جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2474
مراحل و شیوه های مطلوب دعوت به دین اسلام از منظر قرآن و روایات
نویسنده:
صدیقه صدیق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دعوت به حق و رسیدن به کمال، یکی از موضوعاتی است که در زندگی، عقل و فکر انسان را به خود معطوف می سازد. قرآن کریم از همان آغاز نزول، به این نکته توجه نموده و خود را کتابی دعوت گر و مایه نجات و رشد خلق معرفی نموده است. (یَهْدی إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى‏ طَریقٍ مُسْتَقیمٍ) ( احقاف،30) فرا خواندن به سوی خداوند راهی است که همه پیامبران الهی پیموده و در آن راه با سختی ها و سرپیچی های زیادی از ناحیه سردمداران و استکباران مواجهگشته اند. اسلام هم که یک دین تیلیغی می باشد؛ باید هم پای مقتضیات و تحولات زمان دگرگون شود. قرآن کریم، با صراحت این وظیفه را بر عهده گروهی از امت خود می گذارد و می فرماید: «وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون‏؛ باید از میان شما، جمعى دعوت به نیکى، و امر به معروف و نهى از منکر کنند! و آن ها همان رستگارانند.» (آل عمران،104) از این رو یکی از مسئولیت های بشر در قبال دیگران، دعوت آنان به ایمان و کارهای صالح می باشد. این مسئولیت را می توان در ادامه خط رسالتی پیامبران تعریف کرد. همان گونه که اصل وحی برای هدایت بشر ضروری می باشد؛ و بدون آن، راه یابی به حقبقت میسر نیست، شیوه و کیفیت ارائه آن نیز مهم می باشد. مهم تر این که؛ در عصر حاضر از سوی دشمنان، تهاجم فرهنگی وسیعی علیه دین اسلام انجام می گیرد و آنان همواره درصدد دور کردن مردم جهان به ویژه قشر جوان جامعه از دین و ایمان هستند. دانستن این نکته که با چه شیوه هایی می توان مسلمانان را در اعتقاد خود ثابت نگه داشت و غیر مسلمانان را به دین اسلام ترغیب نمود اهمیتی دو چندان پیدا می کند. مطالعه ی آیات قرآن کریم و تأمل در سیره و شیوه ی رهبری و هدایت انبیاء الهی ما را به این نتیجه می رساند که اصل دعوت در اسلام بر پایه شیوه های نرم می باشد؛ یعنی حکمت، موعظه، جدال احسن، مدارا و مسالمت و... اما زمانی که ظلم و فساد و دیکتاتوری در جامعه از بین نرفت و عده ای در صدد ایجاد موانعی برای گسترش نور اسلام و در پی هرج و مرج و ظلم و فساد باشند و با هیچ روشی به راه نیایند، در این صورت لازم است، جهت دفاع از ارزش ها و حقوق انسانی و نجات انسانیت از کفر و ظلم جنگید و راه را برای تبلیغ دین در میان مردم باز نمود.
مشخصات اثر
بررسی آیات نازله در شأن حضرت زهرا (س) از دیدگاه فریقین
نویسنده:
زاهدعلی رضوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آیات نازله در شان اهل البیت علیهم السلام در قرآن کریم بسیار است، به گونه ای که هم شیعیان و هم فرق غیر شیعی در آثار تفسیری خود توجه خاص به این آیات کرده اند. بخش زیادی از این آیات یا به طور خاص و یا در ضمن اهل البیت (ع) مربوط به حضرت زهرا علیهاالسلام است. بررسی دیدگاه فریقین در ارتباط با این آیات و جمع بندی و تطبیق این دیدگاه ها یکی از محورهای ضروری در پژهش قرآنی مربوط به اهل بیت علیهم السلام است. در رساله حاضر تلاش بر آن است که در حد توان به این مهم پرداخته شود. از آنجا که می توان در یک تقسیم بندی، آیات مربوط به حضرت فاطمه (ع) را به چهار گونه ملاحظه نمود این رساله نیز در چهار فصل تنظیم شده است. در برخی از آیات حضرت فاطمه (س) به عنوان شأن نزول آیه مطرح است و در برخی از آیات هرچند مفهوم آیه منحصر به آن حضرت نیست اما روایات تفسیری حضرت را به عنوان مصداق اتم و اکمل برای مفهوم آن آیه معرفی کرده اند، در بخشی دیگر به مناسبتی نام ایشان ضمن روایتی تفسیری در ذیل آیه آمده است، و بالاخره در برخی آیات نام فاطمه (س) در ضمن روایت آمده که بیان گر تأویل، یعنی بطن آیه است، یعنی ظاهر آیه معنایی دارد اما در ورای این ظاهر با بهره گیری از روایت معنای دیگری نقل شده که منافی ظاهر نیز نیست.
