حضرت به کارگزارانش می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شیعة في موکب التاریخ
نویسنده:
جعفر سبحاني
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم ایران: معاونية شؤون التعليم و البحوث ,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
شیعه شناسی
,
کتب عمومی شیعه شناسی
کلیدواژههای فرعی :
احقیت علی به خلافت ,
حقانیت مذهب شیعه ,
عقاید شیعه امامیه ,
حدیث ثقلین ,
امامیه پژوهی ,
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,
شیعهشناسی ,
امویان ,
عباسیان ,
تاریخ امامیه ,
مانیفست امامیه ,
وجود تاریخی ابن سباء ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
چکیده :
الشيعة في موكب التاريخ، نوشته آيتالله جعفر سبحانى (متولد تبريز 1308ش) است كه به بررسى تحليلى و مستندِ پيدايش و سير تاريخى تشيع از دوره پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تا دوران خلافت عباسى مىپردازد. اين كتاب، نام كاملش «الشيعة في موكب التاريخ (دراسة موضوعية في نشئة الشيعة في ضوء الكتاب و السنة و التاريخ)» است. اين كتاب از يك مقدمه كه ناشر نوشته است و سه بخش (بحث در مورد پيدايش تشيع، پندارهاى مطرحشده درباره تشيع و تشيع در دوره اموى و عباسى) تشكيل شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تفسیر الفخر الرازی المجلد 22 : : المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب
نویسنده:
محمد الرازی فخرالدین ابن العلامه ضیاء الدین عمرالشهیر بخطیب الرینفع الله به المسلمین
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
فهرست
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: دارالفکر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
سوره انبیاء
,
سوره طه
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر ادبی
,
تفسیر اهل سنت
,
تفسیر فلسفی
,
تفسیر کلامی
,
کتب تفسیر اهل سنت
,
کتب تفسیر عقلی اهل سنت
کلیدواژههای فرعی :
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) ,
عقاید مشرکان ,
معاد(کلام) ,
نبوت ,
انکار قیامت ,
حضرت آدم(ع) ,
حضرت ادریس(ع) ,
حضرت اسماعیل(ع) ,
حضرت ایوب(ع) ,
حضرت داود(ع) ,
حضرت سلیمان(ع) ,
حضرت لوط(ع) ,
حضرت موسی (ع) ,
حضرت نوح (ع) ,
حضرت هارون (ع) ,
گوساله پرستی ,
قیامت ,
اعتدال ,
اعتدال در عبادت ,
حضرت ذوالکفل ,
کد کنگره:
BP94/5/ف3م7
چکیده :
تفسير فخر رازی، تفسيرى كلامى، نوشتهء فخرالدين رازى، متكلم و مفسر اشعرى قرن ششم و هفتم هجرى است. تفسير كبير مهمترين و جامعترين اثر فخر رازى و يكى از چند تفسير مهم و برجستهء قرآن كريم به زبان عربى است. اين كتاب به سبب حجم بسيارش به تفسير كبير مشهور شده، ولى نام اصلى آن مفاتيح الغيب است. فخر رازى، بر خلاف زمخشرى، كه هدف از تفسيرش دفاع از آموزههاى معتزلى است، به صراحت به انگيزه و هدف خود در نگارش اين تفسير اشارهاى نكرده، ولى عملا در جاى جاى آن، به دفاع از مذهب كلامى ابوالحسن اشعرى(متوفى ٣٣۴) و رد آراى مخالفان وى، به ويژه معتزله، پرداخته است. يكى از دلايل شهرت و اعتبار تفسير كبير، تأثير آن بر تفاسير بعدى است. برخى از مفسرانى كه از محتواى تفسير كبير و روش آن استفاده كرده يا تأثير پذيرفتهاند، عبارتاند از: نيشابورى در غرائب القرآن، بيضاوى در انوار التنزيل، آلوسى در روح المعانى، قاسمى در