جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از منابع فکری دریدا و رویکرد ساختارزدایی ، اندیشه های هوسرل و روش پدیده شناسی است .دریدا از منتقدان جدی هوسرل و در عین حال به طور آشکار وپنهان تحت تاثیر عمیق وی نیز است . نقد عمده وی به هوسرل، به چالش کشیدن این ادعا است که بایستی در ساحت معرفت شناسی تمامی پیش فرض ها را به یک سو نهاد . من استعلایی به عنوان فاعل چنین فعلی است . دریدا مدعی است که خود این من استعلایی از دایره فرایند به تعلیق در آوردن پدیده شناسی بیرون می ماند . دریدا بر این باور است که هوسرل نیز یکی از بانیان متافیزیک حضور در قرن بیستم است. اوج متافیزیک حضور هوسرل در تلقی وی از نشانه ظهور پیدا کرده است .با این حال وی در تکوین ساختارزدایی ، هم به لحاظ ساختاری و هم به لحاظ محتوا از پدیده شناسی بهره های فراوان برده است . به اجمال اینکه این مقاله از دو بخش تشکیل شده است. دربخش اول نقد دریدا به هوسرل مورد ارزیابی قرار می گیرد و در بخش دوم تاثیرات هوسرل و پدیده شناسی بر دریدا و ساختارزدایی بررسی می شود .

اتانازی، از جمله مسائل مطرح در مراقبت های پایان حیات است. بسیاری از انسانها، خواهان آن هستند که در پایان عمر خود، درد و رنجی نبینند و سربار دیگر اعضای خانواده خویش نباشند؛ در کنار این افراد، پزشکان زیادی می کوشند تا مرگ راحت و آرامی برای آنها مهیا کنند. بعضی از اَشکال اتانازی، هم اکنون به صورت قانونی در برخی از کشورهای جهان در حال انجام اند و یا روند قانونی شدن را طی می کنند؛ البته، این پدیده مخالفان بسیار جدی ای نیز دارد. در میان بررسی های پزشکی، فقهی، حقوقی، اخلاقی و...، تحلیل اخلاقی اتانازی جایگاه ویژه ای دارد. این مقاله، اتانازی را از منظر وظیفه گرایی عقل باور، با توجه به پاره ای از مهمترین اصول و مبانی اخلاقی کانت که یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان در حوزه اخلاق است، مورد مداقه قرار داده تا رَوایی انواع مختلف آن را بررسی کند. در این بررسی نشان داده شده که صرفاً دو نوع از اتانازی را می توان بر پایه این اصول و مبانی مجاز دانست.

یکی از مسائل مهم اعتقادی که در بحث معاد، حسابرسی اعمال و عدل الهی همواره از زمان‏های قدیم محل نزاع و گفتگوی متکلمان بوده، مسأله احباط و تکفیر است، در اصل پذیرش این مسئله اختلاف شدیدی بین متکلمان است که آیا احباط و تکفیر اساساَ تحقق خواهد یافت؟ برخی از متکلمان بر این باورند تحقق احباط با عدل و حکمت خداوند ناسازگار است و نیز در مورد تکفیر اگر قرار باشد عمل نیکی، کلیه گناهان پیشین را از بین ببرد با حکمت جعل احکام منافات دارد، آنچه اهمیت بررسی این مسئله را دو چندان می‏کند آن است که سعادت و شقاوت انسان با احباط و تکفیر رابطه تنگاتنگی دارد، زیرا سرانجام احباط، شقاوت ابدی بوده و تکفیر موجب سعادت جاودانه انسان است. با وجود تصریح گسترده به موضوع در نصوص دینی و تأثیر آن در بسیاری از اصول اعتقادی، باز هم میان مفسرین و متکلمین در پذیرش یا نفی آن اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد تا آنجا که برخی به صراحت آن را نفی کرده و برخی قاطعانه می‏پذیرند. در این پایان نامه علاوه بر تبیین ماهوی احباط و تکفیر و طرح مسائل مربوط به آن به مسایل مهم دیگری پرداخته شده است از جمله: بررسی اختلاف نظر متکلمان شیعی و معتزلی در باب ماهیت و وقوع احباط و تکفیر، و بررسی وجوه سازگاری یا ناسازگاری احباط و تکفیر با عدل الهی. دو دیدگاه کلی در این زمینه دیدگاه موافقان احباط (معتزله) و دیدگاه مخالفان احباط (اشاعره و امامیه) است، که آنچه بر اساس بررسی این دیدگاه‏ها در باب این مساله و رابطه آن با عدل الهی حاصل شد آن است که احباط و تکفیر به طور مطلق قابل انکار نیست؛ زیرا که در قرآن تصریح به آیات حبط شده است و نیز باید در آیات حبط قائل به تأویل و تفسیر شد تا بتوان آیات حبط را با آیاتی که به حسابرسی دقیق اعمال تصریح دارند توجیه نمود. همچنین متکلمان شیعی احباط و تکفیر را سمعاَ نه عقلاَ می‏پذیرند و به لحاظ عقلی آن را ناسازگار با عدل الهی می‏دانند. واژگان کلیدی:احباط، تکفیر، عدل الهی، متکلمان معتزلی، متکلمان شیعی.

