جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ناهمگونی نظریه‌ها درباره هویت دینی زرتشت، تاریخ را به لکنت انداخته و زرتشت پژوهان را متحیر ساخته تا آن‌جا که هر پژوهشگر گزاره‌ای را عَلَم کرده و مسیری را در تحلیل، برگزیده و در قیاس با پژوهشگر دیگر شناختی کاملاً مغایر از شخصیت زرتشت را به نمایش می‌گذارد. نظریه نیبرگ درباره «شمن» بودن زرتشت از مهم‌ترین دیدگاه‌های شناخته‌شده در عصر جدید است. هرچند دیگرانی سعی در استبعاد نظریه نیبرگ دارند ولی به نظر می‌رسد، دلایل و شواهدی که نیبرگ از متن اوستا و متون پهلوی و پدیدارشناسی دین ارائه می‌کند، بیش از نظریات دیگر قابل دفاع باشد و جنس خلسه و شهود و هم پرسگی و ملاقات ایزدان را با شمنیسم بهتر می‌توان فهم و معنا کرد تا آن‌که پیام‌های زرتشت را در قالب نبوت ادیان ابراهیمی بسنجیم و نگاهی پیامبرانه به زرتشت بیندازیم.

مسیحیان در حال حاضر درباره اعتبار 27 کتاب کنونی عهد جدید، با یکدیگر اتفاق‌نظر دارند اما کنکاش در تاریخ کلیسا نشان می‌دهد آنان قرن‌های متمادی بر سر اعتبار این کتاب‌ها با یکدیگر اختلاف داشته‌اند. برخی از کتاب‌های این مجموعه احتمالاً در قرن سوم میلادی مورد پذیرش و اقبال عمومی قرار گرفته‌اند در حالی که اتفاق‌نظر بر سر اعتبار برخی از بخش‌های عهد جدید، تا پایان قرن پنجم به تأخیر افتاد. در این نوشتار به مهم‌ترین کتاب‌های مورد نزاع پرداخته و معروف‌‌ترین فهرست‌‌های ارائه شده از سوی عالمان مسیحی را معرفی خواهیم کرد.

گروهی معتقدند که هر دینی، حداکثر می‌تواند هزار سال عمر کند و پس از آن، دین جدیدی می‌آید و آن ‌را نسخ می‌کند. بهائیان از مهم ترین قائلان این نظریه‌اند. آنان برای اثبات مدعای خود، با برداشتی خاص به بعضی از آیات قرآن کریم (مانند آیه 5 سوره سجده) استناد می‌کنند. یکی از این استنادات، مربوط به ادعای ظهور علی محمد شیرازی، ملقب به سید باب در سال 1260ق، است. طبق ادّعای آنان در این سال، هزار سال عمر دین اسلام به پایان رسیده و با ظهور آیین بابیت، اسلام، نسخ شده است و باب نیز ظهور میرزا حسین علی نوری، ملقب به بهاءالله را بشارت داده است. در این مقاله پس از طرح شبهه، پاسخ‌های نقضی به آن، بیان شده و سپس ادلة نقلی مورد مداقه قرار گرفته است. با کمک تفاسیر در ذیل آیات گفته شده در شبهه، نشان داده شده است که این آیات مورد تأویل نابجا قرار گرفته‌اند.

جدال پیروان راه عقل و اصحاب طریقت، از کهن‌ترین نزاع‌های موجود در عالم اسلام است که زبانه‌های آتش این نزاع تاکنون فرونکشیده است. اما علت اصلی این منازعه را باید در اصول معرفت‌شناسی صوفیان ردیابی کرد. اهل تصوف معرفت شهودی را برترین و والاترین راه برای کشف حقایق عنوان می‌کنند و پای عقل و استدلالیان را در این مسیر چوبین و سخت بی تمکین می‌دانند. از جانب دیگر، آموزه‌ها و دعاوی برخواسته از مکاشفات غالباً با تعالیم برآمده از برهان و سنت دینی توافق نداشته و عقل فطری و سنت، نافی اصول و مبانی عرفان نظری مانند وحدت شخصیه وجود و فناء فی الله و ... بوده است. اهل تصوف، تنها به آن معلوماتی که از خواب و مکاشفه و شهود به دست می‌آورند ارزش نهاده و براهین کلامی و فلسفی و علوم نقلی و عقلی را در مقایسه با علوم شهودی، یکسره بی‌ارزش و بلکه بزرگ‌ترین حجاب برای رهروان طریقت عنوان می‌کنند چراکه به‌خوبی می‌دانند قدم نهادن در مسیر تعقل، پای آن‌ها را از وادی تخیل و توهم کوتاه کرده و سالک را از گرداب خیالات و اوهام خارج می‌کند؛ بنابراین حتی جهل به احکام فقهی و شرعی را جهلی مقدس و ستودنی خوانده و تا توانسته‌اند در مذمت تفقه و خردورزی شعر ستوده و قلم‌ زده‌اند. البته بخشی از اصحاب عرفان نظری همواره دستی در علوم عقلی و فلسفه داشته اند اما چنان‌‌چه خود اعتراف کرده‌اند، پرداختن به این علوم عقلی و نقلی نه از باب ارزش نهادن به آن‌ها، بلکه صرفاً برای اسکات خصم و اثبات حقانیت تعالیم خود با ابزار مورداستفاده رقبای خود بوده است. در این ‌بین، دوگانة عقل و عشق دوگانه‌ای مشهور در تمام آثار صوفیان است و همواره به این مسئله تأکید می‌کنند که اولین شرط سیر و سلوک، قربانی کردن عقل بر پای عشق و کوتاه کردن دست آن از سنجیدن و محک زدن تعالیم عرفانی است.

