جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتاب عناوین زیر مورد مطالعه قرار خواهند گرفت: اجمالی از زندگی دکارت، عصر دکارت، موقعیت فلسفه دکارت، رساله تاملات، خلاصه تاملات ششگانه.

این کتاب از یک مجموعۀ ۲۱ جلدی است که دانشگاه کمبریج در معرفی بزرگترین تأثیرگذاران بر ادبیات قرن بیستم منتشر کرده است.

«درآمدی بر کی‌یرکگور» از جدیدترین آثار استیون اونز، کی‌یرکگورشناس و استاد تمام دانشگاه بیلُر است، که پس از نگارشِ بیش از ده اثر مرتبط با کی‌یرکگور و سی سال تحقیق و تدریس در حوزۀ فلسفۀ کی‌یرکگور اثری متعلق به دورۀ پختگی این محقق به‌شمار می‌رود. اِوِنز در این کتاب به شیوه‌ای دقیق و روشن و مناسب برای ناآشنایان و کم‌آشنایان با فلسفۀ کی‌یرکگور، برخلاف سنت معهود در نگارش کتاب‌های معرفی کی‌یرکگور، نه با تحلیل و تلخیص آثار مهم وی، بلکه از طریق تمرکز بر تحلیل سپهرهای سه‌گانۀ هستی‌داری، به تصویر مجموعۀ اندیشه‌های فلسفی کی‌یرکگور می‌پردازد. این کتاب به دور از زیاده‌روی‌‌های برخی از کی‌یرکگورشناسان نام‌آشنا از یک سوی و محققان پست‌مدرن کی‌یرکگور از سوی دیگر، می‌کوشد شناختی جامع و قابل اعتماد از کی‌یرکگور نه به‌عنوان یک عارفِ عقل‌ستیز و نه به‌مثابه یک نویسندۀ خوش‌قریحۀ شوخ‌طبع، بلکه در قامت فیلسوفی به دست دهد که ما آثارش را می‌خوانیم تا به لحاظ اخلاقی خوب‌تر و از حیث دینی مؤمن‌تر شویم.

گئورک ویلهلم فریدریش هگل در درس گفتارهای زیباشناسی خود، زیبایی هنری را از زیبایی طبیعی برتر می‌داند. او اعتقاد دارد که زیبایی هنری "آفریده‌ای روحی" است. در نسخه‌های مختلف درس گفتارهای زیباشناسی، هگل این نکته را مورد بررسی قرار می‌دهد و تأکید می‌کند که هنر نباید به تقلید طبیعت محدود شود. به عبارت دیگر، او معتقد است که هنر باید معنوی و روحی باشد و محتوای آن باید از جنبه‌های روحانی و انسانی برخوردار باشد. این نگرش به تأکید بر این نکته اشاره دارد که برتری زیبایی هنری نسبت به زیبایی طبیعی به مراتب از شیوه آفرینش آن نشأت می‌گیرد. به عبارت دیگر، هگل با تصریح این موضوع می‌فرماید که اثر هنری باید نتاج تفکر و اقدامات انسانی باشد و محتوای آن نه چیزی جز روح نیازمند دارد. از سوی دیگر، پژوهش‌ها و دست‌نوشته‌های دانشجویان نشان می‌دهد که هگل از آغاز به بررسی زیباشناسی به عنوان پدیده‌ای تاریخی و چند بعدی پرداخته و تصوری دارد. این تصویرها و تفسیرها نشان از اهمیت آگاهی او از زمینه‌های مختلف موضوع دارند. به عنوان مثال، او برخوردار از تفکری منطقی و دارای سیره متنوعی از فرهنگ‌های مختلف بود. در واقع، انتقادها به هگل که او را به عنوان یک فیلسوف کلاسیک باورگرا معرفی می‌کنند، می‌توانند به خاطر نظریات و اندیشه‌های او برخوردار از اشتباهات اجتناب‌ناپذیر فلسفی باشند. هنر، اسطوره و جامعه در زیبایی‌شناسی هگل به رونوشت‌های دانشجویی سخنرانی‌های هگل درباره زیبایی‌شناسی بازمی‌گردد که هنوز به انگلیسی ترجمه نشده و در برخی موارد منتشر نشده‌اند. دیوید جیمز این ایده را توسعه می دهد که این رونوشت ها نشان می دهد که هگل در درجه اول به درک هنر به عنوان یک پدیده تاریخی و به طور خاص تر، از نظر نقش آن در زندگی اخلاقی مردمان مختلف علاقه مند بود. این امر مستلزم ربط دادن زیبایی‌شناسی هگل به فلسفه‌های حق و تاریخ او است، نه با منطق یا متافیزیک او. بنابراین، این کتاب ارزیابی مجدد کاملی از زیبایی‌شناسی هگل و رابطه آن با نظریه روح عینی او ارائه می‌کند، و راه‌هایی را که دیدگاه‌های هگل در مورد این موضوع در تأملات او درباره تاریخ و اشکال مختلف زندگی اخلاقی تثبیت می‌شود، آشکار می‌کند.

