جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعات اساسی کنفرانس جمعیت و توسعه در قاهره؛ توانمندسازی زنان در راستای بهداشت باروری است. فرض بر این است که در صورت افزایش توانمندی و استقلال زنان، نقش آن ها در تصمیم گیری های مربوط به ازدواج و فرزندآوری بیشتر شده و به افزایش استفاده از وسایل تنظیم خانواده و در نهایت کاهش باروری منجر خواهد شد. هدف از مقاله حاضر سنجش رابطه استقلال زنان با رفتار باروری آن ها در ایران است. بدین منظور از داده های طرح بررسی ویژگی های اجتماعی و اقتصادی خانوار، سال1380 توسط مرکز آمار ایران، بهره می گیریم. طرح فوق تعداد 6960 خانوار را در کل کشور تحت پوشش قرار می دهد و 5214 زن 49-15 ساله به طور کامل مصاحبه می شوند که علاوه بر ویژگی های اقتصادی-اجتماعی خانوار و زنان مورد مطالعه، جنبه های مختلف استقلال زنان با گزینه های متفاوتی سوال می شود. یافته های این تحقیق بیان گر این است که پایگاه زنان در جامعه مورد مطالعه، در مناطق شهری متفاوت از مناطق روستایی است. افزایش استقلال زنان در دو بعد اطلاعاتی و جابه جایی، رابطه ای معکوس با باروری آن ها دارد در حالی که در ارتباط با شاخص استقلال تصمیم گیری، نحوه مشارکتی اتخاذ تصمیم زوج ها در موضوعات متفاوت خانوادگی، به باروری سطح پایین و افزایش میزان استفاده از وسایل پیش گیری منجر می شود. نتایج کلی نشان می دهد که زنان مستقل تر، باروری پایین تری را تجربه کرده اند.

تنوع بخشی به اقتصاد، بالابردن شاخص های توسعه انسانی، جلوگیری از مهاجرت های روستایی، افزایش بهره وری و کارآمدی نیروی انسانی، اشتغال زایی، تعامل فرهنگ ها و گفتمان ها و حفظ محیط زیست از دغدغه هایی است که جهان امروز برای نیل به توسعه پایدار در صدد ارائه راه کارهایی نو و گزیدارهایی مطلوب هم چون گردشگری روستایی است. صاحب نظران شکی در نقش غیرقابل انکار زنان در فرایند توسعه روستایی ندارند. در جوامع سنتی به نقش و جایگاه جنسیت در برنامه ریزی ها توجه کافی نمی شود در حالی که در بیشتر این جوامع، جنسیت عاملی مهم در تعیین برخورداری یا محرومیت است. این مطالعه در صدد تحلیل و تبیین دیدگاه گروه های جنسیتی جامعه میزبان در خصوص توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در منطقه ای روستایی در غرب ایران است. روش تحقیق این مطالعه، هم کمی و هم کیفی است؛ یک پیمایش کمی در کنار یک مطالعه موردی که روشی کیفی است، صورت می پذیرد. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری می شود. نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی، تعداد 19 نفر و در بخش کمی، 134 نفر از زنان و مردان روستای اورامان تخت، مرکز دهستان اورامانات، شهرستان سروآباد در استان کردستان است. نتایج نشان از تفاوت دیدگاه بین زنان و مردان در خصوص دلایل موافقت با حضور گردشگران، انگیزه های مشارکت و تغییر نقش های اجتماعی زنان در اثر توسعه فعالیت های مرتبط با گردشگری در سطح منطقه دارد. هم چنین نتایج نشان از شکل گیری ساختاری بومی در فعالیت های مرتبط با گردشگری دارد که امروز در جهان تحت عنوان گردشگری کارآفرین شناخته می شود.

هدف اصلی مقاله حاضر، مطالعه عواملی است که می تواند در ساخت قدرت در خانواده موثر باشد. در این مطالعه که به روش پیمایش انجام می شود، 307 نفر از زنان متاهل شهر لار مطالعه می شوند. چارچوب نظری مورد استفاده در این مطالعه، نظریه مبادله است. یافته های پژوهش نشان می دهد که 2 درصد خانواده ها ساخت دموکراتیک دارند، 88.6 درصد تا حدی دارای ساخت دموکراتیک اند و در 9.4 درصد خانواده ها ساخت غیر دموکراتیک حاکم است. از میان متغیرهای مورد مطالعه ، متغیرهای سن ازدواج، تحصیلات زن، تحصیلات همسر، درآمد زن، طول مدت ازدواج، بعد خانوار و وضعیت اشتغال زن با متغیر وابسته رابطه معنادار آماری دارند. در تحلیل چندمتغیره نیز متغیرهای مستقل موجود در مدل تحقیق، در کل 6.9 درصد از واریانس متغیر وابسته را در جامعه آماری تبیین می کنند.

