جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مذاهب اسلامی شیعه است که با رحلت رسول خدا(ص) چهره سیاسی خود را نشان داد. این گروه مانند سایر مذاهب، در مسیر حیاتش دچار انشعاب هایی گردید. امامیه و اسماعیلیه به عنوان دو گروه از این آیین در قرن سوم تا پنجم هجری بر بخش های مهمی از جهان اسلام تفوق فکری و سیاسی داشته اند. در این پژوهش تلاش بر آن بوده است با رجوع به منابع مکتوب کتاب خانه ای، در آغاز گزارشی از وضعیت خاندان ها و حکومت های امامی و اسماعیلی در این بازه زمانی ارائه گردد تا از گستره حکومتی و سرزمینی ایشان آگاهی لازم به دست آید.

اروپاییان مدت‌ها تلاش می‌کردند در امور تجاری نواحی شرقی به طور مستقیم دخالت کنند؛ تا این‌که در سده شانزدهم میلادی، پرتغالی‌ها موفق شدند بین آسیا و اروپا نوعی تجارت انحصاری برقرار نمایند و منافع تجاری که پیش از آن نصیب مسلمانان می‌شد را از آن خود کنند. با این حال، سلطه پرتغالی‌ها بر حوزه تجاری شرق و منطقه خلیج‌فارس در سده هفدهم پایداری خویش را از دست داد و توسط هلندی‌ها و انگلیسی‌ها به چالش کشیده شد. در واقع به دنبال جریان اصلاح دین، پراکندگی قدرت و تنش سراسر اروپا را فراگرفت، پس از کاتولیک‌ها، قدرت‌های پروتستان همانند انگلستان و هلند نیز برای سیاست توجه به مناسبات تجاری میان اروپا با سایر نواحی جهان به ویژه شرق اهمیت خاصی قائل شدند. در نتیجه این دو قدرت در سده هفدهم در زمینه فعالیت‌های تجاری در شرق و ناحیه خلیج‌فارس بر پرتغالی‌های کاتولیک فائق آمدند. پس از آن شرکت‌های تجاری هلند و انگلیس در خلیج‌فارس به رقابت پرداختند. چگونگی ورود شرکت‌های هلندی و انگلیسی به شرق و خلیج‌فارس و استقرار آن‌ها در این منطقه، و نیز شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که این دو شرکت در حوزه فعالیت‌های تجاری با هم داشتند از مسائل عمده مطرح در این مقاله‌اند. در این پژوهش، به روش توصیفی-مقایسه¬ای رقابت‌های شرکت‌های هند شرقی هلند و انگلیس مورد بررسی قرار گرفته و خاطرنشان شده که سرانجام چگونه در این میدان رقابت، انگلیسی‌ها پیشی گرفتند و هلندی‌ها حریف آن‌ها نشدند.

ماه‌ فوریه و اکتبر سال 1917، دو انقلاب در روسیه به وقوع پیوست که به‌رغم برآمدن از شرایط انقلابی به دلیل تفاوت در خاستگاه و پایگاه ایدئولوژی مناسبات متفاوتی در عرصه بین‌الملل در پیش گرفتند. این پژوهش، درصدد پاسخ به این پرسش است که نوع مناسبات دولت انقلاب فوریه و اکتبر با دولت ایران با توجه به خاستگاه‌های دو دولت چگونه بوده و چه اهدافی را مدنظر داشته است؟(سؤال) پایگاه سوسیالیستی ـ کمونیستی انقلاب اکتبر و تفاوت آن با خاستگاه بورژوازی ـ سرمایه‌داری انقلاب فوریه در برقراری مناسبات و پذیرش دولت ایران تأثیرگذار بوده و رویه متفاوتی را ایجاد نموده است. (فرضیه) تأثیر دو پایگاه فکری و خاستگاه عملیاتی متفاوت دولت موقت انقلاب فوریه و دولت بلشویکی انقلاب اکتبر روسیه در برقراری مناسبات سیاسی با دولت ایران را نشان می‌دهد. (هدف) پژوهش با شیوه تبیین تاریخی و روش مقایسه‌ای سعی در تحلیل رویه متفاوت مناسبات سیاسی دو دولت انقلابی روسیه با دولت ایران دارد. (روش) با توجه به تفاوت اساسی در خاستگاه، ماهیت و اهداف انقلاب فوریه و انقلاب اکتبر، نوع مناسبات آنان با دولت ایران متضاد است. از این‌رو، مناسبات سیاسی انقلاب اول، در ادامه روند موجود در ایران و انقلاب دوم در صدد بر هم زدن آن بوده است. (یافته)

با سلطه مغولان بر ایران در قرن هفتم، روابط هنری ایران و چین دگرگون می‌گردد که نمودِ بارزِ آن را در کتب مصور شده در این عصر می‌توان شاهد بود. هنر مصورسازی کتاب¬ها در عصر ایلخانان، مملو از تأثیرات مختلف هنر شرقِ دور، به ویژه دوره «یوان» و «سونگ» چین است، زیرا حکم¬رانان هنردوست ایلخانی از جمله غازان¬خان (703-694 ق) و الجایتو (716-703 ق) و درباریان هنرمندپروری هم¬چون خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، به تسهیل رواج سبک‌های هنری چین پرداختند. پرسش مطرح شده بر این قرار دارد که اوضاع مصورسازی کتب در این عصر چگونه و به چه میزان هنر چین بر آن تأثیرگذار بوده است؟ (سؤال) به دنبال استقبال دربار از هنر مصورسازی کتب و علاقه به سبک‌های نگارگری شرقِ دور، مصورسازی و رنگ‌آمیزی و ترکیب خطوط و ترسیم بعضی از حیوانات و پدیده‌های ذی‌روح که تا پیش از آن در فرهنگ ایرانی و اسلامی سابقه نداشت، در اجزا و عناصر نگارگریِ ایرانی وارد و تصاویری نشأت گرفته از ویژگی‌های صور مغولی در آثاری هم¬چون منافع¬الحیوان، شاهنامه و جامع¬التواریخ معمول گردید. (فرضیه) ازاین‌رو، نوشته حاضر بر آن است تا با روش توصیفی– تحلیلی و با تکیه به تصاویر بر جای مانده از کتب مصور شده در کارگاه‌ها و کتابخانه‌های سلطنتی، (روش) به بررسی تأثیر سبک‌های هنری چین بر آثار خلق شده در عصر ایلخانی پرداخته و واکنش این هنرمندان را نسبت به این عنصر جدیدالورود مورد مداقه قرار داده و به هدف پیش گفته دست یابد (هدف) که حاصل آن بررسی میزان و ذکر نمونه‌هایی از این پذیرشِ هنری و تغییر در سبک‌های نگارگری ایرانی است. (یافته)