جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 50
هستی شناسی امر نو (جستاری در ضرورت، حدوث و رخداد نزد ارسطو، هگل ، کریپکی و بدیو)
نویسنده:
مسعود غفاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف اصلی این طرح ، ارائه‌ی دیدگاهی برای اندیشیدن به گسست‌های تاریخی است. بنابراین اولین مقصود آن بیان این اصل است که: گسست‌های تاریخی وجود دارند. در فلسفه‌‌ی معاصر این گسست‌ها را غالبا "رخداد" نامیده اند. در این طرح عامدانه اصطلاح بدیل "امر نو" برای اشاره به این گسست ها برگزیده شده است. بررسی شرایط امکان امرنو و ویژگیهای آن را هستی شناسی امرنو می‌نامیم. برای بررسی شرایط امکان امرنو ابتدا صورتبندی کلاسیک مفاهیم ضرورت و حدوثدر افلاطون و ارسطو و سپس نوآوریهای هگل و متعاقب آن کریپکی در این زمینه بررسی شده است. برای بررسی ویژگیهای امرنو ، روند دیالکتیکی تمامیت‌یابی ایده نزد هگل و سپس مفهوم رخداد در فلسفه ی آلن بدیو بررسی شده است. در نتیجه گیری نهایی، سرانجام مبحث ضرورت و حدوث در تصمیم آزادانه‌ی سوژه‌های درگیر، فرمولبندی شده است. با الهام از مفهوم پروبلماتیک باشلار، مفهوم امرچگال برای تعریف امرنو پیشنهاد شده است.
مشخصات اثر
عقلانیت در روش کلامی ابن میثم و شواهد آن
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
چکیده :
این نوشتار، نخست نگاهی گذرا دارد بر روش های کلامی اشعری، معتزلی و شیعی. آنگاه با توجه به این که ابن میثم یکی از چهره های درخشان و ماندگار در حوزه کلام شیعی است، به بررسی روش کلامی او پرداخته و با مروری بر برخی از مهم ترین آثار و ارایه شواهد متعددی از آرا وی ثابت کرده است که روش کلامی او عقلی است. از ویژگی های این نوشتار این است که علاوه بر تبیین روش کلامی ابن میثم، خواننده را با مواردی که وی در برابر فیلسوفان و متکلمان- به حکم عقلانیت روش- موضع گیری کرده، آشنا می سازد و از این رهگذر، معلوم می دارد که او همواره پیرو استدلال است و همین که به دلیلی عقل پسند دست یابد، از مخالفت با آرا دیگران باک ندارد. بدیهی است که این نوشتار در پی نقد آرا وی نیست.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی اصل علیت از منظر غزالی و علامه طباطبایی
نویسنده:
مریم حقیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
چکیدهمسأله علیت از کهن ترین مسائلی است که ذهن انسان در طول تاریخ بدان مشغول بوده است، اهمیت این اصل بدان جاست که آن را به عنوان فطرت عقل در برابر فطرت دل به کار می برند. می توان ادعا کرد کهشالوده اصلی یافته های بشر، در طول تاریخ، مدیون اصل علیت است. این مسأله در فلسفه و حکمت اسلامی همواره مورد بحث بوده و چالش هایی بین حکما و متکلمان، ایجاد کرده است. یکی از مهم ترین چالش ها اشکالاتی است که غزالی پیرامون علیت مطرح کرده است. غزالی از متفکران اشعری بود. در نگاه اول به نظر می رسد او منکر این اصل است، ولی با تأمل در سخنانش روشن می شود که او اصل علیت را پذیرفته ولی آن را در موجودات عالم جسمانی جاری ندانسته، تنها آن را در واسطه بین خداوند و موجودات می پذیرد.علامه طباطبایی به عنوان حکیم و فیلسوف بزرگ معاصر، با احاطه بر همه تفکرات پیش از خود از اصل علیت دفاع کرده و به شبهات پیرامون آن پاسخ داده است. علامه معتقد است پایه زندگی انسان و هر موجود جانداری، بر قانون علیت استوار است.اصل علیت در دیدگاه علامه، یک اصل واقعی است و چنین نیست که ساخته ذهن و عادت باشد.علامه بحث علیت را در دو بخش تصور و تصدیقمطرح کرده است. در بخش تصدیق علی رغم مشرب اصالت وجودی، ایشان از طریق تحلیل ماهیت به اثبات اصل علیت می پردازد. علامه هم چنین از طریق وجود رابط و مستقل نیز به اثبات اصل علیت پرداخته است. آراء غزالی و علامه علی رغم وجوه مغایرت فراوان، دارای تشابهات اندکی نیز هست که از جمله آن اثبات علیت در رابطه بین خداوند و معلولات و درپاره ای از موارد استفاده از دلیل نقلی برای اثبات اصل علیت است.
