جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ای که در پیش رو دارید؛ ترجمه و تحقیق کتاب «التحقیق فی نفی التحریف عن القرآن الشریف» به قلم آقای سیدعلی حسینی میلانی است و شامل موارد ذیل می باشد: مهمترین سخنان و دلایلی را که توهم تحریف را نزد شیعه و اهل سنت ایجاد کرده، احادیث و روایاتی را که ممکن است دستاویز نظریه تحریف قرارگیرد و آنچه جایز است، سخنی را در این مورد به علمای شیعه و سنی نسبت داده شود، شیعه و تحریف، سخنان بزرگان شیعه درباره تحریف ناپذیری قرآن و پاسخ بزرگان شیعه در قبال شبه هایی که در پرتو این گونه روایات در مورد تحریف ایجاد می شود. نتیجه اینکه بیش از ۹۰٪ علمای شیعه - کساین که به آنها در اصول و فروع اعتماد و تکیه می شود- کم شدن قرآن را به شدت رد و نفی می کنند؛ و کمتر از ۵٪ آنان به کم شدن قرآن اعتقاد دارند که آن هم نظرات شخصی است و تبلور نظر کل فرقه شیعه نیست و خلاصه اینکه مذهب شیعه، به تحریف ناپذیری قرآن به معنی کم نشدن الفاظ آن، معتقد است.

پژوهش حاضر در هفت فصل با این موضوعات تنظیم و تدوین یافته است: فصل اول، انسان در آیینه ی قرآن و حدیث: صلصال، طین، مواد یا تعابیر دیگر، نفخ روح، نفس، فطرت، قلب، عقل؛ فصل دوم، بررسی اجمالی کارکردها و مقایسه ی ابعاد وجودی انسان: فکر و اندیشه، تمایلات و غرایز، احساسات و عواطف، هوی و هوس؛ فصل سوم، مروری بر نظام علت و معلول: مبحث فاعلیت الهی، مفهوم تقدیر، مفهوم قضا، سرنوشت انسان، جبر و اختیار؛ فصل چهارم، بررسی اجمالی در دیدگاه برخی مکاتب فکری: تلازم شناخت جهان و انسان، انسان در بینش مادی، انسان در بینش ادیان؛ فصل پنجم، مبانی اخلاق: تعریف اخلاق، تعریف وجدان، رابطه ی وجدان با اخلاق، پایه ی اخلاق؛ فصل ششم، نقش شیطان در اضلال انسان: ابلیس در قرآن و حدیث، وسواس، تزیین، وعده، تسویل، ولایت، غفلت؛ فصل هفتم، بررسی معنای لغوی و اصطلاحی تزکیه: تزکیه، معنای اصطلاحی و تفسیری، تزکیه در قرآن و حدیث.

در این پایان نامه جنبه های مختلف قرآن از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته و از این موضوعات بحث شده است: ویژگیهای قرآن، نامها و اوصاف قرآن،مفاهیم آیه و سوره، مصونیت قرآن از تحریف، کیفیت نزول قرآن و رازهای نزول تدریجی آن، حقانیت قرآن و آورده شده آن به وسیله شخصی درس نخوانده،هماهنگی و عدم اختلاف در آن، هدف از نزول قرآن،معارضان قرآن و علل سرکشی مخالفان، انواع مبارزه باقرآن و بهانه های مختلف.

آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم، با تاکید بر نظرات مفسر بزرگ قرآن، علامه محمد حسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهده دار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امکانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و باور کردن صفات و ملکات فاضله از یک مکتب است. و نوع روش تربیت اخلاقی آن مکتب را مشخص می سازد. تربیت اخلاقی در واقع به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه اخلاقی در نهاد انسان است. شیوه های تربیت اخلاقی به دستورالعملهایی اطلاق می شود که با توجه به مبانی، در جهت اهداف تربیت اخلاقی اتخاذ می شوند. و نوع خاص یک مکتب اخلاقی را مشخص می کند. علامه معتقد است سه شیوه در تربیت اخلاقی موثر است: توجه به غایات دنیوی، اهداف اخروی و محبت خداوند. قرآن کریم مهمترین مبنای تربیت اخلاقی خود را توحید قرار داده و شیوه های تربیت اخلاقی را حول آن محور اصلی به کار برده است. مهمترین شیوه تربیت اخلاقی از نظر قرآن کریم عبودیت و محبت ناشی از آن است؛ که از مهمترین مبنای آن نشات گرفته است. سرمایه های هر جامعه ای نسل جوان جامعه می باشد که تربیت اخلاقی معطوف به آن است. لذا اگر ما فرزندان خود را مطابق شیوه عبودیت توحیدی تربیت کنیم؛ اخلاق الهی حاکم بر جامعه خواهد شد و ضمانت اجرای احکام الهی بسیار قوی خواهد بود. در این راستا، توجه به اصول تربیتی و ویژگی ها ی خاص دوره تربیتی جهت برنامه ریزی برای انتخاب روش اصلح در تربیت اخلاقی حائز اهمیت است.

در این پایان نامه نوع اول تا پایان نوع پانزدهم از کتاب الاتقان ترجمه و شرح شده است و شامل این موضوعات است: مکی و مدنی، حضری و سفری، لیلی و نهاری، صیفی و شتائی، فراشی و نومی، ارضی و سمائی، آنچه در آغاز نازل شده است، آخرین قسمت نازل شده، سبب نزول، آنچه به زبان برخی از صحابه نازل شده، آنچه از قرآن نزولش تکرار شده، آنچه حکمش پس از نزولش بود و آنچه نزولش پس از حکم واقع شد. آنچه قسمت قسمت و آنچه یکجا نازل شد. آنچه از قرآن که فرشتگان با آن بودند و آنچه که فرشته ای با آن نبود، آنچه از قرآن که به بعضی از پیامبران نیز نازل گردیده و آنچه که به کسی جز پیامبر اسلام(ص) نازل نشده است.

در مقدمه برخی از تفاسیر پاره ای از علوم قرآن مورد بحث قرار گرفته اند. مقدمه تفسیر البرهان تألیف سیدهاشم بحرانی و مقدمه تفسیر قمی از آن جمله است.در این پایان نامه پس از شرح مختصری از مباحث علوم قرآن مثل تفسیر و معانی مختلف آن، حجیت ظواهر قرآن، تاریخ تفسیر و روشهای تفسیری، به معرفی شرح حال بحرانی و مشایخ و شاگردان و آثار اوپرداخته شده است؛ سپس مقدمه تفسیرالبرهان ترجمه شده و در پایان مباحثی در علوم قرآن از مقدمه تفسیرعلی بن ابراهیم قمی چون ناسخ و منسوخ و محکم ومتشابه آورده شده است.

کتاب تاریخ قرآن تألیف آیت الله محمد هادی معرفت دامت برکاته یکی از کتاب های ارزشمند درباره علوم قرآن است. این کتاب طی شش فصل، مسائل ضروری در شناخت قرآن را مطرح کرده است: فصل اول پدیده وحی را که پایه شناخت کلام خدا به شمار می رود، بررسی کرده است. در فصل دوم به مسائلی همچون: مدت نزول قرآن، نزول دفعی و تدریجی آن و آرای بزرگان در زمینه نزول دفعی قرآن پرداخته شده است. همچنین ترتیب نزول سوره ها، مکی و مدنی بودن آن ها، معیار تشخیص سوره های مکی از مدنی و این که آیا استثنایی در آیات هر سوره وجود دارد یا نه، بحث شده است. در فصل سوم از نظم و تألیف قرآن، نظم آیه ها در هر سوره و توقیفی بودن نظم آیات سخن گفته شده است. در فصل چهارم، قاریان قرآن، قرائت های هفتگانه، عوامل اختلاف در قرائت ها و راه تشخیص قرائت صحیح مورد بررسی قرار گرفته است. فصل پنجم به مسئله تحریف اختصاص یافته است. در فصل ششم، اسلوب ترجمه، فتوای فقها و دانشمندان شیعی و سنی، سابقه ترجمه در اسلام و نمونه هایی از ترجمه های قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.

در این پایان نامه باب دوم کتاب دراسات فی القرآن متعلق به سیداحمد خلیل ترجمه و بررسی شده است.عنوان این باب «تفسیر، پیدایش و نحوه تطور آن» وحاوی مباحث ذیل است: تعریف تفسیر و تأویل، نیاز به تفسیر و پیدایش آن، تفسیر اثری، اسرائیلیات، تغییرتدریجی شیوه تفسیر قرآن، روش عقلی در تفسیر،نظریه اهل سنت درباره تفسیر اعتزالی، روش رمزی،تفسیر اشاری، نظر مسلمانان نسبت به تفسیر صوفیانه،روش تمثیلی در قرآن، روشهای تفسیر قرآن در عصرحاضر .

هدف از این تحقیق محبت میان انسان و خدا در قرآن کریم است براساس سوالهای تحقیق جایگا محبت میان انسان و خدا در قرآن چیست ؟ راههای تقویت محبت میان انسان و خدا در قرآ چیست ؟ و آثار محبت میان انسان و خدا در قرآن چیست که براین اساس فرضیه های زیر مطرح کردید که محبت خدا اساس دین اسلام است ، محبت مبداء و مقصود دین است ، محبت به خدا سرآغاز گام نهادن در مسیر عبودیت حق تعالی است و تنها از چنین عبودیت عاشقانه ای که عبادت احرار ( آزادگان ) نامیده شده محسوب نزد خدا که عالی ترین هدف انسان است ، حاصل می گردد ، افزایش معرفت به خدا افزایش محبت اهل بیت ، بعضی دنیا و اهل معاصی ، ذکر نعمتهای الهی ، نگهبانی دل ، از جمعه راههای افزایش و تقویت محبت به خدا و احسان به خلق ، حب و بغض فی الله ، انجام فرائض و نوافل از جمله راههای جلب محبت خداست ، ذکر دائمی ، حب اهل بیت ، حب به مخلوقات الهی و رضا از جمله آثار محبت میان انسان و خداست . این تحقیق به روش قرآن به قرآن علامه طباطبائی است . براساس یافته های تحقیق حاضر مفهوم محبت میان انسان و خدا در قرآن ، همان مفهوم رایج و مسلم در میان مردم از زمان عرب جاعلی تا کنون یعنی " میل و گرایش شدید " بوده و از توجیهات متکلمین و تنبیات فلاسفه و تاویلات عرفا به دور است ، دین برای ایجاد رابطه بین انسان و خدا آمده است و این ارتباط تحت تاثیر دو عامل شکل می گیرد یکی معرفت و شناخت خدا و دیگری ایمان و گرایش به سمت خدا ، ریشه و هدف نهایی دین ، ایمان بخداست که البته به دلیل تشکیکی بودنش در درجات پایین آن با شرک قابل جمع است . اهل بیت عصمت و طهارت نقش تعیین کننده ای در رابطه میان معرفت به خدا ، ایمان ، عبودیت و محبت به خدا دارند ، تنها از طریق اهل بیت و محبت به ایاشن است که می توان به معرفت و محبت خدا دست یافت ایشان همان وسایل الی الله هستند که در قرآن بدان اشاره شده است . از آثار محبت میان انسان و خدا می توان به یقین ، اخلاص ، رضا، ذکر دائمی ، محبت اولیاء خدا و محبت به مخلوقات خدا را نام برد.

این پژوهش در ترجمه و تحقیق یکی از آثار دکتر محمدحسین ذهبی و شامل یک مقدمه و سه فصل با این مباحث است: مقدمه: معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، کلمه ی تفسیر در قرآن و حدیث، معنای لغوی و اصطلاحی تأویل، تفاوت میان تفسیر و تأویل، استعمال تأویل در قرآن و روایات؛ فصل اول، سرگذشت تفسیر فی دو مرحله: مرحله ی روایت: تفسیر پیامبراکرم(ص)، تفسیر در عصر صحابه، مشخصات تفسیر در عهد صحابه، منابع صحابیان در تفسیر قرآن کریم، امیرالمؤمنین علی(ع) باب علم نبی، عبدالله بن عبّاس(ت68ق)، عبدالله بن مسعود (ت32ق)، اُبی بن کعب(ت1932ق)، زید بن ثابت ضحاک انصاری(ت40ق)، جابربن عبدالله انصاری، مفسّران معروف مکه و مدینه در دوره ی تابعین، مدرسه ی تفسیر قرآن در عراق، مرحله ی تدوین، قول ارجح درباره ی اولین مدون تفسیر؛ بخش دوم، مبدأ ظهور گرایش های انحرافی(باطنیان، محیی الدّین بن عربی، موضع معتزله در تفسیر قرآن، اهمّ کتب تفسیر معتزله، تفسیر مورخان و داستان سرایان، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن ثعلبی، عامل مهم ضعف تفسیر مأثور، شخصیت هایی که در ورود اسرائیلیات به تفسیر مؤثر بوده اند: عبدالله بن سلام(ت42ق)، کعب الاخبار (ت32ق)، وهب بن منبّه(ت110ق) عبدالملک بن عبدالعزیز بن جُریح(ت150159ق)، ابن عباس ناقل اسرائیلیات، رفع اتهام از ابن عباس، تفسیر برخی از صاحبان مذاهب نحوی؛ بخش سوم، تحقیقی درباره ی تفسیر شیعه امامی: پیدایش شیعه، اقلیت شیعه جدای از مسلمین چرا؟، موضع شیعه در تفسیر قرآن کریم، فهم ظواهر آیات قرآن، مصادر تبیین ظواهر آیات، سنّت، عترت، احادیث صحابه، روش پیامبر و اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن، فهم عقل یا تدبّر در عمق قرآن، فهم معنوی و بواطن قرآن کریم.