جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • تعداد رکورد ها : 318634
مفهوم قرآنی ایثار و کارکرد آن در نظم اجتماعی سنتی و مدرن
نویسنده:
حمیدرضا یونسی ، زهرا فیضی ، لیلا خسروی مراد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مفهوم قرآنی ایثار در مقایسه بین دو نظم اجتماعی سنتی و مدرن بیان شده از سوی چلبی، کارکردهای مختلفی دارد. ایثار در جامعه سنتی در بخش روابط مبادله نامتقارن گرم و بعد مجموعه تعاملی قرار می‌گیرد و کارکرد آن همان مفهوم قرآنی که حول معنای «برتری دادن» است، می‌باشد، اما در دستگاه مختصات نظم اجتماعی مدرن، کارکردی در سطح هنجار اخلاقی و مسئولیت در قبال جامعه و افراد در بعد هنجاری آن دارد.
صفحات :
از صفحه 325 تا 349
مفهوم‌شناسی افساد فی الارض در آیات، روایات و دیدگاه‌های تفسیری
نویسنده:
جنان امیدوار ، مهدی مطیع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«إفساد فی الأرض» به عنوان یک جرم سنگین شناخته می‌شود؛ زیرا مجازات آن سلب حیات است. علی رغم اهمیت موضوع، اتفاق نظر و تعریف مشخصی در خصوص مفاهیم و مصادیق این جرم در منابع فقهی و حقوقی وجود ندارد. هدف از انجام این پژوهش، کشف منظور شارع مقدس از کاربرد عبارت «فساد در زمین» بوده است. در این راستا، نصّ آیات قرآن و روایات معصومان' و نیز دیدگاه برخی از مفسران فارغ از پیرایه‌های فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. عبارت «فساد در زمین» در آیات و روایات در مفاهیم و مصادیق مختلفی به کار رفته است؛ از جمله تباهی، جرایم اقتصادی، نفاق، کفر، شرک، راهزنی، ظلم و بغی. در نهایت روشن خواهد شد که عنوان مجرمانه مستقلی به نام «إفساد فی الأرض» در شرع مقدس وجود ندارد؛ بلکه «محاربه به قصد إفساد فی الأرض» جرمی است که زیر مجموعه حدود قرار می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 185 تا 203
واکاوی معنایی واژه تربیت و رهیافت معنایی واژه ربوبیت در قرآن
نویسنده:
زهرا رزاززاده ، محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
واژه ربوبیت از ریشه «ربب» به معنای پرورش دادن و البته نمونه­های قرآنی آن ‌که از نظر معنایی هم­راستا با این واژه است، در ساختار صرفی از ریشه «ربو» به شمار آمده؛ ربوبیت را اما از منظر قرآن می‌توان به دو نوع تکوینی و تشریعی تقسیم نمود و تکوینی را نوعی هدایت غیرمستقیم و نامحسوس که اختصاصی به انسان ندارد و تشریعی را ویژه انسان دانست که مشخصه بارز آن ارسال پیامبران و کتب آسمانی در امر هدایت است؛ البته ربوبیت را با همین مفهوم می‌توان به عام و خاص تقسیم نمود و ربوبیت عام را افزون بر پروراندن و تربیت همه انسان­ها به یک اندازه به پرورش همه موجودات در نظام هستی تعمیم داد و ربوبیت خاص را نوع ویژه‌ای از تربیت الهی دانست و پرورش انسان­های خاص مثل پیامبران را از این مقوله به‌شمار آورد. این پژوهش تلاش کرده تا مصادیق ربوبیت «ربّ­العالمین» را که همگی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در ارتباط با انسان است، نخست دسته­بندی و سپس مفهوم­یابی کند. بدین منظور لایه‌های معنایی هر یک را با توجه به سیاق آیات و در حوزه ربوبیت الهی تبیین نموده است. از نتایج این مطالعه اثبات خاص بودن انسان نزد خداوند است که ربوبیت ویژه الهی را نصیب او کرده، پیامبران را در بهترین شکل آن پرورش می­دهد تا هدایت تشریعی سایر انسان­ها را که از مصادیق ربوبیت است، از طریق ایشان جاری فرماید.
