جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
فهیمی تبار, حمیدرضا (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان), 1340ش.-
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 40
تحلیل آیات و روایات نفی عصمت پیامبر صلی الله علیه و آله در منابع حدیثی فریقین
نویسنده:
زهرا صالحی فر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
عصمت , فریقین
چکیده :
عصمت از مفاهیمبنیادین کلام اسلامی است. بر اساس اعتقاد بسیاری ازمسلمانانانبیاء الهیبه طور اعم و پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به طور اخص از ارتکاب گناهان کبیره مصونیت دارند. در این میان برخی فرقه-هایمسلمان، صدور گناهان صغیره و خطا را بر پیامبران بی‌اشکال دانسته‌اند، اما در خصوصنبوت خاصه و عصمت رسول گرامی اسلامبیشتر عالمان امامیه بر این باورند که ایشان هم از گناهانصغیره و هم از گناهان کبیره به دور است. در عین حال بر اساس برخی روایات موجود در منابع حدیثی فریقین اعتقاد به عصمت پیامبرصلی الله علیه و آله مورد چالش قرار گرفته است. روایاتی از این دست را می‌توان ذیل تفسیر آیاتی مانند آیه مرتبط با دریافت وحی از سوی پیامبر (سوره حج) یا آیه‌ای که در آنبه ظاهر پیامبر مورد عتاب قرار گرفته (سوره توبه) یا آیه‌ای که آن حضرت به ظاهر به خاطر اسیر گرفتن با نکوهش مواجه شده و یا آیه‌ای کهبه ایشان وعده آمرزش گناه و ذنب داده شده است (سوره فتح). این قبیل روایات با توجه به مبانی فقه الحدیثی فریقین باید مورد بررسی قرار بگیرند. این پایان نامه با رویکرد فقه الحدیثی، به گونه تطبیقی و با روش توصیفی و تحلیلی چنین روایاتی را مورد واکاوی و تحقیق قرار داده است. حاصل این پژوهش، البته با توجه به مبانی فقه الحدیثی مورد قبول فریقین نااستواری این قبیل روایات است. در این نوشتار، عصمت نبوی، اهم نظرات و آراء اندیشمندان، مفسرین و متکلمین شیعه و اهل سنت در مورد عصمت، تفاسیر شیعه و سنی ذیل آیات مخل به معنای عصمت بیان شده و در آخر روایات وارده در منابع حدیثی فریقین منافی با معنای عصمت مورد واکاوی قرار خواهد گرفت.
مشخصات اثر
دامنه موضوع مکی و مدنی در دو تفسیر المیزان و مجمع البیان
نویسنده:
طاهره طاهری نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علوم قرآنی به مثابه ی دانش های مقدماتی قرآن محسوب شده که در خدمت فهم بهتر قرآن است. از دیرباز در خصوص مصادیق علوم قرآنی مباحث و نظریاتی توسط قرآن پژوهان مطرح شده است. ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، مطلق و مقید، حقیقت و مجاز، اسباب النزول، مکی و مدنی و ... از زمره این مصادیق اند که در خلال تفاسیر قرآن و یا به صورت تک نگاری، موضوع پژوهش مفسران و عالمان عرصه قرآن شناسی قرار گرفته است. از این میان، دانش مکی و مدنی و دامنه و گستره آن، به عنوان معرفتی تأثیرگذار در تفسیر قرآن، موضوع پژوهش این پایان نامه است. این تحقیق، موضوع مذکور را در دو تفسیر گرانسنگ شیعی یعنی مجمع البیان و تفسیر المیزان مورد بررسی قرار داده است. از نظر طبرسی، مباحث مربوط به مکی و مدنی بودن آیات، ذیل مباحث روایی تفسیر، مورد توجه قرار گرفته و با عنایت به چنین روایاتی، هم خود مکی و مدنی تعریف شد، و هم نقش آن در فهم تفسیر آیات در محورهای ناسخ و منسوخ داشتن آیات، نقش آن در شناخت سیره ی پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) و به طور کلی تفسیر آیات قرآن مورد تأکید قرار گرفته است. از دیدگاه علامه طباطبایی، دامنه مکی و مدنی هم در تعریف و ملاک آن و هم در بخش های ناسخ و منسوخ، نقش آن در شناخت سیره پیامبر و در حوزه فهم آیات قرآن، با توجه به سیاق و محتوا و مضمون آیات قرآن مورد تصریح و تأکید است. البته این به معنای نادیده گرفتن نقش روایات در بخش مکی و مدنی نیست بلکه اهمیت یافتن نقش مضمون و سیاق آیات قرآنی را در قیاس با روایات در بخش مکی و مدنی خاطر نشان می کند
