جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله در دو بخش به نسبت میان مسأله شر و وجود خدا و همچنین ادلّه اثبات وجود خداوندمی پردازد. عموم انسانها همواره جویای علت وجود شرور و بدیها در جهان بوده و معمولاً شروررا نقصی برای جهان دانسته و گهگاه نیز از بروز آنها شکایت می کنند. فیلسوفان الحادی شر را بااوصاف الهی همچون قدرت مطلق خداوند ناسازگار دانسته و ظهور وجود شرور بی فایده ای مانند دوقلوهای بهم چسبیده را دلیلی بر عدم قدرت مطلق الهی و در نتیجه عدم وجود خداوندمی دانند. فیلسوفان الهی اگرچه راه حل های زیادی در مقابل مسأله شر ارائه داده و ناسازگاری مورد ادعای مخالفان را دفع کرده اند، اما در نظر نهایی خود معتقدند که بشر بخاطر علم محدودش نمی تواند پی به علت شرور ببرد. از این رو صدور حکم قطعی در مورد بی فایده بودن برخی شرور منطقاً امری نادرست می باشد. فیلسوفان همواره به تفکر فلسفی درباره وجود خداپرداخته اند که سه برهان کلاسیک وجودشناختی ، جهان شناختی و غایت شناختی نتیجه کوشش های عقلی آنان در طول تاریخ فلسفه بوده است . رسالة حاضر دارای دو بخش است . بخش اول تحت عنوان «تبیین و نقد و بررسی ادلّة ضد توحیدی » مشتمل بر دو فصل می باشد. در فصل نخست ، فصل «ادلّة ضد توحیدی » از کتاب فلسفة دین کیث یندل مورد تبیین قرار گرفته که در آن به مباحثی مانند: مسألة شر و نقدهای آن پرداخته شده است . در فصل دوم مطالب فصل گذشته مورد تحلیل و نقد و بررسی قرار گرفته و به مباحثی همچون اقسام شرور، نقد مکی و پاسخ پلانتینگا در مسألة شر، راه حل های مسألة شر و مسألة شر در فلسفه اسلامی پرداخته شده است .بخش دوم این پایان نامه با عنوان «تبیین و نقد و بررسی ادلّة توحید» نیز شامل دو فصل می شود. درفصل اول ، فصل «ادلّة توحیدی » از کتاب مذکور که به مباحثی مانند برهان وجودی ، استدلال های آکوئیناس و برهان غایت شناختی پرداخته ، به طور خلاصه تبیین گردیده است . فصل دوم از بخش اخیر در راستای نقد و بررسی فصل پیشین به براهین اثبات خدا پرداخته و فهرست مفصّلی ازتقریرات متنوع برهان وجودشناختی و انتقادات مختلف بر آن همچنین ضمن تقریر برهان جهان شناختی اصل متن تمامی طرق پن گانه آکوئیناس به همراه بررسی آنها ارائه شده است .برهان غایت شناختی یا نظم به همراه تقریر و نقدهای رایج آن قسمت پایانی رساله را تشکیل می هد

در مورد مرزهای جدا کننده تجدد امثال و حرکت جوهری ابهاماتی وجود دارد. ملاصدرا در باب حرکت جوهری یا تحت تاثیر این قاعده عرفانی و یا بر اساس مبانی خود- علاوه بر تقریر دقیق فلسفی از حرکت جوهری- تقریر دیگری نیز از آن ارائه داده است که بر این قاعده عرفانی منطبق می شود. ما پس از روشن کردن تصور خود از هر دو قاعده, ویژگیهای این دو مساله در حیطه های تعاریف, مبانی, ادله, اشکالات و لوازم را مورد مطالعه تطبیقی قرار داده ایم. حرکت جوهری در دید دقیق فلسفی همان تقریر دوم می باشد. ابعاد تجدد امثال نیز اگر بناست که روشن شود باید از دید یک عارف به آن نگریست نه از دید یک فیلسوف. به هر روی این دو قاعده دارای برخی نقاط اشتراک و اختلاف می باشند اما در مجموع از یکدیگر متمایزند.