مشخصات اثر
ثقلین در اندیشه حضرت زهرا (ع)
نویسنده:
کبری عظیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحقیق حاضر سیری در اندیشه فاطمه زهرا (ع) در مورد قرآن و عترت (ع) می‌باشد. تامل در سیره و کلام زهرای مطهر (ع) بسیاری از حقایق ناگفته را در مورد قرآن و عترت (ع) آشکار می‌سازد. فاطمه زهرا (ع) در معرفی قرآن ویژگیهای برجسته‌ای را برای کتاب الهی برشمرده‌اند. کتابی که ناطق و صادق است و با نوری ساطع و درخشان پیروان خود را به سوی بهشت و رضای الهی هدایت می‌کند. علاقه زهرای مرضیه (ع) به قرآن تا اندازه‌ای است که در حال انجام کارهای روزمره زندگی نیز آیات قرآن را تلاوت می‌نمودند و در عمل به فرمانهای وحی پیشتاز بودند. انس فوق‌العاده فاطمه زهرا (ع) با آیات قرآن در استشهادات مکرر ایشان به آیات قرآن مشهود است . در کلمات ایشان بیش از سی آیه مورد استناد قرار گرفته است . صدیقه طاهره (ع) گاه با توجه به مورد نزول آیات مضمون آیات را بر گفتار خود منطبق می‌نمودند و گاه مفهوم آیات را به دلالت التزامی مورد استناد قرار می‌دادند و در موردی به ظاهر آیه استشهاد نموده‌اند. در مورد عترت (ع) نیز دخت گرامی رسول خدا (ع) ابتدا سرسلسله عترت پیامبر اکرم (ع) را معرفی نموده‌اند و شدت علاقه و اطاعت خویش را نسبت به ایشان ابراز داشته‌اند. فاطمه زهرا (ع) به اندازه‌ای به رسول خدا (ع) علاقه‌مند بود که بعد از رحلت رسول اکرم (ع) با وجود داشتن همسری چون حضرت علی (ع) و فرزندانی چون امام حسن و حسین (ع) در فراق پدر بسیار بی‌تاب بود و از خدا می‌خواست که هر چه زودتر به رسول خدا (ع) ملحق شود. زهره عترت در معرفی خود به دارا بودن علم الهی و سرور بانوان دو جهان بودن از زبان رسول خدا (ع) اشاره می‌نمایند. در معرفی حضرت علی (ع) نیز ضمن ابراز علاقه و اطاعت خویش نسبت به حضرت علی (ع) امتیازات حکومت علی (ع) را برشمرده و بر ولایت و امامت علی (ع) دلیل آورده و مسلمانان را بر حمایت از علی (ع) تحریض نموده‌اند. آن بانوی بزرگوار در زمان حیات رسول خدا (ع) هماره پشتیبان نبی اکرم (ع) بود و بعد از رحلت پیامبر اکرم (ع) نیز مدافع امام زمان خویش بود و تمام مساعی خود را در جهت دفاع از حریم امامت به کار بست . لذا باید گفت که زهرای مرضیه (ع) خلاصه نبوت و امامت است که سرانجام نیز با اشتیاق به دیدار نبی خدا (ع) در راه دفاع از ولی خدا به شهادت رسید. علم وسیع و الهی فاطمه زهرا (ع) به اندازه‌ای است که با توجه به (حدیث لوح) و وجود (صحیفه فاطمی) ایشان از امامت فرزندان خویش خبر می‌دهند و ضمن برشمردن امتیازات اهل بیت و ائمه اطهار (ع) راه نجات و رستگاری را در پیروی از آنان می‌دانند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی قوم عاد و ثمود در قرآن کتاب مقدس و منابع تاریخی
نویسنده:
یحیی فاضل
