جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • تعداد رکورد ها : 315726
ترجمه و شرح دیوان حاتم طائی
نویسنده:
علی سیاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , شرح اثر , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حاتم بن عبدالله از مشهورترین سخاوتمندان و جوانمردان و دلاوران عرب در زمان جاهلیت، پدرش سعد طائی است. حاتم از قبیله «طیء» بود و قبل از اسلام زندگی می کرد. او بسیار بخشنده و باسخاوت بود، اعراب هر وقت می خواستند کسی را به سخاوتمندی مثل بزنند، او را به حاتم طائی متصف میکردند؛ او در ادبیات عرب، به عنوان شخصیتی محبوب نشان داده شده است.گویند که جوانمردی و بخشش در زمان جاهلیت (قبل از اسلام) به سه نفر منتهی می شد: هرم بن سنان، کعب بن امامه و حاتم طائی. به موجب همین کرم و بخشش او، داستان های زیادی در کتب ادبی مثل «الأغانی» و «العقد الفرید» و «المستطرف» آمده و سعدی شاعر فارسی هم، در کتاب گلستان و بوستان خود، چند حکایت از او به شعر درآورده و چند داستان نقل می کند. حاتم طائی، اموال خود را در طول زندگیش، بیش از ده بار در میان فقرا تقسیم کرد.نام کامل وی «حاتم بن عبدالله بن سعد بن الحشرج بن إمریء القیس»، مشهور به«حَاتم الّطائی» معروف به ابوسفانه است. نوشته اند او این صفت عالی را از مادرش عتبه دختر عفیف به ارث برده بود، زیرا با وجود ثروت و مکنت فراوان هر چه به دستش می آمد به مسکینان و مستمندان می بخشید، خانواده اش او را از این کار منع کردند، اما چون سودی نبخشید او را یک سال زندانی کردند و خوراک قلیلی به قدر رفع گرسنگی به او می رساندند. بعد از یک سال از بند آزادش کردند و قسمتی از اموالش را در اختیار او گذاشتند . از قضا روزی زنی مستمند به وی مراجعه کرد و چیزی از او خواست، عتبه تمامی اموالش را به آن زن مستمند بخشید و گفت: یک سال که در آن سختی بسر بردم، عهد کردم چیزی از کسی دریغ نکنم، حاتم طایی از چنین مادری زاده شد و در جوانی شترهای جدش را ساربانی می کرد. «عدی بن حاتم»، پسر او که از یاران باوفای امیرالمومنین علی علیه السلام نیز بود، جوانمرد و سخی بود و «سفانه» دختر حاتم طائی هم، از پدرش جود و سخا را ارث برده بود.او زنی بزرگوار بود که زمانی در جنگ قبیله خود با نیروهای اسلام، اسیر شد. پیغمبر (ص) وقتی از وضعیت او آگاه شد، کسی را مأمور کرد تا او را به سلامت به خانواده اش برگرداند.حاتم مهارتی نیز در شعر و شاعری داشته است. دیوان اشعار او در سال 1872 میلادی در لندن چاپ شد، البته اشعاری منسوب به اوست و کلاً موضوع اشعار وی بیشتر در موارد سخاوت، گشاده دستی،فروتنی،عفت و پاکدامنی است.دیار حاتم طائیقوم حاتم طایی در سرزمینی مابین دو کوه که به نام بلاد الجبلین (أجا و سلمی) معروف بود ساکن شده بودند که بعداً به دیار حاتم طایی (یا منازل حاتم طائی) تبدیل می‌شود و اکنون روستای توارن نام دارد که در منطقه حائل در شمال عربستان سعودی واقع شده ‌است. همچنین به (قریه حاتم الطائی) نیز معروف است. وی در این مکان می‌زیسته است و در همین جا نیز بدرود زندگی گفته‌ است. هنوز قبر وی در محوطه‌ای در پایه کوه توارن موجود است و زیارتگاه مردم از داخل و خارج از عربستان می‌باشد. گویند که حاتم پیش از اسلام بر دیانت مسیحیت می‌زیسته و در سال ??? میلادی بدرود حیات ‌گفته است، وی از قبیله طیء بود. باقی مانده آثار قصر وی و همچنین آثار اجاق آشپزی وی که به اجاق غذای حاتم معروف است، هنوز در پایه کوه موجود و باقی مانده ‌است .