جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1782
بررسی تطبیقی نظریه خلقت در حکمت متعالیه و عرفان نظری
نویسنده:
مهدی کمپانی زارع
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
بررسی تطبیقی کلام خداوند در روایات و حکمت صدرایی
نویسنده:
حجت برهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده با توجه به اهمیت کلام الهی در دین مبین اسلام و اختلاف نظرهایی که در این زمینه بین حکما الهی وجود دارد در این پایان‌نامه دیدگاه سه تن از حکما صدرایی(ملاصدرا، علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی) را در سه محور حقیقت، حدوث و صدق کلام الهی به روایات معصومین علیهم‌السلام عرضه و بررسی کرده‌ایم. حکما صدرایی حقیقت کلام را افهام ما فی الضمیر می‌دانند از این رو معتقدند که همه مخلوقات کلام الهی هستند و دلیل حقیقت بودن کلام در افهام مافی الضمیر، این است که کلمات برای روح معانی وضع شده‌اند و روح معنای کلام بعد از تجرید از قیود، افهام ما فی الضمیر است. ملاصدرا برخلاف علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی کلام را صفت ذات خداوند می‌داند. در بحث صدق و کذب نیز حکما صدرایی با استناد به قاعده حسن و قبح عقلی صفت صدق را برای کلام خداوند اثبات می‌کنند. از دیدگاه روایات حقیقت کلام خداوند منحصر در کلام لفظی است. البته در قرآن و روایات لفظ کلام و کلمه برای برخی از موجودات غیر از الفاظ استعمال شده است اما اثبات کننده ادعای حکما صدرایی نمی‌باشد؛ زیرا ادله حکما در این موارد اخص از مدعای ایشان است. همچنین با مراجعه به عرف و لغت و دیگر علائم حقیقت مانند تبادر و صحت سلب، می‌توان ادعا کرد که لفظ کلام، حقیقت در کلام لفظی است و استعمال آن در دیگر موجودات نیاز به قرینه دارد. روایات اسلامی کلام خداوند را فعل او و حادث می‌دانند و معنای ذاتی و قدیم بودن صفت کلام الهی را مردود می‌شمارد. لذا می‌توان گفت در موضوع حقیقت، حدوث و قدم کلام الهیروایات معصومین علیهم‌السلام دیدگاه حکما را تأیید نمی‌کنند. آیات و روایاتی که در موضوع صدق کلام الهی وجود دارد دیدگاه حکما صدرایی را تأیید می‌کند.کلمات کلیدی: کلام لفظی، کلام فعلی، حکمت صدرایی، روایات، فلاسفه
شعور موجودات بر طبق حکمت متعالیه
نویسنده:
مرضیه‌ هاشمی‌راد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش به بررسی سریان علم دراشیای مادی ولواحق آن می‌پردازد و در این راستا، نخست دلالت‌های قرآنی، شواهد روایی و نظریه‌های عرفانی را مورد بررسی قرار می‌دهد.ازمباحث مهم این تحقیق، اثبات علم جمادات بر اساس اندیشه‌های ابن سینا است که برای این منظور، از مبانی‌ای نظیر عشق ساری و علت غایی سخن به میان آمده و نقاط اشتراک دیدگاه‌های ملا صدرا و ابن سینا و اینکه هر دو در باب علم مادیات، تا حدودی، در پی سخنی واحدند مورد توجه قرار گرفته است .نحوه‌ی علم و شعور در ماده و لواحق آن، هم به لحاظ عالِمیت ماده و هم با ملاحظه‌ی معلومیت ماده، با تکیه بر اصول، مبانی و زیرساخت‌های حکمت متعالیه‌ی صدرایی، موضوع اصلی، اساسی و محوری این رساله است که در این میان ، مساوقت علم و وجود، اصالت وجود، تشکیک وجود، بساطت وجود، وحدت وجودو تقسیم علم به بسیط و مرکب از مباحثی است که در ذیل دلایل عقلی صدرا در باب علم جمادات، در فصل آخر ، به آن‌ها پرداخته شده است.