مشخصات اثر
نبوّت از دیدگاه امام محمّد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
محمدکریم پزشکپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
ابوحامد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی دو شخصیت متفکری هستند که با تحقیق وتلاش فراوان و نائل آمدن به کسب معرفت لازم در این حوزه، توانسته‌اند آرائی بسیار شگرف و تأمل برانگیز از خود به جای بگذارند. امام محمد غزالی با دیدگاه اشعری خود نبوت را در مرتبه‌ای می‌داند که در آن برای نبی بینشی حاصل می‌گردد که به وسیله آن قادر به دیدن عالم غیب می‌گردد. همچنین وی با استدلال‌هایی تحقق نبوت را اثبات می‌نماید غزالی نبوت را امری ضروری نمی‌داند هر چند از فوایدی برخوردار است و از منظر ایشان نبی در یک شرایط متعالی انسانی است و دارای نوعی اشرف از سایر مخلوقات است. غزالی در بیان ضرورت وجود نبی بیشتر به فواید دنیوی نبوت تاکید دارد. در مقابل خواجه طوسی(ره) با تفکر شیعی خویش نبوت را به دلایل متعدد ضروری می‌داند و از نگاه او نبی انسانی است که واسطه میان خداوند و سایر افراد بشر است. ایشان ضرورت نبوت و وجود نبی را به دلیل فوائد زیادش برای بشریت که در آن هم خیر دنیا نهفته است و هم آخرت بر خداوند واجب و ضروری می‌داند و این ضرورت را از جانب خداوند با توجه به حسن قبح عقلی نوعی لطف و از جانب حق تعالی بر می‌شمرد. وی معجزه را دلیل بر صدق نبوت نبی می‌داند.
مشخصات اثر
تحلیل ویژگی های عقلانی برهان جهان شناختی
نویسنده:
قدرت الله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اهمیت پرسش از هستی خدا و تأثیرات گستردة آن در کلیت زندگی انسان، باعث تلاش فیلسوفان و متکلمان برای ارائة برهانی عقلانی در این خصوص شده است که براهین متنوعی چون برهان های وجودی، فطرت، حدوث، حرکت، نظم، اخلاقی، و جهان شناختی از این جمله اند و از قرون گذشته تاکنون با تعابیر و تفاسیر گوناگونی ارائه شده و می شوند. در این میان، برهان جهان شناختی، از جهات چندی دارای اهمیت است که باعث مهم ترشدن آن و تقربش به نوعی برهان عقلانی و جهان شمول شده است: 1. در سنت فلسفی غربی و اسلامی، این برهان در مقایسه با دیگر براهین، از جانب فیلسوفان و متکلمان بیش تری مورد استفاده واقع شده و تنوع بیش تری از تقریرها را به خود اختصاص داده است؛ 2. این برهان دارای خصوصیات مشترک دینی، کلامی، و فلسفی است، لذا اکثر متکلمین با استفاده از روش های فلسفی و کلامی آن را به کار برده اند؛ 3. این برهان از فهم عقلانی نسبتاً عمومی آغاز کرده و اصول واقعیت هستی و علیت و وابستگی علت به معلول را محور استدلال خود قرار داده، که آن با تعابیر