جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش سبک زندگی اسلامی بر میزان سلامت روانی جوانان انجام شده است. جامعه آماری نیز از جوانان شهر تهران در سال تحصیلی 91ـ90 انتخاب شده است. ابتدا پرسش‌نامة سلامت روانی و باورهای مذهبی برای 240 جوان (120 دختر و 120 پسر) به‌صورت تصادفی اجرا شد. از میان این افراد 60 نفر از جوانان ازنظر سن، جنس، وضعیت اقتصادی باتوجه‌به آزمون‌های همتا انتخاب شدند و تصادفی در 3 گروه 20 نفری قرار گرفتند. آموزش «سبک زندگی اسلامی» برای گروه نخست گذاشته شد. گروه دوم، گروه «کنترل» بودند که هیچ آموزشی برای این افراد اجرا نشد. گروه «پلاسیبو»، گروه سوم بودند که برای آنها جلسات پرسش و پاسخ گذاشته شد؛ ولی جلسات آموزشی خاصی نبود. در پایان 15 جلسه آموزش سبک زندگی اسلامی، هر 3 گروه با پرسش‌نامة سلامت روانیِ «پس‌آزمون» سنجیده شدند. دستاورد این تحقیق نشان داد که میان آموزش سبک زندگی اسلامی و سلامت روانیِ جوانان، رابطه وجود دارد. همچنین سبک زندگی اسلامی، مایة افزایش سلامت روانی جوانان است. همچنین، میانگین نمره‌های افراد در گروه آزمایشی به‌گونه معناداری از گروه‌های پلاسیبو و کنترل بیشتر بود که بیانگر اثربخشی این روش و تقویت رفتارهای مثبت و جلوگیری از اثرات سوء‌رفتار جوانان است. براساس دستاوردهای این پژوهش، افزون‌بر تأیید چارچوب نظری و همسویی با پیشینة پژوهش‌های انجام‌شده؛ می‌توان جایگاه خاصی را برای آموزش سبک زندگی اسلامی افراد قائل شد و از پتانسیل‌های لازم در این زمینه بهره گرفت.

هدف از این تحقیق، به‌دست‌آوردن مبانی اندیشه‌های نظری شخصیت در اسلام و کاربرد و مقایسه آنها با مبانی روان‌شناسی شخصیت است. این مقاله با این هدف، در راستای بررسی ده مبنای مهم، درباره شخصیت انسان از دیدگاه اسلام؛ به مستندات آنها در آیات و روایات پرداخته است. سپس دستاورد و کاربردهای هرکدام را جداگانه، برای شناخت انسان بیان کرده است. روشِ به‌کاررفته در این پژوهش، بر پایة تحقیقات توصیفى است و از گونه اسنادى‏ با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. اطلاعات جمع‌آورى شده از کتاب، سنّت و پژوهش‌های روان‌شناختی، به‌ کمک تحلیل محتوا به بررسی متون انتخابی پرداخته است.

از روش‌های تربیت دینی و دعوت به خدا، موعظه و نصیحت است. در کلام الهی از خدای تعالی به‌عنوان ناصح و واعظ و از قرآن به‌عنوان موعظه و تذکره یاد شده است. موعظه دعوت به نیکیِ توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. هر گونه اندرزى که مخاطب را از بدی‌ها ترسانده و قلب او را متوجه نیکی‌ها کند، موعظه و نصیحت نامیده مى‏شود. خدای تعالی در قرآن، واعظ را، پیامبران، کتب آسمانی و داستان‌ها و حوادت تاریخی معرفی کرده است و مخاطب مواعظ الهی، همه انسان‌ها هستند. در این پژوهش ضمن مفهوم‌شناسی موعظه و نصیحت، «انواع موعظه»، «نقش وعظ و اندرز در تربیت و تزکیه نفس»، «روش نصیحت و غفلت‌زدائی در کلام وحی»، «وعظ‌کنندگان و گستره آن در قرآن»، «ارکان موعظه»، «شرایط تأثیر وعظ و موانع نصیحت‌پذیری بر اساس قرآن و دیدگاه مشهور مفسران» مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش باور به زندگی پس‌ازمرگ و سرمایه معنوی اسلامی برای فرسودگی هیجانی انجام شد. پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری کارکنان یک کارخانه کاشی‌سازی در اصفهان بودند که از میان آنها دویست‌وچهل نفر به‌شیوه سهل‌الوصول (در دسترس) انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسشنامه سرمایه معنوی اسلامی، پرسشنامه باور به زندگی پس‌ازمرگ و پرسشنامه فرسودگی هیجانی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (به‌شیوه هم‌زمان) تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین سرمایه معنوی اسلامی با فرسودگی هیجانی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (01/0>p)؛ همچنین بین باور به زندگیِ پس‌ازمرگ و فرسودگی هیجانی رابطه منفی و معناداری به‌دست آمد (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که باور به زندگی پس‌ازمرگ و سرمایه معنوی اسلامی دارای توان پیش‌بینی هم‌زمان فرسودگی هیجانی هستند (01/0>p). نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که باور به زندگیِ پس‌ازمرگ و سرمایه معنوی اسلامی می‌توانند سبب کاهش فرسودگی هیجانی شوند.