رابطه وجود و ماهیت در حکمت متعالیه ملاصدرا با نومن و فنومن در فلسفه نقادی کانت از منظر معرفت شناسی
نویسنده:
مرضیه اعتمادی فر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیا ما از اشیای خارجی شناخت درستی داریم یا خیر؟ این سوال به بحث انطباق بین ذهن و عین بر می گردد که هر مکتب فلسفی با توجه به مبانی خود پاسخ مختلفی به آن ارائه می دهد.طبق اصالت وجود، وجود امری اصیل و محقق در خارج و ماهیت امری اعتباری است. از نظر ملاصدرا حقیقت وجود در ذهن نمی آید، بنابراین انطابق بین ذهن و عین در فلسفه ملاصدرا به نوعی به مسئله ماهیت و وجود بازگشت می کند. در نظام کانت انطباقی بین ذهن و عین وجود ندارد زیرا آنچه در ذهن ماست و ما آن را می شناسیم تنها فنومن و پدیدار اشیاست و ذهن ما راهی برای دسترسی به حقیقت اشیا و یا نومن ندارد.ما برای بررسی و مقایسه این دو مکتب بر آن شدیم که وجود را با معانی مختلف نومن و ماهیت را در هر کدام از معانی اصالت وجود با فنومن مقایسه نماییم.
بررسی مبانی و پیامدهای کلامی انسان‌شناسی داروینی و نقد آن بر اساس حکمت صدرایی
نویسنده:
فرانک بهمنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله‌ی حاضر یکی از مباحث چالش برانگیز عصر جدید، یعنی مبانی انسان‌شناسی نظریه‌ی داروین و پیامدهای کلامی نظریه‌ی او، و بررسی و نقد آن بر مبنای دیدگاه‌های صدرالمتألهین ‌است. خلقت انسان به عنوانمهم‌ترین بخش از هستی، همیشه مورد توجه حکیمان و دانشمندان بوده‌است که با شناخت آن به بسیاری از سوالات دیگر نیز پاسخ داده می‌شود.در این رساله اصول عقلی و مبانی انسان‌شناسی داروین آورده‌شده‌است و سپس با عرضه‌ی این مبانی به فلسفه‌ی صدرایی بررسی و نقد انجام‌گرفته‌است. انسان داروینی یکی از موجوداتِ هستی، برخاسته از دل طبیعت و ثمره‌ی تحول تدریجی موجودات، از نقص به تمام است، بدون آن‌کهغایت و خالقی داشته باشد، یعنی بر اثر تصادف و با مساعدت انتخاب طبیعی در تنازع بقا، یکی از انواع تکامل یافته و به انسان تبدیل شده‌است. این انسان موجودی تک‌ساحتی است و تفاوتش با حیوانات تفاوت کمّی است نه کیفی. تکامل صدرایی نتیجه‌ی حرکت جوهری است و براساس استعدادهای نهفته در موجود صورت می‌پذیرد؛ و عوامل زیست‌محیطی در تکامل انسان علل زمینه‌ای هستند نه علت تامه، همچنین تغییر نوع طبیعی تا آنجا ادامه می‌یابد که با حرکت جوهریِ اشتدادی به ایجاد نفس بینجامد و با ایجاد نفس، نوع طبیعی متعیّن می‌گردد. ساحت نفسانی انسان منبعث از ساحت جسمانی ونیز تغییرپذیر است. پس از بررسی و نقد مبانی به پیامدهایکلامی نظریه‌ی داروین پرداخته‌شده‌است؛ از نظر نگارنده ملاصدرا هیچ‌یک از پیامدهای کلامی این نظریه را اعم از نفی خالق و نفی غایتمندی هستی، عدم اشرفیت انسان و نسبیت اخلاق را نمی‌پذیرد؛ ملاصدرا سیر تکامل را غایتمند، خلقت آن را حکیمانه و انسان را اشرف مخلوقات برمی‌شمارد. و با اصول متعارفه به اثبات آن‌ها می‌پردازد.
