جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الأمام المهدى عند اهل السنة» اثر مهدى فقيه ايمانى، به بررسى مجموعه‌ اى از كتب اهل سنت است كه در آنها به موضوع مهدويت اشاره شده است می پردازد. كتاب، با دو مقدمه از مؤلف آغاز شده و مطالب در دو جلد، در بردارنده شصت و هفت گفتار كوتاه، درباره حيات امام مهدى (عج)، اثبات مهدويت، ردّ مخالفين، روايات مربوط به مهدى (ع)، وجود واقعى امام و ظهور وى است كه از نگاشته‌ هاى علماى اهل سنت برگزيده شده است. جلد اول، گفتار اول، مربوط است به روايات و مطالبى كه عبدالرزاق بن همام نافع حميرى پيرامون حضرت مهدى (ع) در كتب خويش آورده است. او كه از اهالى صنعاء مى‌ باشد، از مشاهير محدثين بوده و بخارى از او نقل حديث كرده است. وى حدود هزار و هفده حديث روايت كرده و السنن فى الفقه، المغازى، تفسير القرآن، الجامع الكبير فى الحديث، از جمله آثار او مى‌ باشند.

«اوصاف المهدی علیه السلام در بيان اسامى، القاب، اوصاف و كنيه‌ هاى امام زمان علیه السلام» اثر احمد سعيدى، معرفى، ترجمه و توضيح مجموعه‌ اى گسترده از نام‌ ها، القاب و كنيه‌ هاى حضرت مهدى (عج) مى‌ باشد كه به زبان فارسى و در سال 1358 ش تدوين گرديده است. مقدمه مؤلف در بيان چند نكته پيرامون كتاب، آغازگر مباحث بوده و مطالب بر پايه روايات، ادعيه و زيارت و از منابع كهن تهيه گريده است. در اين مجموعه، پانصد و ده لقب و اسم به ترتيب حروف الفبا، براى آن حضرت شناسايى شده و معنا و مفهوم آن مشخص گرديده است. برخى از اين اسامى و القاب، نام‌ هايى است كه پيامبر (ص) و امامان معصوم (ع) براى امام زمان (عج) انتخاب كرده‌ اند و برخى را ديگران، چه از علماى شيعه و يا عامه، حتى برخى پيروان ساير مذاهب و مكاتب و حتى كسانى كه پيرو هيچ دين و آئينى نيستند. اسامى و القاب ذكر شده مى‌ توان به: تِلاد نِعَم، ثار الله، جَوار الكنس، حاشر، خسرو، ديّان، ذوالحلم، ركن الانام، زند افريس، سديد، شماطيل، صمصام منتقم، ضرغامه، طامس، ظَهر، عماد، غاشيه، فيذموا، قابض، كوكما، لنديطارا، مجلى، نازح، واقيذ، هادِم الشرك، يمين و... اشاره كرد.

«البرهان على وجود صاحب الزمان» اثر سيد محسن امين حسينى عاملى (1282-1371ق) مى‌باشد. كتاب، اثرى است منظوم و شرح منشور آن، كه در اثبات مهدويّت و مباحث پيرامون آن است. مولف زمانى كه در بغداد به سر مى‌برده است، قصيده‌اى 25 بيتى از بغداد كه سراينده آن معلوم نبوده است، دريافت مى‌كند كه در انكار وجود حضرت بقية الله سروده شده است، به همين جهت اين اثر را در پاسخ به ابيات آن قصيده به نظم در مى‌آورد. مولف تاريخ اتمام نگارش اثر را در پايان آن 15 ربيع الثانى 1328ق درج نموده است. مولف پس از دريافت قصيده‌اى 25 بيتى كه ناظم آن قائل است كه امام عصر (عج) هنوز متولد نشده و در آينده تولد خواهد يافت، به انكار وجود حضرت بقية الله اعتراف مى‌كند، به پاسخ منظوم و هم وزن آن در 309 بيت همت گماشته و سپس به شرح و توضيح اين دو قصيده تعليقه‌اى به نگارش در مى‌آورد كه متضمن فوائد زيادى مى‌باشد. روش مولف در نگارش اثر اين گونه است كه نخست اشعار مخالف را مى‌آورد، آن گاه بند بند اشكالات آن را در خصوص مباحث مهدويّت با تكيه بر دلائل عقلى و نقلى قطعى و احاديثى كه علماى اهل سنّت و تشيع بر آن اتفاق دارند، پاسخ مى‌دهد. اشكالاتى كه مولف طى اين اثر منظوم به پاسخ آن‌ها پرداخته، عبارتند از: اختلاف در ولادت امام، دلايل ولادت امام و غيبت ايشان، حكمت و فلسفه غيبت، چگونگى طولانى بودن عمر امام، استناد به احاديث مربوط به مهدى امّت، طرفداران قول به مهدويت از علماى اهل سنّت و ملاقات كنندگان امام عصر(عج) مى‌باشد.

