جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرور > مرور مجلات > ذهن > 1397- دوره 19- شماره 76
  • تعداد رکورد ها : 8
نویسنده:
حسام الدین مؤمنی شهرکی، عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شکاکیت که اعتقاد به عدم امکان معرفت داشته­ است، در مقاطع مختلف تاریخ فلسفه­ با چهره ­های متنوع و گوناگونی بروز یافته­ است. اگرچه شکاکیت همراه خود آثار مخرب فراوانی به بار آورده­ و در برخی برهه­ های تاریخ ضربه­ های سنگینی بر فلسفه و اندیشه وارد کرده است، اما باید اذعان نمود که شکاکان، ما را در نیل به فهم و تحلیل دقیق مباحث معرف ت­شناسی یاری نموده ­اند. یکی از شبهه­ هایی که شکاکان یونان باستان بر استواری شکاکیت و عدم امکان معرفت مطرح نموده ­اند، «ناتوانی حس و عقل از ادراک» است. صدرالمتألهین این شبهه شکاکان یونان باستان را پاسخ داده است؛ او شکستن خطای حواس را به حس مشترک و حل خطای خیال را به عقل ارجاع داده است. همچنین خطای عقل را با ارجاع به «اصل استحاله اجتماع نقیضین» و بازگشت علوم حصولی به حضوری، حل کرده است. نگارندگان در گام بعدی به تبیین دیدگاه علامه طباطبائی از چیستی و نشان‌دادن مقام وقوع خطا و «اصل اجتماع و ارتفاع نقیضین»، پرداخته و در پایان پاسخ­ه ای ملاصدرا و علامه را مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌اند.
صفحات :
از صفحه 85 تا 110
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضایی هفتادر، مهدی میرزابابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئلةشرهمواره یکشبه‌اعتقاداست.هویت‌شناسی شروارتباط آن با رنج،مسبوق به ارائه رهیافت اینمعضل اعتقادی است.قرآن پدیده شر را در آیات گوناگون مطرح می­کند.باتحلیل میدان ­های معنایی واژگان همنشین شر در قرآن، می­توان به هستی‌شناسی شر درقرآ نرسید. تحلیل واژگان قرآن راه‌های مختلفی داردکه میدان­های معنایی روشب دیعی برای این منظور است. اگر چه راه‌حل‌های گوناگونی برای این مسئله بیان شده است،امابازطرح این موضوع به عنوان یکشبه جدی و جدید اعتقادی،نگاهی نو و دقتی عمیق در این مسئله نیازاست. تحقیق پیش رو با تأکید برواژگان همنشین شر،در صددتبیین سرشت ش روتحلیل جهان­بینی قرآن درباره شر و ارتباط آن با دشواری­ هاست.آیات قرآن برخی پدیده‎های دشوار را خیرمی­داندو برخی ملایمات را شر معرفی می­ کند؛ ازاین‌ رو از منظر قرآن میاند شواری و شررابطه تساوی نیست.درنگاه قرآن خیر بودن یا شر بودن پدیده‌ای،به آثار و نتایج آن پدیده مرتبط است. قرآن امتحان رایکی از حکمت­ های وجودی شر معرفی می‌کند.جهل موجب می­شود انسان خیری را شر یاشری را خیر تلقی کند.
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
نویسنده:
سحر بهرامی خورشید، ارسلان گلفام، علی مالمیر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از علوم کاربردی در پژوهش ­های قرآنی، بهره­گیری از علم معنا­شناسی در این پژوهش ­هاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوه نطق در انسان یعنی مشتقات واژه «نطق» در قرآن بررسی شود. نکته­ ای که در زمینه کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح می‌باشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبان­ شناسان و واژه ­شناسان عرب کاربرد این واژه و مشتقات آن را ویژه انسان دانسته‌اند. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل داده­ها در چارچوب نظریۀ تلفیق مفهومی مؤید این واقعیت است که کاربرد مشتقات «نطق» برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان در زبان قرآن کریم به منظور تقریب ذهن بشر به حقایق غیرمادی با واسطه اشیا و پدیده­ های ملموس و عینی جهان مادی است. قرآن کریم برای بیان مفاهیم انتزاعی همچون روشن شدن حقایق بر انسان در روز قیامت، از تلفیق مفاهیم عینی و ملموس بهره برده است.
