جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیدایش جهان موضوعی است که همیشه مورد سوال و تحقیق اندیشمندان قرار گرفته است. یکی از اندیشمندانی که به این موضوع پرداخته است ملاصدرا است. پژوهش حاضر در پی تبیین فلسفی – کلامی آفرینش از دیدگاه ایشان است. پژوهشگر با تتبّع در آثار تفسیری و قرآنی ملاصدرا، ابتدا به تبیین فلسفی آفرینش پرداخته و در ادامه به تبیین کلامی پرداخته است. نتیجه ای که نگارنده پس از بررسی به آن رسیده است این است که از دیدگاه فلسفی، ملاصدرا بااستناد به آیه 155/اعراف آفرینش را فیض و رحمت بی انتهای الهی دانسته است و از دیدگاه کلامی، با استناد به حدیث قدسی هدف از آفرینش را حب ذات واجب تعالی ذکر کرده است. و در برخی از آثارش با استناد به آیه 30/بقره غرض از آفرینش راانسان کامل دانسته که همان خلیفه الهی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی جنبه های نقلی از دیدگاه ملاصدرا درباره حیات پس از مرگ

نویسنده:

زینب احمدی فرد

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , علوم انسانی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

ملاصدرا هم‏چون دیگر حکیمان مسلمان بر این باور است که انسان، موجودی دارای دو بعد جسم و روح است؛ و برای حیات او نیز نهایتی است و نهایت زندگی او نیز بر اساس حکمت حکیمانه خداوند در خلقت طراحی شده است. و از آن‏جایی‏که خلقت او عبث نبوده، جهانی دیگر وجود دارد که او مطابق آن‏چه در دنیا انجام داده، مستحق ثواب و عقاب می‏شود. بنابراین انسان بعد از مرگ تا رسیدن به زندگی جاودانه و ابدی، مراحلی را طی می‏کند. او در آثار مختلف خود به این مراحل توجه داشته و با قواعد فلسفی و شواهد قرآنی به تشریح و تبیین آن‏ها پرداخته است. این مراحل به طور کلی به سه دسته عمده تقسیم می‏شوند : مراحل قبل از وقوع قیامت، که شامل موت، قبر، نفخ صور و برزخ می‏شود؛ مراحل وقوع قیامت و حشر، که مشتمل بر قیامت، علائم و احوال قیامت، بعث و حشر است؛ و مرحله آخر، مراحل پس از حشر است که عناوینی چون حساب و میزان، صراط و بهشت و جهنم در ذیل آن قابل بحث است. نگارنده در این رساله سعی نموده است تا وجوه نقلی بیان صدرایی در مسأله مربوط به حیات پس از مرگ را از آثار وی استقراء نماید. هر چند که تبیین ملاصدرا از مسأله معاد منحصر در نقل صرف نیست بلکه بیشتر از نقل، تکیه او بر عقل است که از فیلسوف هم همین انتظار می‏رود. اما تبیین نقلی او از مسأله معاد بیشتر رنگ و بوی کلامی دارد که خواننده در جریان این رساله آن را استشمام خواهد نمود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین مسأله شر از دیدگاه ملاصدرا و پلانتینگا

نویسنده:

معصومه عامری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , پلانتینگا , علوم انسانی , خیر و شر , دفاع مبتنی بر اختیار (پلنتینگا) , نظام احسن , نظام احسن

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده ملاصدرا به عنوان یکی از حکیمان متألّه در سنّت فلسفه ی اسلامی و پلانتینگا به عنوان فیلسوف خداباور در ساحت تفکّر فلسفه ی غربی، هر کدام با مبانی و تئوری های خاصی به تحقیق و تدقیق ژرف درباره ی مسأله ی بسیار مهم شرور پرداخته اند. ملاصدرا با استفاده از مبانی اصالت و خیر بودن وجود، عالِم، قادر و حکیم بودن خدا و احسن بودن نظام هستی و راه حل های عدمی بودن شر و تبیین شرّ ادراکی و مجعول بالعرض بودن شرور و غلبه ی خیرات بر شرور و طرد نگرش انسان گرایی در مسأله ی شر، مشکل شرور را حل می کند. پلانتینگا بر اساس معرفت شناسی اصلاح شده و برخی مبانی الهیاتی و انسان شناسی مسیحی و با استفاده از توصیف جهان ممکنِ مورد نظر و نسبت میان اختیار انسان و قدرت مطلق خداوند، اثبات می- کند که مسأله ی منطقی شر با وجود خدا تناقض ندارد و همچنین پلانتینگا بر این نکته توافق دارد که قدرت خداوند شامل فرض جی. ال. مکی نمی شود، این دو متفکّر در اصلِ اعتقاد به خدا، عالِم، قادر و خیر خواه بودن خدا، مشابهت امّا در نوع مواجهه و تفسیر ذاتی و دفاع از عدل الهی و احسن بودن نظام هستی و غلبه ی نگاه منطقی با یکدیگر تفاوت دارند. کلمات کلیدی: خیر و شر، نظام احسن، دفاع مبتنی بر اختیار، ملاصدرا، پلانتینگا