گوناگون برای اکثریت مردم قابل فهم است؛ 4. در این برهان از وجود معلول و وابستگی آن، وجود علت که در نهایت خداست، استفاده شده، یعنی سیر عقلانی از معلول به علت، که محور روش استدلالی این برهان است بسیار مناسب تر از سیر از علت به معلول است؛ 5. عدم وابستگی این برهان به براهین دیگر، در حالی که برخی از آن ها، چون برهان نظم، حرکت، و حدوث صرفاً با پذیرش برخی از مقدمات این برهان قابل استفاده هستند؛ 6. استفاده از حداقل اصول، چون پذیرش واقعیت و اصل علیت برای اثبات خدا و یگانگی او در این برهان؛ 7. مطابقت محتوا و مفاد این برهان، یعنی وابستگی و نیازمندی موجودات در این جهان و حاکمیت اصل علیت با واقعیت های خارجی در تحلیل عقلانی. در این مقاله ضمن نگاهی کوتاه به اهمیت برخی تقریرهای برهان در سنت فلسفی غرب و اسلام، تلاش می شود ویژگی های عقلانی آن در موارد مذکور بررسی و تحلیل شوند
صفحات :
از صفحه 67 تا 86
مشخصات اثر
بررسی علیت از دیدگاه قرآن کریم(با تأکید بر تفسیر المیزان)
نویسنده:
عادله قدسی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
خداوند متعال فطرت آدمی را به گونه‌ای آفریده است که با دیدن هر حادثه‌ای، همواره در جستجوی علت آن است. تعابیری همانند "یعقلون" و "یتفکرون" و "یعلمون" که در قرآن کریم فراوان یافت می‌شود، نیز بر همین امر دلالت دارند. از نظر قرآن کریم، برای هر حادثه‌ای سببی و علتی وجود دارد که به اذن خدای تعالی پدید آمده است. همچنین خدای سبحان برای هر موجودی حد و اندازه و مسیری معین کرده است که به وسیله علل و عوامل متقدم و مقارن، اندازه‌گیری و تقدیر می‌شوند. بنابراین، هر موجودی در موجود دیگر اثر ‌گذارده و موثر می‌باشد. پس قانون علیت بر این عالم حکم فرماست. در باب ضرورت علّی و معلولی، می‌فرماید که هر چیزی با اراده و خواست خداوند متعال به وجود می‌آید و اراده‌ی الهی، علت تامه‌ی ایجاد ممکنات است. در تأیید علت فاعلی، بیان می‌کند هر چیزی که از هستی بهره‌ای دارد، وجودش مستند به خدای متعال است. در خصوص امکان فقری و علت بقاء، نیز، قرآن کریم، تمامی ممکنات را فقیر و محتاج خداوند متعال دانسته و در این جهت، تفاوتی میان حدوث و بقائشان قائل نشده است. همچنین، در تأیید علت غایی، بیان می‌کند که موجودات، بیهوده آفریده نشده و دوباره به سوى خدا باز می‌گردند. در خصوص سنخیت نیز، با اشاره به اینکه موجودات، آیه و نشانه الهی بوده و از طرفی با بیان اینکه میان اعمال انسان و سعید یا شقی شدنش، تناسب وجودی می‌باشد، آن را تأیید می‌فرماید. لذا، هدف رساله پیش رو، آشنایی با دیدگاه‌های متافیزیکی قرآن کریم، در رابطه با علیت و تعمق در آن می‌باشد.
