جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 32
امکان یا امتناع الهیاتی روشمند در نامه‌های پولسِ قدیس
نویسنده:
حسن احمدي‌زاده
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
ازآنجاکه پولس چهره‌ای مهم و تأثیرگذار در تاریخ مسیحیت به شمار می‌آید، این پرسش در خصوص نامه‌های منسوب به او قابل طرح است که آیا می‌توان الهیاتی روشمند و منسجم را در نوشته‌های او ملاحظه کرد. در این جستار، ضمن توجه به دیدگاه‌های مختلف دربارة امکان یا امتناع الهیاتی روشمند در آراي پولس، امکان چنین الهیاتی را در نامه‌های پولس، مورد توجه قرار خواهیم داد. او خود در ارائة الهیاتی روشمند، از سویی به پیشینة الهیاتی‌اش در سنت یهودیت توجه دارد؛ چنان‌که بسیاری از پژوهشگران الهیات مسیحی بر این امر اذعان دارند که ایمانِ پولس در تعلق وی به سنت یهودی ریشه دارد؛ از سوی دیگر، پولس به تجربه‌های شخصی و عرفانی‌اش در مواجهه با سنت الهیاتیِ مسیحی نیز توجه دارد. در این پژوهش، با توجه به چهار آموزة کلیدی در الهیات مسیحی، بیان خواهیم کرد که می‌توان الهیاتی روشمند، البته نه‌چندان واضح، را در نامه‌هاي پولس ملاحظه کرد. این چهار مبحث عبارت‌اند از: مبرا بودن از گناه از طریق ایمان، الهیات اخلاقی، گناه نخستین و تثلیث.
علیّتِ شبه‌اُکازیونالیستی در فلسفهٔ دکارت
نویسنده:
حسن احمدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مباحث کلیدی در فلسفهٔ دکارت که امروزه نیز در میان پژوهشگران فلسفهٔ مدرن و قرون‌وسطیٰ‌‌‌‌، از اهمیت بالایی برخوردار است‌‌‌‌، رویکرد دکارت در خصوص ارتباط علت و معلولی پدیده‌ها و رویدادهای مختلف است. دکارت برای ارتباط علّی میان نفس و بدن‌‌‌‌، رویکردی اُکازیونالیستی یا همان رویکرد مبتنی بر اصالت علل موقعی، اتخاذ کرده است که بر مبنای این رویکرد، علتِ نهایی‌‌‌‌، خداوند است‌‌‌‌، اما پرسش اصلی جستار حاضر این است که آیا دکارت‌‌‌‌، همهٔ ارتباطات علت و معلولی میان پدیده‌ها‌‌‌‌ - چه مادی و چه فرامادی‌‌‌‌ - را اکازیونالیستی تبیین می‌کند و آیا اساساً می‌توان دکارت را بنیان‌گذار اصلیِ اکازیونالیسم در فلسفه دانست یا این ‌که ریشه‌های علیّت‌‌‌‌ اکازیونالیستی را باید در آثار و افکار متفکران قرون وسطیٰ جست‌وجو کرد؟ از این‌رو‌‌‌‌، در این جستار تلاش خواهیم کرد تا با توجه به آثار مختلف دکارت و نیز با توجه به دیدگاه‌های برخی متفکران قرون وسطیٰ در خصوص علیّت‌‌‌‌، نشان دهیم که دکارت را در بهترین حالت‌‌‌‌، می‌توان طرفدار نظریه یا رویکردی شبهِ‌اکازیونالیستی در خصوص علیّت‌‌‌‌ دانست که بر اساس آن‌‌‌‌، چنین نیست که علل فیزیکی و طبیعی در رویدادهای مختلف‌‌‌‌، تأثیرگذار نباشند، بلکه - به زعمِ دکارت - در کنار علیّت‌‌‌‌ خداوند‌‌‌‌، می‌توان از تأثیرگذاری علل طبیعی نیز سخن گفت.
