جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
معرفت دینی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 97
تأثیر عوامل غیر معرفتی در معرفت دینی از منظر صدرالمتألهین
نویسنده:
لیلا شایسته‎رخ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معرفت، به معنای باور صادق موجّه و به تعبیر صدرالمتألّهین، صورت علمی حاکی از حقیقت خارجی و مطابق با آن است. معرفت دینی که از مباحث مهم معرفت‌شناسی به شمار می‌آید، معرفتی برگرفته از دین و در مورد دین است که از مسائل بنیادین این نوع از معرفت، مسأله مبدأ و معاد است. یکی از مباحث اساسی در حوزه معرفت دینی، سوال از تأثیر یا عدم تأثیر عوامل غیرمعرفتی در این نوع معرفت و چگونگی تأثیر آن عوامل، بر فرض وجود چنین عواملی است. آگاهی از این عوامل غیرمعرفتی و مکانیسم تأثیر آن‌ها بر شناخت انسان از دین و مسائل بنیادین آن، نقش به‌سزایی در دست-یابی به معرفت دینی صادق نیز در نیل انسان به کمال حقیقی خویش ایفا می‌کند.براساس آراء صدرا، این عوامل به دو قسم مفید یا موثر و منفی یا بازدارنده تقسیم می‌گردد. عوامل غیرمعرفتی موثر بر معرفت که از آن‌ها به فضائل و کمالات اخلاقی و عبادی یاد می‌شود، عبارتند از: تصفیه و جهاد با نفس، ریاضت، حسن خلق، تقوا، خوف و خشیّت، همراهی علم و عمل- عمل صالح، نماز، عبادت، طاعت و اخلاص.عوامل مذکور، باعث ایجاد و رشد و بالندگی معرفت می‌گردد و حجب میان نفس و حقیقت را برطرف نموده، قلب را مهیّای دریافت معارف حقّه می‌سازد. در مقابل، عوامل غیرمعرفتی منفی، که همان معاصی و رذائل اخلاقی است، نظیر گناه، جهل و غفلت، حبّ دنیا، عجب و کبر، حسد، کینه و عشق، پیروی از هوای نفس، ریا، شرک، نفاق، حبّ جاه و مقام، تقلید، حیا و کفر، آرزوهای طولانی و وسوسه، قلب را مکدّر می‌کند و در نتیجه، آن را از تابش نور معرفت محروم می‌گردانند؛ چرا که تنها قلب عاری از هرگونه آلودگی، قابلیّت دریافت نور معرفت را دارد.
مشخصات اثر
گفتگو با آيت الله شيخ محمد سند بحرانی دام عزه
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
متن نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
آیة الله شیخ محمد سند در ماه رجب سال 1382ق در بحرین دیده به جهان گشود. پدرش از تجار بحرین و از ارادتمندان خاندان عترت به ویژه حضرت سید الشهدا (علیه السلام) بود. به سبب نبوغ و استعداد سرشار، پیش از پنج سالگی وارد دبستان شد و در پانزده سالگی دبیرستان را به پایان رساند. سپس با بورس تحصیلی در رشتۀ مهندسی وارد دانشکدۀ «دیوید گیم» لندن شد و پس از یک سال از این دانشکده فارغ التحصیل گردید و سال بعد با گذراندن بعضی از دروس دیگر، به دانشکدۀ تخصصی «امپریال» پیوست.
صفحات :
از صفحه 6 تا 29
مشخصات اثر
موانع نواندیشی دینی
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
چکیده :
در پاره‌ای از دانش‌های دینی، قرن‌هاست به شدت دچار رکود و رکون هستیم و جز تکرار هزار بارة میراث پدران معنویمان هیچ از ما سر نمی‌زند. با توجه به خطورت امر اجتهاد و ضرورت تحول در علوم دین، بازشناسی و مواجهه با عوامل رکود این رشته از اهمیت فراوانی برخوردار می‌شود. کاربردی‌ترین تقسیم موانع، تفکیک آن به برونی و درونی، آفاقی و انفسی است؛ عوامل بازدارنده‌ای که معطوف به بیرون وجود محققان و اصحاب علوم دین است، آفاقی نامیده می‌شود و عواملی را که به نحو درونی ارباب علم دین را از تولید علمی بازداشته، انفسی می‌نامیم. در این مقال موانع فوق به طرز منطقی تقسیم و انواع هر قسم تعریف شده است سپس برخی انواع مورد بررسی قرار گرفته است؛ موانع نواندیشی در دوازده گروه به شرح زیر شرح شده است: الف) موانع انفسی (شخصیتی) 1ـ موانع مَنِشی،2ـ موانع روانی، 3ـ موانع تدبیری ب) موانع انفسی (معرفتی) 4ـ موانع بینشی و فلسفی، 5ـ موانع معرفت‌شناختی، 6ـ موانع رویکرد ـ دین‌شناسی، 7ـموانع روشگانی ج) موانع آفاقی (برونی) 8ـ موانع اخلاقی، 9ـ موانع فرهنگی، 10ـ موانع تاریخی، 11ـ موانع اجتماعی، 12ـ موانع مدیریتی مراد از موانع در این مقاله، هرگونه عامل سلبی و ایجابی است که سبب رکود و فتور نوآوری علمی گشته و از باب تسامح، به «عدم مقتضی» نیز مانع اطلاق شده است.
