جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شهر و روستا دو عنصر اصلی در پهنه مناطق می باشند، این دو سکونتگاه انسانی با وابستگی ها و پیوستگی های ساختاری، کارکردی همواره با یکدیگر روابط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره داشته اند.بخش مرکزی شهرستان اصفهان با ویژگیهای طبیعی: اقلیم نیمه بیابانی و جریان زاینده رود و مشخصات انسانی جمعیت فشرده، فعالیتهای صنعتی و تجاری، شهرها و روستاهای آن ارتباط تنگاتنگی داشته و مکمل یکدیگر بوده اند ولی در چند دهه اخیر با ازدیاد جمعیت، محدودیت منابع (بخصوص آب و خاک)، کمی فرصتهای شغلی و امکانات، مهاجرت بی رویه روستاییان به شهر، بخصوص کلان شهر مسلط اصفهان به شدت افزایش یافته، تعادل جمعیتی و اکولوژیکی منطقه به هم خورده، از یک سو شهرنشینی و صنعت غالب شده از دیگر سو به تضعیف و تخلیه بسیاری از روستاها و رابطه یک طرفه، نامتعادل و وابستگی آنها به شهر انجامیده است.این مقاله جنبه توصیفی - تحلیلی داشته، اطلاعات آن به روش اسنادی، میدانی تهیه شده، چگونگی رابطه شهر و روستا را در بخش مرکزی شهرستان اصفهان که دارای 155 نقطه مسکونی روستایی و یک کلان شهر معروف می باشد را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

در اقلیم کشاورزی، شناخت ویژگی های اقلیمی هر منطقه به منظور تطابق داشتن آن با کشت هر گیاه و در نظر گرفتن احتمال رخدادهای نامطلوب جهت جلوگیری از آسیب های گیاهی و بالا بردن تولید حایز اهمیت است. این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی - میدانی در سال 1382-1381 به مدت یکسال در منطقه برخوار اصفهان انجام شد. پس از جمع آوری اطلاعات لازم از منابع و سازمان های مختلف، با ایجاد یک باغ آزمایشی کشت پسته، اقدام به دیده بانی های فنولوژی و هواشناسی گردید. آنگاه داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای Ecxel و SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته های این تحقیق نشان داد که بر حسب دمای موثر طول دوره فعالیت بیولوژی پسته در این منطقه 257روز می باشد که در این مدت گیاه در مجموع 4134.6 درجه - روز حرارت در فازهای مختلف نیاز دارد. در طول دوره مذکور بارش و تابش بعنوان دو عنصر اقلیمی محدودکننده فعالیت بیولوژی گیاه پسته مورد شناسایی قرار گرفتند، در صورتیکه مقدار رطوبت نسبی هوا و نوع خاک ها چنین محدودیتی ایجاد نکردند. پیش بینی تاریخ احتمالی آغاز، طول و توسعه هر فاز فنولوژی و همچنین روبرو شدن با سرمای بهاره و پیش رس پاییزه در منطقه از دیگر یافت ههای این تحقیق است. اگرچه درجه حرارت عامل شروع کننده و محرک فرآیندهای بیداری و رشد هر گیاه در دوره فعالیت بیولوژیکی محسوب می شود، اما همین عامل می تواند باعث توقف و یا نارسا شدن رشد گردیده و یا به طور کلی نابودی آن را موجب شود. شناخت درجه حرارتهای لازم و مطلوب در هریک از فازهای فنولوژی و درجه توسعه هر فاز با توجه به مجموع واحدهای حرارتی کسب شده و نیز آستانه های حداقل و حداکثر محدوده طاقت گیاه و نیز میزان رطوبت نسبی و آب مورد نیازآن مسایلی است که باید برای کشت هر گیاه در نظر گرفته شود. علاوه بر آن ویژگی های خاک نیز از موضوعاتی است که در بررسی های محیط باید مد نظر قرار گیرد.

این مقاله به بررسی سلسله مراتب شهری در استان آذربایجان غربی طی دوره سالهای 1375-1355 می پردازد. شهر ارومیه به لحاظ زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سبب جذب مهاجرین شده و سلسله مراتب شهری را از قانون مرتبه - اندازه تا حدودی دور کرده است؛ بنحوی که در سال 1355جمعیت اولین شهر (ارومیه) 2.3 برابر دومین شهر (خوی) بوده است در سال 1375جمعیت شهر ارومیه 3 برابر جمعیت شهر خوی و شهر بوکان از مرتبه هشتم در سال 1355به رتبه سوم در سال 1375ارتقا یافته است. در مجموع سلسله مراتب شهری در شبکه شهری استان آذربایجان غربی نیمه متعادل است. با ارایه مکانیسم ایجاد فرصت برابر برای همه شهرهای استان و ارایه خدمات برتر می توان سلسله مراتب فضایی بهینه را در سطح استان پدید آورد.

