جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش، پس از مروری بر دیدگاه‌های نظری درباره علل تجزیه جنسیتی بازار کار، هدف بررسی بازار کار ایران است و نشان‌داده‌شده که این بازار بر حسب جنسیت تجزیه‌شده‌است و توزیع اشتغال زنان چوله می‌باشد. این پژوهش با استفاده از اطلاعات مرکز آمار ایران در چارچوب اقتصاد نهادگرا به ارزیابی عملکرد برنامه سوم توسعه و اصلاحاتی در راستای بهبود موقعیت زنان در بازار کار ایران می‌پردازد و تجزیه جنسیتی بازار کار در ایران را ناشی از دو عامل می‌داند. نخست عواملی که قبل از ورود زنان به بازار کار دیده‌شده که آنان را به سمت رشته‌های تحصیلی و مهارت‌های فنی و حرفه‌ای خاص سوق داده و در نتیجه موجب تفاوت در سرمایه انسانی اندوخته‌شده زنان نسبت به مردان شده‌است. دوم عوامل مربوط به بازار کار که قسمت عمده زنان در بخش‌های ثانویه اقتصاد را جذب کرده‌است. این پژوهش بر این باور است که با فرایند توسعه و افزایش اعتماد و عملکرد افــراد به‌عنوان مبنای تقسیم کار، ســاختار تصمیم‌گیری در خانواده و بازار کار تغییر کرده و نابرابری جنســیتی کاهش می‌یابد.

اهمیت نقش زنان در توسعه فرهنگی در بسیاری از متون ادبیات جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی مورد تایید قرارگرفته و در این مقاله با استفاده‌ از واژه خانه با ‌‌دو مفهوم "مکان" و ”فضای احساسی“ و نقش زن به‌عنوان سازنده فضای احساسی خانه و مکان خانه بررسی شده‌است. مطالعات تاریخی پیش از دوران صنعتی، زن عمدتا سازنده فضای احساسی خانه بوده‌است و از این دوره به بعد انتظار می‌رود که زن همراه با مرد مکان خانه را نیز بسازد. از آن‌جا که در مطالعات آسیب‌های اجتماعی و اهمیت فضای احساسی خانه در کاهش بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی تاکید شده، در این مقاله نیز فضای احساسی خانه برای توسعه فرهنگی عامل مهمی تشخیص داده‌شده‌است. پرسشی که در این مقاله مطرح می‌شود این‌است که اگر قرارباشد در جهان صنعتی و فراصنعتی هم مرد و هم زن در قلمرو عمومی به کار اشتغال داشته‌باشند چگونه فضای احساسی خانه ساخته می‌شود، فضایی که ساخته‌شدنش برای توسعه فرهنگی لازم است. این در حالی است که بر اساس یافته‌های تحقیقاتی، زنان وارد عرصه عمومی شده‌اند ولی مردان تمایلی به قبول مسوولیت در فضای خانه ندارند. به‌علاوه هنوز موانع اجتماعی و فرهنگی بسیاری بر سر راه زنان و فعالیت آن‌ها در عرصه عمومی وجوددارد و تبعیض‌هایی علیه آنها روا داشته‌می‌شود.

اولین تلاش برای تاسیس مرکز مطالعات‌ و تحقیقات‌ زنان در دانشگاه تهران تقریبا از حدود سال 1373 آغازشد. فرایند نه‌چندان هموار راه‌اندازی این مرکز پژوهشی که هنوز هم در مراحل میانی آن هستیم، حدود هفت سال طول کشید. هدف این مقاله بازگویی چگونگی راه‌اندازی یک مرکز پژوهشی زنان در یک کشور در حال توسعه و مهم‌ترین ویژگی‌های این فرایند است. به‌عبارت دیگر توصیف مسایلی است که در جریان راه‌اندازی این مرکز تجربه شده‌است. دوره هفت‌ساله به سه بخش تفکیک می‌شود که با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی متفاوت هر بخش، اقدامات هر بخش نیز به تناسب این شرایط پیش رفته‌است. دستاورد تلاش‌ها علاوه برتاسیس نهادی برای پژوهش در مورد مسایل زنان ایران، نشان‌دهندة دو ویژگی مهم کشورهای درحال
توسعه است: 1. برنامه‌ریزی‌های توسعه با تلفیق دو رهیافت اقدام از بالا به پایین و از پایین به بالا بیشتر به
موفقیت می‌انجامد. 2. توجه به مسایل زنان و تحول در وضعیت آنان در گرو مشارکت فعال زنان در سطوح عالی تصمیم‌گیری کشور است.