ویژگی‌های رفتاری حاتم از شعرای عرب عصر جاهلی بود، اشعارش مانند افعالش گویای صدق و صداقت بود، جایگاه بزرگی بین اقوام خود داشت. او از احترام خاصی ما بین پیر و برنا برخوردار بود، شجاع، قوی، بی باک، کریم، سخی، مهمان‌نواز و مردی عفیف و پاکدامن بود. به جز نام خدا به چیز دیگری قسم نمی‌خورد، راستگو بود، در ماه رجب (شهر الأصم) کسی را نمی‌کشت، چون قبیله مُضَر ماه رجب را در جاهلیت تعظیم می‌داشتند. وی روزی ده شتر قربانی می‌کرد و اطعام می‌نمود، مردم‌دار بود و مردم به دور وی گرد می‌آمدند. داستان‌های زیاد و حکایات گوناگونی از کرم و سخاوت، شجاعت و پاکدامنی وی به یادگار مانده ‌است که در تدوین آن کتابها باید نوشت.
بررسی تعارض ظاهری میان آیه تکلیف وانتظارات دین ازانسان
نویسنده:
مجید پای برجای
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده :هر انسانی با توجه به عوامل و شرایطی که در آن متولد می‌شود و رشد می‌کند، در حقیقت با عنایت به قضا و قدر و مشیت الهی دارای یک ظرفیت و درجه‌ای از تکامل دینی می‌شود که البته سطح تکامل انسان محدود نیست و هر فردی می‌تواند با اختیار خود تا مرحله قرب الی‌ا... پیش رود و یا از فطرت و انسانیت خویش دور شود. ما در این پژوهش به دنبال پاسخ این سوال هستیم که آیا میان مفهوم آیه تکلیف و انتظارات دین از انسان تعارضی ظاهری وجود دارد؟ از آنجا که واژه وسع در این آیه به معنای قدرت و توانایی در انجام تکالیف الهی است، این نتیجه به دست آمد که معمولاً تکالیف الهی پایین‌تر از توانایی و قدرت انسان است و هیچ تعارضی میان این آیه با انتظارات دین از انسان وجود ندارد. همچنین این مطلب برای ما ثابت شد که میان ظرفیت و درجه تکامل دینی هر فرد با انتظارات دین از انسان تعارض ظاهری وجود دارد که با قائل شدن اختیار برای انسان و مسئله کمال اختیاری این تعارض برطرف می‌شود.کلید واژه‌ها : دین، تکلیف، انتظارات دین، انسان، تکامل دینی - اختیار
معاد در قرآن و سنت
نویسنده:
حسن علی رضوانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معاد از اساسی‌ترین محورهای دعوت انبیاست که مورد قبول تمام ادیان بوده است. مرگ در قرآن به‌معنای وفات آمده، و به‌عنوان یک مخلوق خداوند، و امری وجودی از آن یاد شده، که ضروری و همگانی است و پس از آن، بازگشت به دنیا ممکن نیست. غیر از عده قلیلی که از عظمت الهی می‌هراسند، عموم مردم از مرگ می‌ترسند که علت عمده آن‌نقص ایمان و دنیاگرایی است. شکستن لذات نفسانی، کوتاه کردن آرزوها، دوری از معصیت، انجام اطاعت، غفلت‌زدایی، امید به وعده الهی، نرم‌خویی، رهایی از حرص و طمع، و قناعت را می‌توان از فواید یاد مرگ دانست. مرگ آسان برای