جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان در طول تاریخ برای کسب معرفت و شناخت همواره از دو منبع یکی حجت ظاهری که همان دین و شامل دستورات الهی در قالب وحی است، و دیگری حجت باطنی یعنی عقل بهره می‌برده است. انسان از طریق عقل توانسته است رابطه‌های بین پدیده‌های طبیعی را کشف کند. رابطه معرفت دینی و تجربی که در عرف محافل فکری به عنوان رابطه علم ودین نام برده می‌شود از مهم‌ترین دغدغه‌های دانشمندان در هر دو حوزه معرفتی بوده است. در همین زمینه رابطه علم و قرآن به عنوان مهمترین منبع دینی نیز ضروری به نظر می‌رسد. در مورد رابطه قرآن و علم بحث‌های گسترده و نظریات مختلفی ارائه شده است. قرآن به علوم مختلف توجه فراوانی نموده است یکی از علومی که در قرآن مورد توجه است علم روانشناسی است. قرآن به شیوه‌های مختلف به بحث‌های روانشناختی پرداخته است که در این تحقیق مورد توجه است

پژوهش حاضر به بررسی جایگاه مکاشفه و رویا براساس رساله قشیریه و تجربهدینی پرداخته وضمن بررسی آراء عرفا و فلاسفه، وجه تمایز و تشابه هریک را بررسی می نماید. تحلیل مفهومی مکاشفه و رویا و تجربه دینی مقدمه ای برای تحلیل ماهوی این دو امر است ، تجربه به لحاظ کاربرد، تحول و به لحاظ حقیقت، ذو مراتب است که ژرف ترین مرتبه آن تجربه دینی است. تجربه دینی، اصطلاحی است که دین پژوهان مغرب زمین از نیمه دوم قرن نوزدهم آن را رواج دادند .تجربه یکی از راه های کسب معرفت و پدیده ای باطنی و حالتی انفعالی است که در وجود صاحبشپدیدار می گردد و شخص نسبت به آن آگاه می باشد ، اگر موضوع تجربه امری ماورای طبیعت، همچون خداوند یا تجلیات اوباشد و یا خداوند به عنوان حقیقت غایی در آن رخ بنماید ، چنین تجربه ای دینی خواهد بود .مکاشفه، شهود و رویت ، نزد عرفا دارای مفاهیم گوناگون است . مشاهده ، سقوط حجاب و تجلی حق در قلب عارف است که پس از مجاهدت و رفع رسوم و تعینات حاصل می شود . تحلیل دیدگاه های مختلفدرباره ماهیت تجربه دینی و هویت مکاشفه عرفانی نشان می دهد ، هردو امری باطنی هستند و استهلاک ، وحدت ، هوشیاری ، غفلت زدایی و حضور ، مولفه های مشترک آن دو است .اختلاف مهم تجربه دینی و مکاشفه و شهود عرفانی در شرایط حصول هریک می باشد . عرفای مسلمان در توصیف

