جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18137
مقایسه کارکردهای عقل از نگاه ملاصدرا با کارکردهای عقل در قرآن
نویسنده:
فاطمه سلیمانی دره باغی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
از نگاه فلاسفه عقل به معنای قوه‌ی ادراکی است که با آن می‌توان حقایق را به نحو کلی درک کرد. سؤالی که مطرح می‌شود این است که، این معنا از عقل چه مقدار بـا بـرداشتی کـه از تعقل در قرآن می‌شود تطبیق می‌کند؟ فیلسوفان اسلامی معتقدند عقل دارای توانمندی‌ها و کارکردهای گـوناگـون است و می‌توانـد مراتب مختلفی را کسب نماید. عقل در پایین‌ترین مرتبه قدرت استنتاج و تجزیه و تحلیل مفاهیم را دارد ولی همین قوه با توسعه وجودی که در اثر تفکر و تأمل در پدیده‌های عالم و به همراهی تهذیب نفس حاصل می‌نماید، می‌تواند با عالم ماوراء اتصال یافته و با اتحاد با عقول مجرد حقایق عالم را مستقیماً بدست آورد. بنابراین عقل همه فعالیت‌های ادراکی انسان نظیر تفهیم، استنتاج، ارزیابی، تعمیم، مشاهدات قلبی و نیز فعالیت‌های عملی او را در برمی‌گیرد؛ به عبارت دیگر حقیقت وجودی انسان همواره تعقل می‌کند و براساس آن رفتار می‌نماید. این معنا از عقل و تعقل؛ معنایی است که آیات قرآن بدان توجه می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 165 تا 190
مشخصات اثر
مناهج التفسیریة عند الشیعة و السنة
نویسنده:
محمد علي اسدي نسب
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
تهران: المجمع العالمى للتقريب بين المذاهب الإسلامية,
مشخصات اثر
منافع القرآن العظيم
نویسنده:
محقق: علي موسی کعبي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
دعاهای قرآنی
نویسنده:
محمدحسن میرجهانی‌طباطبائی؛ به کوشش: احمد مقیمی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
اصفهان - ایران: آرما,
چکیده :
نویسنده در این کتاب به شرح کلمه «رب» پرداخته و همه دعاهای قرآنی را که با «رب» و «ربنا» آغاز شده‌اند، استخراج و شرح داده است. یکی از راه‌های استجابت دعا، خواندن دعا به زبان قرآن، احادیث یا روایات معتبر است. در قرآن دعاهای فراوانی از زبان پیامبران الهی بیان شده و در بسیاری از موارد دعاهایی خطاب به خداوند در قرآن آورده شده است. به همین دلیل استخراج و گرد آوری این دعاها اهمیت ویژه‌ای دارد. نویسنده در مقدمه کتاب «دعاهای قرآنی» نوشته است:«نام رب آثار و فواید فراوانی دارد و کلیدی برای رسیدن انسان به کمال است، به همین دلیل در قرآن بارها خداوند با نام رب خوانده شده است.» در انتهای این کتاب نیز دستخط‌‌های مرحوم میرجهانی و تصاویر وی آورده شده‌اند. کتاب «دعاهای قرآنی» به کوشش احمد مقیمی برای نخستین بار از سوی نشر آرما منتشر شده است.
مشخصات اثر
نقد نظرية ولفسن دربارة خاستگاه مسئلة خلق قرآن و تأثير آموزه‌هاي مسيحي در آن
نویسنده:
عليرضا اسعدي
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
بررسي خاستگاه پيدايش مسائل کلامي، از عرصه‌هاي پژوهشي مورد علاقة خاورشناسان است. بسياري از آنها کوشيده‌اند تا با بررسي اين موضوع نشان دهند که آبشخور مسائل کلام اسلامي، اديان و مکاتب ديگر، به‌ويژه مسيحيت است و کلام اسلامي از عوامل بيروني تأثير پذيرفته است. ولفسن، اسلام‌شناس يهودي، در کتاب فلسفة علم کلام، دربارة مسئلة خلق قرآن، که از چالشي‌ترين مسائل کلامي، به‌ويژه در قرن دوم هجري است، چنين رويکردي را دنبال کرده است. او با به‌کارگيري روش فرضي استنتاجي خود، ديدگاه‌هاي مطرح در زمينة خلق قرآن را متأثر از آموزه‌هاي يهودي مسيحي مي‌داند. اين مقاله در‌‌صدد است تا با تتبعي شايسته ضمن تبيين دقيق نظريه ولفسن، شواهد و قرائن آن را بررسي و نقد کند و نشان دهد که نه‌تنها روش ولفسن با اشکالاتي روبرو است، دلايل او نيز مدعايش را به‌خوبي اثبات نمي‌کند و تأثير عوامل بيروني، به‌ويژه مسيحيت، در پيدايش اين مسئله‌ اثبات شدني نيست.
صفحات :
از صفحه 99 تا 116
مشخصات اثر
ابعاد پنهان قيامت و محاسبة اعمال در قرآن
نویسنده:
علی محمدقاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
قیامت , اصطلاحنامه علوم قرآنی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
شيخ مفيد در ميان متکلمان اماميه، جايگاه ويژه و ممتازي دارد و بي‌ترديد تحليل و تبيين او از آموزه‌هاي اعتقادي، نقشي تأثيرگزار در تحليل تاريخ فکر اماميه خواهد داشت. ارادة خدا و ماهيت آن، از جمله آموزه‌هايي است که شيخ مفيد پيرامون آن رساله‌اي مستقل تحرير کرده است و برخي شاگردانش همچون کراجکي، تبيين و تحليل او را پرورانده‌اند. خط فکري شيخ مفيد، اگرچه همانند تمامي متکلمان عدليه اراده را حادث مي‌داند، ولي ازيک‌سو بر اساس روش‌شناسي‌اي که در کلام‌ورزي خويش بدان التزام دارد، و از سويي ديگر بر پاية برخي از روايات، بين اراده خدا و ارادة انسان تفاوت مي‌گذارد و به ‌لحاظ وجود‌شناسي، اراده را همان امر مکوّن عيني و خارجي مي‌داند. شيخ مفيد در معنا‌شناسي صفت اراده، معتقد است: امکان انتساب صفت اراده به خداوند وجود ندارد و تنها به دليل سمع مي‌توان خداوند را مريد دانست. از‌اين‌رو، استمعال اين صفت را براي خداوند مجازاً روا مي‌دارد. اما اين تبيين را پيش‌تر برخي از معتزليان بغدادي، همچون بلخي کعبي، هم ارائه کرده و براي آن دليل اقامه نموده بودند. بعيد نيست اقبال شيخ مفيد به رويکرد و تحليل معتزليان بغدادي، به دليل همسو‌انگاري اين ديدگاه با روايات اماميه بوده باشد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 98
مشخصات اثر
قرآن و ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به ساحت‌هاي سه‌گانه وجودي انسان
نویسنده:
علي رضواني ، احمدحسين شريفي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
«ارزش‌هاي اخلاقي»، ارزش‌هاي فعلي و اختياري انسان است که مطلوبيت دارند؛ يعني يا خود، هدف افعال اختياري انسان است يا انسان را به آن نزديک مي‌کند. بُعد نفساني يا روحاني انسان، داراي سه ساحت است: 1. بينشي يا شناختي، 2. عاطفي يا گرايشي، 3. رفتاري يا کُنشي. هر يک از اين ساحات در قرآن، ارتباط عميق و ناگسستني با يکديگر دارند و هر يک، بخشي از حقيقت و ماهيت انسان را شکل مي‌دهند و در جهت عميق‌تر شدن شناخت و ارزش‌ها حرکت مي‌کنند. اين نوشتار با روش توصيفي ـ تحليلي، ضمن تشريح هر يک از ساحات روح انسان، به تبيين مصاديق ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به ساحت‌هاي سه‌گانه وجودي انسان در قرآن، و ارتباط آنها با يکديگر مي‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
مشخصات اثر
خوف و حزن ممدوح و مذموم مؤمنين در قرآن و نهج‌البلاغه
نویسنده:
اكرم خليلي نوش‌آبادي
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
توصيه به خوف و حزن و پرهيز از آن، مقوله‌اي است که هم مورد توجه بزرگان اخلاق و عرفان قرار دارد و هم آيات قرآن و روايات معصومين عليهم السلام به آن پرداخته‌اند. گاهي نداشتن خوف و حزن، لازمة زيست مؤمنانه تلقي شده و گاهي نيز خائف و محزون بودن، ويژگي منحصربه‌فرد متقين و لازمة مأوا گزيدن در جنات عدن شمرده شده است. اين اختلاف، نه‌تنها در ميان آيات قرآن به چشم مي‌خورد، بلکه بين آيات قرآن و روايات معصومين عليهم السلام، به‌ويژه نهج‌البلاغه و در ميان خود روايات نيز وجود دارد. ما در اين مطالعه سعي داريم به شيوة توصيفي و البته تمرکز بر قرآن کريم و استخراج موارد خوف و حزن، تحليل کنيم که چرا در برخي آيات، اتصاف به خوف و حزن امري ارزشي و توصيه‌اي است و در برخي ديگر، منهي‌عنه و مذموم. همچنين سعي داريم همين مقايسه را با نهج‌البلاغه و فرازهاي نوراني آن انجام دهيم و اختلاف يا هماهنگي ميان اين دو دسته آيات و روايات را بررسي كنيم. بنابر مطالعات انجام شده، مي‌توان چهار حالت براي خوف و حزن مؤمنين فرض کرد: خوف و حزن ممدوح در دنيا و آخرت؛ و خوف و حزن مذموم در دنيا و آخرت که با دقت در منابع معتبر قرآني و روايي، از ميان حالت‌هاي مفروض تنها خوف و حزن ممدوح در دنيا پذيرفتني است.
مشخصات اثر
چیستی حقیقت عرش در قرآن کریم و تحلیل دیدگاه مفسِّران
نویسنده:
ابرهیم کلانتری، خدیجه روشن بین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
چیستی «عرش» و مسائل مرتبط با آن همواره دغدغه بسیاری از قرآن‌پژوهان بوده است. منشأ آن آیاتی است که به‌صراحت از عرش و استواء خداوند بر عرش و مسائل ناظر بر آن سخن گفته است. این امر کنجکاوی اندیشمندان دینی به‌ویژه مفسِّران قرآن را برانگیخته است که حاصل آن به‌وجود آمدن دیدگاه‌های گوناگون درباره عرش است. مقاله حاضر در تلاش است «چیستی عرش» و مسائل مرتبط با آن را نخست از منظر آیات قرآن بررسی نماید و آنگاه به تبیین و بررسی مهم‌ترین دیدگاه‌ها در این خصوص بپردازد. از میان دیدگاه‌های پنج‌گانه‌ قرآن‌پژوهان درباره عرش، دیدگاه پنجم افزون بر روشمندی و جامعیت، می‌کوشد تا با حفظ ظاهر آیات از هرگونه تکلّف مضِّر و تحمیل رأی بر آیات اجتناب ورزد و در عمل تفسیری روشن از مجموعه آیات را ارائه نماید. از نظر این دیدگاه، عرش مرکز و جایگاه عینی و حقیقتی از حقایق هستی است که زمام تدبیر امور جهان با همه کثرت و تنوّع، در آنجا مجتمع و سامان‌یافته و از آنجا به‌سوی هستی صادر می‌شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
وسعت معنایی عدالت در قرآن
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه، علی‌اصغر پورعزت، حبیب محمدنژاد چاوشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
عدالت از موضوعات مهم اعتقادی و اجتماعی است که پیامبران الهی برای اقامه آن مبعوث شده‌اند. عدالت همواره مورد توجه مفسران و اندیشمندان مسائل اجتماعی بوده است و زیربنای مسائل مهمی چون آزادی، قانون و مالکیت است. درباره عدالت تعاریف مختلفی از سوی صاحب‌نظران ارائه شده است. این مقاله می‌کوشد با جستاری در آیات قرآن کریم، معنای عدالت تبیین گردد و بر پایه آن، دیگر تعاریف مورد ارزیابی قرار گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعریف عدالت، به عنوان وصف و یا به‌عنوان یک رفتار، بستگی به موصوف یا متعلقی دارد که عدالت وصف و یا متعلق آن قرار می‌گیرد. بر این اساس عدالت در قرآن به معانی: رعایت تساوی، رعایت استحقاق و اهلیت، صداقت یا عمل مطابق با واقع، رعایت انصاف در صلح و آشتی دادن در چارچوب قوانین الهی، دوری از افراط و تفریط، قرار گرفتن هر چیز در جایگاه مناسب، رعایت مصالح و مفاسد واقعی و رعایت قانون حق آمده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 74
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18137