جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:در ارتباطات میان‌فرهنگی که به‌عنوان فرایند مبادل? اندیشه‌ها، معانی و کالاهای فرهنگی میانمردمانی از فرهنگ‌های مختلف، تعریف شده است، توسل به الگویی ضروری می‌نماید که بتواند زندگی اجتماعی انسانها را برای رسیدن به مفاهیم مشترک و زندگی مسالمتآمیز همراه با احترام متقابل معرفی کند.در دنیای امروز که به عصر اطلاعات و ارتباطات شهرت یافته است، با عنایت به لزوم ارتباط ادیان توحیدی برای انسجامبخشی و وحدت هرچه بیشتر در مقابل دنیای سکولاریسم، شناخت و تبیین الگوی ارتباطی از منبع وحیانی (قرآن) میتواند در تعالی و ارتقاء روابط مومنین (اسلام) با سایر ادیان الهی حائزاهمیت باشد. در این تحقیقگردآوری مطالب بهصورت اسنادی و فیشبرداری و طبقه‌بندی صورت گرفته و همچنین با بهره‌گیری از روش توصیفی است.در این پژوهش با توجه به فاصل? نزدیک فرهنگی اسلام و مسیحیت، با بررسی بیش از 157 آیه از آیات قرآن که ناظر به ارتباط با مسیحیان است، شیوه‌های متعدد تعامل با پیروان این دین به‌دست آمد. یافتهها و نتایج تحقیق الگوی قرآنی در موضوع ارتباط میانفرهنگی اسلام و مسیحیت، حاکی از آن است که برای ارتباطی کارآمد و موثر با مسیحیت میبایست براساس کلم? توحید و نفی شرک رابطه برقرار نمود. قرآن کریم الگو و ملاک اصلی در ارتباط با مسیحیان را در یگانگی خداوند میداند و هرکجا که مسیحیان به این اصل نزدیک شدند با بشارت و احترام از ایشان یاد میکند و هرجا که از کلم? توحید فاصله گرفتند با هشدار و گاه تهدید و گاه نفرین و مباهله با آن‌ها برخورد میکند. براساس این الگو، قرآن کریم هفت شیوه و راهکار ارائه میدهد که هرکدام بهترتیب و پس از هم محقق میشود. این راه‌کارها عبارت است از: تایید برخی از مبانی مسیحیان، دعوت به وحدت، بشارت به مسیحیان حقیقی، هشدار و تهدید مسیحیان، دعوت به تفکر مسیحیان، بیان ویژگی های مسیحیان کافر و وعده عذاب، دستور به مباهله و جنگ با مسیحیان. واژگان کلیدی:ارتباطات میان فرهنگی، قرآن، اسلام، مسیحیت، الگو

در فصل اول: این پایان نامه تاریخچه و سابقه علمیعصمت، ضرورت موضوع، ماهیت و چیستی، مطرح شده‌است. فصل دوم: حقیقت اقسام عصمت به لحاظ منشا، به لحاظ گستره و به لحاظ مصداق بیان شده است. فصل سوم عصمت انبیاء (ع) از جهت عصمتعامه و عصمت خاصه و آن سری آیات شریفه مربوطه مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم عصمت غیر انبیاء که عصمت ملائکه می باشد مورد بحث واقع شده‌است.

طبرسی در تفسیر مجمع‌البیان لعلوم القرآن علاوه بر تفسیر آیات به تبیین مباحث علوم قرآنی نیز اهتمام داشته است . در این رساله نگارنده به طرح و تدوین چهار مبحث مهم علوم قرآنی از دیدگاه وی پرداخته است که این مباحث عبارتند از: -1 نسخ در قرآن، که ابتدا مفهوم نسخ از دیدگاه لغت پژوهان و مفسران و آراء آنها در امکان نسخ، قبول یا رد گونه‌های آن و حکمت نسخ بیان شده، آنگاه به شرایط نسخ از دیدگاه طبرسی اشاره شد که وی با توجه به این شرایط شش مورد نسخ را پذیرفته و در هفده مورد نظر دیگر مفسران را مبنی بر نسخ آیه رد می‌کند. -2 محکم و متشابه: در این فصل اقوال مفسران در معنای محکم و متشابه، حکمت متشابهات و آگاهی راسخان در علم به تاویل متشابهات بیان شده و در ادامه اقسام متشابهات و تاویل آنها از دیدگاه طبرسی ذکر گردیده و به حروف مقطعه قرآن به جهت تناسب با بحث اشاره شده است . -3 اعجاز قرآن: که به بیان زمینه نزول قرآن، تناسب معجزه با عصر نزول آن، معنای اعجاز در لغت و قرآن و فرق آن با سحر از دیدگاه طبرسی پرداخته شده، آنگاه سیری تحدی و حکمت آن و وجوه اعجاز قرآن از دیدگاه مفسران به تفصیل ذکر گردیده است . -4 تحریف‌ناپذیری قرآن: در این فصل پس از اشاره به معنای لغوی و اصطلاحی تحریف و اقسام آن، به تاریخچه اتهام تحریف به تشیع ریشه‌ها و عوامل آن پرداخته شده و استدلالات طبرسی بر تحریف‌ناپذیری قرآن ذکر شده است .

