جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی رابطه علم، قدرت و اراده خداوند با اختیار انسان

نویسنده:

عبدالصمد معتمدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

اختیار , علوم انسانی , علم , اختیار , اراده , اشاعره (اهل سنت) , قدرت , معتزله (اهل سنت) , امر بین امرین , قضا و قدر , الهیات(کلام جدید) , عَلِمَ , علم , اراده , قدرت , science , PHILOSOPHY , science , will , PHILOSOPHY , PHILOSOPHY , PHILOSOPHY , science , Power , will , philosophy , science , will , will , Power , will

چکیده :

موضوع تحقیق حاضر رابطه علم، قدرت و اراده خداوند با اختیار انسان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه است. در این تحقیق تلاش شده است که دیدگاه این سه مکتب را از منظر کلامی مورد بررسی و تبیین قرار دهیم. اشاعره بر اساس توحید در ربوبیت و خالقیت معتقدند که افعال و کردار و گفتاری که از انسان سر می‌زند به قدرت و اراده خداوند است. قدرت و اراده انسان در آن هیچ تاثیری ندارد و تنها با فعل متقارن هستند بدون اینکه در ایجاد آن موثر باشند به طوری که افعال و اعمال انسان را در واقع خدا انجام داده و انسان ظرف صدور فعل اختیاری است. لذا به صورت مجازی انجام فعل به انسان نسبت داده می‌شود. لازمه این اعتقاد اسناد ظلم به خداوند است به این معنا که خداوند انسان را به ارتکاب گناهان مجبور کرده و در عین حال به خاطر آن گناه او را مجازات می‌نماید و این اسنا ظلم به خداوند استو حال اینکه خداوند عادل مطلق است و به هیچ بنده‌ای کوچکترین ظلم و ستمی را روا نمی‌دارد. تحقیق حاضر به تشریح دیدگاه‌های کلامی سه مکتب اشاعره، معتزله و امامیه درمقوله نسبت بین قدرت، علم و اراده الهی با اختیار انسان‌ها می‌پردازد و میزان تأثیر قدرت، علم و اراده خداوند متعال در اختیار آدمی از منظر این مکتب کلامی را تجزیه و تحلیل می‌کند. نویسنده برآن است تا نشان دهد انسان نه مختار است و نه مسلوب‌الاختیار، بلکه فعل اختیاری آدمی در عین این‌که فعل اوست، فعل خدا نیز محسوب شده و هیچ منافاتی بین آن‌ها وجود ندارد. به دیگر سخن، نه جبر لازم می‌آید و نه تفویضی در کار است. بدین منظور در چهار فصل دیدگاه‌های اشاعره، معتزله و امامیه را در این زمینه شرح می‌دهد. ابتدا کلیاتی از تحقیق و مفهوم واژه‌های علم، قدرت، اراده، جبر، اختیار، تفویض و امر بین‌الامرین و... سپس نسبت بین علم خدا و اختیار انسان بیان می‌شود. نگارنده در این زمینه اقسام و مراتب علم الهی همچون: علم به ذات خویش، علم به همه اشیا قبل و بعد از ایجاد و ادله علم به احوال موجودات قبل از آن‌ها را بررسیده و علم ذاتی، علم فعلی و سایر مراتب علم باری‌تعالی را از منظر اشاعره، معتزله و امامیه مطرح می‌سازد و دیدگاه‌های آنان را درباره رابطه علم خدا با اختیار انسان ذکر و تجزیه و تحلیل کرده است. نویسنده در فصل سوم به رابطه بین قدرت خداوند با اراده و اختیار انسان اشاره کرده و ضمن بررسی قلمرو قدرت خدا، عمومیت و عدم تناهی این قدرت، دیدگاه‌های اشاعره، معتزله و امامیه را در نسبت بین قدرت خدا و اختیار انسان‌ها شرح می‌دهد. وی سپس ادله امامیه را تقویت کرده و شبهه‌های وارد شده در این زمینه را پاسخ می‌گوید. نگارنده در فصل چهارم با اشاره به رابطه اراده خداوند متعال با اختیار انسان و ضمن تبیین مفهوم اراده و حقیقت آن در مورد خداوند و تفاوت اراده و مشیت الهی، نسبت بین اراده الهی و اختیار انسان را از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه بررسیده و دلیل‌های عقلی و نقلی امامیه درباره عدم منافات اراده الهی با اختیار انسان در صدور افعال را فراروی خوانندگان می‌نهد. آن‌گاه به جمع‌بندی تحقیق و نتایج حاصل از تطبیق دیدگاه‌های این سه مکتب کلامی می‌پردازد.

مشخصات اثر

عنوان :

ماهیت ایمان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه

نویسنده:

ضمن علی شاه نقوی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

امامیه , عمل صالح , علوم انسانی , اشاعره (اهل سنت) , شناخت , معتزله (اهل سنت) , ایمان (فرجام شناسی) , سلسله مراتب , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , Islam , شناخت , ایمان , philosophy , hierarchy , PHILOSOPHY , hierarchy , PHILOSOPHY , Religious beliefs , religious beliefs , باور دینی‌

چکیده :

این پژوهش،‌تحت عنوان ماهیت و حقیقت ایمان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه تدوین یافته است. در آن سعی شده آیات و روایات را محور قرار دهد. فصل اول شامل مباحثی چون بیان و تعریف مسأله، سوال های اصلی و فرعی و پیشینه تحقیق، فرضیه های تحقیق و معنای لغوی واژه های کلیدی است. فصل دوم: تاریخچه اشاعره، بررسی حقیقت ایمان و رابطه آن با اسلام، عمل صالح، علم و یقین و نقصان و زیاده و مراتب ایمان و کفر و فسق قرار گرفته است. فصل سوم: اختصاص یافته به مکتب معتزله و نظر متکلمان معتزله در مورد واجبات و محرمات. فصل چهارم: معنای لغوی و اصطلاحی شیعه و تاریخچه امامیهو اندیشمندان امامیه و نظراتشان در مورد ماهیت ایمان، رابطه اسلام و ایمان، عمل صالح، ایمان با یقین و مراد از واجبات و محرمات، مراتب و نقصان و زیادت ایمان بیان شده است. فصل پنچم: نتیجه گیری و اشتراکات و اختلافتات بین هرسه گروه بیان شده.

مشخصات اثر

عنوان :

حریه المعتقد ابتداء فی الاءسلام

نویسنده:

نعیم الساعدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , علوم انسانی , تبلیغ , قرآن , آزادی , حدیث , قرآن , Religion , عاق والدین , philosophy , philosophy , philosophy , philosophy , freedom , Advertising , freedom , Advertising , عاق والدین , freedom , Advertising , philosophy , PHILOSOPHY , freedom , PHILOSOPHY , عاق والدین , freedom , Advertising , philosophy , باور دینی‌

چکیده :

این پژوهش، براساس ادلّه قرآنی، روایی، عقلی، دیدگاه‌های فقها و متکلّمین اسلامی، به اثبات آزادی اعتقاد در ابتدا در دین اسلام و پذیرش آن همراه با استدلال و برهان و اختیار کامل می‌پردازد و ادلّه مخالفان این اندیشه را نقد می‌کند. نوشتار حاضر در چهار فصل سامان یافته است. فصل اوّل با طرح آیات مبنی بر آزادی عقیده در اسلام، عدم اجبار در پذیرش ابتدایی دین اسلام را واکاوی کرده و تفسیر اجمالی آیات را بیان می‌کند. در این فصل نگارنده پس از ذکر آیه مورد نظر، استدلال خویش را از آن استخراج کرده و دیدگاه‌های مناقشه کنندگان در آیات مربوط و نحوه استدلال آنان در غیر معنای مورد نظر خود را ارزیابی می‌کند. وی معتقد است طبق این آیات، خداوند متعال بشر را آزاد آفریده خود اوست که با تحقیق و اختیار دست به گزینش دین دلخواه خویش می‌زند. نگارنده، مبنای تبلیغ همه انبیای الهی را همین اختیار در اعتقاد عنوان کرده و آیات مربوط به جنگ و جهاد را تحمیل اعتقاد به طرف مقابل نمی‌داند. وی در فصل دوم به انعکاس سیره پیامبر اسلام( و اهل بیت آن حضرت درباره پذیرش آزادی اعتقاد ابتدایی در دین اسلام پرداخته و نامه نگاری‌های رسول اکرم به سران کشورهای دیگر و دعوت آنان به پذیرش اسلام و امضای پیمان‌نامه‌های متعدّد آن حضرت با سایر قبایل و ادیان را در همین راستا عنوان می‌کند. در فصل سوم نویسنده به نقد ادلّه برخی فقهای امامیه در زمینه آزادی ابتدایی اعتقاد در اسلام می‌پردازد و دیدگاه فقهایی را که معتقدند باید کفّار را مجبور به پذیرش دین کرد و در غیر این صورت با آن ها جنگید و آنان را کُشت، واکاوی کرده، سس نظریّات برخی فقیهان امامیه را که بر عدم اجبار بر پذیرش دین اسلام تأکید ورزیده اند، تقویت می‌کند. وی نظریّات سی تَن از فقهای امامیه از قُدَما و دَه تن از معاصرین را همراه با ادلّه فقهی آنان در این باره منعکس ساخته و به نقد آن ها می‌پردازد. در فصل چهارم و پایانی نیز ادلّه معتقدین به آزادی عقیده در اسلام مطرح شده و در این زمینه قواعدی کلامی، مانندِ جبرو اختیار، امر بین الامرین، نظریه جبر اشاعره و نقد آن، نظرّیه اختیار مطلق و نقد آن و دلیل و قاعده وجوب تفکر و استدلال در پذیرش اصول دین و دلیل های شیعه امامیه به صورت مبسوط بیان می‌شود.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی و نقد نظریه تثلیت

نویسنده:

حسین مبارز

نوع منبع :

رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

مسیحیت , علوم انسانی , هستی شناسی(فلسفه) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , کلام , تثلیث , هستی‌شناسی , الهیات(کلام جدید) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , کلام , توحید(اخلاق اسلامی) , Ontology , christianity , philosophy , philosophy , Christianity , Theology , PHILOSOPHY , Theology , PHILOSOPHY , Theology , philosophy , Theology , philosophy , Christianity , Christianity , philosophy , christianity , PHILOSOPHY , theology , christianity , christianity , Theology , Christianity , باور دینی‌

چکیده :

آموزه تثلیث که از اصول دین مسیحیت شمرده می‌شود، خداوند را دارای سه اقنوم متمایز و دارای الوهیت کامل به‌نام‌های پدر، پسر و روح‌القدس می‌داند که در ذات خود، دارای جوهر واحد است. پژوهش حاضر با روش تاریخی تحلیلی، چگونگی شکل‌گیری آموزه تثلیث و شیوه توجیه آن از سوی مسیحیان را مورد بررسی قرار می‌دهد. گزینه توحید را مسیحیان از یهودیت به ارث برده‌اند ولی مفهوم تثلیث را از فلسفه و فرهنگ یونانی اخذ کرده‌اند. در باور آن‌ها عیسی‌، کلمه متجسد خداست که از طرف خدای پدر، مأموریت یافت تا به‌ واسطه روح‌ القدس در رحم مریم قرار گیرد و در جسم انسان ظاهر شود، و پس از نبوتش برای برداشتن گناه نخستین انسان، خود را فدیه کند. چندین قرن بعد از مسیح، فرهنگ چند خدایی یونان به کمک برخی از اصطلاحات موجود در کتاب مقدس مانند "پسر خدا"، و همچنین تبلیغات گسترده فردی به‌نام "پولس"، زمینه‌های شکل‌گیری و گسترش تثلیث را در مسیحیت فراهم آورد؛ این مسأله تا مدت‌ها با مباحث و کشمکش‌ های خونین در جوامع مسیحی همراه بود و قرائت‌های مختلفی از این آموزه در میان مسیحیان پدید آمد، اما تبیین و تفسیرهای چندگانه از وجود واحد بسیط، اساساَ متضاد بوده و در هیچ ‌یک از جوامع علمی بشر، قابل توجیه نیست. به‌علاوه، عهد جدید هم به صراحت موضوع تثلیث را بیان نکرده است و در نتیجه، پذیرش آن برای نسل ‌های جدید که باید کتاب مقدس را بخوانند و ایمان بیاورند ظاهراَ ممکن نیست. قرآن کریم هم حضرت عیسی‌ را یکی از رسولان خدای یکتا می‌داند، و با صراحت، مسأله تثلیث را رد کرده و مسیحیان را به‌خاطر این اعتقاد مورد نکوهش قرار می‌دهد. از منظر قرآن، تولد غیرطبیعی عیسی بن مریم، سبب نمی‌شود تا او پسرخدا باشد، زیرا خلقت او عجیب‌تر از خلقت حضرت آدم‌ نیست. هیچ‌ کس پیوند وجودی، نسبی و فعلی با خداوند ندارد و او در همه امور هستی به‌تنهایی "صاحب امر" است و همه هستی مخلوق اوست. در کل هدف نهایی این تحقیق ثابت کردن این حقیقت است که اعتقاد به آموزه تثلیث باطل بوده و از آموزه های دینی مسیحیت راستین نیست، چون در زمان حضرت عیسی وجود نداشته است بلکه نظریه ای است که در تاریخ کلیسا پدید آمده است.

مشخصات اثر

عنوان :

حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت

نویسنده:

اسماعیل دانش

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

مسیحیت , کشف و شهود , علوم انسانی , رسالت , کلام , نبوت , وحی , الهیات(کلام جدید) , شبهات , کلام , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , Islam , philosophy , وحی , philosophy , philosophy , Christianity , PHILOSOPHY , PHILOSOPHY , philosophy , بارث , کارل 1886 , christianity , philosophy , christianity , christianity , PHILOSOPHY , Christianity , Christianity , PHILOSOPHY , بارث , کارل 1886 , christianity , philosophy , philosophy , بارث , کارل 1886 , دین مسیحیت (دین الهی توحیدی تحریف شده)

چکیده :

پایان‌نامه موجود به عنوان حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت با اهداف سهیم شدن در توسعه و تعمیق بخشیدن به پژوهش‌های دینی و پاسخ کامل‌تری به شبهات در حوزه‌ی حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت در دوران‌های مختلف، تتبع و تدوین شده است که در نوع خودکار جامع و در خصوص وحی مسیحی قبل از قرون وسطی پژوهشی جدید می‌باشد. این تحقیق به یک سوال اصلی که حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت چیست؟ و به چند سوال فرعی، طی چهار فصل پاسخ داده است در فصل اول واژگان کلیدی تعریف شده است. از اقسام هشت‌گانه وحی در قرآن، مشخص شده که وحی به معنای رسالت و نبوت مورد بحث است. و گونه‌های وحی نبوی، نحوه‌ی دریافت وحی، فرق وحی با الهام و وسوسه و ویژگی‌های وحی تبیین شده است. در فصل دوم از حقیقت وحی در فلسفه و الهیات غرب در چهار دوره‌ی مختلف بحث شده است. در دوران قبل از قرون وسطی وحی در عهد جدید بر اساس داده‌های اناجیل و کتاب‌های تفسیری پیرامون آن به این نتیجه رسیده است که عیسی تجسم وحی و کلمه‌ی خدا است، عیسی وحی کامل است، و یا اینکه عیسی وحی منزل و تجلی کلمه در دنیا است، در دوران قرون وسطی در سرشت وحی سه دیدگاه یعنی نظریه‌ی گزاره‌ای، زبانی و تایخ نجات‌بخشی مطرح بوده است، و به این نتیجه دست یافته است که وحی گزاره‌ای و زبانی مجموعه‌ای از حقایق است که خداوند بر پیامبر القاء کرده است. بر اساس دیدگاه تاریخ نجات‌بخشی وحی از مقوله‌ی فعل و حادثه است که به وسیله‌ی آن خود را در عیسی نشان داده و با مصلوب شدنش نجات را عهده‌دار شده است. در دوران نوین نظریه شایرماخر که وحی را تجربه‌ی دینی دانسته است بررسی گردیده و در قرن نوزدهم عده‌ای که وحی را نتیجه‌ی بروز شخصیت درونی خوانده است. همچنین به تبیین دیدگاه کارل بارت که وحی اصلی شخص مسیح است پرداخته و مشخص کرده که کلام بارت بر تفاوت خدا با سایر جهان بنیان نهاده شده است. در دوران معاصر وحی اصلی شخص مسیح است و وحی در عیسی تجسم یافته است، و یا اینکه وحی مکاشفه مخصوص خدا برای نجات انسان است. در فصل سوم حقیقت وحی در فلسفه و الهیات اسلامی از نگاه فیلسوفان، متکلمان، عرفا و وحی از نگاه وحی مورد بررسی قرار گرفته است. و به این نتیجه دست یافته که فارابی و ... وحی را نتیجه عقل فعال دانسته‌اند. از نظر متکلمان بطورکلی وحی با دو رویکرد یعنی زبانی و غیر زبانی بحث شده و مشخص شده که دیدگاه تجربه دینی زبانی نیست. از نظر عرفا وحی کشف و شهود عرفانی است، برخی از مفسران وحی را نتیجه بلوغ دانسته‌اند. وحی از نگاه وحی به عنوان درک ویژه و سرشت زبانی داشتن آن، به این نتیجه دست یافته است که حقیقت وحی برای غیر پیامبران، قابل درک و فهم نیست دیگران تنها می‌توانند به آثار آن پی ببرند. در فصل چهارم که مقایسه‌ی وحی بین اسلام و مسیحیت است اشتراک‌ها و اختلاف‌های آن تبیین گردیده است و روشن شده است وحی مسیحی قبل از قرون وسطی با وحی اسلامی، در معنا، ماهیت، وحی مکتوب، و ... اختلاف دارد. اشتراک‌ها و اختلاف‌های وحی مسیحی در دوران‌های قرون وسطی و نوین بیان گردیده و روشن شده است که تجربه‌ی دینی قابل تطبیق بر وحی نیست.وحی نتیجه بروز شخصیت درونی، در فهم کارل بارت، نتیجه‌ی نبوغ و کشف و شهود عرفانی مورد نقد قرار گرفته است. از دیدگاه‌های متکلمان پیرامون وحی، به دست آمده است که نظریه‌ی کلام حادث، کلام لفظی و شعور مرموز قابل قبول است.

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسه اندیشه توحید در ادیان ابراهیمی

نویسنده:

محمد داود حیدری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

یهودیت , علوم انسانی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , ادیان ابراهیمی , کلام , تثلیث , الهیات(کلام جدید) , کلام , توحید(اخلاق اسلامی) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , philosophy , theology , philosophy , PHILOSOPHY , Theology , philosophy , Theology , judaism , judaism , philosophy , Theology , judaism , PHILOSOPHY , theology , Theology , PHILOSOPHY , Theology , judaism

چکیده :

رساله حاضر با عنوان «مقایسه اندیشه توحید در ادیان ابراهیمی» در صدد تبیین جایگاه توحید در ادیان ابراهیمی و مقایسه آن برآمده است. در این راستا به مهم ترین مباحث الهیاتی و توحیدی در ادیان یهود، مسیح و اسلام و از جمله توحید در عهدین و به خصوص به مسأله تثلیت و نیز به مقایسه اشتراکات و اختلافات توحید پرداخته است. رساله موجود برای نیل به اهدافش در ضمن پنج فصل ارایه گردیده است.فصل اول به کلیات و مفاهیم پرداخته است. در فصل دوم خدا در آیین یهود مورد بررسی قرار گرفته و به اسماء و صفات خدا در عهد عتیق، وحدت و یگانگی خدا و ملّی بودن آن و نیز به عقاید یهود در قرآن اشاره شده است. فصل سوم به توحید در دین مسیحیت اختصاص یافته و به مطالب مهمی در مورد تثلیث از جمله عوامل رویکرد مسیحیت به این اندیشه، تثلیث و عهدین، تثلیث و شوراهای جهانی و در پایان به نقد و بررسی آن پرداخته شده است. در فصل چهارم توحید از دیدگاه اسلام مطرح گردیده، دلایل توحید، اقسام و مراتب توحید مورد بحث قرار گرفته است. در فصل پنجم که آخرین فصل نیز خواهد بود، با توجه به اینکه توحید در ادیان ابراهیمی در فصلهای جداگانه قبلاً مورد بررسی قرار گرفت. در این فصل به بررسی تطبیقی، جمع بندی مطالب و مقایسه آن پرداخته شده است؛ اشتراکات و اختلافات ادیان ابراهیمی در باب توحید، صفات الهی، اقسام و مراتب توحید بازگو و مقایسه گردیده است.

مشخصات اثر