سخن از لفظ و معنی و ارتباط آن دو و اینکه در حوزه شعر و ادبیات کدام یک دارای اهمیت بیشتری است, با بررسی زبان قرآن به عنوان معجزه پیامبر (ص) شروع شد و به تدریج به تکامل رسید و از مباحث اصلی ناقدان و شعرشناسان قدیم شد. تا آنجا که به دیوان شاعران نیز کشیده شد و درباره آن, اینجا و آنجا اظهارنظرهایی شد.اختلافلفظ گرایان و معنی گرایان بخصوص ىر میان معتزله و اشاعره مباحثه ای با اهمیت بوده است,چنانکه جاحظ معتزلی عقیده دارد معنی در وسط راه افتاده استیعنی در اختیار همه است و چگونگی بیان آن است که ارزش دارد نه معنی و این برخلاف نظرات بسیاری از اشاعره است کهمعنی را اصل می دانند و حتی کسانی مثل جرجانی صورت لفظ را تابع معانی می داند که در ذهن شاعر یا نویسنده است و نظم کلام را تابع معنی می داند.موضوع لفظ و معنا در گذشته قابل تفکیک تلقی می‌شد. امروز هم کاملا از میان نرفته است. فرمالیست‌ها تاکید را بر صورت یا لفظ می‌گذارند اما در نظریه کاربردشناسی زبان، معنی اهمیت بیش‌تری دارد؛ در حالی که این مساله که اصلا این دو قابل تفکیک‌اند یا خیر؛ از مباحثی است که شاید بتوان گفت امروزه تا حدی بر جدایی‌ناپذیری آن‌ها اتفاق ‌نظر وجود دارد.این رساله در پی آن است که آراء مختلف هر گروه را جمع آوری, طبقه بندی، نقد و نقل نماید و در مجموع, نگاه قدما را در این دو مقوله که همواره مورد بحث بوده است, بیان نماید.

پژوهش حاضر که با روش تاریخی و توصیفی انجام شده است، هدف اصلی آن بررسی تاثیرزمینه های تاریخی و سیاسی بر روند فعالیت های علمی حضرت امام جعفر صادق (ع) است. بر اساس مطالعات انجام شده، با وجود آثار و تحقیقات زیادی که در زمینه ابعاد مختلف زندگی امام صادق (ع) تالیف شده، اما تقریباَ در هیچ کدام به تاثیر سیاست بر گسترش علوم در دوره امام صادق (ع) پرداخته و توجه نشده است، از این رو در این تحقیق این ضرورت حس شده و به آن پرداخته شده است.مهمترین یافته های این پژوهش (بر پایه فرضیه های تحقیق) به قرار زیر است:دوران امامت امام صادق(ع) با فراز و فرودها و اوج و حضیض هایی مقارن بوده است. از مختصات بارز این دوران می توان به موارد زیر اشاره کرد: •

چکیده :اختلاف پیرامون «ایمان و کفر مرتکب گناه کبیره» و سرنوشت اخروی وی، که اولین مسأله مطرح در تاریخ مجادلات کلامی مسلمین بوده است، ریشه در نوع نگاه فرق مختلف اسلامی به مقوله ایمان و تلقی خاص هر یک از ماهیت و لوازم آن دارد، که در این میان تفاوت نظرها در باب رابطه ایمان و عمل، عامل اصلی بروز اختلافات بوده است.در میان فرق کلامی عامه، از بین کسانیکه عمل را داخل در ماهیت ایمان و از شروط قوام ذات آن می شمارند؛ سخت ترین موضع از آن خوارج است که فتوا به کفر صاحب کبیره داده اند، حسن بصری اهل کبائر را منافق خوانده و معتزله وی را در حد وسط ایمان و کفر قرار داده و از آن تعبیر به «منزله بین المنزلتین» کرده اند، اما اهل حدیث با تفسیر این جزء ایمان به شرط کمال آن، مرتکب گناه کبیره را مومن فاسق دانسته اند. در مقابل کسانیکه عمل را خارج از ماهیت ایمان و جدای از ذات آن می دانند، در قبال وضعیت مرتکب کبیره، دو نظر کلی ارائه نموده اند؛ مرجئه با تقلیل ایمان به معرفت و بی اهمیت دانستن عمل، گناهکار را به صرف شناخت خدا، مومن حقیقی و از اهل نجات پنداشته اند، ولی اشاعره که ایمان را همان تصدیق قلبی می دانند با اذعان به لزوم اقتران ایمان و عمل صالح در موضعی مشابه با اهل حدیث گناهکار را مومن فاسق نامیده اند.متکلمین شیعه نیز در این باب نظر واحدی ندارند. نص گرایانی چون شیخ صدوق و پیروانش که ظواهر آیات قرآن و اقوال معصومین (ع) را یگانه مرجع کشف حقایق دینی می شمارند، بر اساس همین ظواهر، ایمان را حاصل اعتقاد و اقرار و عمل، و ترک عمل را مساوی خروج از دایره ایمان می دانند، ولی از آن رو که قائل به تفکیک بین ایمان و اسلام اند، مرتکب گناه کبیره را مسلمان غیر مومن می خوانند. در مقابل عقل گرایانی چون شیخ مفید و اتباع وی که ایمان را از سنخ معرفت و عمل را خارج از حوزه مفهومی آن می پندارند، علیرغم اضطراب و تشتت رأی بسیار، در نهایت حکم به ایمان مرتکب گناه کبیره کرده اند.در حدود 900 آیه از آیات قرآن نیز به موضوع ایمان اختصاص دارد، که مفاهیم برآمده از این آیات، به انضمام احادیث مأثور از اهل بیت (ع) که بهترین مفسر و مبین کلام الهی اند، ایمان را از جنس تصدیق و یقین قلبی و مرتبه ای بالاتر از اسلام ظاهری می نمایانند که همواره ملازم عمل صالح بوده و بنا بر شدت و ضعف آن افزایش و کاهش می یابد و ارتکاب گناه در صورتی که از آن توبه نشود، منجر به زوال آن می گردد. پس باید با تفکیک اسلام و ایمان، صاحب معاصی کبیره صرفا مسلمان ظاهری دانست.واژگان کلیدی : اسلام، ایمان، کفر، گناه کبیره، فرق کلامی.

عصر امام باقر و امام صادق? مصادف با بروز اندیشه‌هایی چون امامیه، کیسانیه، غلات و زیدیه از مکتب کلامی شیعه و معتزله، جبریه، مرجئه و خوارج ازمکتب کلامی اهل سنت و زندقه، مسیحیت و یهودیت از غیر مسلمانان است. مکاتب فقهی شیعه و اهل سنت و اندیشه‌های سیاسی و اقتصادی بخش دیگری از اندیشه‌های آن عصر را به خود اختصاص داده است. امام باقر و امام صادق? در برابر هر یک از اندیشه‌ها مواجهه‌ی خاصی داشتند. سیره‌ی‌ ایشان? این‌گونه بود که مواجهات خود را بر مبنای دو اصل مهم پایه ریزی کنند: 1- پایبندی به مبانی دین اسلام و مذهب شیعه؛ 2- رعایت موازین اخلاقی.هر مواجهه دارای چهار عنصر و رکن اصلی است: مواجهه کننده، صاحب اندیشه، مخاطب مواجهه و شاهد مواجهه.به طور طبیعی شیوه‌ی اتخاذ شده توسط این دو امام بزرگوار? معلول چند عامل مانند موضوع اندیشه، مخاطب، زمان و شاهد مواجهه است. مواجهات امام باقر و امام صادق? به طور کلی به سه شیوه‌ی تقابل، تبیین و تصحیح صورت گرفته است. هر یک از آن‌ها دارای چند مصداق است. مواجهات تقابلی مانند تکذیب، توبیخ، لعن و نفرین و مواجهات تبیینی مانند تفصیل و اجمال است. موضوعات مورد مواجهه‌ی این دو امام بزرگوار متناسب با ویژگی های آن عصر، اعتقادی، سیاسی، فقهی، اقتصادی و علمی است. مواجهات اعتقادی در دو قالب درون دینی و برون دینی، مواجهات سیاسی به صورت مواجهه با حکومت و مردم و مواجهات اقتصادی در چارچوب مواجهات تشکیلاتی و غیر تشکیلاتی صورت گرفته است.برخی ابزارهای به کار رفته در این مواجهات مثل معجزه و علم غیب، ویژه‌ی مقام امامت امام باقر و امام صادق? و برخی دیگر همانند ابزارهای گفتاری، نوشتاری و رفتاری مشترک بین همه‌ی انسان‌ هاست.

در این پایان نامه جهان بینی فردوسی درباره انسان بررسی شده است که همراه با آن چگونگی نگاه او به آفرینش مرگ و زندگی قضا و قدر خردگرایی و ویژگی های انسان آرمانی و بازتای اندیشه های هم عصر فردوسی و اندیشه های کلامی پرداخته شد در نگاه فردوسی انسان برترین مخلوق خداوند است و خرد اولین آفریده اوست بدین خاطر فردوسی ارزش آدمی را بر میزان خرد می داند.همچنین بازتابی از خردگرایی معتزله اسماعیلیه و اخوان الصفا در اندیشه های فردوسی مشهود است.

دوران حکومت عباسیان بیش از پانصدسال بودکه درعصردوم عباسی یا عصرطلایی،هم زمان با دوران خلافت متوکل و آغازدوره امامت حضرت امام هادی علیه السلام،به دلیل وجود جریان‌ها و حوادث سیاسی و دینی، دوره‌ای حساس در تاریخ خلافت عباسیان به شمار می‌رود. سیاست دینی دستگاه خلافت متوکل،در جهت حمایت از مذهب اهل حدیث و جماعت سیر می‌کرد. او این مذهب را یگانه مذهب رسمی و مورد قبول خلافت اعلام و افکار و عقاید مخالف را منع کرد. بحث و نظر در امور دین ممنوع گردید،از تبلیغات مذهبی فرقه معتزله جلوگیری شد، شیعیان به شدت سرکوب شدند، فرمان‌های شدیدی برای تحقیر اهل‌ذمه صادر گردید و آنها را از کارهای دولتی اخراج کردند.در چنین شرایط خفقان اجتماعی واوضاع آشفته سیاسی،که آکنده از حوادث عبرت آمیز تاریخی است،امام هادی علیه السلام به محض عهده داری امر امامت ، به تبلیغ و گسترش اندیشه های پاک وراستین مکتب اهل بیت علیه السلام می پردازد ودستگاه خلافت عباسی را به وحشت می اندازد ، از این رو توطئه دشمنان برای جدایی بین حضرت و امت اسلامی از همان روزهای نخست عهده داری مقام امامت وسرپرستی امت شروع می شود.اما آن امام با تدبیر حکیمانه ورهبری آگاهانه خویش،امت وجامعه اسلامی را از قرار گرفتن در سراشیب سقوط وانحطاط نجات بخشیدند.این پژوهش به بررسی ونقد اوضاع تاریخی وسیاسی عصر عباسی دردوران امامت حضرت امام هادی علیه السلام ونقش آن حضرت در هدایت ورهبری مردم می‌پردازد.وحمایت وپشتیبانی مردم از مقام امامت را نشان می دهد.که درمراحل اجرای این پژوهش از روش توصیفی وتحلیلی با تکیه بر منابع اولیه تاریخی استفاده شده است.