جامعه شناسان اعم از ساختارگرا و فراساختارگرا بر تفسیر ایدئولوژیک قواعد ورزشی تاکیده کرده و عواملی مانند سازمان و وضعیت اقتصادی را در آن موثر می دانند. در این تحقیق رابطه منابع قدرت اقتصادی- اجتماعی و سازمانی با نوع تفسیر ایدئولوژیک قواعد ورزشی بانوان مطالعه شده است. با استفاده از روش پیمایشی، داده های تحقیق از 30 فدراسیون ورزشی که دارای ورزش بانوان بودند به طور تمام شماری جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه مدیران سطوح مختلف این فدراسیون ها و ورزشکاران آنها بود که در زمان تحقیق جمعا 650 نفر بودند. از 4 فرضیه مطرح شده بر اساس مبانی نظری تحقیق، فرضیه های رابطه مرتبه سازمانی، پاداش های مالی و جنس با نوع تفسیر ایدئولوژیک قواعد ورزشی تایید شد.

الگوها و سبک های متفاوت جرم نشان می دهد که جرم پدیده جنسیتی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین شکاف های جنسیتی در رفتارهای انحرافی با استفاده از نظریه عمومی جرم به بررسی نقش خود-کنترلی در رفتارهای انحرافی پسران و دختران می پردازد. تحقیق حاضر با روش پیمایشی و با نمونه آماری 420 نفری از دانشجویان دانشگاه ارومیه که در سال تحصیلی 90-1389 مشغول به تحصیل می باشند به اجرا درآمده است. نتایج آزمون تفاوت میانگین نشان می دهد که دسترسی به فرصت انحرافی و مشارکت در رفتارهای انحرافی دو جنس با هم دیگر اختلاف معناداری دارد و میانگین خود-کنترلی دو جنس نیز با آنکه با هم دیگر متفاوت بوده اند، اختلاف شان معنادار نبوده است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد که سه متغیر خود-کنترلی، فرصت انحرافی و جنس پاسخ گویان، به طور معناداری بر مشارکت در رفتارهای انحرافی آنان تاثیرگذار می باشد. در میان سه متغیر اصلی این پژوهش، متغیر خود-کنترلی، قوی ترین پیش بینی کننده رفتارهای انحرافی دختران و پسران بوده است.

سلامت غذایی، از جمله پدیده های مهم و شایان توجهی است که از نیازها و ضرورت های اساسی و پایه ای فرد و جامعه به شمار می رود، به طوری که فقدان یا اختلالات غذایی نیز پیامدها و بازتاب های نگران کننده و خطرناکی به دنبال دارد. بر این اساس، مقاله حاضر با هدف اندازه گیری میزان اختلالات تغذیه ای در بین شهروندان زن شهر تبریز نگاشته شده و در نظر دارد عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر آن را شناسایی نماید. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه استاندارد بومی شده می باشد. حجم نمونه این پژوهش 400 نفر از زنان و دختران 49- 15 ساله شهر تبریز در سال 89 می باشند که بر اساس سرشماری سال 1385 و از بین تعداد 432127 نفر، به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد، از بین متغیرهای مستقل (تاثیر خانواده، همسالان، رسانه ها، میزان دینداری و تاثیر مقایسه های اجتماعی)، متغیر مقایسه اجتماعی بالاترین تاثیر را بر میزان اختلالات تغذیه ای پاسخ گویان داشته است و متغیرهای مذکور 34 درصد تغییرات متغیر وابسته (اختلال تغذیه ای) را تبیین می نماید.

