جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫نويسنده در اين نوشتار به بررسي زندگي و ابعاد شخصيت حضرت موسي( از ديدگاه قرآن کريم و آموزه‌هاي تورات پرداخته و بين دو آموزه قرآن و تورات، شخصيت و منزلت و جايگاه آن حضرت را مقايسه کرده است. در فصل اول، پس از بيان روش قرآن و تورات در قصه‌پردازي؛ تعريف قصه و ويژگي‌هاي آن از ديدگاه قرآن و عهدين (تورات و انجيل) مشخص گرديده است. آن گاه با رويکرد مقايسه اي روش قرآن کريم و تورات (عهد قديم) در مورد زندگي و شخصيت حضرت موسي(، ترسيم گرديده و بر اساس تحليل صورت گرفته، روش تورات اسطوره پردازي و روش قرآن کريم بيان حقايق زندگي حضرت موسي( عنوان شده است. در فصل دوم، ابتدا قصه‌هاي قرآن کريم از زندگاني حضرت موسي( از زمان ولادت ايشان تا دوران نبوت وي بيان شده و در ادامه تربيت موسي در دربار فرعون، خروج موسي از مصر و ورود وي به شهر مدين، ازدواج وي با دختر حضرت شعيب، آغاز بعثت وي و مواجهه او با فرعون و فرعونيان ترسيم گرديده است. تبيين و بررسي گوشه‌هايي از معجزات حضرت موسي(، بيان برگي از کتاب جنايات فرعون نسبت به بني‌اسرائيل، داستان موسي و خضر و نجات قوم بني‌اسرائيل از دست فرعون از ديدگاه قرآن کريم، از ديگر مطالب فصل دوم مي باشد. فصل سوم، به قصه‌پردازي تورات از شخصيت و زندگي حضرت موسي( و نيز به بررسي گوشه‌هايي از زندگاني موسي( از زمان ولادت، بعثت، مواجهه او با فرعون، مقابله موسي و هارون با فرعون، خروج بني‌اسرائيل با موسي از مصر، پرستش گوساله توسط بني‌اسرائيل در غيبت موسي( و در نهايت وفات ايشان از ديدگاه آموزه‌هاي تورات، اختصاص دارد. در فصل چهارم، ديدگاه قرآن کريم و ديدگاه تورات در زمينه زندگي و شخصيت حضرت موسي( مقايسه شده و موارد اشتراک و اختلاف بين اين دو ديدگاه مشخص گرديده است. در همين جهت نگارنده به تحريف تورات در بيان مسائل غيرواقعي از زندگي حضرت موسي و داستان قوم بني‌اسرائيل اشاره کرده و درس‌ها و عبرت‌هاي اخلاقي و اجتماعي از داستان حضرت موسي( را بيان نموده است.

‫در اين نوشتار سعى شده ديدگاه ونظرات قرآنى علامه مجلسى (ره) گردآورى شود. مطالب وموضوعات اين پايان‏نامه در سه بخش كلى تنظيم وارائه شده است. بخش اوّل، مشتمل بر چند بحث كوتاه ومقدماتى است كه به تعريف وتبيين موضوع وپيشينه آن مى‏پردازد. بخش دوّم، مشتمل بر يازده فصل كه به بررسى ديدگاه علامه در مباحث علوم قرآن پرداخته مى‏شود. عناوين فصول اين بخش بدين قرار است: وحى، اسباب النزول، كاتبان وحى، جمع وتدوين قرآن، قراءات، فضائل القرآن، عزائم السور، حروف مقطعه، محكم ومتشابه، ناسخ ومنسوخ، اعجاز قرآن، تحريف. بخش سوم، مشتمل بر چهار فصل كه به بررسى مباحث تفسيرى از ديدگاه علامه مجلسى (ره) پرداخته مى‏شود. عناوين فصول اين بخش بدين قرار است: روش تفسيرى، ضرب قرآن، تفسير آيات الاحكام، تفسير به رأى، ظاهر وباطن. در مجموع مى‏توان گفت، آراء ونظرات علامه بر احاديث وارده از اهل بيت تكيه دارد، وعلامه سعى دارند، تعارضات ظاهرى بين روايات را توجيه كنند. روش تفسير علامه چنانچه برخى مفسرين به آن اشاره داشته‏اند، روش تفسير موضوعى است كه به عقيده نگارنده در نوع خود منحصر به فرد است.

‫در رساله حاضر طى شش فصل اسرائيليات يا منقولات يهود در تفسير قرآن كريم بررسى شدهاست. عنوانهاى اين فصلها به اين قرار است: فصل اوّل، دانش تفسير، روشها و منابع، ويژگيها و ضعفها؛ فصل دوم، رابطه قرآن با كتابهاى آسمانى پيشين؛ فصل سوم، اسرائيليات، پيدايش، زمينهها و انگيزهها؛ فصل چهارم، شناسايى عناصر و چهرههاى پديدآورنده اسرائيليات؛ فصل پنجم، نقد و بررسى دلايل پذيرش يا عدم پذيرش روايات اهل كتاب؛ فصل ششم، نقد و بررسى اسرائيليات در تفاسير (با تأكيد بر آرا و نظريات برخى از مفسران اهل سنت و شيعه)."