صفحات :
از صفحه 127 تا 146
نقد و بررسی رویکردهای زبان‌شناسانه و تاریخی در قرآن‌پژوهی غربی
نویسنده:
حسن احمدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از اواسط قرن بیستم، پژوهش‌های مستشرقان درباره تمدن‌ها و ادیان شرقی، به‌ویژه دین اسلام، در مسیر تازه‌ای گام برداشت که بیش‌تر متأثر از اندیشه‌های تحلیلی‌مسلکان در حوزه‌ دین‌شناسی و زبان‌شناسی بود. در دو سه دهه اخیر، اندیشه‌وران متعددی در غرب با رویکرد انتقادی، پژوهش‌های تازه‌ای را در خصوص تاریخ قرآن، اصالت و حجیت آن آغاز نمودند. این رویکرد جدید، با انتشار آثار برخی از قرآن‌پژوهان آلمانی به‌ویژه کریستوف لوکسنبورگ، به طور جدی مطرح شد و موضع‌گیری‌های مختلفی را در غرب دامن زد. اساس علمی پژوهش‌های مستشرقان در خصوص قرآن، مبانی معرفتی و زبانی مدرن در هرمنوتیک و زبان‌شناسی است و از این رو، با تأکید بر عدم قدسیت متون مقدس، به قرآن‌پژوهی روی آورده‌اند. اما علی‌رغم تلاش قرآن‌پژوهان غربی در ارائه رویکردی انتقادی نسبت به قرآن، بیش‌ترِ پژوهش‌های ایشان، امروزه به تصریح بسیاری از اخلافشان در غرب، با کاستی‌‌های مختلفی روبه‌رو می‌باشد. در این جستار، تلاش نگارنده بر آن بوده تا با بررسی مهم‌ترین و مطرح‌ترین آثاری که امروزه در فضای قرآن‌پژوهی در غرب مطرح هستند، به ارزیابیِ تحلیل قرآن‌پژوهان غربی از پنج مسأله مهم در خصوص قرآن بپردازد و در این میان، به برخی کاستی‌های و چالش‌های پیش روی ایشان در امر قرآن‌پژوهی اشاره کند.
صفحات :
از صفحه 9 تا 26
کارکردهای سه‌گانه دل در نظر پاسکال و ارتباط آن‌ها با سرشت انسان
نویسنده:
مهناز علیرضائیان ، حسن احمدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشة دینی و الهیاتیِ پاسکال، به‌‎ویژه در کتاب ارزشمند او، اندیشه‌ها، مفهوم دل است. پاسکال در این اثر، از دل برای مقاصد مختلف الهیاتی و اخلاقی بهره برده و اهمیت توجه به آن را هم‌سان اهمیت توجه به سرشت انسان و نیز توجه به شناخت خداوند دانسته است. او دل را از سه زاویة متفاوت و یا به تعبیری، با سه کارکرد متفاوتِ عقلانی، ارادی و ایمانی، مورد توجه قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا نشان دهد که اگر چه برخی از فلاسفه برای انسان، قوای مختلف و متمایزی چون عقل و اراده در نظر گرفته‌اند اما اساس همة قوای انسان، دل است. در این جستار، تلاش خواهیم نمود تا با توجه به تبیین‌ها و آراء نسبتاً پراکندة پاسکال در اندیشه‌ها، نخست به کارکردهای سه‌گانة دل در نظر پاسکال توجه کنیم و بیان کنیم که در نظر او، اساس همة قوای شناختی انسان در دل و اصول نخستینی است که دل، آن‌ها را بی‌واسطه درک می‌کند. سپس نشان خواهیم داد که چگونه پاسکال، سرشت انسان و هویت او را در دل و شناخت‌های پیشینی‌ای می‌داند که توسط دل صورت می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 133 تا 148
بررسی کارکردهای فطرت در‌ اندیشه‌ی غزالی، در مقایسه با آثار ابن سینا
نویسنده:
ناهید شبانی شهرضا، حسن احمدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