«مع الدکتور احمد امین فی حدیث المهدی و المهدویة، مع کتاب الثقلان الکتاب و العترة»، مشتمل بر دو کتاب می‌باشد که کتاب اول، «مع الدکتور احمد امین فی حدیث المهدی و المهدویة» نوشته خود محمدامین زین الدین، بحثی مفصل درباره سند، منابع و معنای حدیث ثقلین، همراه با رد شبهات مخالفین می‌باشد که به زبان عربی و در سال ۱۳۷۰ ق نوشته شده است. انگیزه مؤلف، پاسخ گویی به شبهات احمد امین و اثبات تواتر احادیث مهدویت است «الثقلان الکتاب و العترة»، اثر عربی شیخ محمدحسین مظفر، به بررسی و تحلیل محتوای حدیث ثقلین و تعیین مصادیق آن و نیز اثبات امامت، علم امام، عصمت امام و ثمرات وجود امام از منظر شیعه امامیه، اختصاص یافته است. با مقدمه ناشر در بیان متن حدیث ثقلین آغاز شده است. به اعتقاد نویسنده با اینکه تمام فرقه‌ های اسلامی، حدیث ثقلین را به تواتر نقل کرده‌ اند، ولی مخالفین شیعه و حقانیت اهل بیت علیه‌السّلام، معانی ظاهری آن را تحریف و در مصادیق آن مجادله کرده‌ اند؛ بدین جهت وی فقرات حدیث را در شش بخش جداگانه آورده و پس از توضیح آنها، دیدگاه‌ های مخالفین را نقد کرده است. وی در پایان از فقره آخر حدیث مسئله استمرار خلافت و وصایت پیامبر صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم را نتیجه گرفته و به مسئله مهدویت پرداخته است.

کتاب «الاربعون في المهدي (عج) و قصة الجزیرة الخضراء» نوشته سید جلال موسوی، مطالبی درباره امام زمان و محل زندگی ایشان (جزیره خضراء) به زبان عربی فراهم آمده است. عمده مطالب مذکور در قالب سه بخش تدوین گردیده است. در بخش نخست وصایای امام زمان (ع) از قول کسانی نقل می‌ شود که به دیدار آن حضرت مشرف شده‌ اند. از جمله این افراد عبارتند از: مقدس اردبیلی, بحرالعلوم, سید بن طاووسی, حر عاملی و شیخ خویی, محسن جبل عاملی و علامه حلی. در بخش دوم, احادیث و روایاتی با این موضوعات درج شده است: غیبت امام زمان (غیبت کبری و صغری), علل غیبت, فواید غیبت، زمان ظهور حضرت (ع), ویژگی‌ های عصر ظهور, و ویژگی‌ های مومنان در زمان ظهور حضرت. بخش سوم به شرح آیاتی اختصاص دارد که برخی مفسران قرآن, آن را به حضرت صاحب زمان نسبت داده‌ اند.