مشخصات اثر
روایت «لا نُوَرِّثُ ماترکنا صَدَقَه» در دو نگاه
نویسنده:
حمیدرضا فهیمی‌ تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در منابع روایی اهل سنت از قول ابوبکر چنین آمده است:‌ «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ [وَ آلِهِ‏] یقول انّا معاشر الانبیاء لا نُوَرِّثُ ماترکنا صَدَقَه». این روایت نزد اهل سنت قطعی الصدور است، ولی امامیه آن را هم به لحاظ سند و هم به دلیل تعارض مضمون آن با قرآن و سنت منکر شده است. نگارنده در این مقاله، ضمن جست‌وجوی حدیث در منابع روایی فریقین، نقدهای امامیه را بررسی و برخی از پاسخ‌ها‌ی اهل سنت را آورده و در نهایت نشان داده است اختلافی که این حدیث در تفسیر، اصول و علوم حدیثی امامیه و اهل سنت برانگیخته است، به مبنای کلامی «عصمت»‌ برمی‌گردد، به طوری که امامیه کلام و موضع‌گیری دو معصوم یعنی حضرت علی و زهرا در برابر روایت ابوبکر را حجت دانسته و تفسیر آیات عمومی ارث، موضوع ارث انبیا و نسبت بین سنت و قرآن را بر پایه آن تعریف کرده‌اند، ولی اهل سنت، عصمت اهل بیت را نپذیرفته‌اند؛ از این رو مخالفت اهل بیت با روایت ابوبکر را حجت نمی‌دانند.
صفحات :
از صفحه 35 تا 56
مشخصات اثر
احادیث نبوی و کارکردهای آن در نهج‌البلاغه
نویسنده:
حمیدرضا فهیمی‌ تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
هر متن ادبی، برآمده از ساختار متن قبلی و برآیند تعامل و وابستگی در دو ساحت ساختاری و معنایی و معرّقی از نقل‌قول‌ها به شمار می‌رود، نهج‌البلاغه به اعتبار یک متن، حاوی بینامتنی قرآنی، احادیث نبوی و اشعار عرب است. ازآنجاکه بینامتنی به سه گونۀ اجترار،‌ امتصاص و حوار تقسیم می‌شود، برای پاسخ به این پرسش که بینامتنی احادیث نبوی در نهج‌البلاغه از کدام نوع است، در این مقاله ابتدا کلام رسول خدا2 و یادکردهای سیرۀ او از نهج‌البلاغه استخراج شده و نوع بینامتنی آن‌ها مشخص شده است و سپس کارکردهای احادیث رسول خدا2 مورد بررسی قرار گرفته است‌. آنجا که حضرت همگان را با بیان «وَاسْتَنُّوا بِسنتهِ فَإِنَّهَا أَهْدَی السُّنَن‏» به پیروی از سنت رسول خدا2 دعوت می‌کنند، کارکرد‌ ترویجی ظهور می‌کند؛ و زمانی که فرمان پیامبر 2 در جملۀ «غَیرُوا الشَّیبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْیهُودِ» را تابع اوضاع ویژۀ دوران پیامبر2 معرفی می‌‌کند، ما را به اسباب الحدیث برای فهم احادیث توجه می‌‌دهد؛ و آنگاه که برای فهم فتنه در آیۀ اول سورۀ عنکبوت به کلام پیامبر2 اسناد می‌کند، ما را به کارکرد تفسیری رهنمون می‌کند و رجم زانی توسط رسول خدا2 و سپس نماز خواندن بر جسد او را پایۀ احتجاج خود در برابر خوارج قرار می‌دهد تا کار کرد احتجاجی روایت را نشان دهد. بدین‌ترتیب نگارنده نشان داده است آوردن سخن و سیرۀ رسول خدا2 در نهج‌البلاغه، کارکردهای‌ترویجی‌، فقه‌الحدیثی‌،‌ تفسیری‌، جدلی و استدلالی و اقناعی دارد.