به دنبال پدیده گرم شدن زمین الگوی گردش عمومی و الگوی زمانی - مکانی بارش نیز تغییر یافته است. کاربرد روش های آماری در تشریح تغییرات ابزاری مفید و کارآمد به شمار می آیند. از آنجا که بارش به عنوان یک عنصر اقلیمی رفتاری غیرخطی داشته و نیز از توزیع نرمال تبعیت نمی کند، روش های آماری ناپارامتری ابزاری مفید برای بررسی این عنصر اقلیمی است. در این تحقیق روش های خطی در تحلیل رفتار بارش ١٠٣ ساله اصفهان، به کار گرفته شد و ضمن تشریح، روش ناپارامتری مان - کندال روند غیرخطی نیز مورد توجه قرار گرفته است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که روند خطی، سهمی و … نیز روند حاصل از آزمون رتبه ای در سطح 0.05 خطا معنی دار نبوده و بارندگی اصفهان طی ١٠٣ سال گذشته حاوی رفتاری پایدار بوده و تنها چهار فاز در بارندگی را تجربه نموده است. همچنین کاربرد همبستگی نگار بارش گویای وجود چرخه هایی در بازه های 4،١٠، 11 و ١٣ و ١٧ ساله می باشد.

برای ارزیابی روند دمای شبانه، شبانه روزی و روزانه در حوضه مارون طی نیم سده گذشته داده های دما از ژانویه سال 1991 تا دسامبر سال 1999 پس از میانیابی به روش کریکنیگ در یک تحلیل رگرسیون خطی وارد شد و فاصله اطمینان 95 درصد شیب خط برای هر پیکسل بدست آمد. این بررسی نشان داد که در طی نیم سده گذشته دمای ماه های گرم سال از بخشهای گرم حوضه روند افزایش داشته است. روند افزایش دمای شبانه نسبت به دمای روزانه قوی تر بوده است.

در مطالعات جغرافیایی یکی از دغدغه های اصلی زمین ریخت شناسان دست یابی به تحلیل هایی است که در چهارچوب فرم اراضی و فرآیندهای ژئومرفیک تبیین پذیر باشد. این مساله بدون بررسی های میدانی و مشاهدات مستقیم بویژه در مورد پدیده های کوچک مقیاس امکان پذیر نبوده و کارهای دورکاوی تصویری اگرچه تا حدودی می تواند در حل این مشکل کمک نماید، ولی استفاده توپوگرافی نیست. از تصاویر و در دسترس بودن آن ها به سهولت دسترسی نقشه های 1/50000 این مقاله که حاصل اجرای یک طرح پژوهشی در دانشگاه آزاد است به شرح روشی پرداخته که با مطالعه و تجزیه و تحلیل فرم خطوط میزان منحنی در نقشه های توپوگرافی سعی در تبیین فرم ها و فرآیندهای ژئومرفیک بوجود آورنده آن داشته و نسبت به تبیین اصول و مبانی می پردازد که بر اساس ارزیابی شکل (فرم) خطوط میزان منحنی در نقشه های توپوگرافی استوار است. برای دست یابی به چنین اصولی با ارزیابی سی منطقه در بررسی های صحرایی و تحلیل، بازشناسی، طبقه بندی فرم اراضی و خطوط میزان منحنی و نحوه ارتباط فرم اراضی و تیپ میزان منحنی ها و جنس و سیستم های شکل زا در چهارچوب یک متد قیاسی تجربی به چنین عملی مبادرت گردیده است. مهمترین نتیجه بدست آمده در این بررسی ها نشان می دهد که فرم خطوط میزان منحنی در نقشه های توپوگرافی جلوه گر و نمایشگر محتوای مکانی است، بدین معنی که با اتکا اصول موضوع خاصی می توان بدون در اختیار داشتن اطلاعات زمین شناسی با تجزیه و تحلیل شکل شناسی خطوط میزان منحنی در نقشه های توپوگرافی به فرم و فرآیند و همچنین جنس رسوبات و سنگ های یک منطقه با دقت بالایی، پی برد.