نیکوکاران، و مرگ دشوار برای بدکاران، و مرگ افتخارآمیز، از جمله مرگ‌هایی است که در قرآن به آن اشاره شده است. قبر سرآغاز زندگی برزخی و جایگاه سوال و جواب درباره خدا، پیامبر، دین، کتاب، امام، عمر و مال و ثروت است که در صورت عدم پاسخ‌گویی مناسب، عذاب را در پی دارد. عالم برزخ، فاصله بین دنیا و آخرت است، و حضور با جسم مثالی و باز بودن نامه اعمال از ویژگی‌های آن است. پس از برزخ بر اساس عدل و حکمت الهی، معاد برپا می‌شود که قرآن هم با استدلال‌های فراوان به آن پرداخته است. اولین اختلاف در معاد، جسمانی یا روحانی بودن آن است که عموم فلاسفه و پیروان مکتب مشاء، قائل به روحانیت آن هستند اما عموم فقها و متکلمین و اهل حدیث قائل به جسمانی بودن آن هستند. عده زیادی از اندیشمندان اسلامی و عرفا به جسمانیت و روحانیت معاد اعتقاد دارند که قرآن هم این دیدگاه را تأیید می‌کند. شبهه اعاده معدوم، و آکل و مأکول درباره معاد جسمانی صحیح نیست زیرا اجزای اصلی بدن و شخصیت انسان همواره باقی است. برای آخرالزمان و وقوع قیامت، نشانه‌هایی مانند به‌هم خوردن آفرینش، دود غلیظ، نزول حضرت عیسی( و بعثت پیامبر آخرالزمان مطرح شده است.
صبر و شکر و رضا در منازل السائرین و تفسیر البرهان
نویسنده:
صغری رویان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
صبر و شکر رضا از مهمترین موضوعات اخلاقی اند که در بین طیفهای مختلف از جمله عالمان دینی و متصوفه بسیار مورد توجه قرار دارند. وجود کتابهای غنی و با اصالت در قرن های متمادی شاهد این مدعاست که نیل به مراتب عالیه اخلاق و طی مراحل آن بدون غور در این سه حوزه امکان پذیر نیست. در این رساله بر آنیم تا به بررسی صبر و شکر و رضا در تفسیر البرهان به همت علامه سید هاشم بحرانی به نمایندگی از عالمان محدث و فقیه شیعی و نیز منازل السائرین اثر خواجه عبدالله انصاری از قاطبه متصوفین بپردازیم. تا از این رهگذر ضمن بهره مندی از تعالیم ناب قرآنی و سخنان ارزشمند معصومین علیه السلام که کاملترین مفسرین قرآنند با دیدگاههای متصوفه در باب اخلاق و با این سه موضوع آشنا شویم. از کمالات قرآن و ویژگی های آن سخن گفتن گزافه ایست پس در بیان ویژگیهای منازل السائرین می توان گفت کاملترین کتابی است که در باب منازل سلوک نگاشته شده و هر منزل برای سه گروه از مردم (عوام، خواص، خاص الخواص) مطلب دارد. با وجود صد باب در سه رتبه در واقع سیصد منزل را در بر گرفته که سالک به فراخور حالش از آن بهره مند می شود. بررسی وجوه اشتراک و افتراق این او دیدگاه منبعث از وحی در صبر و شکر و رضا منظور ماست ولی اگر بخواهیم به تعریف کوتاهی از آنها دست یابیم می توان گفت :صبر یعنی خویشتنداری و حبس نفس بر چیزی که عقل و شرع تقاضا می کند یا از چیزی که عقل و شرع از آن نهی می کند و در مقابل جزع به کار می رود. صبر بر معصیت، طاعت و مصیبت زمینه های صبرند.شکر، معرفت و شناخت احسان و اظهار کردن آن است و در مقابل کفر به کار می رود و شکر قلبی وزبانی و عملی از انواع آن است. رضا به معنی خشنودی و در مقابل سخط به معنی غضب به کار می رود نه تنها بنده از قضای الهی ناخرسند نیست بلکه با رضایت تسلیم امر الهی می شود و به دل کدورتی راه نمی دهد. راضیه مرضیه بیانگر رضایت متقابل خدا و بنده است که دارای درجاتی است. خدایا چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشیو ما رستگار
