جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

احمد بن زين العابدين جبلي عاملي (م ميان 1054 و 1060) كه در 1012از بهائي و در 1017 از داماد اجازه گرفته بر شرح تجريد اين حاشيه را نوشته و در آغاز آن گفته كه پيشها بر حواشي خفري بر الهيات تجريد تعليقاتي بنام رياض القدس نوشتم . چون خوانندگان كم مايه را خسته ميكرد، از آن گزين نموده و از گفته هاي فيلسوفان بويژه شفا در آن آوردم و آنرا «حظيرة الانس من اركان رياض القدس» ناميدم و در آغاز ذي حجه 1037 است كه بنگارش آن ميپردازم. او بروش كلاميان و مشائيان و اشراقيان در اين حاشيه سخن رانده و از فارابي و ابن سينا و بهمنيار و سهروردي و امام رازي و داماد و سماكي و تفسير او و ديگران ياد كرده و بروش داماد نگاشته است . «محمد تقي دانش پژوه» محشي:احمد بن زين العابدين علوي حسيني عاملي اصفهاني(-حدود1054 ا1060ق)شاگرد و داماد ميرداماد(-1041ق)و مجاز از وي در 1017ق.و صاحب تفسير «لطائف غيبي و عواطف لاريبي». حاشيه مزجي محققانه اي است بر مقصد ششم از كتاب «تجريد الاعتقاد»خواجه نصير طوسي پيرامون مبحث معاد.مؤلف حاشيه ديگري بر تجريد موسوم به «عقد الجواهر المتعلقة بكتاب التجريد الزاخر» و نير حاشيه اي بر حاشيه خفري بر شرح تجريد موسوم به «رياض القدس= مصابيح القدس» و مختصر آن -از خودش-موسوم به «حظيره القدس» دارد. جملگي اين حواشي غير مزجي هستند اما حاشيه چهارم وي بر مقصد پنجم و ششم تجريد العقائد با عناوين قال المصنف موسوم به «روضة المتقين» است .بعيد نيست نسخه حاضر قسم دوم از همين «روضه المتقين»باشد. آغاز كتاب: بسمه عونك يا واهب الحيات و ملهم الخيرات المنبه عن السعادات الخالدات و اللذات الباقيات اجعلني بفضلك ممن لا تنظر اليك ..فيقول ... احمد بن زين العابدين العلوي . انجام كتاب: و كذلك في كتابنا صواعق الرحمن في رد مذهب اليهودان ايضا بالفارسية نقلا من التورية. فقد (تم) كتاب الموسوم بخطيرة الانس من اركان كتاب رياض القدس و يتلوه كتابنا الموسوم بروضة المتقين في مبحث امامة الائمة المعصومين . [التراث العربي 2/405؛ الذريعة 7/26؛ مرعشي 8/41؛ مجلس شورا 16/305 ؛ ملي فارس 1/239 ؛ دانشگاه تهران 3/249 و 17/144؛ فيلم دانشگاه 2/61 ؛ نشريه 7/534 و 10/18]

لطائف اشرفی فی بیان طوائف صوفی، اثر نظام‌الدین یمنی (زنده در 750ق)، کتابی است در بیان احوال، افکار و کرامات شیخ اشرف‌الدین جهان‌گیر سمنانی سامانی نوربخشی چشتی (متوفی 808ق)، از مشایخ متصوفه ساکن هند. نویسنده در اثنای مطالب عمیق عرفانی، اشعار فارسی و عربی، احادیث، آیات و حکایات بی‌شماری مرتبط با موضوع، نگاشته است. این کتاب، در شصت لطیفه و به‌تفصیل، غالب مبانی و اصول عرفانی، مذهبی و اخلاقی، مرتبط را بررسیده است. حجم و گستره مطالب مطروح در این کتاب، به‌گونه‌ای است که می‌توان آن را در زمره یکی از دائرةالمعارف‌های کهن، محسوب نمود. اثر حاضر، از متون کهنی است که در شبه قاره تألیف شده و حائز اهمیت بسیار در ابعاد ادبی، عرفانی، تاریخی و اجتماعی است. در باب اصالت «لطایف اشرفی» نمی‌توان به قاطعیت حکم نمود و از این باب، باید با رویکردی محتاطانه حتی الامکان آن را به اشرف‌الدین و خامه نظام غریب یمنی نسبت داد. این اثر، از حیث کمیت و کیفیت، دربردارنده گستره وسیعی از اندیشه‌های عرفان عملی و نظری، مبانی کلامی و اخلاقی، شرح و توضیح اصطلاحات و شطحیات عرفانی، حکایات و روایات تاریخی و اقوال عرفا، خصوصا اشرف‌الدین جهان‌گیر است. بسامد غالب مطالب، دربرگیرنده مباحث عرفان عملی است و در مرتبه بعدی، عرفان نظری قرار می‌گیرد. «لطایف اشرفی» را می‌توان نوعی دانشنامه کهن محسوب داشت که هم به جهت احتوا بر مطالب متعدد و مرتبط عرفانی و هم بهره بردن از منابع بسیار، اثری درخور و شایان بررسی است. علاوه بر مطاوی عرفانی و اخلاقی، اطلاعات تاریخی بسیاری در باب اشرف‌الدین، معاصران وی، مریدان، اوضاع فرهنگی و اجتماعی عصر، در ضمن مباحث مشهود است. نکته شایان دیگر، ارادت تام و دل‌بستگی تمام اشرف‌الدین به ابن عربی و اشاعه اندیشه‌ها و به‌خصوص نظریه وحدت وجود در هند است.

كتاب حاضر خلاصۀ كتاب شرايع الإسلام است. يكى از با ارزش‌ترين كتاب‌هاى فقهى محقق حلى به شمار می رود. اين كتاب خلاصه‌اى از يك دوره فقه شيعه است كه حاصل نظريات فقهى مؤلف در كتاب آورده شده و به صورت فقه استدلالى نوشته شده است.