محاسن التأويل، طباطبائى در الميزان و رشيدرضا كه عالمى سلفى و پيرو ابن تيميّه است، در المنار از شيوهء استدلال و محتواى تفسير كبير بسيار استفاده كرده و طنطاوى نيز در الجواهر، قرآن را به همان شيوهء فخر رازى تفسير كرده است. اين اثر شامل سى و دو جلد مىباشد. هر چند فخر رازى در ابتداى تفسير كبير گفته است كه آن را در مقدمه و ابوابى تنظيم كرده و مقدمه نيز شامل ابواب و فصولى است، عملا در همان فصل اول از مقدمه، به تفسير {/«اعوذ باللّه من الشيطان الرجيم»/} پرداخته است. او تفسير هر سوره را با ذكر نام آن، محل نزول، تعداد آيات و اقوال مربوط به آن آغاز كرده، سپس با ذكر يك يا دو يا چند آيه از آن سوره، توضيح كوتاهى دربارهء مناسبت آنها با آيات قبلى داده است. اين ويژگى از امتيازات بارز اين تفسير است. سپس، چنانچه روايت يا حديثى از پيامبر اكرم(ص)، صحابه يا تابعين دربارهء آيه يا آيات وجود داشته، آنها را بررسى كرده، يا به ذكر مسائلى چون ناسخ و منسوخ يا شرح مصطلحات حديثى(مانند متواتر و آحاد و جرح و تعديل) پرداخته، آنگاه آيه يا آيات مورد نظر را به كوچكترين اجزاى مفهومى، تجزيه كرده و تحت عناوينى؛ چون مسئله، سؤال، وجه، اقوال، امور و غيره، از ابعاد مختلف كلامى و فلسفى و لغوى و ادبى و فقهى و مانند اينها به بررسى و تفسير آنها پرداخته و در پايان، نظر خود را بيان نموده است. اين بحثهاى تفصيلى و پرداختن به ابعاد گوناگون يك مسئله، از ويژگىهاى بارز و منحصر به فرد تفسير كبير است. تفسير كبير را از نظر روش، در شمار تفاسير عقلى و كلامى آوردهاند. ذهبى آن را از نوع تفسير به رأى جائز دانسته است. علامه طباطبائى نيز از طرفى اين تفسير را تفسيرى كلامى ذكر كرده و از طرف ديگر، تفسير متكلمان را تطبيق ناميده و رد كرده است. هر چند تفسير فخر رازى پر از مباحث كلامى و عقلى است، ظاهرا خود او لزوما به دنبال نگارش تفسيرى كلامى يا فلسفى يا تفسير به رأى، چه ممدوح چه مذموم، نبوده است، زيرا در تفسير خود به اين نكته اشارهاى نكرده و در وصيتنامهاش مىنويسد كه هيچ يك از اين روشهاى فلسفى و كلامى در كنار روش قرآنى ارج و ارزشى ندارند. با توجه به اين كه محور غالب مباحث كلامى، آيات قرآن كريم بوده است، در تفسير كبير كه صبغهاى كلامى دارد، مىتوان مجموعهء نسبتا كاملى را از آراى كلامى اشاعره، معتزله، كراميه و برخى فرق ديگر ملاحظه كرد و به يك دورهء كامل از مباحث كلامى دست يافت. برخى از مباحث كلامى - فلسفى كه فخر رازى به آنها پرداخته عبارتاند از: معرفت خداوند و اين كه آيا در شناخت او نظر و استدلال جائز است يا نه، ايمان و اسلام، تفاوت ميان اين دو و اركان ايمان، كلام الهى و بحث از حدوث و قدم آن، رؤيت خداوند، عدل الهى، جبر و اختيار و قضا و قدر، حدوث و قدم عالم، اعجاز قرآن، ارادهء خداوند، مفهوم استواى خداوند بر عرش، تجسيم، تثليث، عصمت انبيا، شفاعت پيامبر اكرم،عقيدهء شيعه در امامت معصوم و احتمال صحت آن، بيان لزوم وجود معصوم در هر زمانى با اين توضيح كه بر خلاف نظر شيعه و بنابر اعتقاد اشاعره و خود فخر رازى، مجموع امت معصوم است نه يك تن، و بحث معاد. در ميان مفسران، فخر رازى بيش از همه در تبيين آيات باران كوشيده است. از آراى خاص تفسيرى رازى، اعتقاد به نبودن واژههاى دخيل و غير عربى در قرآن است، همچنين وى به نقل روايات اسباب نزول و ذكر قرائتهاى مختلف اهتمام فراوانى داشته