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در تعیین موضوع فلسفه و تمایز آن از سایر علوم

نویسنده:

نرجس عمرانیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

علم بودن یک علم مرهون انسجام مسائل و انسجام مسائل در گرو عاملی وحدت آفرین است؛ اغلب حکما این عامل را موضوع علم می‌خوانند و موضوع را ملام تمایز علوم از یکدیگر دانسته‌اند. موضوع فلسفه یکی از مباحث مهم و کلیدی فلسفه می‌باشد؛ به طوری که با تعیین موضوع فلسفه، حوزه فعالیت این علم و چگونگی مسائل آن شخص می‌شود. پرسش از چیستی فلسفه، متعلق به حوزه علم‌شناسی است. موضوع هر علم چیزی است که در آن از عوارض ذاتی آن بحث می‌شود؛ به تعبیر دیگر، محمولات مسائل علم از عوارض ذاتی آن هستند. لذا بین موضوع هر علم و مسائل آن رابطه تنگاتنگی برقرار است. موضوع فلسفه و بررسی مسائل آن همواره مور توجه فیلسوفان اسلامی در دوره‌های مختلف بوده است. اکثر فلاسفه اسلامی درباره موضوع فلسفه نظر یکسانی دارند؛ اما در مورد مسائل مطرح شده در آن اتفاق نظر ندارند و بعضاً مسائلی را در فلسفه وارد می‌کنند که مربوط به علمی دیگر بوده و سنخیتی با موضوع فلسفه ندارد. ازمیان فیلسوفان اسلامی شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی، دو چهره برجسته این علم می‌باشند که دارای نظام فکری منسجم می‌باشند طبق دیدگاه این دو، موضوع فلسفه "موجود بما هو موجود" است و مسائل آن نیز از عوارض ذاتی وجودند که در رساله حاضر به این موضوع پرداخته شده است. برای اثبات موضوعیت "موجود بما هو موجود" برای ما بعد الطبیعه باید این نکته اثبات شود که محمول همه مسائل فلسفی از عوارض ذاتی "موجود بما هو موجود" است. اما نه تنها دلیلی بر اثبات این مطلب نیست، بلکه پاره‌ای از مسائل موجود در آثار این دو فیلسوف منطقاً از مسائل این فن بشمار نمی‌آیند؛ از جمله مباحث نفس، معاد، نبوت و امامت. تطبیق قواعد منطقی علم‌شناسی بر همه‌ی آن چه به عنوان مسائل فلسفی مطرح است، بسیار چالش‌برانگیز است؛ چراکه در مقام تعریف، مسائل فلسفی باید از عوارض ذاتیه "موجود بما هو موجود" باشند اما در مقام تحقق به مشکل برخورده و به نظر می‌رسد در برخی از مسائل فلسفی این نکته رعایت نشده است لذا شکافی میان مقام تعریف و مقام تحقق فلسفه به وجود می‌آید که باید برای پرکردن این شکاف تلاش‌هایی انجام شود. ازجمله اینکه در حوزه عملکرد، فلسفه و کلام اسلامی باید از هم جدا باشند، زیرا این دو، دو علم متفاوت با موضوع، مسائل، روش و غایت متفاوت می‌باشند و اگر بخواهیم فیلسوفانه به اثبات عقاید خود بپردازیم، می‌توان آنرا در علمی جداگانه یا در فلسفه‌های مضاف بررسی کرد لذا هیچ منعی به نظر نمی‌رسد که حوزه‌های گوناگون فلسفی را با شعاع‌های متفاوت و تعریف شده و با قراردادن موضوعات متفاوت و التزام به قاعده عوارض ذاتیه به فلسفه‌های اخص و اعم دست یافت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم و نقش آن در سیر و سلوک از نظر ابن عربی و ملاصدرا

نویسنده:

زهرا گوزلی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , فنای فی الله , سیر و سلوک , علم حقیقی , وحدت وجود , عرفان نظری , کمال آدمی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

ابن‌عربی سلوک را نوعی سیر در مقامات می‌داند، ملاصدرا نیز با قائل شدن به اسفار اربعه معتقد است که سیر و سلوک، نوعی انتقال در مراتب اسفار اربعه است. به باور هر دو سیر و سلوک راه رسیدن به کمال است و بدون آن، تحقّق کمال ممکن نیست. علم نیز یکی از مقدمات اصلی سیر و سلوک است. در عرفان ابن‌عربی و فلسف? صدرایی، علم از جهت بداهتِ مفهوم و خفایِ حقیقت، حکم وجود را دارد. هیچ چیز آشکارتر و روشن‌تر از مفهوم علم نیست تا به واسط? آن بهتر علم را تعریف کرد؛ همچنان‌که حقیقت علم مانند حقیقت وجود، کاملا مخفی است. ابن‌عربی براساس وحدت وجود، حقیقت علم را «وجودِ حق» می‌داند، ملاصدرا نیز حقیقت علم را حقیقت وجود می‌داند که بنابر «وحدت تشکیکی» دارای مرتب گوناگونی است و بالاترین مرتبه آن «واجب الوجود» است. از این‌رو ملاصدرا مانند ابن‌عربی کمال آدمی را در علم می‌داند. کمال آدمی معرفت به خویشتنِ خویش است که جلو? کامل الهی است؛ زیرا قلب آدمی که حقیقتِ اوست، گنجایش خداوند را دارد. فانی شدن از غیرخدا و بقای بالله را می توان تعبیری دیگر از علم حقیقی دانست؛ زیرا معنای «فنای فی الله» این است که آدمی یقین حاصل کند که حقیقت او، حق‌تعالی است. بنابراین علمِ حقیقی و کمالِ غایی، مساوقِ یکدیگر و دو مفهوم برای یک مصداق هستند. از این‌رو می‌توان گفت که مرتب? نازل علم مقدم? لازم سیر و وسلوک و مرتب? بالای علم، غایت سیر و سلوک محسوب می‌شود. در واقع، هدف ابن‌عربی از سیر و سلوک عارفانه و غایت ملاصدرا از سیر و سلوک عقلانی، دست یافتن علمِ حقیقی و به تعبیر ابن‌عربی «درک وحدت وجود» است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خلافت الهی انسان از منظر ملاصدرا و هجویری

نویسنده:

حنانه کدخدایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , خلافت الهی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

خلافت انسان ها بر روی زمین یکی از مسایل مهم در فلسفه و عرفان و از دغدغه های فکری و معرفتی حکیمان و عارفان استو در طول تاریخ هر کدام به مقتضای مبانی خوددیدگاه های گوناگونی را ارایه داده اند ،برخی فقط حضرت آدم (ع) را خلیفه دانسته اند و بعضی دیگر قایل به خلافت همه ی انسان ها بر روی زمین هستند .در این پژوهش به تحلیل و بررسی دو دیدگاه فلسفی و عرفانی یعنی نظر ملاصدرا و هجویری در مساله خلافت الهی پرداخته شده است . در این راستا صدرالمتالهین معتقد استکه انسان ذاتا خلیفه ی الهی استو هر یک از افراد بشر به اندازه ی استعداد های گوناگون خویش از خلافت بهره ای برده اند . از منظر هجویری نیز خلافت الهیتنها در صورتی میسر است که فرد مراحل سیر و سلوک را پشت سر گذاشتهو به یک سری از مقامات و حالات رسیده باشد ، آنگاه وی شایستگی مقام خلافتو ولایت را پیدا خواهد کرد .از آنجایی که بیان نظرات در دو حوزه ی مختلف و جداگانه ای مطرحاست بی شک تفاوت هایی به چشم می آید در این پزوهش پس از بررسی و تحلیل آراء آن دو و اشاره به مبانی نظری آنان به بیان اشتراکات و تفاوت ها در جمع بندی پایانیپرداختیم .

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اندیشه های کلامی ملاصدرا در تفسیر قران کریم و شرح اصول کافی

نویسنده:

سیدجعفر غفارپور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , علوم انسانی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر قرآن کریم , اندیشه های کلامی , تفسیر قرآن کریم , اندیشه های کلامی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیدهموضوع این رساله ،اندیشه کلامی ملاصدرا می باشد که از دو اثر ارزشمند ایشان یعنی تفسیرقرآن کریم و شرح اصول کافی که بعد از اسفار ،بعنوان مهمترین اثر این اندیشمند حکیم بیان شده،مورد تحقیق قرار گرفته است.در این پایان نامه فرض براین است که ملاصدرا نه تنها از مسائل مهم کلامی غافل نبوده بلکه در این دو کتاب بصورت مستدّل به خیلی از مسائل کلامی پرداخته است.منابع اصلی استفاده شده در این رساله،تفسیرقرآن کریم که هفت جلد می باشد و شرح اصول کافی که شش جلد می‌باشد. اهمّ نتایج این پژوهش:1ـ صدرا در عین فیلسوف بودن از مباحث اصیل کلام شیعی غافل نبوده و با براهین متقن نقلی و عقلی به بحث پرداخته است. 2ـ روش صدرا در مسائل کلامی نقلی و عقلی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عدم و احکام مرتبط با آن در نگاه ابن‌سینا و ملاصدرا

نویسنده:

زهرا حسن‌زاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

احکام , حدوث , شرّ , وجوب و امکان , اصطلاحنامه فلسفه , عدم , مفهوم‌سازی , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , هنر و علوم انسانی , نگرش فلسفی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

وجود، تنها چیزی است که می توان برای آن مصداقی واقعی یافت و در مقابل وجود، عدم است که هیچ مصداق و محکی ای در خارج ندارد و تنها در ذهن است که می توان برای آن، مصداقی در نظر گرفت، زیرا مفهوم آن در ذهن موجود است، به تبع احکام و لوازم مربوط به وجود، عدم نیز احکامی دارد که هرکدام از این احکام در فلسفه و منطق، جایگاه مخصوص به خود را دارند. برخی مواضعی که می توان در آنها به احکام عدم پرداخت عبارتند از: مواد ثلاث، حدوث و قدم، اعاده معدوم، هیولا، مسئله شرور و ... در مبحث مواد ثلاث، به موازات هر یک از مفاهیم سه گانه وجوب و امکان و امتناع، احکامی مرتبط با عدم وجود دارد. حکمی که ابن سینا و ملاصدرا در ارتباط با عدم در زمینه وجوب صادر کرده اند این است که « درساحت ربوبی، عدم راه ندارد.» این دو فیلسوف در زمینه امکان نیز احکامی را مرتبط با عدم ذکر کرده اند، از جمله عدمی بودن مفهوم امکان، مسبوق به عدم نبودن وجود مفارقات، عدم تناقض در این قضیه که ماهیت از حیث ذاتش نه موجود است و نه معدوم و ... درباره ماده امتناع نیز هر دو فیلسوف به اختصار احکامی را صادر کرده اند. ابن سینا و ملاصدرا درباره این مسئله که حادث، مسبوق به چه نوع عدمی است، به اظهار نظر پرداخته و حدوث را به دو قسم زمانی و ذاتی تقسیم کرده اند. در بحث اعاده معدوم، هر دو فیلسوف، اعاده معدوم را ممتنع دانسته و معتقدند معاده جسمانی اعاده جسمهای معدوم شده دنیوی نیست. این دو فیلسوف معتقدند که هیولا قوه محض است و به همین علت به عدم بسیار نزدیک است. تنها تفاوت هیولا با عدم در این است که هیولا نحوه ای از وجود را دارد که همان قوه محض بودن است، اما عدم هیچ گونه وجودی ندارد. ابن سینا و ملاصدرا شر را عدمی دانسته و بر این عقیده اند که شر عدم ملکه است. احکام عدمی دیگری که دو فیلسوف در آنها با هم، اتفاق نظر دارند، عبارتند از احکامی در زمینه منطق، چگونگی علم به معدوم و عدم امتیاز و عدم علیت میان اعدام. ابن سینا و ملاصدرا در هر یک از احکام مذکور، وجوه اشتراک و نیز اختلاف نظرهایی دارند که به تفصیل در رساله به تبیین و شرح آن خواهیم پرداخت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اراده و مشیت الهی از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک

نویسنده:

زهره السادات نصر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اراده الهی , مکتب تفکیک

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

«اراده» یکی از صفات الهی است که به مقتضای آیات و روایات، دایره شمول آن، تمام مجموعه هستی را در بر می گیرد و آنچه که در هستی روی دهد، متعلق اراده خداوند است. درباب معناشناسی و تحلیل چیستی و چگونگی اراده الهی، تبیین‌های گوناگونی توسط اندیشمندان و صاحب‌نظران ارایه شده است. در اندیشه ملاصدرا، اراده الهی، علم او به نظام اتم به شمار می آید. صدرا، اراده را برای خدا هم در مقام ذات و هم در مقام فعل اثبات می کند و بر این باور است که خداوند، علت تامه مخلوقات است و بنابر ذاتی بودن اراده، صدور فعل از او ضروری است. در مقابل دیدگاه صدرا، به باور پیروان مکتب تفکیک، اراده الهی نه به معنای علم، بلکه به معنای اعمال قدرت و سلطه بر فعل و ترک است و در نتیجه، اراده، فقط از صفات فعل به شمار می آید. با چنین توصیفی خداوند، فاعل مختار است و نتیجه قول به علت تامه بودن او، فاعل موجب بودن اوست. در این نوشتار، میان نگرش صدرالمتالهین شیرازی و نظرگاه مکتب تفکیک، مقایسه ای انجام شده، نقدهای وارد بر نگرش این دو مکتب، مورد بررسی قرار گرفته، و در نهایت، تحلیلی از این مقایسه به عمل آمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

187 188 189 190 191 192 193 194 195 196

تعداد رکورد ها : 4754

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.