ملاصدرای شیرازی و ملاهادی سبزواری و نقد نظریات حکما در مسئله وجود ذهنی
نویسنده:
ذبیح الله اوحدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، ابتدا با دلایلی نظیر حکم ایجابی به معدوم، محمول قرار دادن حقایق انتزاعی و اعتباری برای حقایق خارجی و انتزاع مفاهیم کلی و غیره، به اثبات مسأله ی وجود ذهنی پرداخته شده و در ادامه حکمایی چون فخر الدین رازی با طرح نظریه ی نسبت اضافه، فاضل قوشچی با بیان نظر مغایرت علم و معلوم و انکار عینیت آن دو و صدر الدین دشتکی با طرح مسأله ی قلب ماهوی و نظریه ی انقلاب ذاتی به ایراد اشکال و انکار مسأله ی وجود ذهنی پرداخته اند، که این نقادی ها از سوی دو حکیم متأله (ملاصدرا شیرازی و ملاهادی سبزواری) به بحث و پاسخ گزارده شده و در نهایت حکیم صدرالمتألهین شیرازی با ابداع نظریه ی انقلاب در هستی شناسی علم و تساوق علم با هستی محض و تجرد صرف و خروج آن از مقولات و ماهیات و نقش مصدریت و مظهریت نفس در علم و قیام صدوری صور علمی به نفس و منتفی دانستن قیام حلولی آنها به نظریه ی نهایی خود که مبتنی بر تطابق عوالم ذهن و عین می باشد، به اثبات مسأله ی وجود ذهنی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 35
مهدویت و ضرورت وجود امام از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
اصغر پوربهرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در مقاله حاضر نخست گزارشی جامع از دیدگاه ملاصدرا پیرامون مهدویت ارایه می شود. سپس موضع وی در این باب با مواضع برخی از متکلمان و فیلسوفان سلف او مورد مقایسه قرار خواهد گرفت. برای نیل به این دو مقصود پیش از هر چیز، از آن جا که وی میان نبوت و امامت، تفاوت اساسی قایل نیست، نظریه او پیرامون نبوت، خصایص نبی و کیفیت دریافت وحی و الهام و به مقتضای بحث، مطالبی در باب ولایت و ختم نبوت ذکر می شود. پس از تمهید این مقدمات، نظریه او در باب امامت، فواید وجودی امام و نیز به جهت ارتباط وثیق میان قول به ضرورت وجود یک امام در هر زمان و قول به مهدویت، استدلال های ده گانه او بر اثبات وجوب وجود امام، به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد و با بیان عقیده او پیرامون امام دوازدهم و غیبت آن امام، گزارش آرای وی در باب مهدویت به انجام خواهد رسید. در پایان هم به عنوان نتیجه بحث با بررسی استدلال های او بر اثبات وجوب وجود امام و مقایسه آن ها با استدلال های دیگر متفکران سلف او، جایگاه وی در تاریخ این مساله روشن خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 114
وجود و ماهیت در فلسفه ارسطو
نویسنده:
منوچهر صانعی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث وجود و ماهیت به صورتی که امروز با آن آشنا هستیم در مباحث فلسفه یونانی مطرح نبود. این بحث در نتیجه منازعات کلامی در فلسفه های مسیحی و اسلامی وارد مباحث فلسفی شد. در فلسفه ملاصدرا تعبیر «اصالت» نیز به این الفاظ اضافه شد و مباحث اصالت وجود و اصالت ماهیت به عنوان مباحث اساسی فلسفه مطرح شد. یکی از تعبیرات متداول در فلسفه غرب جدید تعبیر «پلورالیزم» یا کثرت نگری یا اصالت کثرات است که مضمون فلسفی آن معادل «اصل ماهیت» به تعبیر ملاصدرا است. فلسفه های غربی را عموما از دوره یونانی تا عصر جدید، به جز دوره قرون وسطی، می توان فلسفه های اصالت ماهوی یا کثرت نگر نامید و فلسفه های مسیحی و اسلامی (به جز سهروردی) بر اساس اصالت وجود بنا شده اند. اصالت وجود و اصالت ماهیت نه فقط به عنوان مباحث متافیزیکی بلکه هر کدام به ترتیب در تفکرات اسلامی و غربی بر کل حوزه فرهنگ و تمدن سایه افکنده اند تفکر اصالت ماهیت در غرب با ارسطو آغاز می شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 13