پردازش 588 نقشه هم بارش ماهانه نیم قرن اخیر ایران نشان می دهد که پنج ناحیه بارشی با فصول تقریبا متمایز از یکدیگر در ایران وجود دارد . در این نواحی حداقل دو فصل و حداکثر سه فصل بارشی قابل تفکیک است. در این ارتباط بیشترین ضریب تغییرات سالیانه بارشی مربوط به ناحیه یک و کمترین آن به ناحیه دو تعلق دارد اما بیشینه تغییر پذیری ماهانه بارش در ماه های تابستانی نواحی یک وچهار محاسبه شده است. بررسی ها نشان می دهد برخی از ماه ها در نواحی بارشی، حالت گذار ویا حتی خروج به فصل بارشی دیگر را دارند. بیشترین بارش سالانه مربوط به ناحیه دو و کمترین بارش سالانه را ناحیه یک دریافت می کنند. نتایج حاصل از فصل بندی بارشی به دلیل نزدیک بودن به واقعیت می تواند جایگزین فصول تقویمی بارش گردد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین نظام ارزشها و خلاقیت می باشد. نمونه مورد پژوهش شامل100 نفر از دانشجویان (66دختر و 34 پسر) سال اول دانشگاه اصفهان بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به طور تصادفی از بین گروه های آموزشی موجود در دانشگاه اصفهان انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بررسی ارزشها (آلپورت، ورنون و لیندزی) و فرم «ب» آزمون خلاقیت تصویری تورنس بود. نتایج ضریب همبستگی چند متغیری نشان داد که بین ارزش زیبایی گرایی و نمره کل خلاقیت از یک طرف و بین ارزش زیبایی گرایی و نمره خرده مقیاس بسط و نمره خرده مقیاس سیالی از طرف دیگر و نیز بین ارزش اقتصادی و نمره خرده مقیاس سیالی همبستگی مثبت معنا داری وجود دارد (P<%5). همچنین بین ارزش مذهبی و نمره خرده مقیاس ابتکار و نیز بین ارزش نظری و نمره خرده مقیاس انعطاف پذیری همبستگی منفی معناداری وجود دارد (P<%5). همچنین، نتایج تحلیل واریانس چند عاملی نشان داد که ارتباط متغیر جنسیت با ارزشها و نمره خلاقیت معنادار نمی باشد.

تردیدی نیست که یکی از وظایف اصلی هر نظام آموزشی به ویژه در سطح عالی تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص با توجه به نیازهای جامعه است. با توجه به اهمیت این موضوع محققان  در این پژوهش به بررسی وضعیت شغلی و آموزشی فارغ  التحصیلان دانشگاهی پرداخته و برآنند تا از طریق توصیف وضع موجود زمینه را برای برنامه ریزی اثر بخش تر مهیا سازند. وضعیت شغلی  با توجه به متغیرهایی مانند شغل، جنسیت، تأهل و جایگاه اجتماعی و نحوه کاریابی با متغیرهای دیگری مانند انگیزه، معدل و رشته دانشگاهی سنجیده شده است. تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته با روایی مطلوب از نظر اساتید و پایایی در حد 83% بود که بر روی نمونه آماری 133 نفر از فارغ  التحصیلان دانشگاه اصفهان انجام گرفت. برای بررسی نتایج در سطح آماره توصیفی از روشهایی چون درصد، شاخصهای مرکزی و برخی شاخصهای پراکندگی نظیر واریانس استفاده شد و آزمون های استقلال، مربع کای X2 آزمون U من وتینی، کروسکال والیس و تحلیل عاملی و رگرسیون لجستیک در سطح آمار استنباطی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان  داد که بین وضعیت شغلی و متغیرهایی چون جنسیت، تأهل و وضعیت اقتصادی و اجتماعی رابطه وجود دارد و کاریابی در حد بالایی به انگیزه های شغلی و در حد پایین به معدل و تا حدودی به رشته دانشگاهی مربوط می شود.

هدف این تحقیق بررسی نگرش دانش آموزان متوسطه درباره ازدواج و مقایسه نتایج تحقیق مشابهی بوده که در سال 1353 ارایه شده است. نمونه مورد بررسی در این تحقیق شامل 2446 دانش آموز دختر و پسر پایه های دوم و سوم متوسطه استان فارس بوده اند که از شیراز و 5 شهر دیگر انتخاب شده اند. در این تحقیق نگرش دانش آموزان متوسطه درباره مسایل مختلف مربوط به ازدواج و انتخاب همسر مورد بررسی قرار گرفته و به شکل جداول فراوانی پاسخ ها ارایه شده و با نتایج تحقیق مشابه قبلی مقایسه شده اند. از جمله این موارد مشکلات ازدواج، هدف ازدواج، سن مطلوب ازدواج، ویژگی های فردی و خانوادگی مطلوب همسر آینده و تعداد مطلوب فرزندان می باشد. نتایج حاکی از گرایش به آزادی عمل بیشتر در انتخاب همسر، افزایش سن ازدواج و میانگین 2 الی 5/2 فرزند برای نسل آینده است.