مشخصات اثر
کانت، آغازگر مابعدالطبیعه زمان
نویسنده:
مهدی طاهریان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
تصور غالب بر این است که کانت بحث زمان را فقط در حسیات استعلائی و در تحلیل استعلائی در بحث شاکله مطرح کرده است، ولی این تصور چندان درست نیست، حقیقت این است که سراسر فلسفه نقادی کانت به خصوص نقد عقل محض، بحث زمان است. در واقع کانت در نقد عقل محض نوعی خاص از مابعدالطبیعه را بنیان می گذارد که می توان آن را مابعدالطبیعه زمان نامید و بدین گونه او موضوع مابعدالطبیعه را از وجود به زمان تغییر می دهد. در واقع کانت معتقد است که انسان موجودی زمانی است و بر این اساس، فقط می تواند در امور زمانی و به نحو زمانی فکر کند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 80
مشخصات اثر
نقدی بر تحلیل زمانی قضایای موجه
نویسنده:
علی اکبر احمدی افرمجانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
موضوع محوری مقاله حاضر دلالت شناسی قضایای موجهه (به ویژه قضایای ضروریه و دائمه) است. در این باب ابتدا شرح مختصری از قضایای موجهه، بنا بر متون منطق سنتی، عرضه می شود و سپس ضمن توضیحِ تحلیلِ زمانی آنها، نقد چنین تفسیری در دستور کار قرار می گیرد. اما این نوشته صرفا نگاهی سلبی ندارد و در آن تلاش شده است تا سخن قدما درباب دلالت شناسی قضایای موجهه بازخوانی و بازشناسی شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
مشخصات اثر
تبیین ضرورت توحید و چگونگی کاربرد آن در قلمروی تربیت دینی از منظر نهج البلاغه
نویسنده:
رسول آرمان پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در معارف قرآنی و معارف اهل بیت (صلوات الله علیهم) توحید علت تامه معارف دینی است. اگر توحید کسی صحیح باشد دیگر معارف مانند اعتقاد به نبو ت ، رسالت ، امامت ، ولایت و معاد تحقق خواهد یافت و دچار شک و تردید و یا انحراف نخواهد شد.بر اساس چنین معرفتی، انسان از جهت اعمال و رفتار و زندگی تنها یک وظیفه دارد و آن عبادت و بندگی خدای تعالی است که این حقیقت شامل تمام ابعاد زندگی انسان از غریزی-ترین امور مانند خوردن و آشامیدن تا معنوی‌ترین امور می‌شود.مسئله اصلی پژوهش، تبیین ضرورت توحید در تربیت دینی و تبیین رابطه علی معلولی توحید با تربیت دینی، استخراج و تدوین کاربردهای‌ آن بر مبنای نهج البلاغه به عنوان یکی از غنی‌ترین منابع در حوزه معارف توحیدی و اسلامی شیعه است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی اختیار انسان در فلسفه اسپینوزا و استاد مطهری
نویسنده:
زهرا رسولی، محمد کاظم علمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار به مقایسه نظریات دو فیلسوف اسلامی و غربی استاد مطهری و اسپینوزا دربارة اختیار انسان می پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظریات عمیقی درباره اراده آزاد و اختیار انسان عرضه کرده اند که بررسی تطبیقی این نظریات می تواند در فهم عمیق تر دیدگاه های هر یک از دو منشأ اثر قرار گیرد. هدف این جستار روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آنان درباره این پرسش ها می باشد که آیا انسان واقعاً آزاد است؟ آیا اختیار و آزادی او صرفاً به معنی قدرت انتخاب است؟ آیا حس اختیار در او بدیهی است، یا نتیجه جهل و غفلت او از علل و عوامل مؤثر بر اعمالش می باشد؟ دامنه و حدود اختیار انسان چه اندازه است؟ این دو فیلسوف در مباحث مهمی نظیر عقل، آزادی انسان، انسان، اراده، نسبت عقل و اراده، تعریف جبر و اختیار، و ملاک اختیار دارای دیدگاه های عمیقی هستند که در این جستار به روش تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 68
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 50