صفحات :
از صفحه 105 تا 127
مبانی مرگ‌اندیشی در آموزه‌های قرآن و حدیث
نویسنده:
زهرا حسنی ، سیدمحمدرضا حسینی نیا ، مهدی اکبرنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
موضوع مرگ و چگونگی این رخداد مهم و وقایع بعد از آن برای هر انسانی هم سؤال برانگیز بوده و هم احیانا هول‌آور، و تبیین این حقیقت از مهم‌ترین اهداف ادیان آسمانی و از جمله اسلام و قرآن کریم بوده که به یقین در این کتاب بزرگ در مورد هیچ موضوع اعتقادی به اندازه‌ی مرگ و وقایع بعد از آن بحث نشده است. از آنجا که مرگ‌اندیشی در همه‌ی ابعاد وجودی انسان تأثیرگذار است، پژوهش حاضر به بررسی مبانی مرگ‌اندیشی در آیات و روایات پرداخته و در صدد آن است که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی مبانی مرگ اندیشی را از نظر آیات و روایات واکاوی نماید. بر این اساس مبانی مرگ‌اندیشی در سه محور خدا، انسان و جهان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به‌دست آمده از سه محور یاد شده آن است که مهم‌ترین مبانی مرگ‌اندیشی عبارتند از: پیوند وثیق بین مبدأ و معاد، قدرت و علم و مالکیت مطلق خداوند، بقای خالق و فنای مخلوقات، بقاء روح انسان پس از مرگ، فطرت الهی انسان، محدود‌بودن عمر انسان و کل آفرینش، تمایل به جاودانگی در وجود انسان، موقتی‌بودن سرای دنیا و جاودانگی سرای آخرت، دنیا محل آزمایش و امتحان، وجود حیات در برزخ و آخرت و هدفمندی جهان آفرینش.
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
بررسی تطبیقی تعبیر جد در آیه «وَ أَنَّهُ تَعالی جَدُّ رَبِّنا» در منابع لغوی و تفسیری با یادمانهای تاریخی
نویسنده:
محمدعلی مهدوی‌راد ، حسین شجاعی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فهم بسیاری از آیات قرآن کریم در گرو درک بافت تاریخی عصر نزول و فهم باورهای مخاطبان قرآن در آن عصر است. ناگفته پیداست که گزارش تاریخی موثقی که از ویژگی‌های تاریخی آن عصر سخن بگوید امروزه در دست نیست. با این وجود اما راه برای فهم وضعیت آن دوران نیز بسته نیست. یادمان‌های فیزیکی و فرهنگی به جای مانده از آن دوران، ظرفیت خوبی برای فهم بسیاری از موضوعات و مسایل آن عصر دارد. با کمک این یادمان‌ها می‌توان بسیاری از موضوعات و مفاهیمی که درک آن‌ها وابسته به فهم فضای نزول قرآن است را روشن نمود و بدین سان به فهم بهتر بسیاری از مفاهیم و موضوعات قرآنی کمک کرد. در میان یادمان‌های تاریخی، کتیبه‌ها یکی از مجموعه منابع ارزشمندی هستند که قابل استفاده برای فهم بهتر وضعیت تاریخی مفاهیم تاریخی و مبهم قرآنی می‌باشند. مقاله پیش‌رو نظر به این کاربرد کتیبه‌ها، در نظر دارد تا به باز تفسیر تعبیر «جدّ» در آیه سوم سوره مبارکه جن بپردازد. روش این پژوهش تاریخی است و در آن با گردآوری کتیبه‌های مرتبط با مفهوم مدنظر و خوانش آنها تلاش می‌شود تا معنای این واژه در عصر نزول قرآن به‌دست آورده شود. بررسی انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که واژه «جدّ» به‌رغم نگرش قاموسی و فقه اللغه‌ای مفسران و لغویان، بر‌اساس شواهد کتیبه‌ای به جای مانده در شمال عربستان اسم علم خاص است که به نوعی خاص از خدایان اشاره می‌کند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
بررسی دلایل عدم ذکر نام حضرت علی علیه السلام در قرآن کریم از منظر سبک شناسی بیان مطالب در قرآن کریم
نویسنده:
علی محمدی آشنانی ، محمود خوران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قرآن‌کریم برترین کتاب هدایت و مهم‌ترین مرجع وحیانی مورد اتّفاق همۀ مسلمانان است؛ ضرورت شناخت امام و جانشین رسول اعظم اسلام(ص) و اشاره پاره‌ای از روایات به بودن نام امام علی و امامان اهل‌بیت(ع) در قرآن کریم، از چالش‌هایی است که محدث نوری را بر آن داشته که در پاسخ‌گویی به مخالفان خلافت بلافصل امام علی(ع)، با تکیه بر پاره‌ای از روایات، به تحریف به کاستی قرآن، بگراید. بدین‌رو تامل و بررسی روایات پیش گفته و نقد تحلیلی استدلال آن مخالفان و انگاره محدث نوری، وجهه همت این پژوهه، قرار گرفته است. در این مسیر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی ابتدا پاسخ‌های نقضی متعدّدی به مسأله داده شده، سپس سبک قرآن کریم در بیان مطالب و روش استنباط از آن، تبیین و صحیحۀ ابوبصیر از امام صادق (ع) را که علت عدم ذکر نام امام علی(ع)، سبک قرآن در بیان معارف، شناسانده، مدلل ساخته است. اما یافته‌های این بررسی، نشانگر سه ویژگی؛ بیان کلّی، بسط درون سویی و بسط برون سویی قرآن کریم است که به روشنی علت عدم ذکر نام علی و دیگر امامان (ع) را روشن می‌سازد؛ افزون بر آن، با چشم‌پوشی از بررسی سندی روایات به خاطر تضافر آن، روشن شده که ذکر نام علی (ع) در اضافات تفسیری مصاحفِ برخی صحابه یا در روایات صحیح، ناظر به «تفسیر تبیینی» یا ارایه مراد، بیان شأن نزول و مصداق آن آیات است؛ نه بیانگر وجود نام آن حضرت در متن و الفاظ قرآن.