غزالی در آثار مختلفش، ابراز می‌کند که هر انسانی بر فطرتی بی‌نشان (الفطره الاصلیه) متولد می‌شود اما این والدین هستند که انسان را از فطرت نخستینش به آئین خاصی سوق می‌دهند. او فطرت را در معانی مختلف و با رویکردهای متفاوت به کار می‌برد. در رویکرد انسان‌شناسی دینی، از نظر غزالی، اولاً نمی‌توان به‌سادگی پذیرفت که فطرت اصلی انسان که با آن متولد می‌شود دقیقاً مطابق با اسلام است و ثانیاً برای رسیدن به حقیقت، باید به فطرت اصلی توجه نمود. همچنین غزالی در محک النظر و احیاءالعلوم، با رویکرد منطقی نسبت به فطرت، آن را گاهی مترادف با عقل می‌داند و گاهی ابزاری شهودی برای فرایند استدلال‌های منطقی. در جستار حاضر بر آنیم تا به اهمیت مفهوم فطرت در اندیشه‌ی غزالی و تأثیرپذیری وی در این بحث، از ابن سینا توجه کنیم و نشان دهیم که غزالی، گاهی فطرت را در مباحث انسان‌شناسانه‌ی دینی مورد توجه قرار داده و گاهی در مباحث معرفت‌شناسانه و نیز در برخی از مبادی منطق. از این رو، غزالی و ابن سینا را در متن آثارشان مورد توجه قرار خواهیم داد، البته آثاری که در آنها از فطرت بیشتر سخن گفته اند، تا مقایسه‌ی دقیق‌تری میان آراء آن دو در خصوص فطرت داشته باشیم.
صفحات :
از صفحه 107 تا 125
نقد و بررسی جاودانگی در الهیات فیزیکالیستی مسیحی
نویسنده:
حسن احمدی زاده ، طیبه غلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه تبریز,
چکیده :
الهیات فیزیکالیستی اصطلاحی است که تا کنون در مورد آن تعریف دقیق و روشنی ارائه نشده است. در قرن بیستم، برخی از اندیشمندانِ الهیات مسیحی نظیر ننسی مورفی و پیتر ون­ ینواگن با پذیرش رویکرد فیزیکالیستی نسبت به انسان سعی کردند که به تحلیل و توجیه باورهای مسیحیان در باب هویت انسان و جاودانگی او بپردازند. این رویکرد امروزه الهیات فیزیکالیستی نامیده می‌شود. بر اساس این رویکرد انسان در همین بدن مادی­اش خلاصه می ­شود و با پذیرش این اصل، تفسیر از مرگ و جاودانگی به راحتی صورت می­ گیرد. در جستار پیش­رو نگارنده بر آن است تا با شیوۀ‌‌‌‌‌‌ تحلیلی- توصیفی به نقد و بررسی جاودانگی در الهیات فیزیکالیستی مسیحی بپردازد و مهمترین استدلال­های طرفداران الهیات فیزیکالیستی‌‌‌‌‌‌ که عبارتند از: امتناع تعامل امر مادی و امر مجرد، ارتباط و تعامل میان شخص و بدن و فیزیکالیسم و آموزه­های مسیحی را به رشته تحریر در آورد. از مهم­ترین دستاوردهای این پژوهش می ­توان به این مطلب اشاره کرد که‌‌‌‌‌‌ فیزیکالیست­ها معتقدند شخصی که زمانی وجود داشته است، برای همیشه باید وجود داشته باشد تا اینکه برای همیشه نابود شود، چرا که مسیحیان نوعأ به اموری اعتقاد دارند که نمی ­توانند آن­ها را به نحو عقلانی توجیه کنند، واقعیت رستاخیز مثالی از این دست است. بنابراین الهیات فیزیکالیستی با تاکید بر قدرت لایزال الهی و معجزه می ­تواند جاودانگی را اثبات کند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
اصطلاحات کلیدی در فلسفه دین
نویسنده:
ریموند ون‌آراگون؛ مترجم: حسن احمدی‌زاده.