مشخصات اثر
نظریه ابتناء
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تبيين فرايند و سازِكار تكون و تطور معرفت دينـی، از اهـم وظـايف فلـسفه معرفـت دينـی است. نظريه «ابتناء» نظريه ای است برای تبيين فرايند و سازكار تكون و تطور معرفت دينی (و نيز مبناسازی برای طراحی «منطق فهم دين» جديد و جامع). خلاصه اين نظريه عبارت است از: «معرفت دينی، برايند تأثير ـ تعامل متناوب ـ متداوم مبادی خمسه دين، به صورت پيام الاهی». نظريه ابتناء بر چهار اصل به شرح زيرمبتنی است: اصل نخست: فرايندمندی تكون معرفت دينی وبرايندوارگی معرفت دينی؛ اصل دوم: دو گونگی (روا و ناروا بودن) سازكارهای دخيـل در فراينـد تكـون معرفـت دينـی، و بالتَبع امكان سرگی وناسرگی معرفت دينی؛ اصل سوم: پيام وراگی دين و اشتمال آن برمبادی خمسه دخيل در فهم پيام؛ اصل چهارم: بر ساختگی كشف و كاربرد صـائب و جـامع ديـن، بـر كـشف و كـاربرد صـائب و جامع مبادی خمسه و پيشگيری از دخالت عوامل ناروا و انحراف گر.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
مبادی دخیل در تکون و تطور معرفت دینی
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
معرفت دينی عبارت است از« محصل سعی موجه بـرای كـشف گـزاره هـا وآمـوزه هـای دينـی» ؛ فلسفه معرفت دينی، نيز« دانشواره فلسفی است كه عهده دار مطالعه فرانگـر عقلانـی احكـام كلـی امهات مسائل معرفت دينی» . تبيين فرآيند و سازِكار تكون و تطور معرفت دينی ، از اهم وظائف فلسفه معرفت دينی است، نظريه « ابتناء » نظريه ای است برای تبيين فرايند و سازكار تكون و تطور معرفت دينی ؛ ( ونيز مبنا سازی برای طراحی «منطق فهم دين» جديد و جامع). خلاصه نظريه عبارت است از « معرفت دينی، برآيند تأثيرـ تعامـل متنـاوب ـ متـداوم مبـادی خمسه دين، به عنوان پيام الهی ». نظريه ابتناء بر چهار اصل به شرح زيرمبتنی است : اصل نخست. فرايندمندی تكون معرفت دينی وبرآيندوارگی معرفت دينی ، اصل دوم. دو گونگی (روا و ناروا بودن) سازكارهای دخيل در فرايند تكون معرفت دينی، و بالتَبع امكان سرگی وناسرگی معرفت دينی، اصل سوم. پياموراگی دين واشتمال آن برمبادی خمسه دخيل در فهم پيام ، اصل چهارم. بر ساختگی كشف و كاربرد صائب و جامع دين، بر كشف و كـاربرد صـائب و جامع مبادی خمسه و پيشگيری از دخالت عوامل ناروا وانحرافگر.