در این پژوهش سعی بر آن است تا تعداد کشته‌شده‌های جنگ‌های مذکور در متون مقدس اسلام و مسیحیت موردبررسی قرار گیرد. به‌منظور دستیابی به هدف صرفاً جنگ‌هایی که در متون مقدس اسلام و مسیحیت ذکر شده به‌صورت موردی بررسی و تعداد کشته‌ شدگان آن‌ها استخراج می‌شود. برای جمع‌آوری داده‌ها در مسیحیت، عهدین مورد بررسی قرار گرفته و در اسلام نیز جنگ‌هایی که در قرآن و یا کتاب‌های سیره و روایی دست ‌اول که جنگ‌های صدر اسلام را ذکر کردند مورد استناد قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تعداد کشته‌شدگان طرفین در جنگ‌های مذکور در متون مقدس مسیحی به‌طور میانگین بالای دوازده میلیون انسان و تعداد کشته‌شدگان طرفین در جنگ‌های مذکور در متون مقدس اسلامی در زمان پیامبر a کمتر از دو هزار نفر و در زمان زمامداری امیرالمؤمنین A میانگین حدود بیست هزار نفر بودند.

زمانی ­که ایران در­عصر مغول مورد تهاجم چنگیز­خان قرار­ گرفته بود صدمات مادی و ­معنوی بسیاری به ایرانیان وارد شد، در این ­میان دختری سادات از ­تبار خراسان به نام فاطمه‌خاتون به اسارت مغول گرفته شد. این بانو که پس از چندی در دربار مغول نفوذ پیدا کرد و­به سمت وزیر­اعظم رسید اقدامات بسیار­مؤثری را درجهت حمایت از ­بزرگان ایرانی به­آن‌جام رسانید. سوال اصلی ­این پژوهش این است که نقش فاطمه ‌خاتون در­ جریان گسترش ­اسلام در چین به چه­صورت بوده است؟ این مقاله با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی علاوه بر ­معرفی شخصیت فاطمه‌خاتون به تحلیل شیوه‌ها اتخاذی وی در گسترش اسلام و شیوه­های مبارزاتی ایشان در برخورد با­ مخالفین­شان پرداخته است و ­در­ آخر این ­نکته را بیان می­کند که اسلام نه با زور و شمشیر بلکه با شیوه­های فرهنگی و تبلیغی در­­چین گسترش یافته است و تا­ حدی موثر بوده است که تا این زمان ما شاهد وجود تعداد کثیری از مسلمانان در­ سرزمین چین هستیم.

سنت کلیسایی برای هریک از کتاب‌های موجود در کتاب مقدس نویسنده‌ای را معرفی می‌کند و آن کتاب را محصول او می‌داند؛ اما تحقیقات جدید نشان مِ‌دهد این کتاب‌ها مملو از ادبیاتی مردمی هستند که پیش از مکتوب شدن، سینه به سینه در میان مردم نقل می‌شده است. این سنت‌های شفاهی گاه به سبب اغراض کلیسا و یا به دست نویسندگان کتاب مقدس تغییراتی یافته‌اند تا در خدمت اغراض آنان باشد. در این نوشتار به دنبال کشف این مطلب هستیم که چگونه سنت‌های شفاهی موجود در متن کتاب مقدس را از میان متون نوشته شده توسط نویسندگان شناسایی نماییم. از جمله ثمرات کشف سنت‌های شفاهی این است که می‌توانیم با قدیمی‌ترین نگاه‌هایی که در کلیسا رواج داشته، آشنا شویم و به مقایسه این نگاه‌ها با اعتقادات نویسندگان کتاب مقدس بپردازیم و برای مثال ببینیم که سنت‌های شفاهی مورد استفاده در رساله‌های پولس، چه تفاوتی با اعتقادات او داشته است.