بررسی تحلیلی مبانی نظری مفهوم معنای زندگی و تبیین نقش تعلیم و تربیت در راستای درک آن
نویسنده:
هدیه شنبدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پرسش از معنای زندگی یکی از پیچیده ترین پرسش‌هایی است که تاکنون در اندیشه بشری مطرح شده است. معنای زندگی اغلب به هدف، ارزش و کارکردِ زندگی، تحلیل و تعبیر شده است. آدمی در صورت یافتن پاسخ مناسب در باب چرایی زیستن، ممکن است زندگی اش معنادار ‌شود و از پوچی و بی هدفی برهد. معنای زندگی با موضوعات متعددی هم‌چون پرسش‌های هستی‌شناختی نظیر هدف خلقت انسان و سرنوشتش پس از مرگ، موضوعاتی روان‌شناختی هم‌چون اضطراب، دلهره، یأس، افسردگی، پوچی، تنهایی و مسائلی دینی مانند وجود یا عدم خدا، جهان دیگر و سعادت نهایی مرتبط است. در چنین زمینه ای این پژوهش با هدف تبیین مبانی نظری مفهوم معنای زندگی و بازشناسی نقش تعلیم و تربیت در تسهیل درک معنای زندگی توسط دانش آموزان با روش تحلیلی- استنتاجی انجام شد. تحلیل ها نشان می دهد که در شناخت و فهم معنای زندگی محتاج وحی و دستورات الهی هستیم و فلسفه و عقل به یاری وحی نیازمند است تا به درک و تشخیص ارزش های اصیل برای رسیدن به زندگی معنادار برسد. مطابق رویکرد اسلامی به جای تعبیر ساختن معنا در زندگی باید از معناشناسی سخن گفت؛ زیرا اعتقاد بر این است که خداوند زندگی را با معنا و هدف آفریده و رسالت ما این است که این معنا و غایت را در زندگی خود بشناسیم. در این پژوهش همچنین با بهره گیری از الگوی بازسازی شد? روش قیاس عملی فرانکنا، مبانی، اصول و روش های تربیتی در راستای درک معنای زندگی از مبانی زندگی معنادار در اسلام استنتاج شدند. این دلالتهای تربیتی استنتاج شده ناظر بر مفروضه های هستی شناختی، معرفت شناختی و ارزش شناختی درک معنای زندگی هستند. به عنوان نمونه در مفروضه هستی شناختی از مبنای هدفمندی نظام هستی (نفی هرگونه پوچی و بی معنایی)، اصل هدفمندی و روش تربیتی نگرش عقلانی به آیات الهی(نشانه ها) در آفاق و انفس؛ در معرفت شناختی از مبنای اکتشافی بودن معنای زندگی، اصل لزوم جستجوی معنا و روش تربیتی ایجاد انگیزه برای جستجوی معنای زندگی؛ در ارزش شناسی از مبنای ارزشمند بودن زندگی و حرمت داشتن آن، اصل توجه به زندگی و زیبایی زندگی به عنوان نعمت الهی و روش تربیتی تفسیری زیباشناسانه از زندگی و هستی استنتاج شدند. در این زمینه اعتقاد بر آن است که نهاد تربیت در آموزش مولفه های معنای زندگی به دانش آموزان و با بهره بردن از روش های تربیتی در راستای درک آنها و تحقق زندگی معنادار نقشی مهم می‌تواند به عهده بگیرد. بنابراین لازم است همراه با سایر نهادهای اجتماعی، نهاد تربیت در زمین? معناداری زندگی مسوولیت هایی را بپذیرد و بکوشد از بحران بی معنایی و پوچ گرایی پیشگیری به عمل آورد.