یکی از اصلی‌ترین مباحث مطرح شده در قرآن، بحث معاد است. از روش‌های قرآن برای بیان معارف مربوط به قیامت، ذکر اسامی متعدد برای این روز است. در قرآن کریم برای قیامت صدو بیست اسم ذکر شده است. قرآن کریم در قالب اسامی قیامت، وقایع مهم آن روز را بیان داشته است. درک درست این وقایع بر نوع زندگی انسان در عالم دنیا تأثیر بسزایی دارد. بسیاری از وقایعی که انسان در جهان آخرت با آن مواجه می‌شود، ریشه در نوع عمل او در دنیا دارد. در نتیجه شناخت وقایع قیامت می‌تواند در کیفیت بخشی زندگی انسان تأثیر داشته باشد. هدف از این پژوهش شناخت درست وقایع قیامت می‌باشد. و سعی شده که این شناخت در پرتو اسماء قرآنی قیامت باشد. در اسماء قیامت وقایعی مهمی مانند: نفخ صور، زلزله قیامت، حسابرسی اعمال، جزا دادن به بندگان، جاودانگی در قیامت، و ... بیان شده است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های بنیادی است و در آن به روش تحلیل محتوا و با استفاده از متون تفسیری و روایی به بیان مهم‌ترین وقایع قیامت پرداخته شده است.واژگان کلیدی: قیامت،قرآن،اسماء قیامت،وقایع قیامت.

پرسشو پرسشگری قدمتی به بلندای حیاتبشر دارد.هر پرسشی مقداری از روشنائی و معارفرا در خود دارد.از این رو کسانی که بیشتر میدانند، بهتر می‌پرسند.بنابر این هیچ گاه از جهل مطلق که در پیرامون آن هیچ گاه روشنائی وجود ندارد، پرسشی را نمی‌تواند طرح کند.از کارکردهای اساسی پرسشو پرسشگری در قرآن کریم این استکه تالی قرآن همواره ارتباط خود را با کلام خداوند حفظ میکند گویی که در برابر متکلم وحی حاضر ایستاده است .قرآن او را مورد خطابقرار میدهد و مخاطبملزم به تامل و تدبیر در محتوا پرسشیا حتی جوابمناسبدر برابر آنست .پرسشها را با توجه به انگیزه سائل به سه دسته عمده تقسیم میتوان کرد: -1 پرسشهای معصومانه (واقعی) که قرآن کریم به طرح آن امر کرده است . -2 پرسشهای بیجا و غیر منطقی که در آیاتی از طرح آن نهی فرموده است . -3 پرسشهای غیر معصومانه که در کتابو سنتشدید مورد مذمتقرار گرفته است .استفهامها با سه مقوله مهم "تعقل" "اختیار" و "شناخت " پیوند ناگسستنی دارند که فقدان این سه مهم برابر خط بطلان کشیدن بر ارسال رسل و از بین رفتن نقشاساسی تعلیم و تربیتاست ، سه منبع عمده شناخت"انسان، تاریخ، طبیعت " در استفهامهای قرآن نمود بیشتری دارد.قرآن کریم در بحثشناسایی به دو مقوله "اختیار" و "خردورزی" توجه شایانی داشته است .اساسا هر استفهامی که در قرآن کریم طرح شده استدر ضمن گفتگوی عقلانی انسانها را مورد خطابقرار داده تا با تدبیر و تامل در محتوای سوال بر فوز عظیم ایمان نائل شوند.در مبحث"خردورزی" خداوند با استفهامهای انسان‌ها را به خاطر عدم "تدبیر" و "تعقل" و "تذکر" مورد توبیخ و سرزنشقرار داده است .با انواع استفهامهای انکاری اصل "اختیار" را میتوان اثباتکرد.زیرا خداوند هیچگاه انسان مجبور و بی‌اختیار را به خاطر انجام عملی و یا ترکآن مورد سرزنشو توبیخ قرار نخواهد داد و ارائه منابع جامعی از شناختکه منجر به افزایشقدرتانتخابنشود کاری بیهوده و عبثخواهد بود.موضوع و محور اساسی استفهامها قرآن کریم بر پنج مبحثاستوار است : -1 توحید -2 معاد -3 نبوت-4 احکام -5 اخلاق خداوند پرسشو پاسخ‌هایی را در قالبگفتگو بین گروه‌های مختلفبه شیوه هنرمندانه‌ای به تصویر کشیده استکه به زیبائی هر چه تمامتر شخصیتافراد دو سویه گفتگو را متبلور میسازد.خداوند در کلام شریفشپرسشی را بدون پاسخ رها نساخته است .طرح استفهامهای مکرر در قرآن کریم گویای آنستکه این کتابآسمانی دعوتخود را بر گفتگو و قول‌لین بنا نهاده است .

