جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آنچه در این تحقیق می خوانیم،مطالبی مهم در مورد مسأله«شکر در قرآن و روایات و بررسی آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن»می باشدکه امروزه با افزایش پیشرفت های گوناگون در تمام زمینه ها و گسترش حس سیری ناپذیری انسانها مخصوصاً در زمینه مادیات و امور دنیوی و فاصله گرفتن روز به روز انسانها از معنویت،توجه به این مسأله بسیار ضروری به نظر می رسد. از طرفی امروزه با پدیده ناخوشایندی چون«کفران و ناسپاسی»مواجه هستیم که اگر جلوی پیشرفت این پدیده گرفته نشود با مشکلات بزرگتری همچون نابودی منابع انرژی،توزیع ناعادلانه و در نتیجه تغییر و زوال آنها روبرو خواهیم بود.اگر مسأله شکر و قدردانی بیش از پیش در بین جوامع رواج پیدا کند،روحیه قناعت و صرفه جویی بر آنها حاکم خواهد شد،در نتیجه از زوال و تغییر مصون خواهیم ماند. چه بسا در جامعه ای که روح شکرگزاری و تقدیر احیا شده است،آن جامعه رو به پویایی و رشد وتعالی رهنمون گشته و لطف خدا نیز شامل حال آنها گردیده و برکات آن قابل مشاهده خواهد بود. این تحقیق مشتمل بر دو فصل است که فصل نخست آن را حقیقت و مفهوم شکر تشکیل می دهد.در این فصل به بیان حقیقت،مراتب،ارزش و فضیلت شکر می پردازیم و در فصل دوم که عنوان آن آثار شکر می باشد به بررسی مسائلی همچون ضرورت شکر،ویژگی های شاکرین،آفات و موانع شکر،طریق تحصیل و آثار این مسأله پرداخته ایم و همچنین به گوشه هایی از اثرات بارز مسأله شکر در زندگی ائمه اطهار:نیز اشاره نموده ایم.این مطالب برگرفته از برخی کتب تفسیری و اخلاقی مهم همچون تفسیر نمونه،المیزان و ... می باشد که امید است مورد توجه و کاربرد قرار گیرد.

این پایان نامه با عنوان شکر از دیدگاه قرآن و سنت است. با هدف شناخت شکر، آثار و فوائد فردی و اجتماعی و یافتن راه هایی برای ترویج فرهنگ شکر تنظیم شده است. در این مجموعه به مفهوم شکر، انواع و مراتب آن، انگیزه های ناسپاسی و آثار و راه کارهای ترویج فرهنگ شکر، در جامعه از دیدگاه اسلام اشاره شده است. در این تحقیق از کتب روایی چون نهج البلاغه و بحارالانوار و کتب تفسیری چون المیزان، نمونه و مجمع البیان و کتب دیگر استفاده شده است. نتایجی که می توان از این تحقیق گرفت این است که شکر مورد توجه و سفارش خدای متعال وظیفه همه انسان هاست؛ که در قرآن به آن توصیه شده و برکات زیادی برای شاکران بیان شده است و هم چنین عواقب دردناکی برای کفران کنندگان نعمت درنظر گرفته شده است. شاکران با شناخت خدا و یادآوری نعمت های بی پایان او و به کارگیری آن ها در راه صحیح در حقیقت از انبیاء پیروی کرده و صراط مستقیم را می پیمایند که همان قرب الی الله است. برای ترویج فرهنگ شکر ابتدا باید علل و انگیزه های آن مورد بررسی قرار گیرد و ابتدا باید از فرد شروع کرد تا به تدریج در جامعه نهادینه شود و هم چنین انگیزه های ناسپاسی ابتدا در فرد و به تبع آن در جامعه ریشه کن کرد؛ چرا که تحول در هیچ جامعه ای صورت نمی گیرد، مگر با تحوّل تک تک افراد آن جامعه. هدف برتر این تحقیق نشان دادن آثار مبارک شکر بر روی فرد و جامعه در دنیا و عقبی است و نیز راه کارهایی برای ترویج این فرهنگ زیبا بیابیم.