بررسی مضامین عرفانی و کلامی در حدیقه الحقیقه با تکیه بر(عبادت، توکل، رزق، صبر و شکر)
نویسنده:
عبدالخالق رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
عرفان، به معنی شناخت و معرفت خداوند و صفات او، به‌واسطه‌ی کشف و شهود است و علم کلام، دانشی است که به بحث پیرامون اصول اعتقادی و جهان‌بینی دینی بر مبنای استدلال عقلی و نقلی می‌پردازد. عرفا، نگرش متفاوتی به جهان هستی دارند و یکی از این عرفا، سنایی است. سنایی، عبادت را محدود به اعمال ظاهری نمی‌داند. از نظر او، هر عملی که رضایت خداوند را در پی داشته باشد، نوعی عبادت محسوب می‌شود. هم‌چنین، عبادت باید همراه با عجز و فروتنی و تواضع باشد. سنایی معتقد است که رازقیّت خداوند همیشگی است و نیز، رزق هر کسی، در ازل برای او مقدّر شده است و هر گونه تلاش برای کسب روزی، بی‌فایده است. از نظر سنایی، انسان باید در همه حال به خداوند توکل کند، چرا که خداوند صلاح بندگانش را می‌خواهد. سنایی، صبر را لازمه و مقدّمه‌ی دست‌یابی به هر چیزی می‌داند. صبر در هنگام بلا و مصیبت، بالاترین و دشوارترین نوع صبر است. به عقیده‌ی سنایی، انسان باید همیشه و در همه حال، شاکر خداوند باشد؛ حتی در مواقع بلا و مصیبت. هم‌چنین، سنایی، ناسپاسی را نیز نوعی کفر می‌داند. در این پژوهش، پس از تقسیم‌بندی بحث اصلی به پنج بخش مجزّا و نیز مراجعه به حدود شصت منبع، اعم از کتاب‌ها و مقالات و هم‌چنین، برخی از وبسایت‌های مرتبط، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات شده است.
بررسی و تبیین آثار تربیتی اعتقاد به معاد با استناد به آیات قرآن کریم
نویسنده:
سوسن بلالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فهرست مطالب عنوانصفحهفصل اول :کلیات تحقیق1-1- مقدمه
تحقیق در میزان تأثیرپذیری آثار سعدی از نهج البلاغه در زمینه سلوک کارگزاران
نویسنده:
زهرا نظری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن ونهج البلاغه، به علت اشتمال بر آموزه های دینی و الهی و حقایق حکمت و معرفت و معارف انسانی، همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان عربی و فارسی بوده و الفاظ و مضامین و مفاهیم قرآن و احادیث همیشه الهام بخش راه آنان بوده و پیکر و روح ادبیات فارسی و عربی را آراسته و مزّین نموده است . تأثیرو تجلّی قرآن و نهج البلاغه و حدیث، در ادبیات فارسی و عربی، به شیوه ها و گونه های مختلف واژگانی و معنایی و اقتباس، الهام، تضمین، تلمیح، اشاره، ترجمه و .... موجب رونق و اصالت نظم و نثر فارسی شده و حیات و ذوق خاصی به آن بخشیده است . سعدی شیرازی نیز به عنوان شاعر و ادیبی مسلمان به روشهای مختلف ادبی، از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار نهج البلاغه تأثیر پذیرفته است، و آثار وی نشان می دهد که این کتاب سرشار از آموزه های دینی، اخلاقی، تربیتی و اجتماعی را فرا روی خود داشته و از آن الهام گرفته است.با نگاهی به ساختار کلی موضوعات نهج البلاغه، بالاخص نامه53 حضرت علی (علیه السلام) به مالک اشتر و آثار سعدی از جمله باب اول گلستان و بوستان، به روشنی می توان استنباط نمود که سعدی در زمینه سلوک کارگزاران، از مضامین و مفاهیم نهج البلاغه تأثیر پذیرفته و الگوبرداری نموده است. از جمله مواردی که سعدی از نهج البلاغه در زمینه سلوک کارگزاران و زمامداران حکومتی تأثیر پذیرفته است می توان به سلوک تقوا، دینداری، ساده زیستی، زهد، اخلاق نیکو و نرمخویی، پرهیز از غرور و امتیاز خواهی، پرهیز از دنیا طلبی، رفتار متواضعانه داشتن با مردم و رعیت، عدالت خواهی و پرهیز از ظلم و ستم، رعایت انصاف و توجه به حقوق مردم بالاخص یتیمان و ستمدیدگان و بینوایان، پرهیز از احتجاب و دستورالعمل های نظامی از جمله توجه به معیشت سپاهیان ، پرهیز از تفرقه و ترجیح صلح بر جنگ و .... اشاره نمود که در این پایان نامه به آنها پرداخته شده و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