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی‏‫,
کلیدواژه‌های اصلی :
مسئلۀ شر در الهیات پویشی و حکمت متعالیه
نویسنده:
حسن احمدی‌زاده، طیبه غلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده بیشتر مباحثی که در اندیشه‌های فلسفی و کلامی غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظری آن، (آن‌گونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده است) توجه داشته‌اند. این مباحث اغلب با اشاره به منطقی بودن مسئلۀ مذکور، ناسازگاری قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشی جدی پیش روی مؤمنان دانسته‌اند. الهیات پویشی به‌عنوان جنبش نوینی در مباحث کلامی - فلسفی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های فلسفی وایتهد و پیروان او در مکتبشیکاگو، با ارائۀ تبیین و توصیف یکسره متفاوتی از تبیین سنتیِ مطرح در ادیان، به‌نوعی با تغییر دادن یا پاک کردن صورت مسئلۀ مورد بحث، سعی در یافتن راه حلی برای پاسخگویی به مسئلۀ شر داشته است. انکار قدرت مطلق خداوند و علم او به آینده، ارائۀ تفسیر متفاوتی دربارۀ ارتباط میان خدا و جهان و نیز تفکیک شر ظاهری از شر واقعی، از مهم‌ترین مبانی الهیات پویشی در مواجهه با مسئلۀ شر محسوب می‌شود. در جستار حاضر، برآنیم تا با تکیه بر آرای فلسفی و کلامی ملاصدرا، به‌ویژه اصالت وجود، تشکیک وجود، عدمی و نسبی بودن شر، رویکرد الهیات پویشی در مواجهۀ با مسئلۀ شر را نقد و بررسی کنیم.
صفحات :
از صفحه 589 تا 607
جسم انگاری نفس در کلام اسلامی و فیزیکالیسم: نقد و بررسی تطبیقی
نویسنده:
طیبه غلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تاریخ فلسفه و کلام، چه در مغرب‌زمین و چه در عالم اسلام، را به نوعی می‌توان تاریخ آراء و اندیشه‌های گوناگون درباره‌ی حقیقت مونیستی یا دوئالیستی انسان دانست. اینکه انسان را باید در همین بدن مادی‌اش خلاصه نمود یا برای او حقیقتی دوگانه، متشکل از روح یا نفس مجرد و بدن مادی، در نظر گرفت، همچنان از مهمترین مباحث فلسفی به شمار می‌آید.در این رساله سعی شده است این بحث که حقیقت انسان به نفس یا بدن اوست در میان دو گروه از فیزیکالیست‌های مسیحی غربی و متکلمان مسلمان جسم انگار پیگیری شود. در فصل نخست به زمینه و زمانه‌ی فیزیکالیسم و جسم‌انگاری نفس در کلام اسلامی پرداخته شده است. در فصل دوم بر آن شدیم تا ملاک‌ها و معیارهای فیزیکالیست‌ها را درباره‌ی این-همانی شخصی با توجه به تعریف آن‌ها از شخص و انسان ارائه دهیم. در فصل سوم به مهمترین مسأله‌ای که با بحث این‌همانی شخصی ارتباط پیدا می‌کند، مسأله بقا و جاودانگی پرداخته‌ایم.در فصل چهارم، بحث مفصلی در مورد نفس‌شناسی متکلمان جسم انگار مسلمان صورت گرفته تا مبانی و انگیزه های آنان، دیدگاه های فیزیکالیستی آن‌ها درباره‌ی نفس و دلایل جسم انگار بودن آن‌ها را به تفصیل مطرح کنیم. در خاتمه ی رساله حاضر، که حاصل پژوهشی گسترده در کتب و مقالات متعدد متفکران فیزیکالیست غربی و متکلمان مسلمان می‌باشد، پس از ارائه‌ی تصویری جامع از نحله های فیزیکالیستی غربی و جسم انگار مسلمان،به بیان شباهت‌ها واختلافات میان این دو رویکرد توجه خواهیم نمود تا نشان دهیم که ایشان در نوع نگاه تحویل گرایانه‌شان به انسان، تا چه اندازه به یکدیگر نزدیک هستند و یا از یکدیگر فاصله دارند. رویکرد موسوم به الهیات فیزیکالیستی را می‌توان به نوعی، حلقه‌ی اتصال میان فیزیکالیست‌ها و متکلمان جسم انگار مسلمان و یکی از عوامل تقرب فلسفی آن دو نسبت به یکدیگر، تلقی نمود. اما ارائه‌ی استدلال‌هایی فلسفی و روشمند از سوی فیزیکالیست‌ها برای اثبات دیدگاه‌های خود، علی‌رغم انتقادات مختلفی که بر استدلال‌هایشان وارد است، آن‌ها را نظام‌مندتر از متکلمان جسم انگار مسلمان نشان می‌دهد.
