جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در متون و منابع اسلامی، به‌ویژه نوشته‌های کلامی و جدلی و فرقه‌نگاشتی، پیروان هر فرقه در اشاره به گروه‌های بی‌دین یا بددین معمولاً زبان و ادبیاتی به کار برده‌اند که متفاوت از دیگر گونه‌های زبان دینی است. اصطلاحات «مبتدع»، «مرتد»، «ملحد»، «زندیق» و «رافضی» از این دست‌اند. تعریف و به ‌کارگیری چنین اصطلاحاتی همیشه واضح و دقیق نبوده است؛ گاه این اصطلاحات معانی و کاربردهایی متفاوت از معنای لغوی و رایجشان داشته‌اند و بر فرقه‌ها یا مکاتب خاصی اطلاق شده‌اند و در دوره‌های بعد سیری معناشناختی و تاریخی یافته‌اند. در این کتاب دلالت‌ها و معانی ۱۳ اصطلاح اصلی از شبکۀ واژگانی ادبیات بددینی بررسی شده است. کوشش شده پیشینه و ریشۀ آنها، چگونگی کاربرد آن در قرآن و حدیث، زمینه‌ها و انگیزه‌های الهیاتی یا سیاسی پیدایش و رواجش، تعاریف و تفاوت‌های معنایی آن در بافتارهای مختلف و ناهنجاری‌ها و سوءاستفاده‌های به‌ کارگیری آن مطالعه شود تا به آسیب‌شناسی کاربرد ادبیات تکفیری کمک شود.

نگرش حضرت آیت الله جوادی آملی در تدریس و تبیین مطالب فلسفی، ایجاد پیوند میان برهان، عرفان و قرآن است. یعنی از معارف فلسفی، شهود عرفانی را نتیجه می گیرد و از شهود عرفانی به محضر قرآن کریم می رود. از همین رو تعلیمات فلسفی ایشان، صرفا یک سلسله مصطلحات و محفوظات و ملفوظات نیست، بلکه یکسری معارف بلند دینی است که رهرو حقیقت جو را در عقل نظری به سرچشمه مقصود که وحی است می رساند. کتاب دو جلدی فلسفه صدرا در واقع تلخیصی است از ده جلد اول کتاب رحیق مختوم. رحیق مختوم شرح اسفار ملاصدرا است و با استفاده از درس های حضرت آیت الله جوادی آملی تنظیم شده است. شرح جلد اول اسفار در پنج جلدِ اول کتاب رحیق مختوم (جلد ۱ – ۵) آمده و شرح جلد دوم اسفار نیز در پنج جلد بعدی (جلد ۶ – ۱۰). کتاب فلسفه صدرا که در دو جلد منتشر شده است، خلاصه ای است از این ده جلد. در این کتاب تلاش شده است تا تمامی مطالب و محتوای دو جلد اول اسفار، بدون آنکه به اصل مطلب آسیبی وارد شود، به صورت خلاصه و روان بیان شود. بنابراین می توان ادعا کرد که کل مباحث اسفار جلد یک و دو در این تلخیص وجود دارد. علاوه بر همه اینها مطالب و نکات دقیقی که حضرت استاد جوادی آملی به عنوان اشارات بیان فرموده اند، در این کتاب گنجانده شده است.