معناداری زندگی عاشقانه در قرآن و بهگودگیتا(با رویکرد عرفانی)
نویسنده:
زینب کمالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یافتن «معنای زندگی» تنها از طریق شناخت انسان امکان‌پذیر است. بر اساس ساحات وجودی و توانایی‌های انسان معنای زندگی با سه تعبیرِ هدف، ارزش و کارکرد زندگی تحقق می‌یابد. در این پژوهش از میان رویکردهای متفاوت فلسفی، روانشناسی، دینی و عرفانی نسبت به معنای زندگی که به آن‌ها اشاره شده است؛ رویکرد دینی- عرفانی قرآن کریم و بهگودگیتا مورد توجه است. آنچه این دو دیدگاه را به یکدیگر نزدیک کرده است، تأثیر مولفه‌ی عشق در معناداری زندگی می‌باشد. بررسی رویکرد عرفانی قرآن کریم از طریق ساختار وجودی انسان که در میان سایر موجودات از امتیاز خاصی برخوردار است و جامع طبیعت و ماوراء طبیعت می‌باشد، صورت می‌گیرد. از نظر قرآن کریم، زندگی انسان با تأکید عقلانی خالی از هدف و معنا نیست. انسان برای رسیدن به این هدف با اراده و اختیار و از طریق سیر درونی به سمت خداوند در حرکت است. رسیدن به هدف متعالی و کسب معنای زندگی، انسان را به درجه‌ی اشرف مخلوقات و کاملیت می‌رساند. در این مسیر انسان باید با شناخت ماهیت دنیا و مرگ، معنای واقعی زندگی را دریابد و برای رسیدن به سعادت نهایی، دستورات الهی را به کار گیرد. سالک پس از کنار زدن موانع رستگاری به سیر آفاقی و انفسی می‌پردازد که نتیجه‌ی آن شناخت نفس و شناخت خداوند است. وقتی شناخت بنده نسبت به حق کامل گردید، عشق میان خالق و مخلوق مطرح می‌شود. عشقی که در قرآن کریم به عنوان معنابخش زندگی به کار رفته است، عشق حقیقی میان خالق و مخلوق است. عشق الهی رابطه‌ی تنگاتنگی با ایمان دارد و هرچه مراتب ایمان بالاتر رود و خلوص در عمل و عقیده بیشتر شود؛ انسان عاشق غرق در شهود و فنای الهی می‌گردد. عشق میان خالق و مخلوق که شدت یافت، انسان به درجه‌ی قرب می‌رسد تا حدی که از فرایض برتر رفته و با نوافل پیش می‌رود. جنبه‌ی دیگر زندگی انسان با جهان هستی ارتباط دارد و از آن معنا می‌گیرد، که از طریق عشق و تجلّی جمال و جلال الهی در عالم هستی خود را نمایان می‌سازد. در فصل چهارم، پس از بیان ادوار تفکر هندو، اصول و مبانی کلی هندوئیزم و اهداف چهار‌گانه: کامه، ارته، موکشه و درمه، به توضیح طرق چهار‌گانه‌ی رستگاری هندو از قبیل؛ جنانه‌مارگه، کرمه-مارگه، بهکتی‌مارگه و یوگه‌مارگه و روابط میان این چهار طریق پرداخته شده است. با معرفی دوره‌ی حماسی به اهمیت و محتوای کتاب گیتا می‌رسیم که جنگ میان دو قوم کوروها و پاندوها، با دلاوری ارجونا به کمک کریشنای ارابه‌ران است. از لحاظ رمزی و سمبلیک، این منظومه همان سیر انفسی و آفاقی است که در مبارزه با نفس برای همه‌ی انسان‌ها امکان‌پذیر است. گیتا در آموزه‌های خود از مکاتبی چون؛ ویشنوئیزم، بودیسم، سانکهیه، یوگا و ودانته تأثیر پذیرفته است. انسان‌شناسی گیتا، انسان را به شناخت نفس خارج از نظام طبقاتی و جنسیت رهنمون می‌سازد. با یافتن خاستگاه آئین بهاگاواتا و بهکتی رابطه‌ی بهکتی را با سه طریق دیگرِ رسیدن به موکشه و رستگاری بررسی کرده و سپس تفاسیر متفاوت از بهکتی به خصوص تفاسیر دو مفسر بزرگ، شانکارا و رامانوجه، را بیان کرده و در نهایت رابطه‌ی بهکتی و معناداری زندگی را در گیتا کشف می‌کنیم. با مقایسه‌ی مولفه‌های قرآنی و گیتایی در معناداری زندگی به وجوه اختلاف و اشتراکی می‌رسیم که هر کدام به صورت مجزا بیان می‌شود.کلید واژه‌ها: معنای زندگی، ساحات وجودی، عشق، ایمان، انسان کامل، گیتا، بهکتی، آواتارا، طریق عمل، معرفت.