صفحات :
از صفحه 135 تا 154
نویسنده:
کاظم سیدباقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مبانی معرفت‌شناختی در مکاتب فکری، نقش بنیادینی بازی می‌کنند و غالباً تفاوت میان اندیشه‌ها و نظریه‌ها برخاسته از آن مبانی می‌باشد و لذا پردازش آنها امری بایسته است. هدف این نوشتار جست‌وجوی مبانی معرفت‌شناختی عدالت اجتماعی، با تأکید بر قرآن کریم است. در فرضیه بر این امر تأکید شده است که از منظر ادبیات و منطق قرآن کریم، مبانی معرفت‌شناختی عدالت اجتماعی را می‌توان در مواردی چون غایت‌گرایی عادلانه، امکان شناخت پیشینی ـ عقلی عدالت، حکم ذاتی عقل در فهم عدل، تأیید فهم عقلی، عقلایی و فطری انسان‌ها از عدالت رصد کرد و در کنار آنها شریعت نیز یکی از منابع فهم عدالت به شمار می‌آید. این امر با روش تحلیلی- توصیفی، ارجاع به منطق و ادبیات قرآن کریم و بهره از دلیل عقل انجام شده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 134
نویسنده:
مسعود فیاضی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بنیان‌های فلسفی گادامر به عنوان معمار اصلی هرمنوتیک فلسفی برگرفته از اندیشه ­های فلسفی هایدگر است و تلقی او از مفاهیم کلیدی ­ای همچون هستی، حقیقت، فهم، معنا، انسان و... همه بر این اساس است. گادامر ابتدا در تأسیس هرمنوتیک فلسفی، در پی ساماندهی به روشی جدید در علوم انسانی بر مبنای فلسفة هایدگر در مقابل روش دیلتای در علوم انسانی بود؛ ازاین‌رو اندیشه ­های او در این مرحله، همان‌گونه‏ که از فصل دوم کتاب حقیقت و روش پیداست، کاملاً هستی­ شناختی بوده و هرگز ادعای ورود به روش‌های علوم تفسیری را در دریافت مراد مؤلف ندارد و بلکه این روش‌ها را در جای خود درست می‌داند و کار خود را بعد از کاربست صحیح آنها در مواجهه با متن معرفی می­کند. اما او در ادامه- ‌در بخش سوم کتاب مزبور و در مقالة همگانی‌بودن مسئلة هرمنوتیک- بر خلاف نظر اول خود، به ممیزی روش‌های علوم تفسیری در دریافت مراد مؤلف می­پردازد و از اساس منکر کارآمدی آنها می­شود. به نظر می­رسد این تهافت به دلیل عدول از مسئله و هدف اولیه و به‏کاربردن اندیشه ­های فلسفی هایدگر در ساحتی است که صلاحیت آن را نداشته و از اساس نیز برای آنها طراحی نشده بودند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 84
نویسنده:
رسول میراشرفی لنگرودی، شعبان نصرتی، میثم موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دررویکردتفسیری علامه طباطبائی،شعوریکی از واژگان کلیدی است. شعور در بحث‌های معرفت‌شناختی عنوانی است که بر مجموعه ابزارهای شناختی فاعلش ناسا اطلاق می‌شود. این مقاله درراستای روشن‌ شدن دیدگاه تفسیری علامه در تبیین این مفهوم سامان یافته است. باکشف دیدگاه علامه در موضوعات معرفتی، می‌توان نظام معرفت‌شناختی ایشان را کشف کرد. برای این منظور،واژه«شعور» را به عنوان یکی از واژگان معرفتی انتخاب و دیدگاه تفسیری ایشان را تحلیل کردیم. دریک تقسیم‌بندی کلی شعور را می‌توان به شعور در انسان و شعور درغیرانسان تقسیم کرد. علامه طباطبائی در تفسیرالمیزان بیشتر به شعور انسانی پرداخته و جوانب گوناگون این نوع شعور مانند تعریف،انواع،ویژگی‌ها،آثارو مبدأ آن را بررسی کرده است.شعور انسانی عبارت است از:ادراک دقیقی که مبدأ آن قلب فرابدنی انسان است. علامه طباطبائی برای شعور انواع «فکری،فطری،باطنی، نفسی،متعقل و شعور به لذت‌های مادی» بر می‌شمارد. ایشان ویژگی‌هایی برای شعور بیان می‌کند؛مانند اینکه«دارای اصول،مبادی،ابزارو مناط، نشانه وجودی تو موجودیت است، ازنعمت‌های ظاهری و از افعال انسان است، شعور دچارانحطاط می‌شود».شعور در دیدگاه ایشان نقش بسیارمهمی دارد؛زیرا بطلان شعور برابر بامرگ و ابطالان سانیت است.درنظرعلامه،افزون بر انسان، موجودات دیگرمانند «فرشتگان، بهشت، جهنم،زمین و حیوانات»نیزاز نوعی شعور برخوردارند.