در سال 1961 ، اریش فروم برای اولین بار کار کارل مارکس در نسخه های خطی اقتصادی و فلسفی را به جهان انگلیسی زبان ارائه داد. از جمله نسخه های خطی و بسیاری از نوشته های فلسفی مارکس و همچنین پاسخ گسترده فروم ، بسیاری از این نوشته ها. فروم بر فلسفه اومانیستی مارکس تأکید می کند و هم جهل معاصر غرب از مارکس و هم فسادهای شوروی در کار او را به چالش می کشد. تحلیل فروم از کارهای مارکس و انتشار این نوشته های نادیده گرفته شده توسط خود مارکس ، اساسا گفتمان رایج در مورد مارکسیسم را تغییر داد ، انقلابی در اندیشه معاصر ایجاد کرد و نفوذی تکوینی برای توسعه چپ جدید فراهم آورد. اریش سلیگمن فروم (به آلمانی: [fʀɔm] ؛ 23 مارس 1900 - 18 مارس 1980) روانشناس اجتماعی ، روانکاو ، جامعه شناس ، فیلسوف اومانیست و سوسیالیست دموکرات آلمانی بود. وی با مکتب نظریه انتقادی فرانکفورت در ارتباط بود. در این کتاب ، اریش فروم به زیر سوال بردن داستانی که درباره کارل مارکس برای ما گفته اند ، می پردازد. فروم استدلال می کند که مارکس به طور گسترده ای توسط منتقدان و دولت-سوسیالیست های قرن 20 مورد سو تفاهم قرار گرفته است. فروم به جای اینکه فلسفه استبداد باشد را تشریح کند (تسلیم و پرستش دولت) ، نشان می دهد که اندیشه مارکس فلسفه اعتراض است که ریشه در سنت فلسفی اومانیستی دارد. فلسفه اعتراض ، مانند بسیاری از اگزیستانسیالیسم از کیرکگارد تا نیچه ، که خواستار رهایی "انسان" از بیگانگی و "بازگشت انسان به خود" است. نگرانی اصلی مارکس گسترش تواناییهای بشری برای همه بشریت بود ، نه گروههای خاص اجتماعی. در مسیحایی نبوی مارکس نه تنها کارگر به بردگی گرفته می شود ، بلکه سرمایه دار نیز هست. سرمایه دار ، گرفتار مبارزه حماسی بقا در درون سرمایه داری است ، همانطور که یانیس واروفاکیس می گوید ، "در موقعیتی قرار می گیرد که باید کارهای وحشتناکی انجام دهد تا از ورشکستگی پرولتری خود جلوگیری کند." بحران های اقتصادی سال های اخیر ، تخریب زندگی سیاسی و مشکلات اجتماعی-اکولوژیکی پررنگ ، این کتاب را به همان نسبت دهه 60 ، امروزه مطرح می کند. اگرچه کاوش مفاهیم نظیر ماتریالیسم تاریخی ، بیگانگی ، فتیشیسم کالا ، گونه بودن و پراکسیس از نظر فروم فاقد عمق فلسفی است ، اما قابلیت دسترسی و نوشتن لذت بخش آن خوانندگان را با یک سنت غنی از اومانیسم مارکسیستی آشنا می کند.