این تحقیق پایانی با بررسی مفهوم شکر در آیات و پیامدهای آن برای آشنایی بیشتر با مبانی دینی و راهیابی به عمل صحیح ، متقن و کامل و ارئه مفهومی صحیح از آن و شناخت موانع شکر و الگوهای عمل می باشد. بطور مسلم خداوند به شکر ما نیازی ندارند پس ضرورت بحث از همین جا آغاز می شود که شکر گزاری در اصل باز شدن در بهای نعمت الهی است و اهمیتی که دین اسلام برای آن قائل شده و در آیات و روایات از راه های گوناگون به آن پرداختند ، ما را متوجه این صفات نفسانی عالی می نماید. در این نوشتار سعی شده که شکر در لغت فارسی و عربی بررسی شود و پس از آن تعریف شکر در اصطلاح علماء اخلاق و عرفان و مفسران بزرگ ، مراتب و ارکان شکر ، کمترین و برترین حد شکر ، فضیلت و اهمیت شکر مورد بررسی ، سپس در مورد این مطالب و آثار و پیامدهای فردی ، اجتماعی ، روانی و رفتاری ، اقتصادی ، الگوهای عملی ، موانع شکر و در نهایت ارائه راهکارهای تحصیل روحیه شکر گذاری با استفاده به آیات و روایات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نوشتن آن از منابع روایی ، تفسیری ، کتب اخلاقی استفاده شده و همچنین برای به روز شدن مطالب از سی دی های مختلف و مقالات و درک شخصی نویسنده استفاده شده است . نتیجه ای که از این پژوهش می توان گرفت این است که شکر گذاری ، یک امر فطری می باشد که خداوند در وجود مخلوقات خصوصا انسان به ودیعه گذاشته تا از این طریق مسر کمال را طی کرده و به مرفت الهی دست یابد و لازمه داشتن روحیه شکرگزاری ازعان و اقرار به فقر ذاتی خود می باشد و همچنین سپاسگزاری ، توفیقی از جانب خداوند متعال به بندگان خاص خود از جمله انبیاء بزرگ الهی و ائمه معصومین می باشد و مهمترین و برترین عبادت است که اثار آن در همه ابعاد دنیوی و اخروی تاثیر گزار است . آنچه از تعالیم دینی به دست آمده می رساند که شکر نعمت در هر مرتبه زبانی ، قلبی ، و عملی در شناخت منعم و نعمت ها و استفاده صحیح از آنها ، انجام وظایف ، پرهیز از اسراف ، غنای طبع از مواهبی است که مسیر عبودیت را هموار می کند.

تحقیق حاضر مشتمل بر نه فصل با این مباحث است: فصل اول، کلیات: واژه ی شورا از نظر لغوی و اصطلاحی، شورا از دیدگاه تاریخ و در ملل مختلف و جامعه و خانواده؛ فصل دوم، آیات مربوط به شورا در قرآن: آیاتی که واژه ی شورا در آن به کار رفته، آیاتی که بدون این که واژه ی شورا در آن به کار رفته باشد، در مورد مشورت به بحث پرداخته است؛ فصل سوم، شورا در نهج البلاغه: شوراهای شوم مانند سقیفه و شورای شش نفری، دیدگاه امام علی(ع) نسبت به شورا و مشورت؛ فصل چهارم، شورا در احادیث پیامبر(ص) و ائمه ی هدی(ع)؛ فصل پنجم، شورا در سیره ی معصومین(ع)، از جمله مشورت های جنگی پیامبر(ص)؛ فصل ششم، شورا در فرهنگ اسلامی: جایگاه و اهمیت شورا در منابع فقه شیعه و سنی، شرایطی که در مشورت باید رعایت شود؛ فصل هفتم: شورای افتا؛ فصل هشتم، شوراهای توطئه گر و داستان های تاریخی شورا در این زمینه؛ در فصل نهم، استخاره که همان مشورت با خداوند متعال است، مورد بحث واقع شده است

یکی از منابع و مستندات معناشناسی لغات قرآن، اشعار شاعران جاهلی و اسلامی عصر نزول قرآن بوده است که مفسران در معناشناسی لغات قرآن به آنها مراجعه کرده اند. از مهمترین تفاسیری که به طور برجسته ای در بیان معانی لغات قرآن به اشعار صدر اسلام استناد کرده، تفسیر وزین مجمع البیان شیخ طبرسی است. در این پایان نامه به استخراج، تنظیم، ترجمه و بررسی شواهد شعری در لغت شناسی تفسیر مجمع البیان پرداخته شده است که مطالب آن در سه فصل به شرح زیر آمده است: در فصل اول احوال شیخ طبرسی، اساتید، شاگردان و تألیفات او، تفسیر مجمع البیان، اسلوب تنظیم و جایگاه آن در میان تفاسیر اسلامی بررسی و روش تحقیق این پایان نامه معرفی شده است. در فصل دوم که بخش اصلی پایان نامه میصباشد، ‎۶۵۰ لغت قرآنی که در تفسیر مجمع البیان در معناشناسی آنها به اشعار عربی استناد شده. بر اساس ترتیب الفبا به همراه آیات مربوطه استخراج و تنظیم، اشعار مربوطه به همراه ترجمه ی آنها آورده شده و معنای تفسیری هر لغت و آیه ذکر شده است. در فصل سوم اسامی حدود ‎۲۰۰ شاعر جاهلی و صدر اسلام که در لغت شناسی مجمع البیان به اشعار آنها استناد شده، براساس ترتیب الفبا شده، اجمال زندگی آنها و موضوعاتی که پیرامون آنها شعر سروده اند، آورده شده است./