صفحات :
از صفحه 5 تا 36
مشخصات اثر
مبنامندی فهم و معرفت دینی و بروندادهای آن
نویسنده:
حمیدرضا شاکرین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
مطالعات دين پژوهانه از عرصه های پراهميت تحقيق در حيات فكری و فلسفی بشر است. يكـى از مباحث مهم در اين عرصه بازپژوهى فهم و معرفت دينی، زيرساختها و مبـانی نظـری و نتـايج و بروندادهای آن است. آنچه ما را به تحقيق در اين عرصه وامی دارد حد اقل دونكته است: 1 .بازشناسی و تنقيح مبانی هر دانشی در كاربست درست و آگاهانه آنها و اصلاح و تكميـل روششناسی آن دانش مؤثر است. بنـابراين، معرفـت دينـی بهينـه، تـابعی از شـناخت و كاربسـت درست مبانی آن می باشد؛ 2 .امروزه بخش قابل تـوجهى از پرسـش هـا و شـبهات فهـم و معرفـت دينی را هدف گرفته است. جريان تهاجم فرهنگی و جنـگ نـرم نيـز نشـانه رفـتن معرفـت دينـی و مبانی آن را آوردگاه مناسبی برای تحقق اهداف دين ستيزانه خود يافته اسـت. بنـابراين، شناسـايی مبانی حقيقی فهم دين و تمييز آن از مبناسازی های نادرست، همچنـين بازكـاوی تـأثيرات واقعـی آنها از پنـداره هـای ناصـواب معارضـان، بـرای دفـاع از معرفـت دينـی و در نهايـت دفـاع از ديـن ضروری و اجتناب ناپذير است. بدين روی، تحقيق حاضر در پی تبيين اصول و مبـانى فهـم ديـن و بيان نتايج و برون دادهای آن است. مبانى مورد بحث در اين تحقيق به هفت گونه تقسيم و در ذيـل هرگونه اصولی چند بررسی شده اند. اين اصول برآيندهای مشترك و همسويی در فهم و معرفـت دينى دارند. مبانی يادشده در هفت گفتار به شرح زير بررسی شده است: مبـانی معرفـت شـناختی، مبانى خداشناختى، مبان انسان شناختی، مبانی دين شـناختی، مبـانی وحـی شـناختی، مبـانى قـرآن- شناختى و مبانى راهنماشناختى.
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
مشخصات اثر
ماهیت فلسفه دین و تفاوت آن با علم کلام و فلسفه معرفت دینی
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
امروزه شاهد گسترش و رونق علوم و دانش های فراوانی هستيم كه در گذشته نه چندان دور، اين علوم به عنوان رشته علمی، وجود نداشته است. برخی از اين دانش ها وارداتی بوده و دارای خاستگاه غربی اند. از جمله اين دانش ها، فلسفه دين است. فلسفه دين، دانشی است نو كه تقريباً بدون كم وكاست و براساس فرهنگ حاكم بر جهان غرب و الهيات مسيحی، وارد جهان اسلام شده است. ورود معيوب و بيمارگونه اين دانش، سبب شده است كه پس از سالها، هنوز هم وقتی تعريفی از فلسفه دين در جهان اسلام ارائه می شود، رونوشتی از ماهيت غربی آن است. بنابراين، در مقاله حاضر سعی شده است تعريف های رايج از فلسفه دين، به ويژه از منظر فيلسوفان می باشد، به نقد بكشد. در ادامه ضمن ارائه تعريف « هست و تحقق » دين ايرانی را كه ناظر به مقام می باشد، تفاوت فلسفه دين با علوم و دانش- « تعريف و بايد » مختار كه ناظر به فلسفه دين در مقام های همگن، نظير علم كلام، فلسفه معرفت دينی و... مقايسه شده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 120
مشخصات اثر
مبانی کاربست عقل در اکتشاف معارف اعتقادی از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
زکیه اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پیش از به‌کارگیری«عقل» ـ به‌عنوان حجت باطنی الهی ‌ـ برای "استذکار معارف فطری" یا "کسب معارف اکتسابی" در هر یک از حوزه‌های معرفتی از جمله عقاید، لازم است مبانی اولیه‌ای تبیین و تثبیت شده باشد تا اکتشاف معرفت با تکیه بر آنها و به مدد روش‌شناسی که از این رهگذر سامان می‌یابد صورت گیرد. اما تبیین این مبانی مهم به ویژه از منظر کتاب الهی و کلام معصوم، همان‌قدر که خطیر و دشوار و تأثیرگذار بوده‌، متأسفانه در دین‌پژوهی مغفول مانده و مسکوت نهاده ‌شده ‌است.این پژوهش با نگاهی روش‌مند به «منظومۀ معرفتی قرآن و حدیث» و بر اساس نظریۀ «اکتشاف دیالکتیک دینامیکال دین» می‌کوشد «ماهیت عقل» و نسبت آن را با «خدا»، «دین»، «انسان»، «معرفت‌شناسی» و «حوزۀ اعتقادات»، از منظر قرآن و حدیث به نحوی روش‌مند دریافته، مبانی بهره‌گیری از عقل را در استنباط قضایای حوزۀ معارف اعتقادی روشن سازد.