صفحات :
از صفحه 35 تا 58
نویسنده:
قاسم پورحسن، بتول احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
موضع معرفتی ریچارد سوئین‌برن کسب باور محتمل‌ از راه استقرا و دلایل تجربی است. سوئین‌برن بر این باور است که باور محتمل‌تر، صدق محتمل‌تر دارد و محتمل‌ترین، صادق‌ترین است و در نتیجه معقول و موجه است. بر همین اساس باور محتمل برای دلیل کفایت دارد. سوئین‌برن قرائت منطقی از احتمال را بر دیگر قرائت‌ها دربارة احتمال ترجیح داده است. احتمال منطقی- ‌قوانین منطق ریاضی همراه با اصول احتمالات‌- نقش محوری نزد سوئین‌برن دارد. وی معیاری‌هایی برای احتمال منطقی در قالب دو الگو استنتاجی (استنتاج تنازلی و استنتاج تصاعدی) بیان می‌کند. معیار سادگی که مبتنی‌ بر استنتاج تصاعدی است، اصل کارآمدی برای گزینش فرضیه محتمل‌تر است. سوئین‌برن با اعمال اصل سادگی، پارادوکس‌ها را که در گزاره‌های محتمل وجود دارد، پاسخ داده است. احتمال منطقی و همچنین اصل سادگی که سوئین‌برن در دیدگاه خود از آنها سود برده است، با معضلات جدی روبه‌رو هستند که به آنها در این مقاله پرداخته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
نویسنده:
سیامک عبدالهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هیوم در ارائة رأی خود دربارة منشأ باور دینی، از معرفت­شناسی تجربه­ گرایانه ­اش بهره می‌برد؛ اما پاره‌ای تعارضات درونی آن را نحیف می­کند و نظریة طبیعت­ گرایانة هیوم دربارة خاستگاه دین را از انسجام و استحکام تهی می­سازد. بر این اساس، در این جستار ابتدا رأی هیوم دربارة منشأ دین بیان می‌شود و پس از بررسی میزان تأثیر معرفت ­شناسی هیوم بر گزارة فلسفة دینی او، نقدهایی بر هیوم وارد می­کنیم که به‌طورعمده بر ناسازواری این گزارة فلسفه دینی هیوم با آرای معرفت­ شناختی او متمرکز است. پس از مشخص شدنِ تأثیر حداکثری معرفت ‏شناسی هیوم بر نظر او در مورد منشأ دین، این نتیجه به دست آمد که اولاً بهترین نقدها بر نظر هیوم دربارة منشأ دین، نقدهایی هستند که عمدتاً بر مبانی معرفت ‏شناختی او متمرکز شده است؛ ثانیاً رأی هیوم در این مورد استحکام لازم را نداشته است و در این میان، نداشتن انسجام درونی، نقش عمده­ای در تضعیف نظریة هیوم دارد.
صفحات :
از صفحه 175 تا 199
  • تعداد رکورد ها : 8