ارزش معرفت‌شناختی و اخلاقی «استدلال شرطی» در منابع اسلامی و الهیات مسیحی
نویسنده:
عباس خسروی فارسانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده: استدلال شرطی (شرط‌بندی پاسکال)، یکی از مهم‌ترین و مناقشه‌انگیزترین استدلالهای عمل‌گرایانه و احتیاط‌اندیشانه درباره وجود خدا و معقولیت باورهای دینی است. این استدلال بیان می‌دارد در مقام عمل و تصمیم‌سازی، تصدیق باورهای دینی و زندگی بر اساس آنها معقول‌ترین و محتاطانه‌ترین گزینه پیش رو و بهترین شرط‌بندی می‌باشد. در استدلال شرطی ـ که صورت‌بندی مشهور آن در کتاب اندیشه‌های پاسکالارائه شده ـ با این فرض که استدلالهای نظری در مورد وجود خدا و معقولیت باورهای دینی، قطعی و یقین‌بخش نیستند، به استدلالهای عمل‌گروانه و ملاحظات احتیاط‌اندیشانه همچون لزوم دفع ضرر احتمالی، رجوع می‌شود و بر این اساس، گفته می‌‌شود اگر خدا وجود داشته باشد، ایمان و خداباوری بهتر از بی‌دینی است، چرا که بدنبال خود، سود و صرفه نامتناهی و سعادت ابدی را برای مومنان و خداباوران و شقاوت ابدی و خُسران نامتناهی برای بی‌دینان خواهد داشت؛ و اگر خدا وجود نداشته باشد، و ما بر اساس باورهای دینی زندگی کرده باشیم، جز برخی لذتهای مسموم و محدود زندگی این‌جهانی، چیزی از دست نداده‌ایم.پاسکال، اصل و اساس استدلال خود را از اندیشه اسلامی و بویژه آثار ابوحامد محمد غزالی اخذ کرده است و مستند غزالی نیز برخی احادیث اسلامی می‌باشد؛ پاسکال این استدلال را با استفاده از مبانی عقلی و دینی خویش و قرار دادن آن در «حساب احتمالات» و محاسبه ریسک، پرورش و پیرایش داده است؛ پس از پاسکال، این استدلال، توسط فیلسوفان، الاهی‌دانان، ریاضی‌دانان و نیز شارحان و مفسران کتاب اندیشه‌های پاسکال، مورد رهگیری، بسط و تفصیل قرار گرفت و به‌عنوان حلقه اتصال مباحث مختلفی عمل نمود که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: وجود خدا، توجیه یا معقولیت باور دینی، مباحث مرتبط با استفاده از مفهوم نامتناهی، نظریه احتمال، نظریه تصمیم‌سازی، عمل‌گروی (پراگماتیسم)، سودگروی، اراده‌گروی و....واژگان کلیدی:استدلال شرطی؛ عقل و ایمان؛ باور دینی؛ خواستنِ باور؛ اخلاق باور؛ عمل‌گروی؛ پاسکال؛ غزالی.
  • تعداد رکورد ها : 315726