جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش تحقیقی درصدد بررسی تحلیلی « صداقت وصادقین » از منظر قرآن کریم وروایات است . در فصل اول این پژوهش پس از مقدمه ای بر موضوع تحقیق ، مسأله نیاز جامعه به شناخت انسانهای صادق ونیز ابعاد مختلف موضوع از قبیل : خصوصیات ، مصادیق آثار ونتایج صادقین و ..... تبیین شده ، سپس به ضرورت واهمیت تحقیق پرداخته شده به همین منظور پرسشهای تحقیقی ذیل مطرح شده است . 1- مفهوم صدق وصداقت از دیدگاه قرآن کریم وروایات چیست ؟ 2- اهمیت وارزش عمل صادقین ومقام صدیقان از دیدگاه قرآن کریم وروایات چگونه است ؟ 3- رابطۀ ایمان با صداقت از دیدگاه قرآن کریم وروایات چگونه است ؟ 4- مهمترین ویژگیهاو خصوصیات افراد صادق از دیدگاه قرآن کریم وروایات چیست ؟ 5- عمده ترین آثارو نتایج اعمال صادقین از دیدگاه قرآن کریم وروایات چیست ؟ در فصل دوم تعدادی از متون تحقیقاتی مرتبط با موضوع از قبیل کتاب اخلاق در قرآن ، معراج السعاده ، پیام قرآن ،دایره المعارف قرآنی ، علم اخلاق اسلامی ........و عنوان شده است . در فصل سوم با توجه به ماهیت وهدف موضوع ، روش تحقیق توصیفی که شامل پرسش تحقیق ، طرح تحقیق ، فن تحقیق ، طرح تحلیلی وطرح اجرائی می باشد برای این تحقیق انتخاب گردیده است . فصل چهارم شامل 6 بخش می باشد در بخش اول به مفهوم صدق و صداقت از نظر لغوی و اصطلاحی پرداخته شده، در بخش دوم اهمیت و ارزش صداقت و مقام صادقان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در بخش سوم به آثار صداقت و اوصاف راستگویان از نظر اخروی و تفسیری مورد بررسی قرار گرفته، و در بخش چهارم به تشریح رابطه ایمان با صدق و صداقت مورد تحلیل قرار گرفته است، در بخش پنجم خصوصیات صادقان و اینکه صدیقون کدامند مورد تحلیل قرار گرفته است و در بخش ششم که آخرین بخش از این فصل می باشد مصادیق صدق در قرآن کریم و روایات و آثار و نتایج صداقت را از نظر اخروی ودنیوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و در قسمتهای مختلف این فصل آیات قرآن و سخنان گهربار معصومین به عنوان شاهد آورده شده است. فصل پنجم تحقیق ، مشتمل بر نتایج تحقیق است که در آن بر اساس بررسیهای انجام شده نتایج ذیل حاصل شده است : 1- فرد صادق کسی است که آنچه را که او می گوید با آنچه را که عمل می کند یکی است وظاهر وباطن شخص صادق یکی است . 2- ارزش واهمیت عمل صادقان تا آن اندازه است که مرضی' حضرت حق قرار می گیرد وبه پیشگاه با عظمت الهی عرضه می گردد و مقبول درگاه ابدی واقع می شود ،و در بیان مقام صادقان همین بس که نام ایشان در کنارنام انبیاءوشهداءوصلحاء ذکرگردیده است . 3- رابطه ایمان وصدق، رابطه ای لازم وملزومی است وتنها در صورتیکه همراه یکدیگر باشند تضمین کنندۀ سعادت ورستگاری بشرند. 4- صدیقان منصف به صفاتی نظیر :ایمان ، تقوی، توکل ، جهاد در راه خدا، امانتداری، وفا داری، شجاعت و.....می باشند . 5- مصادیقی از قبیل انبیای الهی ، مؤمنین ، متقین ، زاهدین ، مخلصین و.....برای صادقین بیان گردیده است. 6- برای صداقت آثار دنیوی نظیر : مشمول بودن ومورد رحمت انعام خداوند وسعادتمندی بین دو دنیا و .... نتایج اخروی همچون رسیدن به بهشت ورضوان خداوند ، آمرزش گناهان و .....آثار دنیوی – اخروی از قبیل : هدایت الهی وحیات طیبه و....... بیان گردیده است . نتیجه گیری پژوهش ، اختصاص به پاسخگویی مختصر ومفید به سؤالات ویژه تحقیق دارد که به آن پرداخته شده ، وسپس محدودیتهای تحقیق ودر پایان پیشنهاد گردیده است که تحقیقی جامع پیرامون صداقت وصادقین از دیدگاه ومنظر قرآن کریم وروایات صورت بگیرد و در پایان فهرست منابع وآیات می باشد که در این تحقیق عنوان شده است.

این پایان نامه در شش فصل با این مباحث نگارش شده است: فصل اول، صدق: معنی و تعریف صدق، حقیقت صدق، برخی از کلماتی که به صدق اضافه شده اند و مفهوم آنها نظیر قدم صدق، مبؤَأ صدق، اقسام صدق، صدق یکی از اوصاف حمیده انسانی است، صدق یکی از شعبه های جهاد و جهاد یکی از ستون های ایمان است، اثرات صدق، صدق یکی از ویژگیهای پیامبران و رهبران است، امتحان یکی از سنت های الهی برای تشخیص صدق در افراد است؛ فصل دوم، صادقین: معنی و تعریف صادق، ظهور صدق صادقین و پاداش آن، انواع صادقین؛ فصل سوم: سیمای صادقین در قرآن کریم: خداوند، قرآن کریم، پیامبران (در این بخش چهارده تن از پیامبران که در قرآن به صدق متصف شده اند، یاد شده و آیات مربوط بررسی گردیده است)، صداقت و تصدیق حضرت مریم(ع)، صداقت فرشتگان، صداقت حضرت علی(ع) و ائمه معصومین(ع)؛ فصل چهارم، سیمای صادقین در نهج البلاغه: خداوند، صداقت و تصدیق قرآن کریم، صداقت پیامبران(ع)، صداقت و تصدیق حضرت محمد(ص)، صداقت اهل بیت(ع)، صداقت و تصدیق حضرت علی(ع)، صداقت فرشتگانی که مأمور انسان هستند؛ فصل پنجم، صدَقه: تعریف صدَقه و اقسام آن، چگونگی صدقه دادن و شروط قبولی و بطلان صدقه، آثار صدقه، موارد مصرف صدقات، متصدّقین و پاداش آنها؛ فصل ششم، صدُقه: مفهوم صدُقه و وجه تسمیه آن. در ضمیمه، موارد استعمال مشتقات صدق در قرآن کریم یاد شده است.

در پایان نامه حاضر آیات حاوی واژه صدق و کذب و مشتقات آن دو در چهار بخش با این عناوین بررسی شده است: بخش اول، صدق از دیدگاه قرآن: بررسی معانی لغوی و اصطلاحی صدق، پاره ای از کاربردهای ترکیبی صدق در قرآن، گستره صدق در قرآن و مصادیق صادقان؛ بخش دوم، کذب از دیدگاه قرآن: بررسی معانی لغوی و اصطلاحی کذب، گستره کذب در قرآن، جایگاه کاذبان در قرآن و نمونه های آن؛ بخش سوم، عوامل کذب و موانع صدق: عوامل درونی کذب، عوامل رفتاری کذب، عوامل بیرونی کذب؛ بخش چهارم، آثار و نتایج صدق و تصدیق و کذب و تکذیب و جایگاه دروغ روا و راست ناروا.

در این تحقیق احکام فقهی، آداب و آثار تربیتی صدقه در قرآن بررسی شده و مطالب آن در پنج فصل آمده است: فصل اول، کلیات: واژه صدقه در لغت و فقه و قرآن و روایات، پیشینه تاریخی صدقه، اهمیت صدقه، پاداش صدقه، صدقه های برتر، ترغیب به صدقه، تمثیل ها و تشبیه های قرآنی؛ فصل دوم، اقسام صدقه: انگیزه های صدقه دهندگان، موارد مصرف صدقه، صدقه و گروه های انسانی؛ فصل چهارم، آداب و شرایط و موانع صدقه: آداب و شرایط صدقه، ایام و اوقات صدقه، موانع و آفات صدقه؛ فصل پنجم، آثار صدقه و پیامدهای ترک آن: آثار فردی صدقه، آثار اجتماعی صدقه، پیامدهای ترک صدقه.

مطالب اصلی این پایان نامه در پنج مبحث آمده است. مبحث اول، تاریخچه ای از سنت حسنه صله رحم؛ مبحث دوم، دیدگاه ها و نظرها در مورد صله رحم: آیات الهی مربوط به صله رحم، احادیث معصومین(ع) در این زمینه، سخنان علما در این خصوص؛ مبحث سوم، صله رحم، خانواده، اجتماع: دانستنی ها درباره صله رحم، صله رحم و تحکیم بنیان خانواده، صله رحم و تحکیم روابط اجتماعی؛ مبحث چهارم، آثار صله و قطع رحم؛ مبحث پنجم، سایر موارد آموزنده: قصص و اندرزهاء مربوط به صله و قطع رحم، اشعار پندآموز در باب معاشرت، ادعیه ها.

خویشاوندان ، ارتباط خونی با هم دارند.شاخ وبرگ های یک درختند وگل های یک بوستان.پس ارتباطشان طبیعی است وقطع رابطه ورفت وآمد میان اقوام، عارضه ای ثانوی ویک ناهنجاری اجتماعی و « آفت خانوادگی»به حساب می آید که اگر بی دلیل باشد، زشت وناروا است واگردلیلی داشته باشد ، قابل رفع و شایسته ی تجدیدرابطه است.پیوندباخویشاوندان محبت می آورد وقطع این رابطه ،سردی و کدورت دل هارادرپی دارد. صله ی ارحام فواید وآثارفراوانی داردکه برخی به اموردنیوی مربوط است،برخی هم نتایج اخروی دارد . این کارنیک وساده،آن قدر سازنده وموردرضای پروردگاراست،که گاهی تقدیرالهی به خاطرآن عوض می شود. اثر حاضر برآن است که بابررسی آیات قرآنی و روایات اهل بیت عَلَیْهِ السَّلام مفهوم صله ی رحم ، مصادیق آن، مراتب وکیفیت ریشه ها و آثار، پیامدهای فردی و اجتماعی را مورد بررسی قرار دهد، تا برای اهل تحقیق دری به مباحث اخلاقی باشد،وبرای اهل عمل دستورالعملی جهت آراسته شدن به زیبایی های اخلاق. امیداست که مردان وزنان مسلمان آن را مطالعه کنند و به کار بندند ،تا نزد حضرت دوست که قبول افتد و چه در نظرآید.

خویشاوندان، ارتباط خونی با هم دارند، شاخ و برگ های یک درختند و گل های یک بوستان، پس ارتباط شان هم طبیعی است، سنت صله رحم از نیکوترین برنامه های دینی درحیطه معاشرت است. گرچه شکل نوین زندگی و مشغله های زندگی های امروزی، گاهی فرصت این برنامه را از انسان ها گرفته است، ولی حفظ ارزش های دینی و سنت های سودمند و ریشه دار دینی، ازعوامل تحکیم رابطه ها درخانواده هاست. ارحام وخویشان هم دارای حقوقی هستند که باید آنها را رعایت کرد انسان ها نباید از اجتماع گریزان باشند و گوشه نشینی را برگزینند چرا که مضرات آن زیاد است. اهمیت صله رحم درآیات و روایات به فراوانی بیان شده است و تا زمانی که آیات و روایات مربوط به آنها مطالعه نشود نمی توان پی به اهمیت این نیست اجتماعی برد. صله ارحام انواعی دارد که شامل 1- صله ارحام نسبی 2- صله ارحام سببی 3- صله ارحام معنوی می باشد که نوع اول از طریق رابطه خونی باعث ایجاد رابطه می گردد نوع دوم از طریق ازدواج باعث ایجاد می شود ونوع سوم که منظور پدران معنوی که سرآمد آنها پیامبراکرم ? وحضرت علی ? می باشند. چگونگی ومراتب صله در بین اقوام متفاوت است و متناسب با زمان و مکان و موقعیت اقوام می باشد و مراتب آن هم شامل الف:دید و بازدید ب:مهمانی دادن ج:کمک مالی د:کمک فکری و عاطفی می باشد. صله رحم مختص به اقوام باتقوا وبا ایمان نیست بلکه شامل ارحام غیر مسلمان هم هست چراکه از این طریق موجب هدایت آنها هم می شود. هر عمل نیک و بدی هم دراین دنیا وهم در جهان آخرت دارای اثراتی است وصله رحم و ترک « ن هم از اموری است که از این قاعده مستثنی نمی باشد. هدف از انجام این تحقیق آشنایی با اهمیت صله رحم در آیات و روایات و سرزنش کردن ترک صله رحم؛ آگاهی دادن دیگران درجهت بهتر انجام دادن صله ارحام ؛ داشتن صله رحم ساده و بدور از تکلف و رنج و سختی ؛ آشنایی خوانندگان محترم با راه های ایجاد و تقویت صله رحم . این تحقیق از چهار فصل تشکیل شده است : فصل اول در رابطه با صله رحم و اهمیت آن می باشد که به بررسی صله رحم در آیات و روایات پرداخته است. فصل دوم در مورد آثار صله رحم در دنیا و آخرت می باشد. و فصل سوم در رابطه با قطع رحم و آثار سود آن در دنیا و آخرت بحث و بررسی می کند. و در فصل چهارم که به راههای ایجاد و تقویت صله رحم پرداخته و موانع و آفات صله رحم را شناسایی می کند و راه چاره ای متناسب با آن ارائه می دهد. نوع منابع استفاده شده از قرآن و کتابهای روایی همچون بحارالانوار ، نهج البلاغه ، مستدرک الوسائل و از کتابهای اخلاقی همچون نقطه های آغاز در اخلاق عملی ، ره توشه راهیان نور اخلاق برای همه و ... می باشد. از این تحقیق نتیجه می گیریم که صله رحم یکی از نشانه های اخلاق اسلامی و از علائم حسن سلوک و خوش رفتاری با مردم می باشد که رسیدگی به حال خویشاوندان باعث ایجاد و محبت و دوستی میان آنها می شود که در کنار آن قطع رابطه فامیلی بدون دلیل زشت و نارواست و مورد غضب خداوند متعال می باشد.

یکی از اوصاف اهل ایمان و تقوا که نشانه رشد و تعالی خواهد شد و مورد تأکید آیات و روایات قرار گرفته و از اهمیت بسزایی برخوردار است صبر می باشد. در این نوشتار تلاش خواهد شد تا صبر را در قرآن و روایات مورد بررسی قرار داده، راه های کسب صبر و پیامدهای آن را در جامعه بیان نماید. این پژوهش در چهار بخش تدوین شده است: در بخش اول معنا و فلسفه صبر بیان گردیده است که تعریف، حقیقت و اقسام صبر فصل های آن می باشد. صبر از نظر لغت به معنی حبس و بازداری و نگاهداری است و حقیقت صبر در احادیث اهل بیت عصمت بیانگر عظمت و اصالت و سازندگی صبر است چندانکه در برخی از روایات از صبر تعبیر به رکن و دیانت و شریعت شده است. صبر وقتی پسندیده است که در برابر بلا و پیشامدی که انسان به هیچ وجه قادر به از میان برداشتن آن نباشد و راه گریزی از آن برایش وجود نداشته باشد اما اگر بتواند آن را از میان بردارد یا خود را از آن رهایی بخشد دیگر صبر معنی ندارد. روایات صبر را در چند مقام مورد ملاحظه قرار داده اند : صبردر مقام اطاعت خداوند، صبر نزد مصیبت ، صبر از معصیت که به طور کامل به آن پرداخته شده است. بخش دوم به بررسی ره آورد صبر که عبارتند از : 1- پایداری و پیروزی 2- توجه و اتکا بیشتر به خدا 3- بروز خصلت های نیک 4- پیدایش روحیه شکست ناپذیر و راه های کسب ان مانند : نماز استرجاع، اندیشه و عبرت پرداخته است، و در بخش سوم بی صبری و راه های درمان آن بیان شده است. و در بخش چهارم اسوه های صبر که فصل اول به انبیاء و ائمه اطهار و فصل دوم به علمای اعلام پرداخته شده است. در پایان نیز بعد از پیشنهادات و نتیجه گیری و احادیثی پیرامون صبر و بررسی آیات پیرامون صبر در قرآن بیان شده است تا خواننده را با فضای آیات و روایات آگاه نموده و روح حیات و نفخه زندگی و هوای اصیل آن را حس نماید.

موضوع تحقیقی که در پیش رو دارید « جایگاه صبر در قرآن و سنت، ریشه ها، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن» می باشد. صبر به معنای خویشتن داری و بازداشتن نفس بر چیزی است که عقل و شرع آن را شایسته و سزاوار بدانند یا از چیزی که شرع و عقل آن را نهی کند. همچنین صبر را خویشتن داری در ضرر جانی و مالی می گویند و ضد آن بی تابی و جزع و فزع است. بردباری، اهرمی است که بزرگ ترین مشکلات را به آسانی و با نتیجه گیری صد در صد مثبت بر طرف می سازد و تنها راه ثمر بخش برای شناخت مفهوم صبر، مراجعه به قرآن کریم و احادیث شریفه می باشد. برای پیشرفت و پیروزی بر مشکلات، دو رکن اساسی؛ پایگاه نیرومند درونی و تکیه گاه محکم برونی لازم است که در قرآن به این دو رکن با تعبیر « صبر» و « صلوه» اشاره شده است. صبر، آن حالت استقامت و شکیبایی در جبهه ی مشکلات است و نماز پیوندی است با خدا و وسیله ی ارتباطی با این تکیه گاه محکم است. صبوری هر چند بسیار مشکل است،لیکن با معجونی از علم و عمل دست یافتنی است؛ در مرحله ی علم، انگیزه ی دین تقویت می شود و در مرحله ی عمل، علاوه بر تقویت انگیزه ی دین، انگیزه ی هوی نیز تضعیف می شود و به این ترتیب انسان به مقام صبر دست می یابد.

خوانندگان گرامی این مجموعه ای را که شما مشاهده می کنید، از کتابهای فراوانی گرد آوری شده و دارای شش بخش می باشد و هر بخش دارای چند زیر مجموعه می باشد: بخش اول: درباره معنا و مفهوم و برداشت مردم از صبر و صبر از نظر لغوی و اصطلاحی و از نظر چند تن از علما و دانشمندان در مورد صبر و اقسام صبر از نظر ائمه(ع) و در مورد تقسیم بندهای صبر از جهات مخلف و درجات صبر بحث می نماید... بخش دوم: صبر در مصیبت است . تعریف مصیبت و فلسفه بلاها و مصیبت ها و عکس العملهای انسان از دو جهت مثبت و منفی و فوائد صبر و امتحان شدگان بر مصیبت را ذکر می کند. بخش سوم: صبر در طاعت است. که چگونه باید بر طاعت خداوند صبور و بردبار باشیم و آفت بی صبری را ذکر می کند. بخش چهارم : صبر بر معصیت می باشد که درباره مبارزه با نفس یعنی چگونگی مبارزه با گناهان و آثار گونا گون گناه را بیان می کند. بخش پنجم: اهمیت صبر در آیات و روایات ودر بخش ششم: رابطه صبر با چند واژه را ذکر می کند. در پایان امیدوارم که این پایان نامه مورد قبول خوانندگان گرامی قرار بگیرد.