چکیده:شناخت سعادت از اول خلقت بشر جزء مجهولات همیشگی بوده و انسان ها از آغاز در پی این بوده اند که سعادت حقیقی و راه رسیدن به آن چیست؟ در مورد سعادت حقیقی در قرآن و کتب روایی بسیار بحث شده و آن چیزی جز رسیدن به کمال خویشتن یعنی عبد خالص بودن برای خالق نیست. مسلماً برای عبودیت؛ باید آن را شناخت تا بتوان به درستی او را پرستید. یکی از مصادیق شناخت، شناخت خویشتن است. که می توان از طریق آیات انفسی بدان راه یافت. در اين پایان نامه به بررسی و تحلیل آیات انفسی در نهج البلاغه پرداخته شده است. در ابتدا معنای آیه و انفس در لغت و اصطلاح ذکر و پس از آن به تعریف آیات انفسی از دیدگاه قرآن کریم اشاره شده است و مصادیق آن، که شامل خلقت انسان به عنوان بعد جسمانی انسان و بعد روحانی و مترادفات آن در کلام امام علی (علیه السلام) مورد نظر قرارگرفته است، تا بدان وسیله از شریف ترین بعد وجودی انسان آگاهی یافته و به شناخت حقیقت انسان پی برده و در پایان به بحث فطرت در انسان پرداخته شده و به نشانه ها وآثار امور فطری که برای شناخت هر چه بهتر خالق متعال موثر است اشاره شده است و هدف از این موارد افزایش معرفت ذات انسان نسبت به خویشتن و معرفت خداوند متعال است. کلید واژه: نهج ا لبلاغه، ا مام علی ( علیه السلام) ، آیات انفسی

یکی از جهاتمتعدد قرآن که مورد توجه علماء و دانشمندان علوم قرآنی قرار گرفته جهاتاعجاز این کتابآسمانی استکه کتابهای زیادی در این زمینه نوشته شده ولی متاسفانه یکی از مهمترین جهاتاعجاز قرآن یعنی اعجاز تشریعی آن مورد بی‌مهری قرار گرفته و در بسیاری از کتبعامه ذکری از آن به میان نیامده استو آنها که توجه داشته‌اند فقط در چند سطر اشاره کرده و رد شده‌اند ولی اخیرا کتابهایی که به این جهتنیز اهمیتداده‌اند، نوشته شده استاز جمله البیان آیت‌الله خوئی و التمهید آیت‌الله معرفتو الموجزفی علوم القرآن دکتر داود عطار و التبیان دکتر صابونی و ... به عربی و درسهایی از علوم قرآن دکتر حبیب‌الله طاهری به فارسی.این نوشتار که هدفاول راجع به اعجاز و مباحثمربوطه و فصل دوم راجع به قرآن و جهاتاعجاز آن بحثمی‌نماید و در فصل سوم اعجاز تشریعی قرآن مورد بحثو بررسی قرار گرفته است .

