آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تفکیکی‎‎ها قبل از همه با امام بیعت کردند/مرحوم حلبی تا سال 27 غیرسیاسی بود، با تبلیغ فقیه کاشانی مرد شماره یک نهضت نفت شد، ولی از سال 1332 به قول دولت، به‎خاطر مصدقی بودنش مطرود بود. و ایشان زمانی اقدام به تأسیس انجمن کرد که هیچ‎کس از روحانیون عملا در سیاست دخالت نمی‎‎کرد، ولی آقای حلبی به‎خاطر عدم دخالتش در سیاست از بزرگان اجازه گرفت و به شکل دیگری دخالت جدی در سیاست حکومت می‎‎کرد.

در اکثر جوامع و در میان اکثر مردمان، این دین آنهاست که تابع زندگی و دنیای آنهاست.اکثر انسانها غالبا بدنبال نوع تفکر و اعتقادات مذهبی خاصی می روند ، که تأمین کننده و توجیه گر زندگی خاصی که آنها بدنبال آن هستند، باشد. در هر حال نگرشهای مختلفی نسبت به دینداری و اسلام وجود دارد . آیا نیروهای انجمن به نوعی اسلام مرفهین عافیت طلب معتقد بودند. ؟ یا اسلامی که با بیشترین برخورداری از مواهب زندگی قابل جمع باشد ؟ لذاست که می بینیم هواداران جدی انجمن اکثریت قریب به اتفاق آنان، هم بدنبال تأمین بهترین موقعیتهای دنیوی بودند و هم از دیگر سو با شرکت در محافل دعای ندبه و غیره و نیز تشکیل چنین جلساتی در منازل کاخ مانند خود سعی در ارضاء روحیه معنوی و نیز اکتساب ثواب اخروی بودند. مبارزات وجهاد آنان نیز از نوعی بود که کمترین مرارتها و خسارتهای جانی و مالی را برای آنان در پی داشته باشد. این نوع اسلام کجا و اسلام ناب کجا؟ البته قرار دادن همه اعضای انجمن را در این طیف نوعی ظلم اشکار است

بهره‌گیری از عقل و نقل در استنباط فروع دین، از سوی فقهای شیعه امری آشکار و روش‌مند است؛ آنان برای دسته‌بندی روایات و شناخت راه‌های صحیح استنباط احکام شرعی و فهم ضابطه‌مند از روایات به علم "اصول فقه" اهتمام جدی داشتند. هرچند در سده‌های اخیر از سوی برخی علمای شیعه با عنوان "اخباری‌گری" در خصوص قلمروی عقل و حتی حجیت قرآن بی‌مهری صورت گرفت و آنان فقط با اکتفا به ظاهر روایات، دستورهای دینی را بیان می‌کردند، اما قلمروی انحصاری عقل در اصول کلی اعتقادی و راه شناخت مباحث اعتقادی، تا یک قرن پیش تقریبا مورد اتفاق بود. تا این که با هجرت آیه‌الله میرزا مهدی اصفهانی (1203-1365 هـ . ق) از نجف به مشهد، دیدگاه تازه‌ای مطرح و سیر جدیدی آغاز شد تا معارف دینی را خالی از شائبه‌های خارج از دین، به ویژه فلسفه و عرفان عرضه کند؛ با این تلقی که فلسفه، عرفان و... ریشه‌ی یونانی دارد و سبب التقاط معارف دینی می‌گردد. این بینش بعدها توسط شاگردان وی از جمله شیخ محمود تولایی (حلبی) گسترش یافت و به تدریج بر حوزه‌ی علمیه‌ی خراسان سایه افکند. و نام مکتب تفکیک بر این مشرب نهاده شد. بر اساس نظریه‌ی تفکیک ما باید همه‌ی معارف و دانش‌ها را از قرآن و احادیث بگیریم و اخذ دانش از غیر از مذهب اهل بیت، جایز نیست. نگارنده در کتاب حاضر که مستند به منابع دست اول نظریه‌ی تفکیک، به ویژه تقریرات مرحوم شیخ‌محمود تولایی (حلبی) از درس‌های استاد خویش، میرزامهدی اصفهانی، می‌باشد. کوشیده است تا این موضوع را از جنبه‌های گوناگون معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، خداشناسی، معرفت نفس و معادشناسی بررسی کند.

در این جستار، به شرایط سیاسی- اجتماعی ایران معاصر با توجه به دو گفتمان مطرح از دیدگاه مشترک دینی‌شان پرداخته شده است. در دوره‌ حکومت پهلوی، دو گفتمان بروز یافتند: «گفتمان انقلاب» که دارای قدرت مردمی و دارای خاستگاه اجتماعی قوی بود و نیز «انجمن حجتیه» که طرفدارانی از قشرهای مختلف داشت. هریک از این دو گفتمان خوانش خاصی نسبت به مهدویت و انتظار داشته و بر اساس این خوانش‌ها دارای گفتمانی متفاوت بوده‌ و خروجی های متفاوتی نیز داشته‌اند. این پژوهش، بر اساس «نظریه لاکلا و موفه»، با روش گفتمان در قالب توصیفی- تحلیلی به بررسی نقاط مرکزی (دال برتر)، مفصل‌بندی‌ها، عناصر و وقته‌ها و حوزه‌های گفتمان‌گونگی گفتمان‌های پهلوی برگرفته از غرب، انجمن حجتیه و امام خمینی و تحولات سیاسی- اجتماعی پرداخته و از منابع کتابخانه‌ای، مصاحبه‌ها و فیلم‌های موجود برای گردآوری مطالب استفاده شده است. بنابر یافته‌ها، گفتمان غرب گرایانه پهلوی در ظرف نظریه لاکلا و موفه نتوانست دال‌های معنایی خود را بازسازی کند و توسط دال‌های انقلابی امام خمینی به انسداد رسید؛ ولی گفتمان انجمن حجتیه توانست در بحبوبه‌ تغییر گفتمان‌ها در هر دو نظام پهلوی و امام خمینی خود را بازسازی کند و باقی بماند.