مدیریت نیروی انسانی از مهمترین مسائل هر سازمان است که موضوعات متنوع، جذاب و در عین حال پیچیده‌ای را شامل می‌شود. امروزه با توجه به تحولات شگرف در حوزه مدیریت و گرایش مدیران به شایسته سالاری ، برنامه ریزی منابع انسانی مبتنی بر شایستگی جایگاه ویژه‌ای پیدا نموده است. در راستای مدل اسلامی و ایرانی پیشرفت جهت تولید علوم انسانی اسلامی و بومی سازی علوم غربی با توجه به فرهنگ ارزشی و دینی حاکم بر سازمانهای ایران اسلامی؛ بنظر می‌رسد، استفاده از مدل‌های دینی، خصوصا مستخرج از نهج البلاغه، جهت رشد و ارتقا سازمانی کشور بسیار موثر و مفید می باشد.این تحقیق با استفاده از روش تحقیق ترکیبی(کیفی-کمی) متشکل از روش کیفی تحلیل مضمون و کمی مدلسازی ساختاری تفسیر(ISM) انجام گردیده است. در این پژوهش ضمن ارائه مفاهیم مدیریت منابع انسانی، مدیریت شایستگی و برنامه‌ریزی نیروی انسانی، سعی گردید با بررسی دقیق در متن کتاب شریف نهج البلاغه، مطالعات کتابخانه‌ای، تهیه پرسشنامه‌ و همچنین همکاری 40 تن از نخبگان حوزه مدیریت و نهج البلاغه، 332 کد باز، 48 مضمون پایه و 6 مضمون سازمان دهنده (با عناوین خدامحوری، معرفت،درایت، عدالت، قوت کاری و سلامت رفتاری) تحت مضمون فراگیر شایستگی‌ عمومی نیروی انسانی استنباط شد و مدل شایستگی عمومی نیروی انسانی مبتنی بر آموزه‌های نهج البلاغه ترسیم گشت. سپس با بکارگیری شبکه مضامین شایستگی منابع انسانی و مدل مفهومی آن و همچنین الهام گیری از مدلهای رایج، مدل مفهومی(اولیه) جهت طراحی و تدوین مدل بومی برنامه‌ریزی نیروی انسانی بر اساس شایستگی با محوریت اصول کلیدی کرامت انسانی، خدامحوری و شش‌ مولفه شایستگی عمومی نیروی انسانی استنباط شده از نهج البلاغه ارائه گردید. در نهایت مولفه‌های شایستگی‌های برنامه‌ریزی نیروی انسانی دانشگاه امام صادق(ع) نسبت به مولفه‌های مدل شایستگی-عمومی نیروی انسانی سنخیت سنجی شد .

سوره منافقون در تراث شیعی واهل سنت با روایات تفسیری نسبتا زیادی همراه است که مجموع روایات تفسیری شیعه فقط از کتاب البرهان تالیف سید هاشم بحرانی(رحمه الله)21روایتاست ومجموع روایات اهل سنت نیز ،فقط از کتاب الدر المنثور فی تفسیر الماثور تالیف جلال الدین سیوطی،43 روایت است.در بررسی تطبیقی این روایات، مقدار مشترک آن بسیار اندک بوده است به طوری که می‌توان گفت که فقط یک روایت آن و آن هم، فقط قسمت‌هایی از آن با یکدیگر مشابه‌اند.موارد خاصی که از طرق اهل‌سنت در کتاب تفسیر شیعی مذکور آمده است به یک مورد می‌رسد که اگر«ابن‌عباس» را هم جز طرق اهل‌سنت به حساب بیاوریم‌، به دو مورد می‌رسد.و در طرف مقابل هم، هیچ طریقی از طرق شیعی در کتاب تفسیر اهل‌سنت ـ که قبلاً به آن اشاره شد ـ نیامده است.مضمون روایات متفاوت دو دیدگاه در زمینه‌های ولایت امام علی(علیه السلام)، نوع پرداختن به موضوع نفاق، توطئه‌چینی بر ضد پیامبر معظم اسلام(صلی الله علیه و آله)، هدایت و اضلال، عزت، بحث‌های کلامی از قبیل: قضا و قدر، اختیار و... می‌باشد.

در این رساله نخست درباره اهمیت، وسعت و کلیات مربوط به قاعده بحث گردیده و سپس به مفهوم‌شناسی اصل قاعده « لاضرر» پرداخته شده است. در ادامه ادله قاعده از «کتاب» و «سنت» ذکر گردیده است و در بخش سنت که مهم‌ترین دلیل قاعده است، سند، معانی مفردات و مبانی مختلف در معنای حدیث مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به برخی از مباحث در خصوص این قاعده که اغلب از سوی فقهای شیعه و با عنوان «تنبیهات قاعده لاضرر» مورد بررسی قرار گرفته است، در این رساله به دلیل اهمیت و عمق علمی آن در ضمن فصلی با همین عنوان اشاره اجمالی شده است.