یکی از بحث‌های پیچیدة فلسفه که به‌منزلة اساس و پایة بسیاری از مطالب فلسفی و معارف الهی است؛ تحقیق حال وجود، بیان وحدت یا کثرت آن است. افکار و اقوال عرفا، فیلسوفان، متکلمان در این‌باره مختلف و جمع‌نکردنی است. ملاصدرا، داعیه‌دار اثبات عقلانی نظریه وحدت شخصی وجود است. او این نظریه را بر مبانی و اصول فلسفی خویش استوار کرده و بر همان اساس، مبانی فلسفی اصالت وجود را بیان ‌کرده است. آنچه واقعیت هستی است، تنها حقیقت وجود است؛ و سایر مخلوقات، تنها سایه‌هایی از حقیقت هستند. بیشتر متفکران در حوزه عرفان نظری و همچنین برخی از فیلسوفان حکمت متعالیه در بحث ارتباط واحد و کثیر، قائل به این نظریه شده‌اند. به‌عبارت‌دیگر، همة تفکرات و مکاتب فلسفی در حوزه اندیشه اسلامی ناچار به پذیرش این دیدگاه بوده‌اند؛ اما پذیرش آن،‌ نیازمند سه بایستگی فلسفی و کلامی مهم برای این نظریه است؛ یعنی نفی علیّت، همه‌خداانگاری و پذیرفتن جبر و نفی اختیار؛ ازاین‌رو، نظریه یادشده به دلیل تفکر دینی پذیرفته نشده است. برای اثبات این انتقادها، نخست به شرح مبانی فلسفی‌ مبتنی‌بر نظریه وحدت شخصی وجود پرداخته؛ سپس با بیان انتقادها، بدین سؤال پاسخ می‌دهیم که آیا به دلیل تفکر دینی، سخن از نظریه وحدت شخصی وجود با باورهای اعتقادی و بدیهیات عقلی سازگار است یا خیر؟!

در تعریف فمنیسم بیشتر بیان می‌دارند، نهضتی است که خواهان حقوق کاملاً برابر با مردان است. اما نکته مهم این است که برابری‌های مورد نظر فمنیسم، فراتر از تساوی در چارچوب قانون است. هدف فمنیسم ازبین‌بردن همۀ تفاوت‌های موجود در نقش‌های اجتماعی مبتنی بر تفاوت‌های جنسیتی است و همین نکته، فمنیسم را از دیگر نهضت‌های زنان متمایز می‌سازد. موضوع و مباحث مربوط به زنان، همراه یکی از مباحث مهم و فراگیر در طول تاریخ اندیشه‌ها بوده و در دوران معاصر، به دلایل مختلف، از رشد و بسامد بالاتری در ایران و جهان برخوردار شده است. رویکرد معقول به مباحث این عرصه و دفاع منطقی از اندیشه‌های اسلامی دربارة زنان، مستلزم آشنایی هرچه بیشتر با دیدگاه‌های اسلامی و غیر اسلامی است که در این زمینه مطرح شده‌اند. این امر اگر به‌گونه‌ای تطبیقی انجام شود از دامنۀ تأثیر بیشتری برخوردار خواهد شد و دایرۀ وسیع‌تری از حقیقت را روشن خواهد ‌ساخت. در این مقاله، نخست با نگاهی خاص به مسائل فلسفی و کلامی مرتبط با اسلام، مقدمۀ کوتاهی ارائه شده، سپس ضمن بررسی فلسفه و الهیات فمنیستی به مقایسۀ میان آموزه‌های فمنیستی و تعالیم اسلام پرداخته و ناسازگاری کامل این دو روشن شده است. در قسمتی از تحقیق، به مقایسه تطبیقی دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) و فمنیسم رادیکال پرداخته شده؛ درنهایت با توجه به نهضت اسلامی زنان، نکاتی خاطر نشان شده ‌است.