مُنتَخبُ الاَثَر فی الامام الثّانی عَشَر (عجل الله تعالی فرجه) کتابی روایی به زبان عربی اثر لطف‌الله صافی گلپایگانی در موضوع امام دوازدهم است. این کتاب برگزیده احادیث از کتاب‌های شیعه و اهل سنت است. کتاب در ده فصل تنظیم شده و بخش اول آن به اثبات وجود و امامت امام مهدی اختصاص دارد. احادیث مربوط به زندگانی امام دوازدهم (علیهم السلام)، نائبان او، عصر غیبت، ظهور و حکومت جهانی نیز در فصل‌های بعدی قرار گرفته‌اند. نویسنده گاه در پاورقی توضیحاتی درباره احادیث ذکر کرده است. این کتاب سه جلدی است. خلاصه آن نیز به صورت مستقل منتشر شده است. "جلد سوم" درباره کیفیت ظهور، نشانه‌ها و فتنه‌های پیش از ظهور، سال و ماه و محل ظهور، خروج سفیانی و دجال، بانگ آسمانی، کیفیت بیعت و ممنوعیت تعیین وقت.(شامل ۱۱ باب و ۱۲۸ حدیث) فتوحات بی‌نظیر، ظاهر شدن گنج‌های زیر زمین، فرود آمدن حضرت عیسی(علیه السلام)، کشتن دجّال، پیکار با سفیانی، تکامل عقل‌ها، آبادانی جهان و پر شدن زمین با عدل و داد.(شامل ۱۲ باب و ۳۷ حدیث) فضایل و مناقب اصحاب ۳۱۳ گانه آن حضرت.(شامل ۲ باب و ۹ حدیث) درباره مدت حکومت، دعوت، سیرت، خوراک، پوشاک و شیوه زندگی آن حضرت.(شامل ۳ باب و ۷ حدیث) درباره انتظار فرج، وظایف شیعیان در عهد غیبت، فضیلت درک محضر، پیروی و اعتقاد به آن حضرت، حرمت انکار، کیفیت تسلیم بر آن حضرت و برخی از دعاهای صادره از ناحیه مقدسه.(شامل ۷ باب و ۵۱ حدیث)

کتاب «الحركة الاصلاحية من الحسين (علیه السلام) الى المهدى (عجل الله تعالی فرجه)» اثر سيد صدرالدين قپانچى، مجموعه پرسش‌ ها و پاسخ‌ هاى عقيدتى درباره مهدويت، اصلاح‌ گرايى و سنت‌ هاى الهى در صحنه تاريخ اجتماعى است كه به زبان عربى و در سال 1426 ق، نوشته شده است. كتاب به در خواست مركز مطالعات تخصصى امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) نجف اشرف، تدوين شده است. كتاب با دو مقدمه از مركز مطالعات تخصصى امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) و مؤلف در تبيين اهداف مركز و بيان انگيزه تأليف، آغاز و مطالب در ده فصل ارائه گرديده است. نويسنده در فصل اول، بعد از توضيح اين نكته كه چگونه حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) تعبيرى از وحدت حركت اديان و امتداد نهضت امام حسين (علیه السلام) مى‌ باشد، غيبت امام معصوم (علیه السلام) را بررسى نموده و قضيه امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) را ضرورت تفكر دينى دانسته است. در فصل دوم، فلسفه و اهداف حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) و اينكه آيا ايشان دين جديدى را ارائه خواهند نمود، مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده در فصل سوم، پس از بيان اشتراكات حركت انبياء به اين سؤال پاسخ داده است كه آيا حركت امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه)، مسلحانه بوده يا يك تغيير اجتماعى است؟ ايشان در فصل چهارم، به دنبال ارائه ادله‌ اى در رابطه با امكان طول عمر زياد بوده و به اين سؤال پاسخ داده است كه چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) تا به حال ظهور نكرده است. وى در فصل پنجم، بشارت تورات و انجيل درباره حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) را اثبات كرده و چگونگى تفسير نصوص پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و ساير انبياى الهى پيرامون آن حضرت را توضيح داده است. در فصل ششم، مسير حركت امام حسين (علیه السلام) از مدينه به مكه، احتجاج با حجاج در عرفات و سپس رهسپار شدن به‌ سوى كربلا، تشريح و تشابهات حركت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) با اين سير بررسى شده است. در فصل هفتم، نقاط افتراق بين حركت امام حسين (علیه السلام) و حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) بيان شده است، فصل هشتم، معجزات و امور خارق العاده‌ اى كه در حركت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) به وقوع خواهد پيوست را بررسى نموده است. نويسنده، معتقد است كه نحوه ولادت، غيبت و طول عمر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) خود معجزه بزرگى است كه قابل انكار نمى‌ باشد. در فصل نهم، سنت ابتلا و مسئله ديدار با امام زمان در دوران غيبت مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده پس از تشريح ادله عقلى، شرعى، علمى و خارجى بر وجود امام منتظر (علیه السلام)، چهار صورت براى امكان ملاقات با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) را بيان كرده، هريك را مفصلا توضيح داده و براى هركدام نمونه‌ اى را ذكر كرده است. اين چهار صورت عبارتند از: لقاء عام، ديدار در خواب، ديدار در صورتى كه شخص آن حضرت را نشناسد و ملاقات در صورتى كه فرد امام زمان (علیه السلام) را بشناسد.