پژوهش حاضر به منظور مطالعه عوامل پیش بینی کننده خشونت علیه زنان در دو گروه از زنان مراجعه کننده به دادگاه ها و زنان گروه کنترل در شهر تهران انجام شد. بر این اساس، به طور تصادفی 184 زن که مورد خشونت قرار گرفته اند و به مجتمع قضایی خانواده، پزشکی قانونی و مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند و 228 زن که مورد خشونت قرار گرفته اند و به علت هایی به مراکز فوق مراجعه نکرده بودند انتخاب شدند. از پرسش نامه های سنجش خشونت، پرسش نامه جامعه پذیری، پرسش نامه حمایت های اجتماعی که میزان حمایت های اجتماعی واقعی و ادراک شده زنان را می سنجد و پرسش نامه سرمایه های اجتماعی استفاده شد. یافته ها نشان داد که اعمال انواع خشونت از سوی مردان علیه همسران شان در گروه مراجعه کننده به دادگاه بیشتر از گروه کنترل است. هم چنین حمایت های اجتماعی واقعی ادراک شده و سرمایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در زنان خشونت دیده ای که به دادگاه مراجعه کرده اند، کمتر از زنان خشونت دیده ای است که به دادگاه ها مراجعه نکرده اند. زنانی که دست رسی بیشتری به منابع شغلی، تحصیلی و حمایت های خانوادگی دارند کمتر از سوی همسران شان مورد خشونت قرار می گیرند. هم چنین نتایج رگرسیون نشان می دهد که جامعه پذیری، حمایت های اجتماعی و سرمایه های اجتماعی، سهمی تعیین کننده در پیش بینی اعمال خشونت علیه زنان دارند.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر افزایش کارایی و توانمندی زنان روستایی انجام شده است و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) به بررسی سازوکار تاثیرگذاری فناوری اطلاعات (ICT) بر کارایی و توانمندسازی زنان روستایی در روستای قرن آباد استان گلستان می پردازد. در این مطالعه با استفاده از روش پیمایشی، تعداد 38 نفرکاربر فناوری و 25 نفر غیر کاربر (گروه شاهد) به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. زنان کاربر فناوری اطلاعات از نظر سطح کاربری به هفت سطح طبقه بندی شدند، به نحوی که میزان استفاده از فناوری به ترتیب از سطح یک تا هفت افزایش می یافت. بر اساس نتایج به دست آمده میزان شاخص کارایی زنان روستایی در سطوح ابتدایی کاربری فناوری، دارای وضعیت بهتری نسبت به سطوح بالاتر است. نتایج این پژوهش همچنین ضمن تایید نظریه شکاف دیجیتالی، تاثیرات مثبت فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی را بر توانمندسازی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و روانی و افزایش کارایی زنان روستایی نشان می دهد.

مقاله حاضر به مطالعه وضعیت طرد اجتماعی زنان فقیر روستایی برحسب متغیرها و مولفه های طرد اجتماعی می پردازد. سوال های اصلی تحقیق این است که آیا وضعیت طرد اجتماعی در میان گروه های متفاوت زنان و به طور خاص؛ زنان شاغل- غیرشاغل و بومی- مهاجر، از الگویی متفاوت پیروی می کند؟ آیا زنان توانسته اند از طریق فعالیت اقتصادی بیرون از خانه به شبکه بین گروهی بپیوندند و حمایت دریافت کنند؟ آیا فقر و طرد اجتماعی، پدیده هایی مشابه هستند و در زندگی زنان فقیر با هم به وقوع می پیوندند؟ در این تحقیق با بهره گیری از روش کمی، تفاوت میزان طرد در میان گروه های زنان بر حسب اشتغال و نوع اقامت مورد سنجش قرار می گیرد و با به کار گیری روش کیفی نیز کوشش می شود درکی عمیق تر از تجربه زیسته زنان در این رابطه به دست آید. نتایج مقایسه وضعیت طرد اجتماعی در میان دو گروه زنان بومی و مهاجر حاکی از آن است که زنان فقیر، از نظر حمایتی از شبکه درون گروهی قوی تری برخوردارند و در فعالیت های اجتماعی غیررسمی ، مشارکتی فعال تر نسبت به همتایان مهاجر خود دارند. همچنین، زنان شاغل نسبت به زنان غیرشاغل، از شبکه حمایتی بین گروهی قوی تر و ناهمگون تری برخوردارند و فعالیت اقتصادی این دسته از زنان، شعاع حمایتی گسترده تر و منابع حمایتی بیشتری را برای آن ها فراهم کرده است.