چیستی ایمان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
عین الله خادمی - قدسیه ماجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
یکی از مسائل چالش‌برانگیز و در عین حال کلیدی در طول تاریخ تفکر اسلامی، مسئله «ایمان» است که از جهات مختلف، مورد توجه اندیشمندان بوده است. ملاصدرا به‌عنوان حکیمی متأله و شیعه، ایمان را از ماده أمن می‌داند؛ گویی شخص مؤمن با ایمان، از تکذیب و مخالفت با حق، ایمن می‌شود؛ هرچند ایشان، ایمان را با مفاهیم مختلفی چون تصدیق، حکمت، نور، توحید و عقل تعریف می‌کند، در دیدگاه او «علم و معرفت» مهم‌ترین عنصر در «ایمان» است. صدرا ایمان تقلیدی و کشفی را از اقسام ایمان دانسته است و «عمل» را خارج از حوزه مفهومی ایمان قرار می‌دهد. او ایمان را همچون علم، امری وجودی می‌داند که احکام وجود بر آن سریان دارد، لذا امری مشکک، با قابلیت کمال و نقص و پایین‌ترین مراتب آن ایمان تقلیدی بدون برهان و بالاترین مرتبه‌اش، حق‌الیقین است که از مراتب عرفانی محسوب می‌شود. ایشان توانسته بر اساس مبانی حکمت متعالیه در چهار شاخصه نقش کلیدی معرفت؛ علم امری وجودی؛ رابطه میان ایمان و عمل صالح و مراتب ایمان، به شایستگی در بعد نظری از مباحث دینی، بهره ببرد و تبیین نوینی از ایمان ارائه کند؛ هرچند این نقد نیز (که توجه بایسته‌ای در بحث نظری، به عنصر مودت و محبت ندارد) امکان طرح دارد.
صفحات :
از صفحه 289 تا 324
بررسی و مقایسه دیدگاه‌های حکمت متعالیه و فیزیک نوین درباره حرکت و زمان
نویسنده:
مسعود ابوالحسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در مباحث مربوط به زمان، ملاصدرا به عنوان بزرگترین و مهمترین چهره فلسفه اسلامی، الفاظی به کار می‌گیرید که ظاهراً با الفاظ آینشتین به عنوان بزرگترین شخصیت در فیزیک مدرن مشابه است. آنچه صدرالمتألهین در این مبحث بدان می‌پردازد، از مهمترین و جالب‌ترین دستاوردهای فلسفه اسلامی بشمار می‌رود و در عین غنا از انسجامی درونی با بقیه ابتکارات و نظریات وی بالاخص نظریه «حرکت جوهری» برخوردار است. ایشان در عین حالی که بر اساس مبنای اسلاف خویش زمان را مقدار حرکت می‌داند، آنرا «بُعد چهارم» اشیاء معرفی کرده و همانند ابعاد سه‌گانه، زمان را از ذاتیات جسم می‌داند. آینیشتن نیز در نظریاتی انقلابی با نام «نسبیت عام» و «نسبیت خاص»، که مبنای فیزیک مدرن و تحولات بعدی آن قرار گرفت، زمان را در کنار مختصات سه‌گانه، «بعد چهارم» و متحد با آنان معرفی نمود. هر یک از این دو تفکر در حوزه خود سبب‌ساز تحولات اساسی و دستاوردهای شگرفی شد. این رساله بر آن است که سیر تاریخی هر یک از این دو نظریه در باب زمان را در بستر حوزه خویش بررسی نموده و سپس به مقایسه و تطبیق بین آنان بپردازد.
  • تعداد رکورد ها : 1782