تأمل و تعمق در تعریف بی‌نظیر معصوم از «عقل» و ربط مستقیم آن با «حفظ ودایع قلب» و نیز اطلاق عنوان «ودیعـۀ قلب» به تمام مراتب «ولایت حق»، ما را به نظریۀ"میثاق‌محوری عقل" رهنمون می‌دارد که مرزی روشن میان عقلانیت و جاهلیت ترسیم می‌کند و افق‌های درخشانی از علم و عقیده و عمل متکی و منتهی به «عقلانیت» را در برابر دیدگان انسان می‌گشاید. در همین راستا وجود عقل در عالم خارج توسط "برهان میثاق" اثبات می‌شود. همچنین، بررسی مبادی پنج‌گانۀ «مصدرشناختی»، «دین‌شناختی»، «معرفت‌شناختی»، «مخاطب‌شناختی» و «موضوع/ متعلق‌شناختی» که نقش و نسبت عقل را با عناصر بنیادین در اکتشاف معارف اعتقادی توضیح می‌دهند، به اثبات «امکان» و «ضرورت» کاربست عقل، تبیین«نقش و جایگاه» آن در حصول معرفت و تعیین «گسترۀ کارکرد» آن در حوزۀ معارف اعتقادی می‌انجامد که تذکر و التزام به آنها عنصر تواضع و تسلیم قلب برای حق را که مهمترین مبنای عملی و ملاک کاربست عقل است، پدیدار می‌سازد.
مشخصات اثر
معرفت‌شناسی دینی علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی جلالوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
دین اسلام، برنامه‌ای کامل و جامع است که پاسخگوی تمام نیازهای بشر بوده و خدای متعال، به منظور هدایت انسان در رسیدن به کمال، توسط پیامبر خویش، آن را ابلاغ نموده است. از آنجایی که خدای متعال، در بسیاری از آیات کتاب وحی، اشارت صریح به مطلوب نداشته و کشف آن را به فهم بشر موکول نموده است، یکی از مباحثی که از گذشته توجه اندیشمندان دینی را به خود معطوف داشته و امروزه شدت بیشتری به خود گرفته، نحوه فهم و کشف مقصود واقعی باری تعالی است، تا به سبب آن کمال موعود الهی انسان تحقق یابد. صاحبان آراء دینی شیوه‌های متفاوتی را جهت نیل به این مقصود، مستمسک خویش قرار داده‌اند؛ از این میان طریق علامه طباطبایی که از جامعیت و نزدیکی بیشتری به واقع برخوردار بوده، مورد کاوش این تحقیق قرار گرفته است. لذا ضمن بررسی بسترها و زمینه-هایی که در شکل‌گیری اندیشه این عالم ربانی تأثیر داشته، پیش‌فرض‌های معرفتی وی برای ورود به معرفت دینی، در باور به خدا، دین، انسان و جهان دانسته شد. با پذیرش این پیش-فرض‌ها و استمداد از منابع معرفت که شامل قرآن، سنت و عقل می‌باشند، مقدمات فهم دین، مهیا می‌گردد. علامه طباطبایی در این مسیر، برخلاف بسیاری که فهم دین را تنها متعلق یک روش دانسته‌اند، کشف معرفت دینی را از سه طریق ظواهر دینی، عقل و عرفان ممکن دانسته و در عین تفکیک میان این روش‌ها، محصولات آنان را هماهنگ قلمداد نموده است. در پایان این اثر، آسیب‌های و تهدیدهایی که معرفت دینی را خدشه‌دار می‌نمایند، احصاء و عملکرد علامه در مقابله با آنان بررسی شده است.
مشخصات اثر
آسیب شناسی معرفت دینی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی
نویسنده:
اسحاق طاهری سرتشنیزی، مهدی جلالوند، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
آسیب شناسی معرفت دینی- به معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می رساند- از بحث های نوپایی است که البته می توان برخی نمودهای آن را از لابه لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم ترین آسیب های معرفت دینی در دو بخش مبانی و روش های فهم دین، با تأکید بر آرای آن عالم ربانی، علاوه بر تحلیل نوع آسیب و آثار مخرب آن در معرفت دینی، راهکارهای ایشان را برای مقابله با این آسیب ها بررسی کرده است. در نگاه ایشان، راه برون رفت از آسیب هایی مانند نسبی گرایی، التقاط، بدعت، خرافه پرستی، عدم جامعیت، تفسیر به رأی و جداانگاری دین از زندگی فردی و اجتماعی، پرورش عقل قطعیِ جامع نگر و تمرکز آن بر قرآن است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 97