موضوع این پژوهش تحلیل قرآنی سیره سیاسی، اجتماعی امام حسن مجتبی علیه السلام است که در آن سیره حضرت در این دو بعد مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد و هدف نگارنده از آن، تطابق کامل سیره امام علیه السلام در این دو بُعد با قرآن کریم و نشان دادن هماهنگی سیره حضرت با سیره قرآن کریم است. قرآن کریم و عترت به عنوان دو ثقل اکبر و کبیر هرگز از هم جدا نیستند و حرکت در مسیر صحیح الهی بدون هریک از آنها راهی است به سوی گمراهی، لذا امام معصوم به عنوان قرآن مجسم به عنوان الگوی کامل زندگی مطرح است و باید همواره سیره او در زندگی سرمشق انسانها قرار گیرد؛ لذا ما در این پژوهش این سیره کاملاً قرآنی را در بعد سیاسی و اجتماعی تبیین و پژوهش حاضر را به شیوه کتابخانه‌ای- تحلیلی تدوین کردیم. این پایان نامه در سه فصل تنظیم شده است:فصل اول: با عنوان مبانی بحث، به بررسی اصول کلی در بحث از جمله، سیره، اجتماع، سیاست، مبانی سیره، مبانی سیره اجتماعی، مبانی سیره سیاسی و ... پرداخته است.فصل دوم: با عنوان تحلیل قرآنی سیره سیاسی امام حسن مجتبی علیه السلام در 5 بخش تدوین یافته است:الف) در زمان رسول خدا که ایشان در عین کودکی همواره در جریانات مهم همراه با پیامبر اکرم(ص) بودند.ب) در زمان خلفا که نقش حضرت در حد مشاوره و حضور در برخی از جنگها در جهت حفظ نظام اسلامی و .. بود.ج) در زمان امیرالمومنین که حضرت به عنوان وزیر امام علی علیه السلام همواره همراه و یاور ایشان بودند.د) در زمان خلافت که در تمامی جریانات، حضرت با تدبیر و سیاست اسلامی خود باعث حفظ اساس اسلام گردیدند.هـ) بعد از پذیرش صلح تا زمان شهادت که با حضور ده ساله ایشان در مدینه و تربیت یاران و شاگردان و ... همراه بود.فصل سوم: با عنوان تحلیل قرآنی سیره اجتماعی امام حسن مجتبی علیه السلام در چهار بخش تدوین شده است:الف) بررسی شبهات پیرامون ازدواجها و طلاقهای مکرر حضرت که افسانه‌ای بیش نبودند.ب) بررسی شخصیت اجتماعی حضرت و ویژگیهای اجتماعی ایشان.ج) بررسی شخصیت علمی حضرت که در اجتماع بروز می‌کرد.د) بررسی سیره اجتماعی امام در برخورد با دشمنان.

در میراث حدیثی اهل سنّت و روایات منقول از اهل البیت در منابع شیعی، به تواتر از طینت انسان ها، تفاوتِ طینتِ آن ها و ارتباط این طینت با سعادت و شقاوت انسان ها سخن گفته شده است. بازخوانی دقیق تر و مجموعه ای أحادیث طینت، بر محور محتوای این أحادیث و به مدد بهره گیری از دیگر أحادیث محکم و تفسیر این أحادیث به طور منطقی و در ارتباط با آیات قرآن و با تکیه بر نظر دانشمندان دینی، ایده ای است که این تحقیق در پیش گرفته است.از چالش برانگیزترین مطالبی که این تحقیق با آن روبروست، مفهوم و حقیقت طینت و نوع رابطه انسان با طینت خویش است؛‎‎ پرسشهایی از قبیل: حقیقت طینت چیست؟ تفاوت طینت انسان ها به انتخاب خداوند است یا به اختیار آن ها؟ طینت چه نسبتی با اختیار انسان دارد؟ سوالات دیگری که این تحقیق به آنها می‌پردازد عبارتند از: آیا موجودات دیگر نیز طینت دارند و چه نسبتی بین طینت انسان با موجودات دیگر وجود دارد؟ حکمت تفاوت طینت ها چیست؟ چه رابطه ای بین طینت و عامل وراثت در علم زیست شناسی وجود دارد؟در یک نگاه درون دینی به حقیقت انسان؛ طینت به عنوان ماده اولیه خلقت انسان، و اعم از بعد مادّی و فرامادّی اوست. رابطه انسان با طینت خویش و نوع این طینت، طبق ویژگی های نظام دنیا و به نحو اقتضاست، که زمینه ایجاد انواعِ قابلیّت و استعدادها را در افراد انسانی برای زندگی در این دنیا، طبق هدف آفرینش، ایجاد کرده است. مشیّت و اراده، قضا و قدر و علم أزلی خداوند، به فعل اختیاری و طینت ذاتی انسان، در تنظیم و آفرینش نظام عالم دنیا، تعلّق گرفته است. این طینت مطابق با ماده ای است که در علم زیست شناسی آن را عامل وراثت و انتقال صفات جسمی و روحی- روانی از والدین به فرزندان معرفی کرده اند.