میشل فوکو (۸۴-۱۹۲۶) فیلسوفی با استعدادی شگرف و استثنایی، کنشگری سیاسی، نظریه‌پردازی اجتماعی، منتقدی فرهنگی، مورخی خلاق، روشنفکری با اشتهار جهانی و استاد معتبرترین موسسه‌ی دانشگاهی فرانسه بود، کسی که شیوه‌های اندیشیدن امروزی ما را چنان تغییر داد که دیگر بازگشت به پیش از آن ناممکن است. پروژه‌ی انتقادی او همچنان الهام‌بخش محققان، هنرمندان و کنشگران سیاسی است تا از رهگذر آن به شیوه‌های بدیع برساخته‌شدن شکل‌های جدید اندیشه و نیز راه‌های فروپاشی یقین‌های کهنه پی ببرند همان یقین‌هایی که غالبا کاشف به عمل می‌آید چیزی جز توهماتی آرامش‌بخش نیستند. اندیشه‌ی فوکو را نیز درست مثل زندگی او نمی‌توان ذیل بن‌مایه‌ای واحد مقوله‌بندی کرد. نه به دلیل این‌که غالبا کارش به شکست می‌انجامید و رأی خود را عوض می‌کرد، بلکه به این دلیل که پرسش‌های موردنظر او هیچ پاسخ قطعی و نهایی‌ای نداشتند. از نظر او، فلسفه مجموعه‌ای از دانش نبود که پیوسته بر آن افزوده شود، کرداری انتقادی بود که باورهای جزمی و کردارهای برنتافتنی جامعه‌ی معاصر را بی‌امان به پرسش می‌کشید. فوکو ما را به ادامه‌دادن این کردار انتقادی دعوت می‌کرد: ما نباید آثار فوکو را جز با هدف تغییر‌دادن جهان بخوانیم.

لودویگ ویتگنشتاین ، فیلسوف اتریشی (1951-1889)و شخصیتی بسیار تأثیرگذار بر فلسفه قرن 20 بود. این فیلسوف جسور و رادیکال در «رساله فلسفی-منطقی» مجموعه ای از گزاره های دقیق و شماره گذاری شده در مورد رابطه بین زبان ، منطق و واقعیت را با استفاده از یک سیستم شماره گذاری برای نشان دادن روابط تو در تو بین گزاره ها ایجاد می کند.این نسخه که یکی از کارهای مهم در زمینه فلسفه است و بدون تردید با مقدمه درخشان برتراند راسل ، تاثیر او دو چندان خواهد بود، اولین بار در سال 1922 منتشر شد ، که ویتگنشتاین خود در تهیه نسخه خطی انگلیسی زبان آن کمک کرد. دانشجویان فلسفه و کسانی که شیفته تاریخ ایده ها هستند می توانند دانش و یافته های پیشین ذهن خود را به واسطه مباحث مطرح شده در این جستار عمق دهند. اگر به دنبال پاسخ این سوال بغرنج هستید که چطور می شود به واسطه زبان، ایده ها را بیان کرد؟ سریع به سراغ ویتکنشتاین بروید. او شما را در دالانی از روابط گسترده زبانی قرار می دهد که نحوه کارکرد آن برایتان مشخص خواهد شد. اما نه ساده انگارانه مانند زبان شناسان معاصر. او شما را با یک بحث فلسفی عمیق رو به رو می کند.

نیچه در فراسوی خیر و شر، فیلسوفان گذشته را متهم می کند که فاقد حس انتقادی هستند و کورکورانه مقدمات جزمی را در بررسی اخلاقیات می پذیرند. به طور خاص، او آنها را متهم می‌کند که نظام‌های متافیزیکی بزرگی را بر این باور که انسان خوب در مقابل انسان شرور است، به جای بیانی متفاوت از همان انگیزه‌های اساسی که بیان مستقیم‌تری در انسان شرور می‌یابداستوار کرده اند. این اثر به قلمرو «فراتر از خیر و شر» به معنای پشت سر گذاشتن اخلاق سنتی که نیچه در معرض نقدی مخرب قرار می‌دهد به نفع رویکردی تأییدی است که بی‌ترس با ماهیت دانش روبرو می‌شود.

در جهان ادیان ابراهیمی چه ،یهودیت چه ،مسیحیت چه ،اسلام، ما امر سیاسی صرف نداریم آنچه داریم همیشه امر الاهیاتی سیاسی است نه آتن و فقط آتن، و نه اورشلیم و فقط اورشلیم نه فقط پولتیا» و نه فقط شرع موسی اولین نکته ای که از خواندن اسپینوزا روشن میشود همین ویژگی انضمامی جهانی است که خدا یکبار در آن خودش واضع یک قانون اساسی بوده است یک نگاه کوتاه به ،اطرافمان چه ،ایران چه منطقه و چه جهان اسلام این امر را به روشنی نشان می دهد امر «سیاسی» در میان ما با صفتهایی مانند در هم آمیختگی ،خلط ،سردرگمی و تناقض میان امر سیاسی و امر دینی توصیف شدنی است. گرچه این کتاب جز یکی از فصلهای آن (فصل ۶) ناظر به این امر خاص نیست از آنجا که کتابی است عمومی و کمابیش آسان فهم میتواند شناختی نسبتا سرراست و با نگاهی تاریخی عالمانه از اسپینوزا به دست دهد که به فهم کتاب رساله الهی-سیاسی با ترجمه همین مترجم و نشر همین ناشر کمک کند.