جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ویلهم دیلتای از نظریه پردازان مهم علوم انسانی و مباحث هرمنوتیکی است که در علوم انسانی، معرفت شناسی مستقلی را ایجاد کرد. نگاه دیلتای به هرمنوتیک از زاویه عینیت بخشیدن به علوم انسانی است. هسته اصلی پروژه دیلتای، تفاوت گزاردن بین علوم انسانی و علوم طبیعی است؛ لذا موضوع اصلی در هرمنوتیک دیلتای، نه شناخت متن و نه شناخت معنای متن، بلکه شناخت زندگی و حیات متبلور شده و ظهور یافته در متن است. دغدغه مهم دیلتای، هجمه پوزیتیویسم بر عینیت و واقعیت علوم انسانی است. او تلاش کرد با ارائه ضابطه و ملاکی برای عینی کردن علوم انسانی، نشان دهد که این علوم نیز در ردیف علوم طبیعی، عینی، ارزشمند، معتبر و واقع نما هستند. از منظر دیلتای، معرفت به علوم انسانی از طریق جایگزینی خود به جای مؤلف (به معنای عام) صورت می گیرد و بطور کلی، پیش فرض هر علم انسانی، وجود قابلیت جایگزین کردن انسان در زندگی ذهنی و درونی دیگران است. به دیگر سخن از دیدگاه دیلتای فهمیدن عبارت است از کشف خود در درون مؤلف. این نوشتار ضمن پرداختن به پیش زمینه های اثرگذار بر هرمنوتیک دیلتای، گزارشی کوتاه از مبانی هرمنوتیکی وی را ارائه می کند.

مسلمانان روش حکومتی خود را از مبانی نظری و تجربه تاریخی صدر اسلام اخذ میکنند. همانند سایر نظامهای حکومتی، کیفیت اپوزیسیون بودن و نحوه تعامل حکومت با اپوزیسیون از مباحث اساسی علم سیاست اسلامی است. اندیشه سیاسی مسلمانان در این زمینه حاصل فلسفه سیاسی و جامعه شناسی سیاسی تاریخی صدر اسلام و به طور مشخص چهل سال اول شکل گیری دولت اسلامی بوده است. روش تحقیق در این اثر، هرمنوتیک پدیدار شناسانه است که بر طبق الگوی هوسرل، این روش به دنبال توصیف، اکتشاف و تجزیه و تحلیل پدیدارها و استخراج هسته های معنایی از دادههای تاریخی است. این تحقیق به دنبال پاسخ گویی به چگونگی، چرایی عملکرد مخالفان نظام سیاسی و حاکمیت و استخراج هسته های معنایی برای برگرفتن الگوهای مطلوب دینی تعامل مخالفان- حاکمیت در چهل سال اول دولت اسلامی است. با توجه به سوال و چار چوب مفهومی ساختار- کارگزار در تحلیل چرایی این تعامل فرضیه این تحقیق را میتوان به شرح زیر ارائه داد:« تعامل حکومت و مخالفان در صدر اسلام تابع شرایط ساختاری حاکم بر جزیره العرب و نیات و مقاصد کنش گران سیاسی این دوران حجاز در قالب تقابل دنیا گرایی و دین گرایی طرفین بوده است».

---

‫پژوهش حاضر به منظور بررسى نظريه وحدت موضوعى سوره‏ها و پاسخگوئى به شبهات مطرح شده در اين رابطه فراهم آمده ودر پنج فصل تنظيم شده است. در اين پژوهش پس از بيان ضرورت واهميت بررسى موضوعى سوره‏ها، معنا ومفهوم وحدت موضوعى سوره‏ها ذكر شده است. تا بطور دقيق محل بحث ونزاع مشخص گردد. آنگاه پى آمدها وفوائد بررسى موضوعى سوره‏ها قرآن در ده بند ذكر شده است. در انتهاى همين فصل گزارشى از تلاشهاى قرآن پژوهان در زمينه وحدت موضوعى سوره‏ها وارتباط آيات ارائه شده است وكليه كتب، تفاسير وپايان نامه‏هائى كه در اين زمينه نگاشته شده براى نخستين بار جمع آورى وتنظيم گشته است. بررسى ونقد دلايل موافقان ومخالفان وحدت موضوعى سوره‏ها وبررسى روشهاى كشف غرض اصلى هر سوره از ديگر مباحث اصلى اين پژوهش است. به منظور محك زدن ميزان توانائى روشهاى ذكر شده به عنوان نمونه »سوره الملك« بررسى شده است وبا طرح نظرات وديدگاههاى مفسران در رابطه با موضوع اين سوره وكيفيت استدلال بر آن چالشهاى فرآيند كشف غرض اصلى سوره نمايش داده شده است. در انتهاء گزارشى از سبكهاى نمايش وحدت موضوعى سوره ‏ها ارائه كشته است. كليه عناوين وسر فصلهاى اين پژوهش ابتكارى بوده و فاقد سابقه قبلى است.

‫پژوهش حاضر، به تبيين حقوق اسيران جنگي از منظر فقه و حقوق اسلامي و ديدگاه‌هاي فقهاي فريقين در اين زمينه مي‌پردازد. نويسنده در دو فصل ضمن بيان اقسام اسراي جنگي از کفار و مسلمان (بغات)، احکام جنگ و جهاد با آنان را شرح داده است. وي در فصل اول در قالب کلياتي از تحقيق، ابتدا معناي لغوي و اصطلاحي اسير و اسامي ديگر مترادف با آن، مفهوم فقهي و حقوقي اسير، معناي عرفي اسير و مفهوم قانوني آن و سپس معناي لغوي و اصطلاحي جهاد، تعريف جهاد در فقه، حقوق، اقسام جهاد و احکام جهاد از جمله احکام مربوط به اسيران جنگي را بيان مي‌کند. او در ادامه وجوب جهاد بر ضد برخي افراد و گروه‌ها مانند کفار و بغات را بررسيده و احکام غنايم جنگي را شرح داده است. نگارنده در فصل دوم از نوشتار خود به صورت مشروح به تبيين احکام اسيران جنگي پرداخته و حکم شرعي کساني را که به دست مسلمانان اسير مي‌شوند همچون: کفار، اسيران مؤنث، اسيران غيربالغ و بالغ، اسيران کودک و احکام ديگري از اسراي جنگي را تحليل مي‌کند. وي در ادامه به احکام مربوط به اطعام (غذا دادن) به اسيران جنگي، کمک کردن به اسيران عاجز و مجروح، عدم جواز کشتن اسير در صورت امان خواستن و تسليم شدن و احکام جنايت اسير اشاره کرده و احکام اسراي جنگي از بغات مسلمان (مسلماناني که در حکومت اسلامي بر ضد حاکم اسلامي دست به شورش بزنند) را واکاوي کرده و ضمن بيان معناي لغوي، اصطلاحي، فقهي و حقوقي بغي و بغات، شرايط و ويژگي‌هاي بغي و احکام جنگ و جهاد بر ضد آنان و رعايت احکام و حقوق اسراي جنگي در مورد بغات را تبيين مي‌نمايد. آن‌گاه احکام اسراي مسلمان را بيان کرده و احکام ازدواج اسير مسلمان با کفار، حقوق اسير از غنايم جنگي، حقوق همسر و فرزندان فرد اسير، احکام فرزندان متولد شده از اسراي کفار در حال اسارت و احکام فدا (تغذيه) اسيران به وسيله پول (مال) را ذکر مي‌کند.