صفحات :
از صفحه 177 تا 202
مشخصات اثر
بررسی علل تفاوت گفتار امیرالمؤمنین (ع) درباره مردم کوفه
نویسنده:
فاطمه هاشمی‌زاده، حمیدرضا فهیمی‌تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
امیرالمؤمنین (ع) در سال 35 هجری کوفه را مرکز خلافت خود قرار دادند. از آنجا که این شهر نوپا و مهاجرنشین مواضع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم سایر بلاد را نمایندگی می‌کرد، تحولات این شهر، هم نمایه‌ای از موقعیت امیرالمؤمنین (ع) در آن دوره است و هم در فهم کلام ایشان نقش کلیدی دارد. بنابراین، مطالعه اوضاع این شهر در زمان حاکمیت امیرالمؤمنین (ع) به‌عنوان بستر اجتماعی و فرهنگی کلام امام (ع)، ما را به اسباب صدور سخنان متفاوت ایشان درباره مردم کوفه رهنمون می‌کند و زمینه فهم بهتر کلام ایشان را فراهم می‌سازد. محور این نوشتار، جستاری در ویژگی‌های مردم این شهر از زبان امام علی (ع) در نهج‌البلاغه است. حضرت در مواردی مردم کوفه را مدح و در پاره‌ای از موارد، آنان را نکوهش کرده است. تعارض ظاهری این دو گونه بیان، به موضع‌گیری متفاوت مردم در قبال تحولات دوران حاکمیت امیرالمؤمنین (ع) بازمی‌گردد. در مقاله حاضر تلاش شده است با تکیه بر بررسی اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مردم کوفه، علل تفاوت کلام حضرت روشن شود.
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
مشخصات اثر
آثار تربیتی ولایت از منظر امیرالمؤمنین(ع)
نویسنده:
منیرالسادات مدرس رنانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله‌ی تربیت از دیدگاه اسلامی و ولایی، از مهم-ترین مسائل و مباحث اسلامی و قرآنی و محوری‌ترین مسأله در مکتب اهل بیت (ع)است. بر این اساس مسئله‌ی ولایت و جایگاه و اهمیت آن، نیز مفاهیم، مصادیق، ابعاد، اقسام و مباحث دیگر آن در متون دینی به طور مبسوط بحث و بررسی گردیده و زوایای آن تعیین شده است. ولایت و اثر تربیتی آن در همه‌ی رده‌های سنی و از هر جنس ،از جایگاه بلند اعتقادی و محتوای آن، از مسائل عمیق ارزشی برخوردار است و از ذخایر نهفته‌ی درون عالم و آدم حکایت می‌کند. ولایت در قرآن، حکایت حقیقت آدمی است که استعدادهایش در اثر پیوند با ولایت تامه‌ی الهیه و حقیقت ذات ربوبی‌اش ،از راه عبادت و بندگی به منصه‌ی ظهور و بروز رسیده، تا آن‌جا که به غایت قصوای منزلت و مقام انسانی یعنی «انسان کامل» نائل آمده است؛ در نتیجه به مقام‌ها و منصب های رفیع الهی نبوت، رسالت، امامت و مانند آن دست یازیده است. از آنجا که هدف انسان ساختن دنیا به بهترین شکل برای رسیدن به آخرت و بهشت موعود است ، بنابراین نظام سیاسی و ولایی کاملی ارائه کرده تا فرد و جامعه ، به درستی تربیت شوند و به کمال اخروی برسند. بیان آثار تربیتی ولایت گامی موثر در مسیراثبات کارآمدی نظام سیاسی اسلام است.در این پژوهش، به تبیین مفاهیمی چون تربیت از دیدگاه‌های مختلف و مباحث ولایت و ارتباط و تعامل این دو مقوله، از منظر امیر بیان امیرالمومنین علی (ع) و آثار این تربیت در زندگی انسان می‌پردازیم.
مشخصات اثر
مصونیت قرآن از تحریف در نگاه فیض کاشانی
نویسنده:
حمیدرضا فهیمی تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
نویسنده پس از طرح مسئله تحریف، دلایل فیض بر عدم تحریف لفظى قرآن را مطرح و مورد ارزیابى قرار می ‏دهد. سپس دیدگاه فیض را راجع به روایات تحریف توضیح داده و بر این باور است که این روایات از نظر فیض ناظر به تحریف معنوى و تفسیر آیات است نه تحریف لفظى. آنگاه به نقد فیض بر دیدگاه کسانى که معتقد به تحریف ‏اند، پرداخته و دلایل آنان را از نظر فیض ناتمام می داند.
صفحات :
از صفحه 192 تا 203
مشخصات اثر
شیطان از دیدگاه امام علی علیه السلام با نگاهی به قرآن
نویسنده:
محبوبه سادات فاطمی نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش با عنوان «شیطان از دیدگاه امام علی  با نگاهی به قرآن» ارائه شده است. با توجه به کاربردهای واژه‌ی شیطان و إبلیس و با عنایت به نقش شیطان در ضلالت انسان، مفهوم‌شناسی واژه‌ی شیطان ضروری است تا از رهگذر آن مهم‌ترین مانع در مسیر بندگی را بشناسیم و در سایه‌ی این شناخت به مبارزه با وسوسه‌های او و در نتیجه به تهذیب نفس بپردازیم. توجه به عوامل اصلی انحراف شیطان و تبیین مراحل نفوذ شیطان در انسان و توجه به آثار سوء پذیرش ولایت شیطان ما را بر این امر یاری می‌رساند.پژوهش حاضر با هدف شناخت شیطان به عنوان موجودی آزاد و مستقل از انسان با استفاده از کلام امام علی  و برداشت بهره‌های اخلاقی و حقوقی آموزه‌های مربوط به شیطان، درباره‌ی این موضوعات روشنگری کرده است و به این نتیجه رسیده که شیطان بر اساس حکمت خداوند متعال خلق شده است و در راه اغوای بشر، قدرتی بیش از حد وسوسه کردن ندارد و در نهایت اگر شیطان نمی‌بود انسان به کمال حقیقی خویش دست نمی‌یافت.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است که به منظور توضیح و تبیین کلام امام علی  به آیات قرآن استناد و از تفاسیر قرآن و شروح نهج‌البلاغه، همچنین روایات وارده از معصومین  و کتب اخلاقی بهره جسته‌ایم.
مشخصات اثر
نقد واژگان ترجمه قرآن به زبان فارسی بر اساس بافت
نویسنده:
حمید رضا فهیمی تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید محمدباقر صدر
چکیده :
وجود واژه‏ هاى چند معنا و همنام در هر زبانى فهم متن را دچار مشکل مى ‏کند. از آنجا که قرآن به زبان بشرى نازل شده وجود این نوع واژه‏ ها در آن امرى اجتناب ‏ناپذیر است. قرآن پژوهان در گذشته با عنوان وجوه و نظایر و مشترک لفظى به بررسى این نوع واژگان قرآنى پرداخته ‏اند. در زبان‏ شناسى جدید بافت زبانى و فرا زبانى براى تشخیص مفهوم واژه‏ هاى هم معنى و چند معنى مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله ابتدا به نقش بافت در معنى بخشى به واژه از دیدگاه زبان‏ شناسى جدید پرداخته شده سپس دو واژه همنام «بشارة» و «اغواء» در بیش از ده ترجمه فارسى قرآن مطالعه شده تا از خلال آن دقت مترجمان به نقش بافت در مفهوم واژه ارزیابى شود.
صفحات :
از صفحه 160 تا 181
مشخصات اثر
روش شناسی تفسیر «تسنیم»
نویسنده:
حمیدرضا فهیمی تبار
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
تفسیر تسنیم تألیف آیت الله جوادی آملی از جمله تفاسیری است که به زبان فارسی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده است .تفسیر تسنیم جامع سه روش تفسیری «قرآن به قرآن»، « قرآن با سنّت » و «قرآن با عقل» است. نگارنده این مقاله به معرفی مؤلف و تفسیر تسنیم و شیوه تفسیری در آن پر‌داخته و نمونه‌هایی از روشهای مؤلف را در تفسیر مورد پژوهش نشان داده است .
صفحات :
از صفحه 12 تا 39
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 40