جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دکتر سروش ذیل دو مقاله «محمد راوی رؤیاهای رسولانه» با انکار جنبه خطابی و نزولی وحی و تأکید بر مبنای رؤیانگاری، قرآن را خوابنامه پیامبر دانسته و از این رهگذر، اصل گذار از تفسیر به تعبیر را مطرح می کند. در نوشتار حاضر با تجزیه و تحلیل این نظریه، شواهد و ادله مرتبط با ساحت قدسی پیامبر بررسی و نقد شده است . براین اساس مدعای وی در باب یکسان انگاری فرایند وحی و رؤیا صائب به حقیق نیست ؛ زیرا صرف شباهت نمی تواند مؤید عینیت دو فرایند باشد. افزون بر اینکه حالت های خاص پیامبر در هنگام دریافت وحی، مختص به قسم بی واسطه وحی بوده و وحی باواسطه را شامل نمی شود. در خصوص تأکید بر امکان اشتداد وجودی پیامبر و تأثر از شرایط تاریخی نیز باید گفت تمسک به این مبنا بر خلاف رویکرد پدیدارشناسانه وعده داده شده نویسنده بوده و اساساً پذیرش این مبنا برای تفکیک بین ساحت خلقی و حقی پیامبر ،نافی جنبه خطابی وحی نیست. مدعای توهم دوگانگی پیامبر و غفلت ایشان از وحدت سامع و قائل نیز نه تنها ناسازگاری صریح وجه خطابی آیات قرآن با نظریة رؤیا انگاری را رفع نمی کند؛ بلکه لوازم و پیامدهای بسیار دشواری را پیش روی نویسنده قرار می دهد.

در مواجهه با بحث رابطه علم و دين، رويكردهای مختلفی ميان فيلسوفان دين، رايج است. در مجموع می توان چنـد دسـته را مهـمتـرين رويكـرد دانسـت كـه از آن جملـه رويكـرد تعارض محور، رويكرد تمايز محور و رويكـرد تكامـل محـور ـ هركـدام شـامل تعـدادی از نظريات ـ می باشد. اين مقاله در صدد است تا رويكرد تعارض محور را به دو گونه تبيـين و سپس نقد كند. در گونه اول، تلاش بر ايـن اسـت كـه نگـاهی معرفـت شـناختی بـه مسـئله تعارض افكنده شود و از اين منظر ارزيابی گـردد. در گونـه دوم، ابتـدا مصـاديق مختلـف درباره نظريات تعارض محور ذكر می شـود. از طرفـی نظريـاتی ماننـد نظريـه ماترياليسـم و امپرياليسم علمی و از طرف ديگر نظرياتی ماننـد اصـالت نـص در كتـاب مقـدس، تحكـم برخاسته از كليسا و ...، نقل و سپس نقد و بررسی می شود.

پیوست در منابع دیجیتالی