زبان به‌عنوان یکی از مولفه‌های فرهنگی، همان
گونه که می‌تواند بازتابی از مسایل فرهنگی باشد شکل‌دهنده فرهنگ نیز هست. جنسیت نیز یکی از مشخصه‌های طبیعی و اجتماعی انسان است که توجه به آن در بررسی‌های فرهنگی و زبانی ضروری می‌نماید. ازاین
رو پژوهشگر در این مقاله با استفاده از روش پیمایشی و کتابخانه‌ای می‌کوشد وضعیت زبان فارسی را با توجه به بعد جنسیت، بررسی کند و به این وسیله موقعیت زن ایرانی را در محدوده زبان فارسی تشریح ‌نماید. نظریه زیربنایی این پژوهش که با نام «نظریه جبرگرایی زبانی» بر مبنای دیدگاه تسلط یا ستمگری در زبان‌شناسی اجتماعی مطرح‌شده‌است تاکید فراوانی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی در بروز نابرابری‌های جنسیتی دارد. این پژوهش نشان می‌دهد،‌ نسل جوان کشور با به‌کارگیری شیوه‌هایی نوین به‌تدریج نابرابری
های جنسیتی در زبان را از بین می‌برد. این روند و شیوه‌های به‌کاررفته در آن نیز تحت‌تاثیر متغیرهای متنوعی از قبیل جنسیت، سن و تحصیلات است.

مطالعات انجام شده درمورد پدیده همسر آزاری حاکی ازآن است که خشونت دوران کودکی‏ در مردان همسر آزار زیاد است. در خانواده‏هایی که فرزندان کتک خوردن مادران خود را تجربه کرده‏اند، در بزرگسالی، دختران تمایل به ‏تحمل همسرآزاری دارند و پسران، کتک‏زدن همسر را حق قانونی خود می‏دانند.

پژوهش حاضر نتیجه بررسی تفصیلی حوزه‌ای است که در آن ارتباطات کلامی زیر سلطه زبان عمومی (زبان اکثریت) یک کشور است و این اکثریت نیز هیچ آشنایی با زبان اقلیت موردنظر ندارد. در واقع این بررسی می‌کوشد کاربرد زبان مادری را به‌وسیله زنان طبقه متوسط ارمنی ساکن تهران و انتقال آن به نسل‌های آینده تحلیل کند. مطالعه در حوزه زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی فرهنگی صورت‌گرفته‌است و نوع (ژانر) گفتار در چارچوب نظریه مردم‌نگاری و ارتباطات هایمز است. در بررسی حاضر از روش مشارکت ناظر در مصاحبه با ساختار انعطاف‌پذیر استفاده شده و هدف به
دست‌آوردن  اطلاعات از شخص موردمطالعه و درواقع گریز از نوعی سلسله
مراتب ارتباطی نامتعادل و نامساوی بین مصاحبه‌کننده و مصاحبه‌شونده ‌است، همان‌ رابطه‌ای که تماما با علوم‌اجتماعی سنتی سازگاری دارد. جامعه موردبررسی نیز مهمانی‌‌هایی است که معمولا به
صورت دوره‌های قهوه در خانه و بین زنان ارمنی طبقه متوسط تشکیل می‌شود که به‌صورت دوره‌ای و هر چندگاه، در روزی مشخص برقرار می‌گردد. اهداف دوره، بیرون‌آمدن زنان از محیط یکنواخت خانه، ایجاد تنوع، اجتماعی‌شدن، سرگرم‌شدن، خود را عضو گروهی‌دانستن و سرانجام خبرگرفتن از افراد دوره و یا نقش منبع خبری داشتن است.

در این مقاله نگرش نسلی به موضوع جنسیت در قالب سه نسل جوان، میانسال و سالخورده مورد بررسی قرار گرفته و هدف پاسخگویی به سه پرسش زیر است :

هدف این پژوهش تحلیل نقش زنان در اقتصاد غیررسمی از طریق محاسبه ارزش افزوده خدمات‌ زنان خانه‌دار در منزل است که در شهر اردل بر روی 250 نفر زن متاهل انجام شده‌است. خدمات زنان خانه‌دار در منزل با توجه به تاثیر پاره‌ای از عوامل مانند سن، تحصیلات و شغل زن و شوهر، مدت ازدواج و بعد خانواده بررسی شده‌است. به این‌ منظور ابعاد مختلف فعالیت‌ زنان خانه‌دار مانند نگهداری از فرزندان، کمک به آموزش فرزندان، تهیه غذا، تمیزکردن منزل، خرید مایحتاج منزل، فعالیت صنایع‌دستی و تهیه و تولید فرآورده‌های غذایی و لبنی درنظرگرفته‌شده‌است.