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قوم عاد و ثمود در شبه جزیره ی عربستان ساکن بوده اند و از نظر زمانی عادیان در نیمه ی دوم هزاره دومقبل از میلاد و ثمودیان در هزاره ی اول قبل از میلاد می زیسته اند، در قرآن از یکسو به شکوه و عظمت تمدن آنها و از سویی به انحراف عقیدتی و اخلاقی آنها و فرستادن حضرت هود علیه السلام به عنوان پیامبر قوم عاد و حضرت صالح علیه السلام به عنوان پیامبر قوم ثمود و نهایتا عدم پیروی آنها از این دو پیامبر بزرگوار و نزول عذاب الهی اشاره شده است، بررسی منابع تاریخی و آثار و کشفیات باستان شناسی نیز گواه عظمت تمدن آنها در زمینه های مختلف از جمله کشاورزی، دامداری و صعنت ساخت و ساز است . در قرآن از ستونها و عمارات قوم عاد که مانند آن در شهره ها ساخته نشده و هنر قوم ثمود در کندن خانه در دل کوه ها به طور ویژه یاد شده، مقایسه ی منابع تاریخی با داده های قرآنی تأییدی است بر آنچه قرآن در مورد این دو قوم بیان کرده است . در فصول پنج گانه این پژوهش به شکل مفصل به بیان و بررسی داده های قرآنی و تاریخی پرداخته ایم که علاوه بر ثمرات اخلاقی و عبرت آموزی که هدف اصلی قرآن است صحّت داستان های قرآن بر اساس اسناد و مدارک و آثار باستان شناسی مورد تأیید قرار می گیرد، در خاتمه شبهه ی جدید زبان اسطوره ای قرآن را مطرح کرده و بر مبنای یکی از نتایج این تحقیق، یعنی واقع نما بودن داستان های تاریخی قرآن از آن پاسخ گفته ایم.
مشخصات اثر
ارزیابی تطبیقی روایات معصومان (ع) با اقوال لغویان در مفردات آیات 101 تا 200 سوره آل عمران
نویسنده:
محمدصادق پیشوایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شناخت معنای لغوی و فهم دقیق از مفردات آیات قرآن ، از مقدمات اصلیفهم قرآن و تفسیر آن می باشد که از صدر اسلام تا به حال مطالب و کتابهای فراوانی در این مورد نوشته شده است .اما می دانیم پیامبر اکرم (9) وامامان معصوم (:)اولین و موثق ترین مفسران قرآن هستند و آنان به طور ویژهو به مناسبتهایمختلف در مورد مفردات قرآن صحبت کرده اند، لذا مراجعه به منابع روایی که در توضیح و تفسیر مفردات آیات قرآن ؛ احادیثِ صادر شده از ناحیه معصومان (:) را گردآوری کرده اند، می تواند در فهم معنای آیات بسیار کارگشا بودهو روشن کننده تفسیر آیات باشد. در مرحله اول تحقیق تلاش شده است تا اقوال مهم و متفاوت لغویون از کتابهای لغت در مورد یک واژه ی قرآنی استخراج و جمع آوری گردد و در پایان این بخش از تحقیق؛ برای هر واژهیک جمع بندی با عنوان نتیجه ی بحث لغوی ذکر شده است .در مرحله دوم تحقیق ، اغلب روایاتی که در مورد یک واژه قرآنی از ناحیه معصومان (:) صادر شده گردآوری و بررسی شده و سپس با معانی مذکور در کتب لغت مقایسه گردیده و ماحصل بررسی 2 مرحله در بخش نتیجه گیری کلی بحث آمده استو در صورت عدم تطابق معنای روایی با معنای لغوی ؛ دلیل یا قرینه یا تناسب آن بیان شده است.در پایان رساله هم یک نتیجه گیری کلی از تمام واژگان بررسی شده به عمل آمده و خلاصه ی آن در جدول انتهایی درج گردیده است
مشخصات اثر
نگرشی بر نظام اجتماعی سیاسی در قرآن و حدیث (امت-امامت)
نویسنده:
رضا کاظمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله اساسی در این مجموعه نوشتار این‌است: که آیا از قرآن و سنت و سیره می‌توان طرحی برای نظام اجتماعی -سیاسی اسلام استنباط کرد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن جواب عنوان این نظام اجتماعی-سیاسی چیست و ماهیت و شکل آن کدام است؟ راه‌حل: در این نوشتار بطور اجمال از منظر آیات قرآن و احادیث بیان شده است که عنوان نظام اجتماعی (امت) و عنوان نظام سیاسی (امامت) است، و با توجه به تعریف ویژه این دو نظام، هر دو توأم با هم و لازم و ملزوم هم هستند. به بیان دیگر اگر پذیرفته شود که اسلام دینی است اجتماعی (و نه فردی) و پیامبر جامعه را دگرگون کرد و نظام اجتماعی جدید(امت) را جایگزین نظام قبیله‌ای و قومی و طایفه‌ای و سایر نظامهای اجتماعی نمود باید پذیرفت که این نظام اجتماعی توأم با یک نظام سیاسی مناسب و متناسب با ان است، که به نحوی که تفکیک بین این دو منجر به فساد-اضمحلال (امت) می‌گردد و این پدیده به خطر می‌افتد. بنابراین نظام امت را می‌توان به عنوان نظام سیاسی از دیدگاه و زاویه معناشناسی و مباحث اجتماعی (به غیراز زاویه کلامی-تاریخی) به خوبی تعریف و اثبات کرد، چرا که لازمه این نظام اجتماعی جدید (امت) نظام سیاسی خاص خود (امامت) می‌باشد کمااینکه هر نظام سیاسی متناسب با نظام اجتماعی برخاسته از نوع خود است، لذا بطور طبیعی و منطقی با تغییر نظام اجتماعی نظام سیاسی تغییر می‌کند همانگونه که قرآن از مسیر تغییر نظام اجتماعی به تغییر نظامهای سیاسی طاغوت رهنمون می‌شود (ان‌الله لا‌یغیر ما بقوم حتی یغیرواما بانفسهم)
مشخصات اثر
سیری در ماموریت‌های پیامبر اسلام (ص) در قرآن کریم
نویسنده:
ابراهیم حسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پیامبرعظیم الشأن اسلام (ص) از پیامبران اولوالعزم و آخرین فرستاده الهی بوده ودر تمام دوران رسالتش پیوسته به فکر هدایت امت بودند. آن حضرت در این راه زحمات ومصیبتهای فراوانی را برای ساختن تمدن اسلامی بر پایه عدالت به جان تحمل نمودند؛ تا جائی که مورد آزار واذیت قوم خویش قرار گرفتند.با این حال آن بزرگوار هیچگاه درباره آنان زبان به نفرین نگشودند؛وپیوسته کلامشان هدایت آنان بود. بخشی از مأموریّت های آن حضرت در ابعاد تبلیغی، تربیتی، حقوقی، اقتصادی واعتقادی بوده و برخی دیگر در ابعاد دیگری تجلی کرده است. مأموریّت های کلی که با فرمان «قل» آغاز شده سیصدو بیست وهشتبار خطاب به رسول خدا در ابعاد مختلف و در سایر اشکال حدود دویست ونوزده بار بوده است.این مأموریّتها ابتدا در منطقه ام القری (مکه معظمه) به مدت سه سال به طور سری ادامه داشته،تا اینکه بعد از سه سال دعوت علنی برای دعوت خویشاوندان نزدیک شروع شد؛ وپس از آن دعوت عمومی در ابعاد مختلف ادامه داشت.پیاده کردن مفاد این مأموریّت ها در دوران رسالت پیامبر اسلام الگویی برای تمام بشریت،وهدایت آنان ودر نهایت معرفی دین اسلام به عنوان کامل ترین وآخرین ادیان آسمانی شده است؛که می تواند داعیه جهانی شدن را داشته باشد. پیامبر اسلام در مأموریّت هایشان در کنار قرآن عترت را به عنوان راهنمای آن معرفی فرمودند و برای جلوگیری از گمراهی مسلمانان تمسک به آن دو را گوشزد، و با تعیین جانشین حراست از جامعه نوپای اسلامی را مورد تأکید قرار دادند.
مشخصات اثر
کتاب محمد بن مسلم طائفی
نویسنده:
محمدحسین میرصادقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
تشیع , جهاد , ارث , روایت , محمد بن مسلم , علوم انسانی , ازدواج , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , معاد(کلام) , کفر , ایمان (فرجام شناسی) , قرآن , اخلاق , حلال و حرام , زینت آلات , معاد(فلسفه) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , کتاب , حقوق اسلامی , حدیث , وصیّت , حُجّةٌ , قرآن , قرآن مجید , وصیت , بیع , طلاق , حقوق , قضاوت , آشامیدنی ها , غذا , زکات , روزه , نماز , طهارت , غُسل , غُسل , کفر , غُسل , طلاق , کفر , حجت , توحید(اخلاق اسلامی) , حج , طهارت , روزه , نماز , زکات , کفر , حقوق , طهارت , وصیت , غسل , نماز , 5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , حقوق , عقیقه , الهیات و معارف اسلامی , اربعماه مساله , مجازات های اسلامی , عقیقه , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , ایمان , الهیات و معارف اسلامی , اربعماه مساله , مجازات های اسلامی , عقیقه , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , اربعماه مساله , مجازات های اسلامی , عقیقه , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , الهیات و معارف اسلامی , اربعماه مساله , مجازات های اسلامی , عقیقه
چکیده :
این رساله از یکسو در صدد معرفی (محمد بن مسلم) می‌باشد که در زمرهء اصحاب صادقین علیهماالسلام و یکی از بزرگان آنهاست و از سوی دیگر ارائه آثار علمی این دانشمند عالیمقام را بر عهده گرفته است . جهت روشن ساختن اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم در عصر وی، پیشگفتاری در دو بخش تنظیم شد که در بخش نخست به بررسی فشرده‌ای پیرامون تدوین حدیث در میان عامه از زمان خلیفهء اول تا اواخر قرن دوم که همزمان با تدوین مجموعه‌های حدیثی آنهاست ، پرداخته‌ایم. در بخش دوم، در بارهء گردآوری حدیث در میان شیعیان، که از زمان پیامبر گرامی آغاز گردیده بوسیله امیرالمومنین و سپس ائمهء هدی علیهم السلام ادامه یافته و در زمان صادقین علیهما السلام شکوفاتر شده و نضج یافته بحث شده است . در این دوران بلحاظ باز شدن فضای سیاسی امکان عرضهء معارف دین به طالبان حقیقت بیشتر می‌شود و امامان به پرورش شاگردانی همانند محمد بن مسلم می‌پردازند. این دانشمند جایگاهی بسیار بالا در نزد رئیس مذهب داشته تا جائیکه تکریم و تجلیل‌های زیادی از جانب امام در بارهء وی صادر شده است . علمای مذهب او را جزو اصحاب اجماع می‌شمارند. در این رساله سعی شده است تا با مراجعه به منابع و متون اسلامی اولا" تمامی روایات محمد بن مسلم استخراج و ارائه شود، ثانیا" خود وی معرفی گردد و ثالثا الاربعماه مساله وی تجرید و ارائه شود و به این ترتیب یکی از گرانبهاترین میراثهای فرهنگی شیعه احیا شده است .
مشخصات اثر
مقایسه‎ی توکل از دیدگاه مولانا جلال الدین محمد و محیی الدین ابن عربی
نویسنده:
زهراسادات صاحب
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
توکل در قرآن کریم، سنت و احوال عرفانی جایگاه مهمی دارد. مولانا و ابن‏عربی نیز آن را مد نظر داشته، و در آثار خود به آن پرداخته‎اند. آنها هر دو بر این باورند که توکل اعتماد به خداوند است و با اعتماد بر هر چیز دیگر منافات دارد؛ یعنی متوکل بر خداوند اعتماد می‏کند و بر ابن باور است که کسب و اسباب به خواست خداوند عمل می‏کند. در این تحقیق علاوه بر اینکه جایگاه توکل در بیان هر یک از دو عارف مورد بحث، بطور جداگانه تبیین شده است، در نهایت تشابه و تفاوت آنها مقایسه شده است.
مشخصات اثر
بررسی عوامل پیدایش فهم‌های متعدد از متن قرآن کریم در بستر تاریخی
نویسنده:
سعیده کریمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در مود فهم قرآن، نظرات متعددی ارائه شده است. عده ای را عقیده بر آن است که قرآن، کتابی نامفهوم است. گروهی در صدد بیان معانی باطنی قرآن کریم برآمده و دست به تأویلات مخرب و لجام گسیخته زده اند. هدف در این نوشتار شناخت عوامل و زمینه های پیدایش فهم های متعدد در طول تاریخ و یافتن نقاط ضعف و انحرافی از یک سو و بهره گیری از شیوه های معتبر در دانش فهم قرآن است؛ تا از این طریق به رأی معتدل و میانه ای در زمینه ی فهم قرآن دست یافت.اختلاف در فهم قرآن که پس از رحلت پیامبر(ص) آغاز شد، در عصر تابعان رشد و گسترش بیشتری یافت. بحث های کلامی به علت فتح کشورهای جدید و برخورد مسلمانان با فرقه های مختلف اوج گرفت و در زمان خلفا، فلسفه ی یونانی به عربی منتقل شد. از این جهت در عهد عباسیان بحث های عقلی و فلسفی رشد کرد و در همین زمان هم تصوف، ظاهر شد و بعضی از مردم به ریاضت و مجاهدت با نفس روی آوردند. در این میان، گروه سومی از مردم به حدیث روی آوردند و فهم قرآن را منحصر در معصوم(ع) دانستند. این در حالی است که در عصر ما بر اثر توسعه ی علوم و دانش های تجربی، و برخورد با فرهنگ غرب به تفسیر علمی و هرمنوتیکی روی آوردند.در پی این تغییر و تحولات، هر گروهی با گرایش فکری خاص خود به تفسیر قرآن روی آوردند؛ گروهی با روایات، عده ای با مباحث کلامی، برخی با مباحث عقلی و فلسفی و عده ای دیگر با صوفی گری به تفسیر قرآن پرداختند. از این رو عوامل داخلی و خارجی متعددی دست به دست هم دادند و اختلاف در فهم قرآن پدید آمد.بررسی شیوه های گوناگون، در فهم قرآن نشان می‌دهد که بسیاری از مطالب آنان خالی از انحرافات و خطاهای فکری نیست، زیرا در میان آنها تحمیل آرا و افکار، یا تفسیر به رأی نیز به چشم می‌خورد و این خود خطری بزرگ برای دین اسلام و معارف حقیقی قرآن محسوب می‌گردد. اگر چه پیشرفت و گسترش مباحث علمی و دینی را نمی‌توان نادیده گرفت. اگر عوامل اختلاف در فهم قرآن به صورت منسجم جمع بندی شود و از زوایای مختلف و بدون یک جانبه نگری، از سر تعمّق به مسائل، نظری افکنده شود، می‌توان به شیوه ی صحیح فهم قرآن دست یافت. توجه به مباحثی از قبیل تفسیر به رأی، تأویل، معرفت ظاهری، معرفت درونی، باطن و هرمنوتیک نشان می‌دهد که شیوه ی صحیح در فهم قرآن در گرو خود داری از تحمیل پیش فرض ها و آراء در فهم قرآن، جاری نمودن قرآن در همه ی زمان ها و مکان ها و توجه به شأن و منزلت والای اهل بیت پیامبر(ص) می‌باشد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 2474