سرچشمه و منشأ قداست خداوند است و همه امور مقدس، قداست خود را از خداوند اخذ کرده اند. مقدسات، اشخاص و اموری هستند که در میان حامیان یک آیین از احترام ویژه ای برخوردارند و بایستی از اهانت و استهزاء مصون باشند. بر اساس آیات قرآن اموری چون ذات اقدس الهی، کتب آسمانی، آیات الهی پیامبران،دین، مومنان و معاد مقدّس شمرده می شوند.مشرکان به طرق مختلف از جملهاستهزاء، دشنام، عیب جویی و نسبت های ناروا به مقدساتتوهین می کردند. خداوند متعال در قرآن کریم، برای پیشگیری از توهین به مقدسات مسلمانان، آنان را از اهانت به مقدسات مشرکان باز داشته است.قرآن کریم در برابر اهانت به مقدسات به تناسب موقعیت، برخوردهای متفاوتی دارد. وشیوه هایی چون موعظه و نصیحت، ترک هم نشینی و دوستی و در عین حال صبر و به یاد خدا بودن و در نهایت مقابله به مثل را به مسلمانان ارائه می کند.

شادی و فرح از جمله نیازهای روحی و روانی انسان است که بر نگرش‌ها و باورهای او تأثیر بسیار ی می‌گذارد؛ و می‌تواند همه ی جنبه‌های شخصیت او را در حال و آینده، دستخوش تغییر و تحول کند. افزون بر این، این عنصر حتی می‌تواند بر حیات اخروی انسان نیز تأثیر مثبت یا منفی بسیاری داشته باشد.با این حال، همیشه سوالاتی در این رابطه ذهن انسان های معتقد را به خود مشغول داشته که آیا محتوا و قالب شادی با روح دین و فطرت انسانی سازگار است؟ و آیا هر نوع شادی و نشاطی مورد موافقت شرع می باشد؟ و آیا ادیان آسمانی در این رابطه به نیازهای روانی انسان نیز توجه کرد ه اند یا خیر؟نگاه اجمالی به ادیان الهی بیانگر این مطلب است که ادیان آسمانی، به نیازهای روحی و جسمی انسان توجه داشته و نه تنها شادی نهی و انکار نشده، بلکه روش های مختلفی برای ایجاد آن بیان شده است. وجود آیات متعدد در قرآن کریم و عهدین حاکی از اهمیت این موضوع در ادیان آسمانی است. بنابراین، پژوهش حاضر تلاش دارد، مبانی فقهی شادی و فرح را از دیدگاه اسلام و یهود مورد بررسی قرار دهد. بر اساس تعالیم ادیان آسمانی، در زندگی جاودان و ابدی انسان، شادی مطلوب جز در پرتو دین داری، تحقق نخواهد یافت. در این ادیان، دین داری مصداق شادی مطلوب بیان شده، با این تفاوت که در قرآن کریم این موضوع به صورت دقیق، جامع و کامل، هماهنگ با تمام ابعاد زندگی انسان و منطبق با خواسته های فطری او جهت نیل به سعادت دنیا و آخرت طراحی شده است. کلیدواژه ها: فقه، شادی، فرح، نشاط، غم، دین ، اسلام، یهود.

این رساله شامل یک مقدمه و دو بخش می باشد. مقدمه: بحثهای اهمیت و فایده موضوع، بحث واژه ها، پیشینه بحث، روش بحث را دربرمی گیرد. بخش اول، کلیات مباحث نظری، شامل سه فصل می شود.فصل اول: پاداش و کیفر از نظر عقلی و فلسفی که بحث تجسم اعمال در دنیا و برزخ و آخرت را دربرمی گیرد. فصل دوم: پاداش و کیفر از نظر کلامی: که شامل بحثهای وجوب یا عدم پاداش و کیفر، دوام یا انقطاع پاداش و کیفر و تطابق یا عدم تطابق پاداش و کیفر با اعمال را دربرمی گیرد. فصل سوم: پاداش و کیفر از نظر تربیتی، شامل بحثهای ((آثار تربیتی معاد در گفتار دانشمندان و علما اخلاق))، و ((آثار تربیتی معاد در قرآن)) و ((اثر تربیتی ایمان به معاد و پاداش وکیفر در روایات)) می گردد. بخش دوم: پاداش و کیفر در قرآن که دارای سه فصل می باشد.فصل چهارم: پاداش و کیفر با ملاحظه اصناف مردم که بطور اجمال از چند گروه از سعدا و اشقیا صحبت می کند. فصل پنجم: پاداش و کیفر را با ملاحظه ملکات نفسانی بررسی می کد. فصل ششم: بحث از چند نمونه پاداش و کیفر دنیوی را مورد مداقه قرار می دهد.