صفحات :
از صفحه 211 تا 235
واکاوی دیدگاه عدم جواز ترجمه حداقلی قرآن (با تأکید بر نظریه رشیدرضا)
نویسنده:
مهدی عبادی ، محمد مختاری ، محمود صادق زاده طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این نوشتار به بررّسی نظریه‌ی جواز حدّاقلی ترجمه‌ی قرآن کریم، از دیدگاه فریقین پرداخته است. شیعیان بر جواز ترجمه‌ی قرآن اتّفاق نظر دارند. آنچه از ادلّه‌ی اهل سنّت برداشت می‌شود، عدم جواز ترجمه‌ی قرآن است. در این پژوهش که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش تحلیلی-توصیفی نوشته شده است، ضمن تبیین حقیقت فتوای رشید رضا مبنی بر عدم جواز ترجمه قرآن و کشف تاثیر شرایط و زمان بر این فتوا ، به دلایل و مؤیّداتی دیگر بر جواز ترجمه‌‌ی قرآن کریم از سوی اهل سنّت رسیده‌ایم. همچون؛ اقدام رشید رضا به همراه گروهی از علماء مصر بر ترجمه‌ی قرآن، فتوای علمای دانشگاه ألأزهر مصر بر جواز ترجمه‌ی قرآن، نظریه‌ی تفصیلی جواز و عدم جواز ترجمه‌ی قرآن و بیان جناب زرکشی مبنی بر ضرورت ترجمه‌ی قرآن در بعضی موارد. آنچه اکثر اهل‌سنّت را بر این داشته تا با جواز ترجمه‌ی قرآن مخالفت کنند، خلط میان امکان وجواز ترجمه‌ی قرآن است. پس چنانچه منظور از ترجمه‌ی قرآن را ترجمه‌ی حقیقی و بصورت آیینه‌ی تمام نمای قرآن بگیریم، شیعه هم قائل به چنین ترجمه‌ای نبوده ونظرش با مخالفینِ عدم امکان ترجمه (اهل سنّت) یکسان می‌باشد. امّا ترجمه‌ی حدّاقلی، که براساس ضوابط باشد، مسأله‌ای است که عقل جواز امکانش را ثابت می‌کند و نقل حکم به جواز شرعی آن می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 275 تا 292
رویکردی اجتماعی به پایداری سیستم‌های اجتماعی براساس آموزه‌های قرآن کریم
نویسنده:
جعفر ترک زاده ، الهام راضی ، رحمت الله مرزوقی ، محمدجواد سلمانپور ، جعفر جهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در عصر حاضر که تغییرات فزاینده و پیچیده محیطی، سیستم­های اجتماعی مختلف را در سیطره خود قرار داده است، پایداری و بقای معنادار سیستم­های اجتماعی به چالشی قابل توجه تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف کاوش مضامین اجتماعی پایداری سیستم­های اجتماعی بر اساس آموزه­های قرآن کریم تدوین شده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد کیفی است که برای دستیابی به اهداف آن از روش­های استنتاجی و تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. قلمرو پژوهش شامل تمامی سوره­های قرآن کریم بود که مضامین پایداری اجتماعی در آن­ها مورد کاوش قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، مضامین اصلی پایداری اجتماعی عبارتند از: وحدت، عدالت، امنیت، اعتماد، تعاون، آداب معاشرت و امداد گروه­های کم­برخوردار. امید است که اجرایی ساختن مضامین استخراجی از بطن قرآن کریم و نهادینه­سازی آن­ها در سیستم­های اجتماعی مختلف، زمینه تعالی حقیقی و پایداری مستمر جامعه انسانی را در جهت نیل به سعادت دنیا و آخرت فراهم آورد.
صفحات :
از صفحه 103 تا 121
تطبیق آراء مفسران در تفسیر «ثُمَّ قَضی‌ أَجَلًا وَ أَجَلٌ مُسَمًّی عِنْدَهُ» با تکیه بر ارتباط آیات
نویسنده:
محمدحسین برومند ، امیر جودوی ، سامیه شهبازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در تفسیر عبارت «ثُمَّ قَضی‏ أَجَلًا وَ أَجَلٌ مُسَمًّی عِنْدَهُ» (الانعام، 2)، آراء مختلفی از سوی مفسران مطرح شده است. واژه «اجل» در تفاسیر به معنای مدت زمان تولد تا مرگ، اجل محتوم، اجل آخرت، خواب، اجل قابل تقدیم و تاخیر، اجل دنیا، اجل بعث و اجلی که در لوح محو و اثبات ثبت شده است، آورده شده است. همچنین در تفسیر «أَجَلٌ مُسَمًّی» اختلاف زیادی در میان آراء مفسران دیده می‌شود و آن را به: فاصله زمانی مرگ تا قیامت (مدت زمان برزخ)، اجل قابل تقدیم و تاخیر، اجل دنیا، اجل قیامت، اجل مرگ، اجل ثابت و محتوم، فاصله زمانی خلقت تا مرگ و ... تفسیر کرده‌اند. صرف نظر از آرائی که هیچ دلیلی برای آنها ارائه نشده است، سایر آراء در چهار دسته اصلی تقسیم بندی می‌شوند: دسته اول که اجل را مدت عمر و اجل مسمی را مدت زمان پس از مرگ می‌دانند، دسته دوم که اجل و اجل مسمی را در معنای خواب و مرگ گرفته‌اند، دسته سوم که اجل را محتوم و اجل مسمی را غیر محتوم می‌دانند و دسته چهارم که اجل را قابل تقدیم و تاخیر و اجل مسمی را محتوم و ثابت می‌دانند. این پژوهش با بررسی دلایل مفسران در ارائه این آراء و با تکیه بر ارتباط آیات و با توجه به ترتیب و ارتباط میان واژگان در این آیه نشان می‌دهد چگونه بررسی سیاق و ارتباط واژگان در تفسیر تطبیقی این آیه به کمک مفسر می‌آید. همچنین توضیح خواهد داد اجل مطابق پیامد اعمال انسانها قابل تقدیم و تاخیر بوده و اجل مسمی، اجلی در علم خداست که در پایان زندگی هر فرد زمان وقوع این دو اجل بر هم منطبق می‌شود.
صفحات :
از صفحه 53 تا 77
روش‌‌‌شناسی سیدنعمت‌الله جزائری در الشرح الکبیر علی الصحیفه السجادیه
نویسنده:
مهدیه حیدری‌نسب ، ثریا قطبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«سید نعمت­الله جزائری» از عالمان، محدثان، ادیبان و مفسران بزرگ شیعه در سده­ی یازدهم و دوازهم هجری است. او بیش از پنجاه جلد نگاشته دارد که «الشرح الکبیر علی الصحیفه السجادیه» یکی از تالیفات وی با موضوع شرح دعاهای صحیفه سجادیه و به زبان عربی است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی روش­های «سیدنعمت­الله جزائری» در «الشرح الکبیر علی الصحیفه السجادیه» است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که روش «سیدنعمت­الله جزائری» در شرح ادعیه صحیفه سجادیه مبتنی بر دریافت­های تحلیلی از متن اصلی دعا و دریافت­های توسعه­ای مبتنی بر فرای متن دعا است. وی در سطح دریافت مبتنی بر متن اصلی دعا به سطوح زبانی شامل دانش­های لغوی مانند ریشه­شناسی، ضبط مفردات، شرح مفردات، فروق اللغات و دستور زبان توجه داشته و در سطح بلاغی از علم معانی، بیان و بدیع در شرح ادعیه بهره­مند شده است. سید نعمت­الله جزائری در سطح فرامتنی با بررسی متون دیگر همچون قرآن کریم و روایات معصومان( سعی نموده تا با برقراری روابط بینامتنی، لایه­های پنهان ادعیه صحیفه سجادیه را آشکار سازد. نتیجه آن­که وی با برخورداری از پیش زمینه‌هایی معرفتی و غیر معرفتی مبتنی بر مذهب و دانش­های زبانی، ادبی، قرآنی و بدون پیروی از اندیشه‌های افراطی عالمان اخباری عصر خود به شرح صحیفه سجادیه پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 269 تا 303
  • تعداد رکورد ها : 318634