هدف پژوهش تبیین جایگاه قصاص و فلسفه آن درنظام کیفری اسلام است روش پژوهش بااستناد به منابع اصیل کتب فقهی و تفسیری و همچنین کتب حقوقی است ابزار اندازه گیری : تحلیل عقلی و بررسی تطبیقی آراآ فقها و حقوق دانان است طرح پژوهش : پژوهش متشکل از ۵ بخش شامل کلیات و قانون مجازات در حقوق کیفری ، قصاص در اسلام ، اسلام و فلسفه مجازات و مباحث مستحدثه و نوپیدا می باشد نتیجه کلی : مجازات قصاص از دیدگاه اسلام یک مجازات خصوصی است و مقابله به مثل و رعایت تساوی بین جرم و مجازات در جرایم قتل عمد بعنوان یک اصل پذیرفته شده است و براین اساس قصاص عادلانه ترین مجازتتی است که می توان برای جرایم علیه تمامیت جسمانی در نظر گرفت

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تغییر نظام در بعد سیاسی ، تحول و تغییر در ابعاد قضایی و همسو سازی قوانین با مکتب حیات بخش اسلام از اهدف انقلابیون وملت ایران بوده که در اصل چهارم قانون اساسی منعکس شده است در همین راستا تغییرات زیادی در قوانین ایجاد شد، ولی متاسفانه در برخی از قوانین بدون تبعیت از اصول شناخته شده ، این تغییرات بوقوع پیوست و مرور زمان که دراکثر موارد داوری جهان پذیرفته شده است و در ایران نیز تا سال ۱۳۵۷ در کلیه جرائم به استناد مواد ۴۸ تا ۵۳ قانون مجازات عمومی اعمال می شد، از نظام قضایی کشور حذف گردید، لکن به تدریج با توجه به مشکلات اجرایی و قضایی در برخی از موارد بطور ناقص مورد تایید قرار گرفت که در این باره می توان به مواد ۱۷۳ تا ۱۷۵ آ. د. ک سال ۱۳۷۸ اشاره نمود، ولی با توجه به تغییرات فوق برای یافتن مناسبترین راه حل در تصویب قوانین اقدامی اساسی صورت نپذیرفت ، لذا برای خروج از وضعیت موجود، کشف و جستجوی مهمترین اصول برای تدوین مقررات مربوط به مرور زمان ، شیوه مطالعه در مبانی فقهی و تطبیق آن با مبانی و ادله حقوقی مرور زمان به عنوان مناسبترین راه حل ضروری بنظر می رسد، بنابراین موضوع این رساله تبیین مبانی فقهی مرور زمان قرار داده شد و نخست مفاهیم و مبانی مرور زمان در اسلام تحلیل می شود و اثر شگفت آور زمان و حرکت در تفسیر پدیده ها از نظر فلاسفه تبیین و اثبات می گردد پس ازآن مرور زمان در فقهه اسلام و نزد مذاهب اسلامی که مهمترین مبحث این رساله است مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و مبانی فقهی مسلم آن به اثبات می رسد و در فصل بعد مبانی و ادله مرور زمان نزد حقوقدانان با مبانی و ادله آن در فقه اسلامی مورد مطابقت قرار گرفته ، ادله مخالفین مورد نقد قرار می گیرد و منافع مرور زمان ذکر می گردد از نتایج حاصل این اثر آن است که اولا: حذف کلی قوانین مرور زمان به علت برداشت نادرست از فهم اصول حاکم در فقه بوده است ، زیرا آنچه از عمومات فقهی قابل استنباط است این است که مرور زمان با برخی از قواعد فقهی سازگار است ثانیا: در فقه عامه مجازات های تعزیری و حکومتی (بازدارنده ) بطور اجماعی مشمول مرور زمان می گردد، لکن در فقه شیعه این مسئله عنوان صریحی ندارد، اما با توجه به اصول حاکم در فقه امامیه می توان مرور زمان را در تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده بطور کامل پذیرفت ثالثا: در جرائم مستوجب حق الناس با توجه به مبادی مرور زمان در حقوق عرفی به عنوان بناآ عقلاآ و برخی قواعد و مبانی اسلامی ، مرور زمان قابل توجیه است و قبول آن به عنوان تاسیسی ضروری مورد تاکید است رابعا: در جرائم مستوجب حدود الهی با توجه به ادله لفظی (آیات و روایات ) مرور زمان قابل توجیه نیست ، بلکه عموم و اطلاق ادله و استصحاب ، دلالت بر عدم پذیرش مرور زمان دارند، لکن برمبنای مصالح و منافع عمومی دراین گونه جرائم نیز پس از گذشت زمانی طولانی می توان مرور زمان را توجیه نمود با توجه به نتایج مذکور و ... سعی شده است تا با استفاده از مطالعات انجام شده ، اصول منطبق با اهداف شناخته شده برای تدوین مقررات مربوط به مرور زمان یادآوری شود و پیشنهادات لازم در بهبود نحوه قانونگذاری و اصلاح مقررات مربوط به مرور زمان در نظام قضایی کشور عرضه شود

مسألة دین و عقلانیت یکی از مسائل مورد اختلاف در حوزة فلسفة دین است و صاحب نظران زیادی به بحث در این زمینه پرداخته اند مسأله اصلی در این باره میزان نقش عقل در اثبات وتوجیه باورهای دینی به ویژه خداست. عقل گرایی حداکثری، عقل گرایی انتقادی و ایمان گرایی،سه دیدگاه عمده ای است که در این باره مطرح اند. در این رساله دیدگاه دو تن از مهمترین متفکران مسلمان و مسیحی که در این موضوع نظریه پردازی کرده اند، مطرح می شود یعنی صدرالمتألهین فیلسوف عالم اسلام و کی یرکگور فیلسوف مسیحی، در پایان مشخص می شود که صدرالمتألهین در ابتدا به مباحث عقلانی بسیار بها می دهد و از اثبات وجود خداوند متعال گرفته تا معادجسمانی، براهین محکم فلسفی خود را دارد اما از طرف دیگر به محدودیت های عقل بشری نیزکاملا آگاه است و اعتقاد دارد سالک در مراحلی به جایگاهی می رسد که وارد حوزة طور و راء عقل می شود بدین معنا که عقل به معنای استدلال نظری دیگر توان ادراک حقایق را ندارد و باید وجودخداوند را شهود کرد، بدین صورت که هر کس به میزان وعاء وجودیی خود می تواند خداوندرا شهود کند از آن جهت که هر وجودی تجلی ذات خداوند است. لذا در این مرتبه عقل و ایمان یکی می شود. اما کی یرکگور ایمانگرا، سردمدار ایمانگرایان افراطی است و مسیحیت را خارج ازحوزة عقلانیت دانسته و تنها راه را ایمان می داند. کی یرکگور ایمان را شک آفاقی، جهش، خطر،شورمندی و اعمال اراده معنا می کند و معتقد است استدلالات آفاقی، این موارد را تأمین نمی کند وباید تنها ایمان آورد و خطرکرد. در پایان پس از مقایسه آراء صدرالمتألهین و کی یرکگور به این نتیجه دست می یابیم که اگر چه صدرا از شهود و ایمان به خداوند به عنوان بهترین راه شناخت سخن گفته است. اما بین ایمان آوردن او و ایمان آوردن کی یرکگور تفاوتهایی بسیاری وجود دارد

مفهوم الیناسیون به معنی از خودبیگانگی یادآور سیر تحول تاریخی رابطه انسان با جهان به ویژه بعد از رنسانس در مغرب زمین است. با گسترش علم و تکنیک و نیز پیشرفت مباحث ریاضیات و طبیعیات،تفسیر مابعدالطبیعی از انسان و جهان صورت تازه ای به خود گرفت، زیرا کشف قوانین ضروری براساس نظام علی و معلولی حاکم بر طبیعت، این سوال را بوجود آورد که آیا انسان به عنوان موجودی دارای اختیار و اراده آزاد هم، جزیی از این دستگاه منسجم است؟ هگل اولین فیلسوفی که مفهوم الیناسیون را به کار برد هدفش سازگاری انسان و جهان و رسیدن به یگانگی بود و ضرورت وصول به یگانگی را در از خود بیگانگی می دانست. این تحقیق شامل سه بخش می باشد. در بخش اول به معرفی خود واقعی انسان از دیدگاه عقل و وحی، براساس براهین عقلی و نقلی پرداخته می شود. بخش دوم به الیناسیون و بخش سوم به نیهلیسم اختصاص دارد.بنا به ضرورت تحقیق، در معرفی صحیح انسان و موضع وی در جهان از آیات کریمه قرآن و تفاسیر و اشعار معنوی استفاده شده است./

1- هدف پژوهش : شناخت سیر تحولات تفسیری و آثار مفسران در طول چهار قرن نخست اسلام از مهمترین علوم وابسته به قران است که هر محقق و مفسری باید آن را بداند ۲- روش نمونه گیری : از نوع تاریخی ، به روش کتابخانه ای تدوین شده است ۳- روش پژوهش : ابتدا اصطلاحات مختلف علوم تفسیر و روش تفسیر را تبین و سپس به بررسی تحولات تفسیر در دوران پیامبر و صحابه و تابعین و "تابعین و تابعین " پرداخته و نمونه هایی از تفاسیر هر عصر را بررسی نمودم ۴- ابزار انداه گیری : در این تحقیق کتابهای مرجع قران و تفسیر و رجال ابزار تحقیق بودند ۵) طرح آموزش : بر مبنای اطلاعات و جمع آوری مکتوبات از طریق منابع تاریخی همراه با تجزیه و تحلیل مطالب صورت گرفته است ۶- نتیجه : تفسیر قران به عنوان دانشی که انسان را به شناخت معانی و مقاصد کتاب الهی راهنمایی می کند قدیمی ترین علمی است که از آغاز نزول قران مورد توجه رسول خدا (ص ) و مسلمین قرار گرفته و در تمام ادوار دانشمندان اسلامی به ضرورت آن تاکید کرده اند دلیل این ضرورت به طبیعت قران بر می گردد که در بسیاری از زمینه های مبتنی بر اجمال نازل گردیده و تفسیر رسالتی جز روشنگری مشکلات و مجملات قران ندارد این پایان نامه تحولات تفسیر را در طول چهار قرن نخست اسلام مورد بررسی قرار می دهد و نمونه های از مفسران مشهور و آثار آنها و خصوسیات تفسیر هر عصر ذکر می گردد

در این تحقیق در صدد گردآوری و بیان آراء و نظرات کلامی به جای مانده از تقریباً نیمه دوم قرن پنجم تا آخر نیمه اول قرن هفتم هستیم. به همین منظور و برای درک بهتر علم کلام در این دوره، اولاً: لازم دیده شد، گزارشی از وضعیت مسلمانان این عصر در بخش نخست ارائه گردد. ثانیاً: فهرستی از بزرگان و دانشمندان شیعه اثنی عشری همراه با نام آثار آن ها فراهم گردد. از این رو، این رساله دارای یک مقدمه و دو بخش که مجموعاً دارای چهار فصل می باشد. در مقدمه به کلیات پیرامون موضوع تحقیق پرداخته شده است. در فصل اول از بخش نخست، وضعیت امت اسلامی از نظر فرهنگی و سیاسی مورد بررسی قرار می گیرد. و بدست می آید که این دوران، از قرون پرفراز و نشیب در تاریخ اسلامی به حساب می آید. بزرگان بسیار تأثیرگذار در این دو قرن زندگی می کردند که تأثیرات آن ها تا به امروز نیز در عرصه علم و فرهنگ قابل مشاهده است. در ادامه وضعیت جامعه شیعی در حال رشد و عوامل آن و تغییر و تحولاتی که در آن عصر به خود دیده است، را مورد بررسی قرار می دهیم. در این رهگذر بدست می آید که شیعیان با بکارگیری سیاست هایی همچون خردورزی و اعتدال توانسته اند از مرارت ها و ناملایمات عصر به سلامت عبور کنند، و موجبات گسترش شیعه اثنی عشری را فراهم کنند. در فصل دوم رساله، به اعلام و بزرگانی که در این دوره می زیستند و دارای اثر کلامی هستند، پرداخته شده است. و در آن به نام صدوچهار نفر از علماء و صدوهشتاد اثر کلامی اشاره شده است. در بخش دوم به مهمترین آراء، و نظرات عقایدی که از این دوران به یادگار مانده است، پرداخته شده است. تمام مباحث این بخش تحت دو عنوان کلی، توحید و عدل الهی قرار می گیرد. در فصل سوم به مسأله توحید که در بردارنده خداشناسی و صفات باری تعالی است پرداخته شده است. و در فصل چهارم به عدل الهی که شامل مسأله نبوت و امامت و معاد می باشد، اشاره شده است. در پایان جمع بندی از مباحث، ارائه گردیده است. لازم است برای مطالعه این رساله، این نکات مدنظر قرار گیرد. 1- آنچه پیرامون وضعیت شیعیان، در بخش نخست گفته می شود گزارشی بیش نبوده است، فلذا نسبت به بعضی مطالب جای تأمل فراوان وجود دارد، از این رو سعی شده که تمامی آن مطالب، بصورت مستند بیان شود. 2- در بخش نخست بطور گذار به تاریخ سلجوقیان اشاره شده است. چون تمام، عصر مورد بحث، در زمان حکمرانی آنان قرار گرفته است. از این رو، مطالبی بسیار کوتاه پیرامون سلجوقیان بیان شد تا کمک کار ما در شناخت آن دوران باشد. 3- در این رساله در صدد بررسی آراء کلامی شیعه اثنی عشریه هستیم فلذا در فصل دوم بخش نخست، اکثر توجه ما معطوف به وضعیت شیعیان اثنی عشریه بوده است و در این بخش سوم نیز تمام توجه به آراء کلامی آن ها بوده است. 4- تمام آنچه در بخش آراء و عقاید کلامی مطرح می گردد، مطالبی است که از این دوران به جای مانده است. فلذا سعی شده است هیچ گونه دخل وتصرفی در آن ها صورت نگیرد، از این رو می بینیم در بعضی قسمت ها لازم بود که مطالبی اضافه شود ولی چیزی بیان نشده است، این به خاطر پیروی از همین اصل بوده است. 5- در تنظیم بخش عقاید، بعد از مشورت با اساتید، قرار شد که یک دوره کلام و عقاید شیعه از ابتداء بر اساس آنچه که در دسترس است نگاشته شود. از این رو در تنظیمات مطالب و مباحث، از این اصل پیروی شده است. 6- آراء کلامی بیان شده در بخش سوم، تمام آراء و عقاید به جای مانده از این دوران نمی باشد، بلکه آراء دیگری نیز در دسترس بوده است که مجالی برای بیان همه آن ها نبوده است. در نتیجه سعی شده که مهمترین آن ها بیان گردد. 7- آثار کلامی مشخص و در دسترس از این دوره بسیار محدود می باشد و از تعداد انگشتان یک دست هم تجاوز نمی کند. به همین علت از کتاب های تفسیری شیعی به جای مانده از این عصر که در آن ها مباحث کلامی بطور پراکنده موجود بود، استفاده گردید. با این وجود تعداد منابع مورد استفاده در این بخش محدود می باشد. 8- اگر چه تعداد منابع کلامی به جای مانده از این دوران بسیار اندک است ولی این به معنای محدود بودن رجال کلامی و آثار کلامی در این عصر نمی باشد. به همین علت، به اعلام و بزرگان کلامی و آثار آن ها در بخش دوم اشاره شده است تا مشخص گردد که اولاً، چه بزرگان و دانشمندانی که زمینه مسایل عقایدی و کلامی مطالبی نگاشته اند و نام آن آثار کدام است و ثانیاً، مشخص گردد که چه مقدار آثار کلامی این عصر، بر اثر حوادث تاریخی از بین رفته است.

صدرالمتألهین شیرازی با بهره مندی از نبوغ و ابتکارخویش سه طریق برهان عقلی، شهود قلبی و وحی قرآنی را چنان شایسته با هم ترکیب نمود که مشربی یگانه در تحقیق فلسفی به نام «حکمت متعالیه» بنیان نهاد. این پایان نامه میزان تأثیر قرآن کریم بر نظریات فلسفی ملاصدرا را در سه فصل با عناوین ذیل بررسی کرده است: معرفی ملاصدرا و مکتب فلسفی او، الهیات بالمعنی الأعم، الهیات بالمعنی الاخص.

عنوان این تحقیق، بهشت و نعمت های آن است. یادآوری و ترسیم بهشت و نعمت های آن برای تقویت عقاید مردم، تهذیب نفوس، پاکی اعمال و درستی گفتار و کردار آنها بسیار کارساز است؛ لذا ارائه ی چنین پژوهشی ضروری می نماید. هدف از توصیف نعمت های بهشت اصلاح سمت دهی برنامه ی تربیتی و اخلاقی نیل به نعمت های جاویدان الهی است. بهشت سرای جاودان نعمت و زندگی پاک پس از مرگ است. طبق ادلّه ی موثّق قرآنی و روایی،بهشت وجود فعلی دارد و متناسب با اعمال صالحه در حال توسعه است.رابطه ی بهشت با اعمال دنیا از جمله اخلاص،ایمان و عمل صالح، تزکیه نفس و تقوی و... ارتباط سنخی دارد که همان صورت مجسّم اعمال است.نعمت های دنیا و آخرت از لحاظ ثبات و تغییر،آمیختگی و خلوص،اصل و فرع و...با یکدیگر تفاوت دارند.هدف از به وجود آمدن بهشت این که: 1- اگر معاد نباشد آفرینش بیهوده خواهد بود. 2- عدالت عمومی الهی مستلزم ضرورت معاد است. 3- همه ی هستی به سوی کمال می رود. 4- تحقّق وعده های الهی. 5- نثار رحمت پروردگار به بندگان می باشد. وسعت بهشت به اندازه ی آسمان ها و زمین می باشد و محلّ بهشت بنا بر نظر گروهی در آسمان هفتم می باشد و دلیل آنها آیه ی قرآن است و گروهی دیگر می گویند: بهشت در باطن و درون این جهان است و نظریّه ی دیگر این است که بهشت نیاز به مکان مادّی ندارد، بلکه در ماوراء عالم مادّه و حسّ است. درهای بهشت، راه ورودی به بهشت است که تعداد آن هشت تا است و هرکدام با نام های باب المعروف، باب الشّکر، باب الصّبر و... هستند و بهشت دارای درجاتی متفاوت است و هر درجه از درجه ی دیگر برتر است. در قرآن کریم از بهشت های مختلفی مانند بهشت عدن، مأوی، فردوس، نعیم، خلد، دارالسّلام نام برده شده است. مکان های بهشتی شامل باغ ها، سایه ها، کاخ ها و قصرها، تخت، فرش، بالش ها که هرکدام دارای زیبایی فراوان و لذّتی نامحدود هستند. آشامیدنی ها و غذاها که آشامیدنی ها، شراب ها و چشمه ها و نهرها را شامل می شود که شراب ها و چشمه ها شراب کافور و چشمه تفجیر و شراب زنجبیل و چشمه سلسبیل و شراب طهور و شراب رحیق مختوم و چشمه تسنیم گوارایی دارند و نهرها، نهر آب، شیر، خمر، عسل و نهر کوثر می باشند. همسران بهشتی که حورالعین و زنان مؤمن دنیایی جزء آنها هستند. خدمت کاران و لباس های و زیورآلات بهشتیان هرکدام به نوبه ی خود دارای شگفتی بسیاری هستند. رضوان الهی و نظر خدا به بهشتیان و نظر آنها به خدا، رابطه ای بین بهشتیان با خداوند است که بزرگ ترین لذّت بهشتیان محسوب می شود. روابط بهشتیان با یکدیگر شامل احترام به یکدیگر از طریق سلام، محیطی به دور از کینه، حسادت و عداوت، دوستان و رفیقان خوب بهشتی، هرکدام بهشتیان را به خود مشغول می کند. امنیّت و نبودن خوف و حزن، دوری از بیهودگی و گناه، شادمانی در بهشت، آرامش و سروری در بهشت برپا می کند که هرگز در دنیا چنین آرامشی را حسّ نکرده اند و نعمت های دلخواه نامحدود که هرچه بهشتیان بخواهند به آنها می دهند و هیچ چیز از آنها دریغ نمی شود. این مطالب به طور مشروع در چهار بخش با عنوان؛ 1- وجود و ارزش بهشت 2- معرّفی بهشت 3- نعمت های جسمانی 4- نعمت های روحانی و در مجموع 15 فصل سامان یافته اند. این تحقیق، به روش های توصیفی، کتاب خانه ای، دینی و با استفاده از منابع تفسیر قرآن و سخنان پیشوایان معصوم و... انجام گرفته است. کتاب های تفسیری مانند المیزان ( محمّدحسین طباطبایی)، نمونه ( ناصر مکارم شیرازی و همکاران)، مجمع البیان ( فضل بن حسن طبرسی) و... کتاب های روایی مانند بحارالانوار ( محمّدباقر مجلسی)، اصول کافی ( محمّد بن یعقوب کلینی رازی)و... و در نهایت فرضیه های؛ 1- بهشت دارای نعمت های جسمانی و روحانی و فوق تصوّر است. 2- بهشت هم اکنون وجود داشته و نسبت به اعمال صالحه رو به توسعه است. 3- نعمت های بهشتی و دنیا در عین اختلاف، همانندی هایی هم دارند. بهشت سرای حیات طیّبه ی جاودانی است که انسان خردمند باید همه ی تلاش و همّت، خود را در راه رسیدن به آن صرف کند. واژگان کلیدی جنّه، بهشت، نعمت، روحانی ( روح)، جسمانی ( جسم)، خلود.