در دوره ی سامانی مذاهب مختلف اسلامی در خراسان و ماورالنهر پراکنده بودند. هر چند بیشتر مردم خراسان و ماورالنهر پیرو فرقه ی حنفی، بودند اما پیروان دیگر مذاهب نیز در کنار حنفیان زندگی آرامی داشتند.امیران سامانی اگر چه خود پیرو مذهب تسنن حنفی بودند ، و نسبت به نشر و گسترش آن از هیچ تلاش و کوششی دریغ نکردند ، اما نسبت به سایر مذاهب اسلامی و حتی غیر اسلامی تسامح و مدارا به خرج دادند و کمترین مزاحمت را برای سایر مذاهب به وجود نمی آوردند. هر چند در دوره ای کوتاه ، به سرکوب شدید اسماعیلیه پرداخته شد.که البته این سرکوب نیز بیشتر از جنبه ی مذهبی ، جنبه ی سیاسی داشت.

در زمان امامین صادقین(ع) فرق و مذاهب مختلفی در ابعاد درون‌دینی و برون دینی فعالیت داشته‌اند. مذاهبی مانند فرقه‌های فقهی و کلامی اهل‌سنت، کیسانیه، مرجئه، غلات، خوارج و ... و نیز اندیشه‌هایی مانند دهریون، التقاطی‌ها و... . رفتار این دو امام بزرگوار در برخورد با ایشان با ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاصی همراه بوده است. ایشان هم باید برای ایجاد و حفظ وحدت میان مذاهب اسلامی تلاش می‌کردند و هم سعی در اقناع یا ابطال ایشان می‌نمودند. همت ائمه(ع) بر تقویت مبانی و تفکرات شیعیان و جلوگیری از گمراهی مردم توسط فرق و مذاهب دیگر بوده است. شرایط نامساعد اجتماعی و سیاسی ائمه(ع) بر سختی این مسیر افزوده است. اگرچه هدف اصلی این تحقیق مذاهب درون‌دینی است اما نمی‌توان از تأثیرات فرقه‌ها و اندیشه‌های برون‌دینی در آن دوره چشم‌پوشی نمود. در این پژوهش برآنیم تا اصول و روش‌های علمی و عملی باقرین(ع) در برخورد با این فرقه‌های و مذاهب را بررسی نماییم. اصول و روشهای برخورد و سازکارهای تعامل با فرقه‌ها نیز بررسی خواهد شد.

واژه "ارتداد" در لغت به معنای"رجوع و بازگشت" و در اصطلاح فقيهان به معنای "اختيار کفر بعد از اسلام آوردن" است.در فقه اماميه ارتداد بر دو قسم "فطری" و "ملّی" است؛ ولی در فقه مذاهب چهارگانه، تنها يک قسم و با احکامی همانند مرتد ملّی مطرح می‌باشد. با وجود اتّفاق نظر در معنای مرتد ملّی، فقهای اماميه در تعريف مرتد فطری اختلاف نظر دارند. در اين نوشتار، ضمن بيان اختلاف مذکور، به بررسی روايات دالّ بر اين تقسيم و سپس احکام ارتداد از ديدگاه مذاهب پنجگانه پرداخته شده است. مهمترين تفاوت ارتداد فطری با ملّی، حکم قتل و عدم پذيرش توبه مرتد فطری است که در اين تحقيق به مستندات آن پرداخته می‌شود.