جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مقدمه مفهوم جاهلیت بیان شده که از لحاظ زمانی و مکانی چهل سال قبل از بعثت رسول را دوره جاهلیت می‌نماند. در فصل اول اوضاع سیاسی و اجتماعی جزیره‌العرب بیان شده در آنجا گروهی از مردم بر پایه نسبت خانوادگی مشترک به عنوان یک قبیله گرد آمده و منطقه حکومتی آنان منحصر به مکان بود. در فصل دوم اعتقادات دینی و شریعت عملی جزیره‌العرب را ذکر نموده و گفته که مهمترین معتقدات در جزیره‌العرب عبارت از شرک، یهودیت، نصرانیت و حنیفیت بودنخستین زمینه‌های حیات وحیانی رسول خدا در غار حرا آغاز شد. در فصل سوم درباره فرهنگ و دانش در جاهلیت بررسی شده فرهنگ جاهلیت فاقد روح تفکر و عمدتا مشتی آداب و عادات متعصبانه عربی بود.

قرآن مجموعه آموزه ای آسمانی است که توسط آخرین سفیر الهی، رسول خاتم، حضرت محمد (ص)، آورده شده و کتابی جامع برای هدایت انسان در تمام زمان هاست. از آنجا که کتاب قرآن عام است و تمام انسان ها را در تمام اقالیم هفتگانه زمین فرا می خواند و در میان آنها گروه ها و قشرهای متفاوت با فرهنگ، آئین، آداب و مسلک خاص وجود دارد، از این رو قرآن با هر گروه و قومی، در هر سطحی به شیوه ی خاص خود سخن گفته و معارف بلند و جامع خود را به منظور هدایت آنها، ارائه کرده است. آنچه در این پژوهش، با اهمیت دانسته شده است، شناخت روش و شیوه هایی است که قرآن برای هدایت عموم مردم به کار گرفته است، بدیهی است که گسترش آموزه های قرآنی نیز منوط به تبلیغ و اشاعه و بهره مندی از این شیوه هاست. حتی در عصر و دورانی که با کمک ابزارها و وسایل ارتباط جمعی، ترویج افکار و اطلاع رسانی اندیشه ها و باورها بسیار سریع و آسان شده است، لیکن در این تحقیق سعی شده است تا با تدبیر در قرآن، به شناسایی روش و شیوه های قرآنی پرداخته شود تا با بهره گیری از ابزارهای لازم، بتوانیم به کمک شیوه ها و روش های قرآن، و شناسایی عوامل موثر در تبلیغ، در نشر معارف الهی موفق آییم و بر این باوریم که با گذشت هزار و چهارصد سال از زمان نزول قرآن، اکنون نیز بهره گیری از آن شیوه های قرانی کارآمد تر است. در پایان به ابزارها و تکنیک های مدرن در استفاده ی صحیح و یا غلط ان، در برابر کارآمدی شیوه های دین اشاره شده است.

میزان موفقیت پیامبران الهی در جذب مردم و پذیرش دعوت ایشان متفاوت است . نوح (ع) پس از نهصد و پنجاه سال تبلیغ فقط موفق می شود هشتاد نفر را جذب نماید ، در حالیکه پیامبر گرامی اسلام پس از مدت زمان کوتاهی شریعتش قسمت اعظم دنیای زمان خود را فرا می گیرد .علت تفاوت موفقیت پیامبران الهی چیست ؟ عوامل مختلفی در آن دخیل می باشد . از جمله شخصیت پیامبران و شخصیت دهی ایشان ، مخاطبین پیامبران ، شرایط اجتماعی اعتقادی عصر هر پیامبر و گستردگی مکانی و زمانی دعوت باعث تفاوت موفقیت پیامبران است .یکی از عوامل دخیل در میزان موفقیت پیامبران الهی ، نحوه گفتگوی ایشان با مردم می باشد . در این رساله به این موضوع پرداخته می شود که شیوه سخن گفتن پیامبران و رفتار و عملکرد ایشان با موفقیتشان در امر دعوت به شدت در ارتباط است . بنحویکه اگر پیامبران با مردم با محبت و مهربانی و از روی رحمت و دلسوزی سخن بگویند ، موفقیت ایشان بیشتر است . بالعکس اگر از تهدید ، نصیحت زیاد و امر ونهی های خشک در قالب نصیحت استفاده کنند و یا با نفرین ، رفتار غضب آلود ، مقابله به مثل ، عدم تکریم مخاطبین ، عدم احترام به اعتقاداتشان و استهزاء ایشان با آنها برخورد کنند ، تأثیر منفی در دعوتشان دارد.در مقابل برخورد محترمانه ، احترام به مخاطبین و اعتقاداتشان ، استفاده از موعظه بجای نصیحت و تعامل همراه با رحمت ، تأثیر مثبت در دعوت دارد .

کتاب «حماسه حسینی جلد 1» تالیف استاد شهید مرتضی مطهری است. حماسه حسینی مجموعه ای مشتمل بر همه سخنرانی ها و یادداشت های استاد شهید آیت اللّه مرتضی مطهری درباره حادثه کربلا است. جلد اول این مجموعه شامل هفت فصل است. فصل اول با عنوان «حماسه حسینی»، مجموعه سه سخنرانی استاد شهید می باشد که تحت همین عنوان ایراد شده است. فصل دوم را سخنرانی های استاد تحت عنوان «تحریفات در واقعه تاریخی کربلا» تشکیل می دهد. «ماهیت قیام حسینی» عنوان فصل سوم این کتاب است و فصل چهارم را سخنرانی آن شهید بزرگوار پیرامون «تحلیل واقعه عاشورا» تشکیل می دهد. «شعارهای عاشورا» عنوان فصل پنجم این کتاب می باشد. فصل ششم شامل هفت سخنرانی استاد شهید تحت عنوان «عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی» است. «عنصر تبلیغ در نهضت حسینی» فصل هفتم این کتاب است که هفت سخنرانی استاد تحت همین عنوان را شامل می گردد.

افزایش معضلات و بحران‌های اخلاقی در حوزه‌ی تبلیغ دین که از پیچیدگی‌های جامعه مدرن نشات گرفته؛ ما را بر آن داشته است تا با تکیه بر مباحث موجود در فلسفه اخلاق، مسائل اخلاقی تبلیغ دین در رسانه را بیان کنیم و با ارائه اصول اخلاقی در این حوزه برای پیشگیری و تاحدودی حل معارضات اخلاقی در عرصه‌ی تبلیغ دین گامی کوچک برداریم.با عنابت به موارد فوق پایان نامه به این ترتیب نگارش شده است: پایان نامه را به چهار فصل تقسیم کردیم؛ فصل اول کلیات تحقیق، که مسئله، ضرورت و اهمیت، پیشینه، اهداف، سوالات و روش تحقیق را به همراه تاریخچه تبلیغ دین در رسانه، دین اسلام و رسالت تبلیغی رسانه ملی ایران را بیان کردیم.فصل دوم درباره رسانه است. بعد از مفهوم شناسی ارتباطات و رسانه، انواع رسانه؛ سنتی و مدرن را معرفی و از آن بین تلویزیون را به جهت ارزش ارتباطی‌اش به عنوان یک محمل چند منظوره در بین انواع رسانه اعم از سنتی و مدرن، ابزاری برای تیلیغ دین در جهان و ایران بر می‌شمارد. در ادامه سه دیدگاه تضاد، ابزارگرایی و کارکرد گرایی را بین دین و رسانه بیان می‌کند.سپس در قالب وظایف وکارکرد‌های رسانه توضیح دادیم که هریک از این کارکردها چه مسائل اخلاقی را ایجاد می کنند و در مواردی خود راه حل تعارضات هستند.فصل سوم مربوط به اخلاق ودین می باشد. این فصل با هدف تعین مقصود نگارنده از اخلاق، در ارتباط با تبلیغ دین در رسانه، اخلاق را در نظرگاه اسلام و غرب مفهوم شناسی می‌کند. و برای تعین قلمرو و گستره بحث؛ علم اخلاق، فلسفه اخلاق و فلسفه علم اخلاق و تفاوت‌های موجود فی مابین را طرح می‌کند. در همین فصل شاخه‌های «دوستداری حکمت مسائل اخلاقی» ، ماهیت اخلاق کاربردی و مسائل فلسفه اخلاق را تبین می‌کند.در ادامه در جهت اهداف پایان نامه به دین و رابطه اخلاق با دین می‌پردازد. در اینجا خاستگاه مسائل اخلاقی تبلیغ دین در رسانه و ماهیت آنها بیان می-شود. سپس نگارنده سعی کرده است با توضیح ماهیت اخلاق رسانه اصول اخلاقی را بیان کند که رعایت و پایبندی مبلّغ به این اصول او را در پیشگیری و برون رفت از مسائل و تعارضات یاری خواهد رساند.اصولی به مانند امانت داری، راز داری، رعایت حریم شخصی و... .فصل چهارم به عنوان فصل آخر، بهماهیت تبلیغ پرداخته است. بعد از مفهوم شناسی تبلیغ، جهت نیازمندی به مبلّغ و تبلیغ و به صورت تفصیلی ارتباط دین و اخلاق را بیان می‌کند. محقق با تکیه بر نظریه‌ی سه گانه؛ انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی، امکان و جواز تبلیغ در ادیان توحیدی یهود، مسیحیت و اسلام را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. در پایان با محور قرار دادن تعریف تبلیغ به رساندن مجموعه اطلاعاتی به مخاطب به منظور اقناع و بر انگیختن احساسات وی، به سود یا بر ضد یک موضوع، علل فاعلی، مادی، غائی و صوری را بیان می‌کنیم. در همین قسمت لیستی از فضائل مبلّغ را برای حصول یک تبلیغ موفق و اخلاقی ارائه دادیم.

بررسی جایگاه و روش های تبلیغ انبیای الهی برگرفته از قرآن کریم است. در این رساله نخست راجع به اهمیت و جایگاه تبلیغ مباحثی مطرح شده و سپس کیفیت تبلیغ انبیای الهی با توجه به مقوله زمان و مکان تبلیغ و اهداف و رسالت آنان تبیین شده است. نگارنده به انواع تبلیغ های الهی و شیطانی اشاره کرده و ضمن بررسی تاریخی مقوله تبیلغ در اسلام، اوصاف مبلغان را از لحاظ علمی و عملی و از منظر قرآن کریم تحلیل می نماید. وی شرح صدر، تواضع، شجاعت، رأفت و انتقادپذیری را از جمله مهم ترین اوصاف مبلغان بر می شمارد و در پایان اصول مشترک دعوت و تبلیغ پیامبران و نمونه هایی از بشارت ها و اندرزهای آنان را بیان می کند

این تحقیق دارای سه بخش با این مباحث است: در بخش اول، معنای تبلیغ، ارزش و جایگاه تبلیغ و آداب آن بررسی شده است. در بخش دوم، اصول دعوت پیامبران و ویژگی های پیامبران و هم چنین پیامبران اولوالعزم و تفاوت آنان با دیگر پیامبران و تفاوت شیوه های تبلیغی آنان، فرق رسول و نبی و تفاوت پیامبران تشریعی و تبلیغی و اولوالعزم مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش سوم، شیوه های تبلیغ و دعوت یکایک پیامبران مذکور در قرآن مطالعه شده است

در این پایان نامه با استفاده از تفاسیر معتبر شیعه وسنی و آثار مربوط به روشهای تبلیغ و نیز بیانات حضرت امام خمینی سعی شده روشهای تبلیغ از دیدگاه قرآن و تأثیرات آن در انقلاب اسلامی ایران تبیین گردد.