است. غلبهء صبغهء كلامى - عقلى در تفسير كبير مانع از اين نشده است كه فخر رازى در مواردى، از شيوهء قرآن به قرآن، در تفسير آيات كريمه استفاده كند؛ ولى با وجود اشاراتى كه به احاديث پيامبر اكرم و امامان شيعه كرده و رواياتى كه از صحابه و تابعين آورده، در تفسير خود اعتماد اندكى به احاديث داشته است. گفته مىشود كه او در نقل احاديث به شيوهاى كه در عصر او معمول بوده، سلسله سند حديث را ذكر نكرده و نيز احاديثى را كه بسيارى از مفسران، حتى عقلى مشربانى چون زمخشرى و طبرسى،در فضائل سورهها و ثواب قرائت آنها نقل مىكنند، نياورده است. در تفسير كبير استفاده از رواياتى كه از اسرائيليات شمرده مىشوند، بسيار اندك است. براى نمونه ذيل آيهء «ن» در سورهء قلم، «ن» را به معناى نهنگى كه زمين بر پشت آن قرار دارد، دانسته است. فخر رازى هر چند اين روايت را در تفسير آيهء مذكور آورده، آن را نه به سبب مخالفت با عقل يا اشكال در سلسله روايت يا محتواى حديث يا از اسرائيليات بودن رد كرده، بلكه از جنبهء ادبى و نحوى مردود دانسته اس. تفسير فخر رازى با وجود صبغهء كلامى، از اشارات صوفيانه خالى نيست و در تفسير برخى آيات به ذكر طريق و شيوهء عارفان در تفسير آيات نيز پرداخته است. از ويژگىهاى بارز روش فخررازى در تفسير كبير، اهتمام جدّى او به بيان مناسبات ميان آيات و سور قرآن كريم است. وى تنها به ذكر يك مناسبت اكتفا نمىكند، بلكه در بيشتر مواقع به بيان چند مناسبت مىپردازد. عنايت به نكات ادبى و بلاغى، از جمله استشهاد به شواهد شعرى دورهء جاهليت در مباحث لغوى و نحوى و بلاغى، از ديگر ويژگىهاى روش تفسيرى فخر رازى محسوب مىشود. وى در اين خصوص، بيشترين استفاده را از كشاف زمخشرى برده است. توجه به مباحث فقهى نيز از جمله خصايص روش فخر رازى در تفسير كبير است. فخر رازى در برخورد با آيات احكام، ابتدا آراى مكاتب و مذاهب مختلف فقهى را در خصوص آنها مطرح مىكند و سپس به تفصيل به بيان گرايش فقهى خود، يعنى مذهب فقهى شافعى، مىپردازد و بر صحت آن استدلال مىكند. تفسير كبير به دليل مهارت فخر رازى در علوم مختلف، سرشار از مباحث كلامى، فلسفى، منطقى، فقهى، ادبى و غيره است و همين ويژگى آن را دايرةالمعارف گونه كرده است. اين گستردگى و اطناب تفسير فخر رازى مىتواند از آن جهت باشد كه وى آن را براى عموم ننوشته است. به نظر برخى از علماى تفسير، اشتمال تفسير فخر رازى بر اين حجم مطالب متنوع، از اهميت تفسيرى آن كاسته است. به گفتهء ابوحيّان غرناطى، (مفسر قرن هفتم و هشتم)، در تفسير فخر رازى مطالبى هست كه در عالم تفسير نيازى به آنها نيست. ابن تيميّه نيز آن را تفسيرى دانسته كه در آن، جز تفسير از هر موضوعى سخنى يافت مىشود. به عقيدهء سيوطى، اين تفسير مملو از سخنان حكما و فلاسفه است و بحثهاى تفسيرىاش بىارتباط با آيات است. ابن خلّكان نيز مىگويد كه در آن مطالب غريب و نا آشناى فراوانى آمده است. عدهاى نيز بر محتواى آن خرده گرفتهاند و معتقدند كه تفسير كبير از اين جهت عيوب فراوانى دارد، از جمله ابوشامه مقدسى (متوفى ۶۶۵) معتقد است كه فخر رازى در تفسير خود شبهات جدّى مخالفان اسلام و اهل سنّت را به بهترين شكل مطرح كرده، ولى از حل آنها در نهايت عجز و ناتوانى فرومانده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
تعداد رکورد ها : 798
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید