جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایهام در بلاغت فارسی و عربی جایگاهی ویژه دارد و دارای ارزش زیبایی‌شناسی قابل توجّهی است. بیشتر کتاب‌های بلاغی فارسی و عربی ایهام را آوردن کلمه‌ای در کلام می‌دانند که دارای دو معنا باشد.یکی معنای نزدیک به ذهن و دیگری معنای دور از ذهن که خواننده در نگاه اوّل می‌پندارد معنای نزدیک مورد نظر است اما با کمی تأمّل به سوی معنای دور که مقصود شاعر و یا نویسنده بوده است، رهنمون می‌شود. در بیشتر کتاب‌های بلاغی ایهام در حوزه بدیع معنوی قرار می‌گیرد.ما در این پژوهش نشان داده‌ایم که ایهام با توجّه به کارکرد ایجازی آن می‌تواند در علم معانی نیز قابل طرح باشد. در آثار بلاغی تا کنون اشاره‌ای به این موضوع نشده است. بلاغت فارسی و عربی انواعی را برای ایهام بر-شمرده‌اند که این انواع در بلاغت فارسی از تنوّع و گستردگی فراوانی نسبت به بلاغت عربی برخوردار است. این تحقیق پس از بررسی صنعت بدیعی ایهام در کتاب‌های بلاغی فارسی و عربی به نقد تعریف این صنعت می‌پردازد. همچنین ضمن بررسی سیر و تطوّر تاریخی این شگرد ادبی در بلاغت فارسی و عربی، به جز انواع مطرح شده ایهام از سوی بلاغیون، انواع دیگری را در بلاغت فارسی و بلاغت عربی بر آن می-افزاید. جدا از بلاغیون و ادبا، زبان‌شناسان نیز سعی در توصیف شیوه‌های بیان ادبی با روش‌ها و مفاهیم خود داشته‌اند. از این رو می‌توان در تبیین کارکرد‌های بلاغی ایهام از مفاهیم ویژه زبان‌شناسی همچون برجسته‌سازی، آشنایی‌زدایی و ابهام یاری جست. پایان‌نامه حاضر به سه فصل تقسیم شده است. فصل نخست به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی ایهام، جایگاه ایهام در قرآن کریم، نقش و جایگاه ایهام در مباحث بلاغی و کارکرد‌های ادبی- بلاغی ایهام اختصاص دارد. فصل دوم مشتمل بر سیر تاریخی و تطوّر ایهام در بلاغت فارسی و عربی و نیز بررسی انواع ایهام و آسیب‌شناسی آن است. در فصل سوم به بررسی این صنعت از منظر زبان شناسی پرداخته و به ارتباط ایهام با برجسته‌سازی، آشنایی‌زدایی و ابهام اشاره کرده ایم.در نهایت پایان‌نامه حاضر، ایهام را آوردن کلمه‌ای در کلام می‌داند که بر دو یا بیش از دو معنا دلالت می‌کند و همه معانی کلمه-نزدیک و دور-مورد نظر قرار می‌گیرد.

‫مسأله حقوق زن از موضوعات کهن و ريشه‌دار مباحث ديني و جامعه‌شناختي است، که نظرات مختلفي درباره آن ارايه شده، و شبهاتي نيز بر آن وارد گرديده است. بررسي وضعيت زن در دوران‌هاي گذشته، و همچنين از نگاه فلاسفه کهن، همگي حاکي از پستي خلقت و موجوديت زن نزد آنان است. اما در اسلام نگاهي متفاوت به زنان مشاهده مي‌شود، و در آموزه‌هاي اسلامي حقوق خاصي براي زن منظور شده است. از نگاه قرآن، زن و مرد از نظر آفرينش، پاداش و کيفر، عبادت، حق مالکيت، دفاع، امر به معروف و نهي از منکر، مشارکت در اجتماعات و قانون‌گذاري با يکديگر مساوي هستند. در مسأله ازدواج نيز احکام و قوانين موجود در فقه اسلامي، همگي برخاسته از تأکيد اسلام بر تناسب حقوق زن با شخصيت و ظرفيت‌هاي زنانه او مي‌باشد. همچنين اسلام با تأکيد بر تک‌همسري به‌عنوان طبيعي‌ترين شيوه زناشويي، که زن و مرد عواطف خود را بدون هيچ معارضي نثار يکديگر مي‌کنند، حق برخورداري مرد از همسران متعدد را به‌رسميت شناخته است. پديده چندهمسري در دنيا به شيوه‌هاي مختلفي متداول بوده، و از ابتکارات اسلام نيست، اما تجويز اسلام مبتني بر دلايلي است که در جاي خود قابل بحث است. حجاب نيز که به شهادت تاريخ، در بين تمامي ملل و اديان جهان معمول بوده، در اسلام هم واجب گرديده است. اسلام در راستاي توجه به ارزش‌هاي والاي زن، مبارزه با نفس، ايجاد آرامش و امنيت در زن، تحکيم بنيان خانواده، حضور زن در اجتماع و جلوگيري از بروز مفاسد اخلاقي و جنسي، حجاب را الزامي کرده است. طلاق هم که منفورترين حلال نزد خداوند معرفي شده، به‌عنوان آخرين راه براي حل مشکلات ميان زن و شوهر تجويز شده است. همچنين اسلام بر اساس مصالح کلان اجتماعي، سهم ارث و مقدار ديه زنان را کمتر از مردان قرار داده، و قضاوت را بر عهده مردان نهاده است.

ادبیات نمی تواند فلسفه را نادیده بگیرد زیرا انجام یک پژوهش جدی درباره برخی از مفاهیم و معانی اساسی در ادبیات، بدون در نظر گرفتن آن مفاهیم و تحول آنها در فلسفه، امکان پذیر نیست.برای مثال، ارایه زمینه پژوهش در مورد مفهوم آزادی انسان در آثار نویسندگان و شعرا، بررسی تحلیلی - انتقادی این مفهوم را در افکار و آثار فیلسوفان می طلبد.در این مقاله کوشش شده است تحلیلی موشکافانه از مفهوم آزادی انسان در فلسفه دکارت، با در نظر گرفتن تحول آن در افکار و آثار اسپینوزا، ارایه شود. دکارت اراده انسان را آزاد، مطلق و بخش ناپذیر می داند. از دیدگاه او ماهیت اراده آزاد انسان همان آزادی انتخاب بین دو متضاد است. آزادی مطلق و بدیهی اراده، مورد نظر دکارت، در فلسفه اسپینوزا رنگ می بازد تا سرانجام به نوعی برداشت حکیمانه از جبر ردای آزادی، منجر شود.