مباحث كتاب به زبان عربی درباره مهدویت، امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و مسئله انتظار است كه در قالب هفده گفت و گو تدوین گردیده است.

ذلك يوم الخروج دراسه حول ظهور الامام المهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) اثر سيدحسين مدرسى مى‌باشد. اثر، تحليلى از اهداف، مبانى حكومت و قيام حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. در مقدمه، سوالاتى كه در بين مسلمانان درباره شخصيت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نهضت و قيام او و سوالات ديگرى كه در اين زمينه وجود دارد، مطرح و اثر به هدف پاسخ‌گويى به اين سوالات نگارش يافته است. روش مؤلف در مستندسازى مطالب اثر بر قرآن كريم و احاديث و روايات وارده از معصومين عليهم‌السلام كه در جوامع روايى نقل شده است، تكيه دارد. "گزارش محتوا" نگارنده در فصل اوّل، با بررسى و تحليل محتوايى احاديث و آيات قرآن به معرّفى امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، خصوصيات و ويژگى‌هاى اخلاقى ايشان مى‌پردازد. فصل دوم به بحث از مقام ولايت و امامت و ملاكات شناسايى امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ميثاق انبياء با امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)پرداخته است. انديشه مهدويت در عقيده شيعه در جايگاه رفيعى قرار دارد و با مفاهيم ارزشمندى؛ مانند انتظار، ظهور قيام و عدالت پيوند خورده است. نويسنده در فصل سوم به تحليل جايگاه انتظار در فرهنگ شيعه در زواياى مختلف مى‌پردازد. فصل چهارم به انقلاب حتمى كه به دست امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) محقق خواهد شد و نشانه‌هايى كه از اين انقلاب در روايات مطرح و بيان شده است، ولى زمان آن دقيقتاً مشخص نشده، پرداخته است. در فصل‌هاى بعدى به اهداف اين انقلاب و نهضت،ياران آن و موضع‌گيرى‌هاى مردم در زمان خروج امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پرداخته مى‌شود.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفين» اثر سيد امير محمد كاظمى قزوينى، تحقيقى است مستند و مستدل در نقد و ردّ شبهات مخالفين درباره مهدويت، غيبت، ظهور و قيام امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كه به زبان عربى و در سال 1374ش نوشته شده است. انگيزه تأليف، بررسى و تحقيق در زمينه شبهات مهدويت و پاسخ به آن‌ها بوده است. "ساختار" كتاب با مقدمه مركز دروس اسلامى بيروت در اشاره به بشارت‌هاى پيامبر(ص) و ائمه(ع) به خروج امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)آغاز شده است. مطالب كتاب كه پاسخى است كوتاه به نوشته‌ها و شبهه افكنى‌هاى معارضان پيرامون مهدويت در دو بخش ارائه گرديده است. در بخش اول كتاب نويسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تيميه، ابن خلدون و ابن حجر پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مبناى اين شبهات را عدم وقوف بر روح دين و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وى معتقد است كه اجماع شيعيان به تنهايى، در ثبوت ولادت و غيبت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كفايت خواهد كرد و هيچ يك از مسلمين در تواتر بشارت‌هاى نبوى به خروج فردى از عترت ايشان، از اولاد على و فاطمه علیهماالسلام شكى ندارد. وى در ادامه، به تعداى از علماى اهل سنت كه با اعتقاد اماميه پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)موافق هستند، اشاره كرده كه از آن جمله هستند: ابوالفتح محمد بن ابى الفوارس، ترمذى، ابوداود، ابن ابى الحديد، شبلنجى، امام قرطبى، ثعالبى، احمد بن حنبل، عبدالحق دهلوى، فضل بن روزبهان، عبدالرحمان بسطامى. بخش دوم كتاب به طرح هفت شبهه از طرف منكرين مهدويت و پاسخ به آن‌ها اختصاص دارد: