جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از پیامدهای اساسی، اصلی و غیر قابل انکار پدیده‌ی تروریسم، نقض حق حیات انسانهاست. تروریسم در خاورمیانه سابقه‌ای طولانی دارد به نحوی که تمام خلفای راشدین و امامان (ع) شیعه ترور شده‌اند. تعالیم قرآن کریم و سیره‌ی پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) هرگونه تجاوز به حقوق فردی و اجتماعی را حرام شمرده است و تمامی مبانی فکری و رفتار تروریسم در اسلام از گناهان کبیره محسوب شده است. واژه‌ی ترور در فرهنگ لغت به معنای ترس و وحشت است و مرتکب به این عمل را تروریست می‌نامند. خود این اقدام را عمل تروریستی و گرایش به آن را تروریسم گویند. این پدیده‌ی خطرناک از بدو تاریخ با بشریت همراه بوده و موضوعی سیال و سیار است که می‌تواند کل جامعه جهانی را تحت تاثیر فیزیکی و روانی قرار دهد. اما واژه‌ی تروریسم ریشه در فرهنگ غرب دارد و آنچه که ما در مبانی فقه و حقوق اسلامی به آن برخورد می‌کنیم مفهوم «ترور» را به شکل های مطرح امروزی در جامعه‌ی بین الملل نداریم اما مفاهیمی وجود دارند که به اقدامات تروریستی امروز نزدیک هستند. این مفاهیم که تبیین آنها در یک جمع بندی کمک به مفهوم شناسی تروریسم است عبارتند از: محاربه، اغتیال وبغی و... خودخواهی و خودپسندی از ریشه‌های اصلی اعمال تروریستی است چه بسا مشاهده شده که تروریست ها چه هولکاست هایی را در طول تاریخ اعمال کرده‌اند که منجر به قربانی شدن میلیون ها افراد بی‌گناه و مظلوم شده است .در صورتی که اهانت به انسان ها و خشونت علیه آن ها، گناه کبیره است و نابخشودنی.در نوشتار حاضر به بررسی فقهی وحقوقی تروریسم در ادیان الهی(اسلام-یهود-مسیح) پرداخته وایا اینکه تروریسم بعنوان یک جرم مستقل تلقی می شودویا باواژگانی چون محاربه ، بغی واغتیال و... انطباق داردیا نه.کلید واژه‌ها: ترویسم، محاربه، قربانی، اسلام، مسیح، یهود

در این پایان نامه به بررسیِ جایگاهِ تکلیف در فلسفه اخلاقِ رواقیان متأخر به ویژه در اندیشه هایِ اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس پرداخته شده است. به این منظور در ابتدا به شرحی کلی از فلسفه اخلاقِ رواقیان پرداخته شده و آموزه هایِ آنها مورد بررسی قرار گرفته است و سپس با تأکید بر مفهومِ تکلیف در اندیشه هایِ‌ فیلسوفانِ رواقی، به بیانِ دیدگاههایِ این دو فیلسوف پرداخته شده است.هدف از این تحقیق، نظام مند کردنِ آموزه هایِ اخلاقیِ اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس در حوزه اخلاق و اندیشه هایِ رواقیان است. و سعی شده که با توجه به مفهومِ تکلیف، مفاهیمِ به ظاهر متناقضِ فلسفه رواقی همچون تقدیر و مشیت با مفاهیمِ اراده آزاد و خودگردانیِ عقلانی، توجیه و رابطه آنها تبیین گردند.در این پایان نامه علاوه بر شرحِ آراء رواقیان –به ویژه اپیکتتوس و اورلیوس-، متن هایی نیز از این دو فیلسوف ترجمه، تحلیل و تفسیر شده اند و شباهت و تفاوتِ دیدگاههایِ آنها در رابطه با تکلیف در فلسفه اخلاقِ آنها تحلیل و تبیین شده است.

رساله حاضر با عنوان : «جایگاه فقه شیعه در گسترش تشیع از دوران غیبت تا ظهور صفویه» به بررسی سیر تحول و تطور فقه تشیع در ادوار مختلف تاریخی و تاْثیر آن در گسترش و توسعه مذهب شیعه در جهان اسلام می پردازد .بعد از رحلت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله و سلم دین اسلام دچار انشقاق و انشعاب شد . در این میان مکتب اهل بیت علیهم السلام که بعدا عنوان مذهب تشیع به خود گرفت یکی از مهمترین شاخه های آن به شمار می رود . در پژوهش حاضر به این نتیجه رسیده شده است که در کنار عوامل مختلفی که در بسط و توسعه تشیع دخیل بوده اند، مانند مهاجرت قبایل شیعه و سادات علوی و پراکندگی جغرافیایی آن ها و حمایت برخی دولت ها از تشیع، موضوع استحکام بنیاد فقهی شیعه که بر پایه اصول اساسی شریعت راستین الهی و مبانی عقلی ، کلامی و فطری نهاده شده و ظهور فقهای بزرگ و فرهیخته مهم ترین تاْثیر گذار به شمار می رود . به همین دلیل سعی شده تانقش فقها و متکلمین شیعه در تدوین و تحکیم مبانی فقهی مکتب اهل بیت علیهم السلام و واکنش آن ها در برابر هجمه های فکری و اعتقادی سایر مذاهب و نحله ها تبین و تشریح گردد . این رساله با تکیه بر اسناد و مدارک و شواهد معتبر از طریق روش تحقیقی تاریخی و کتابخانه ای ، ابعاد مختلف موضوع مزبور را مورد بررسی قرار داده است .

چندی از ظهور دین اسلام نگذشته بود که این آیین آسمانی دچار انشعاب شد و به فرق گوناگون تبدیل گردید که مهمترین نمودش را باید در رویارویی دو مذهب تشیع و تسنن دید . تثبیت سیطره سیاسی اهل سنت در پی تاسیس خلافت عباسی باعث گردید تا فرق مخالف و به ویزه تشیع مترصد فرصتی برای به چالش کشیدن اقتدار سیاسی و معنوی خلیفگان سنی باشد . استقرار مقر خلافت در شهر ایرانی بغداد به سال 135 ه ق این فرصت را به شیعیان داد و با تجمیع اقوان و فرق گوناگون در پایتخت اسلام ، تعامل و تقابل شیعه و سنتی به حوزه گفتمان و چالش بین مذهب فقهی و تنحله های کلامی و تضارب افکار و تضارب افکار و اندیشه ها کشیده شد . بغداد به عنوان امام القری جهان اسلام در تسریع روند زایش و توسعه فرق متعدد نقش ایفا کرد و در سده چهارم با تسلط آل بویه شیعی مذهب بر این شهر زمینه رویارویی تشیع و تسنن را به دست داد .

حسین بن حمدان خصیبی از راویان و متکلمان امامیه است که در دوره غیبت صغری و سال‌های آغازین غیبت کبری می‌زیسته و در نزد فرقه نصیریه از احترام ویژه‌ای برخوردار بوده است. رجالیون متقدم او را به غلومتهم کردند. خصیبی در آثاری چون هدایه الکبری و رأس باشیه عقیده بابیت برای هر یک از امامان دوازده‌گانه را مطرح کرده و محمد بن نصیر را باب امام حسن عسکری (ع) دانسته است به همین دلیل فرقه نصیریه که در زمره فرق غالی است و اکنون به نام علویان در سوریه به سر می‌برند، آثار خصیبی را جزو متون کلامی خود می‌دانند. در احادیثی که خصیبی نقل کرده است عموماً مباحث جهان‌شناسی با مفاهیمی چون ادوار و اکوار و ظهورات بیان شده است. همچنین اصطلاح تقمص که مورد استفاده دروزیان است در مفهومی مشابه تناسخ آمده است. نوشتار حاضر پژوهشی پیرامون شخصیت و نظرات کلامی حسین بن حمدان خصیبی است که در آن ضمن معرفی شخصیت خصیبی، به ارتباط او با فرقه علویه، جریانات عصر ( علما، اسماعیلیه و تصوف) پرداخته و تأثیر او در امامیه بررسی و با آن مقایسه شده است.

دین علاوه بر نمودهای بیرونی، یکبعد ذهنی نیز دارد که موضوع مطالعه پدیدارشناسان و تفسیرگرایان استو آن معرفتدینی است . بر حسبنظریاتجامعه‌شناسان پدیدارشناسو تفسیرگرا از قبیل ماکسشلر، ماکسوبر، پیتر برگو توماسلوکمان. معرفتبطور کلی در ارتباطی دیالکتیکی با نهادهای اجتماعی قرار دارد و تغییر و تحولاتآنها بر هم تاثیر میگذارند. معرفتدینی نیز استثنائی براین رابطه نیست . برخلافنظر پوزیتویستها فرآیند نوسازی در غربمنجر به حذفدین نشد بلکه به تغییر معرفتدینی انجامید یعنی معرفتدینی "سنتی" از شکل غیر عقلانی، مابعدالطبیعی و مناسکی به شکل مدرن عقلانی، طبیعی، انسانی و اخلاقی تغییر یافت . جریان نوسازی از غرببه کشورهای دیگر و از جمله ایران وارد شد مهمترین عوامل نوسازی در جهان سوم شهرنشینی و تحصیلاتجدید هستند و این پژوهشبا توجه به این عوامل تغییر احتمالی معرفتدینی مردم را در ایران میکند. روششناسی : پدیدارشناسان و تفسیرگرایان در صدد کشفو فهم معانی ذهنی افراد هستند و بهمین خاطر از تحقیقاتکیفی استفاده میکنند. یکی از تکنیکهای جمع‌آوری داده‌ها در این نوع تحقیقات ، مصاحبه است . در این پژوهشبا استفاده از مصاحبه پدیدارشناسانه داده‌ها جمع‌آوری شده و سپسبا روشکدگذاری محوری و بر محورهای موجود در پرسشهای تحقیق، داده‌ها کدگذاری شده و سپسدر نهایتبا شیوه نمونه‌های آرمانی به تحلیل داده‌ها پرداخته‌ایم. جامعه مورد نظر، مردان 40 تا 60 سال شهرستان شیراز (سال 1377) استکه برحسبعامل تحصیلاتجدید، دو گروه 45 نفری انتخابشده و با آنان مصاحبه کرده‌ایم. یکگروه با تحصیلاتپائین و تحتعنوان سنتی و گروه دیگر با تحصیلاتبالا وتحتعنوان مدرن مشخصشده‌اند. نتایج : گروه سنتی نشان دهنده معرفتی غیر عقلانی، مابعدالطبیعی و نیمه مناسکی نیمه اخلاقی در دین است . گروه درون سه نوع نمونه آرمانی از معرفتدینی را نشان داده است . یکگروه همان معرفتسنتی دین را درگنار و مجزا از معرفتنوین علمی گذاشته است . گروه دیگر با پذیرشمعرفتعلمی نوین ، معرفتدینی سنتی را کنار گذاشته و معرفتعلمی را جایگزین آن کرده استو گروه سوم که در نمونه ما بیشترین فراوانی را نیز داشته استتحتتاثیر معرفتعلمی نوین، معرفتدینی خویشرا متحول ساخته و شکل جدیدی از معرفتدینی را به گونه عقلانی، طبیعی، انسانی و اخلاقی نشان داده است .

در فصل اول کلیات راجع به حیطه های کلی آزادی طرح گردیده است. در فصل دوم پس از معنای لغوی و اصطلاحی جبر و جایگاه اختیار در سلسله مراتب که به عمل منجر میشود مشخص شده است و درادامه به بحث جبر واختیار پرداخته شده است و سپس به آیاتی که موهم به جبر است اشاره شده است. در ادامه جبر واختیار در اندیشه صحابه به عنوان مقدمه برای ورود به بحث اشاعره و ادله آنان مطرح شده است و پس از جواب ادله اشاعره به نظریه معتزله پرداخته شده است.و در نهایت به بحث الامر بین الامرین اشاره شده است.در فصل سوم آزادی عقیده و اندیشه و بیان نگارش یافته است در این فصل پس از معنی عقیده و اندیشه و تفاوت آزادی اندیشه و آزادی اندیشه و آزادی تقلید در اندیشه اشاره شده است. و در ادامه آزادی عقیده در قرآن و سیره نبی اکرم و سیره حضرت علی(ع) پرداخته شده است و بعد از آن به شبهات آزادی عقیده و اندیشه از قبیل بحث ارتداد اشاره شده است و پس آزادی بیان در قرآن و سیره معصومین مورد تحقیق قرار گرفته است. و در پایان به محدودیت های آزادی بیان اشاره شده است. در فصلچهارم مباحث آزادی سیاسی اجتماعی مورد تحقیق قرار گرفته است ابتدا به تعریف آزادی سیاسی و به مهمترین مولفه های آن اشاره شده است. وادله آزادی انتخاب رهبر از نظر آیات و روایات و عقل مورد بررسی قرار گرفته است. و سپس به آزادی احزاب و انجمن ها پرداخته شده است و در نهایت نظرات آقایان شهید مطهری و استاد مصباح راجع به آزادی احزاب برجسته شده است و در ادامه به آزادی اجتماعی و آزادی معنوی پرداخته شده است و جمع بندی پایانی.

در این نوشتار تفسیر «مدارک التنزیل و حقایق التأویل» تألیف ابو البرکات نسفی - در دو بخش - مورد بررسی قرار گرفته است:•

در هنر نقاشی با این پرسشروبرو هستیم که آیا باید به فرم ظاهری طبیعتوفادار بوده و به ترسیم آن پرداخت ؟ و یا ضرورتی بر انجام دخل و تصرفدر تظاهر طبیعی اشکال وجود دارد؟ با یافتن این پاسخ که اشکال در ظاهر طبیعیخود (اگر چه حقایق را پنهان دارند) فاقد معنای عمیق هستند و با ترسیم ظاهر طبیعت ، حضور هنرمند به حداقل می‌رسد، به اهمیتدفرماسیون پی خواهیم برد. اما دفرماسیونی که موجبارتقاء فرم گردد، و معانی عمیق و حقایق را آشکار کند. بنابراین هر دخل و تصرفی نمی‌تواند موجبدست‌یابی به حقایق رتر شده و اهمیتپیدا کد. به سببدیدگاههای مختلفنسبتبه واقعیت ، دخل و تصرفدر ظواهر طبیعت ، دارای تنوع گوناگونی است ، که در هنر شرق دور و مصر و یونان و هنر معاصر غربو نگارگری ایرانی اسلامی نمایان می‌باشد. در هنر غرب ، از میان ساختار ذهنی هنرمندان مختلفبرخی به سببنوع نگاه استهزاءآمیزشان نسبتبه انسان و جهان، به تحریففرم می‌پردازند و به مخدوشکردن فرم اقدام می‌کنند، و یا به جهان موهوم نفسانی می‌پردازند. در حالی که دفرماسیون علی‌رغم معنی لفظی خود در جهترسین به حقایق و ارتقاء صورتمی‌گیرد. و این ارتقاء فرم جز با نظر به عالم مثال و توجه به عالم خیال صورتنخواهد پذیرفت . انسان وقتی آیینه ضمیر را از آلودگی پاککرده باشد و به خوبیها و پاکیها و اعمال انسانی عادتنماید می‌تواند به عالم خیال محمود دستیابد. و انسان هنرمندی که ضمیر را از آلودگیها زدوده باشد، می‌تواند با صور خیال، حقایق را بازنمای کرده به صور محسوسدرآورد. و یا به عبارتتی ظواهر مادی را با پالایشو پیرایشبه عالم برتر کند. که این امر از طریق خیال متصل و سپسخیال منفصل (خیال مطلق) انجام می‌گردد. و این همان اقداماتی استکه در نگارگری اصیل انجام می‌گردد. بنابراین نگارگر با نظر به عالم مثال، به جهان مادی نخواهد پرداختبلکه جهانی می‌آفریند که از عوارضمادی دور است ، جهانی که نگارین و مثالین می‌نماید. بنابراین پالایشو پیایشدر نگارگری، برای دست‌یابی به عالمی لطیفو اعیان صور ثابته و جوهر دگرگون نشدنی اشیاء است . و نگارگر با کمکمواد گرانبها و جادو رنگها و خطوط کناره نمای (قلمگیری) لطیفو طرحی سامان یافته و ترکیبی موزون به یکساختار وحدتیافته دستمی‌یابد. با توجه هنرمند به زمان و مکانی فانی طبعا وی ملزم به طرح عوارضو ایجاد علاقه به آن خصوصیات ، نقاشرا از دریافتملکوتی باز خواهد داشت . اما وقتی هنرمند توجه خود را به عالم درونی و نقوشی که در قوه تخیل وی پدید می‌آید معطوفسازد، می‌تواند (در صورتپاکبودن ضمیر از زنگار) به عالم ملکوتپیوند برقرار نماید. و همچون سالکی رو به حق حرکتکند. و آثاری خواهد آفرید که از قواعد محسوسرسته‌اند و چون کتابی از معرفتجلوی ما نمایان خواهد شد و این همان هنر اسلامی استکه چون شانی از فرهنگو تمدن اسلامی در مقام ابداع "وجه‌الله" است . و نگارگر مسلمان همتشرا در جهتبیان معانی دینی و ایجاد صور محسوساز اعیان و صور ملکوتی مصروفخواهد داشت . بنابراین هنرمند نگارگر امروزه، آنگاه که سعی در نزدیکساختن اثر خود به طبیعتدارد و در ترکیب‌بندی و تناسباتو پرسپکتیو به ظاهر طبیعتتوجه می‌نماید، از ویژگیهای اصیل نگارگری (که ارزشخود را مدیون آنها است) دور خواهد شد. بنابراین هرگونه نوآوری در نگارگری وقتی با شناختروح نگارگری و درکارزشهای معنوی هنر ایرانی - اسلامی نگارگری و در مسیر سنتالهی انجام بگیرد، اصالتخواهد یافت .

چکیده ندارد.