بررسی تطبیقی براهین جهان شناختی اثبات وجود خدا در فلسفه ملاصدرا و توماس آکوئینی
نویسنده:
مریم نورمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی برهان جهان‌شناختی با عنوان معتبرترین برهان مخلوق محور در فلسفه‌ی ملاصدرا و توماس آکوئینی می‌پردازیم تا وجوه شباهت و تفاوت این دو فیلسوف را در مسأله‌ی اثبات وجود خداوند در این برهان دریابیم.برهان جهان شناختی نام مجموعه‌ای از براهین مرتبط باهم است، که بر مبنای دو اصل ضرورت و علّیت با تکیه ‌بر عام‌ترین واقعیات جهان چون امکان و حدوث به اثبات وجود واجب می‌پردازد. ملاصدرا معرفت واجب را امری فطری و بی‌نیاز از اثبات می‌داند. او معتقد است که شناخت واجب از طریق صفات و افعال او ممکن است، بنابراین به دو طریق لِمّی و اِنّی براهینی بر اثبات واجب مطرح می‌کند، که طریق معرفت نفس، ماهیات، جسم، وجوب و امکان، حرکت و حدوث عالم از براهین جهان شناختی وی بر اثبات واجب تعالی هستند. توماس وجود واجب را بدیهی نمی‌داند و معتقد به اثبات وجود واجب تعالی است. او می‌گوید، انسان تنها به روش اِنّی قادر به اثبات خداوند است، بنابراین وی پنج طریق به روش ارسطویی بر اساس حرکت، علّیت فاعلی، وجوب و امکان، درجات کمال و علّیت غایی بر اثبات واجب مطرح می‌کند، که این طرق از مهم‌ترین و اساسی‌ترین براهین جهان‌شناختی در فلسفه ی غرب هستند. هر دو فیلسوف در اثبات خدا از مفهوم وجود گذر کرده و با ملاحضه ی حقیقت وجود به اثبات خداوند می پردازند. آن ها براهین خود را با استناد به ابطال دور و تسلسل و با تکیه بر اصل علیّت و نیازمندی معلول به علت تبیین می کنند. هدف و مبنای آن ها در تبیین براهین مشترک است؛ چرا که ملاصدرا و توماس هر دو خدایی را اثبات می کنند که وجود مطلق و علّت همه ی موجودات است، همچنین مبنای هر دو در تبیین براهین، وجود مخلوقات است، نه ماهیت آن ها. روش آن ها در تبیین براهین با یکدیگر تفاوت دارد؛ زیرا ملاصدرا در اثبات واجب، سه روش معرفتی عقل و شهود و وحی را به کار می گیرد، اما توماس تنها از طریق عقل و وحی به اثبات واجب می پردازد.
  • تعداد رکورد ها : 32