آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مولوی (604-672 ق) عارف و شاعر بی نظیر ادبیات عرفانی فارسی که معرفت، تجربه و آفرینندگی را یک جا جمع کرده است و در عصر خود و پس از مرگش جدی گرفته شده آثاری به یادگار گذاشت که گرد کهنگی به خود ندیده اند و همچنان محل رجوع و بحث و تامل اند. این دفتر حیات بخش مشحون از تعالیم و نظریات است.مولوی عارف و شاعر انسان است از این رو درد و رنج بشری را خوب می فهمد و البته راه حل های مفید و رهایی بخشی ارائه می کند. تنهایی که از بحران های انسان معاصر است در مثنوی او بازتاب قابل توجهی یافته است. این که آدمی تصور کند که در دنیا نه کسی در اندیشه اوست، نه در دلی جایی دارد و نه کسی می خواهد به او کمکی کند و یا از مشکلاتش بکاهد در یک کلام تنهایی را فراهم می آورد. اما مولوی ذاتا انسان را تنها نمی داند در عین این که بر نیاز ذاتی انسان به همراه (درونی بیرونی) صحه می گذارد. از این جهت درصدد بر می آید تا رنج تنهایی را مورد توجه قرار دهد و برای درمان آن نسخه ای بپیچد. نویسنده در این مقاله کوشیده است تنهایی در مثنوی را با عنایت به مفاهیمی چون معنا، مبانی، علل، انواع و راه های رهایی بکاود و طبقه بندی و تحلیل کند.

دین مسیحیت از قرون وسطی تا دوران مدرن، بزرگترین جامعه مومنان جهان را دارد و اهدافی فرامرزی و بینافرهنگی را دنبال می¬کند. یکی از دلایل این گستردگی، استفاده از روش¬های متنوع تبلیغ دین در طول قرون و ملازم با فراز و فرودهای تاریخی بوده است. ماموریت تبلیغ دین مسیح یا میسیون نیز کارکردهای مختلفی یافته و نزد ملل دنیا به صور متفاوتی شناخته شده است. نقش مبلغان دینی مسیحیت در گذر از مرزها و رساندن پیام عیسی تا چه حد در جهانی شدن آن موثر است؟ رویدادنگاری تاریخی، گاهی میسیونری را احیاگر امپریالیسم، متعصب و درپی گفتمان سلطه جویانه نشان می¬دهد اما در آن سوی این باور، تلاش¬گرانی از جان¬گذشته با توانائی بالا در ایجاد ارتباطات انسانی و پاسخگوئی به شبهات و نقدهای افراطی، بدون چشمداشت مادی و دنیوی و حتی گاهی آغازگر جریانات مهم تاریخی قرار دارند. در جهت روشنگری بیشتر راجع به نقش مبلغان مسیحی، روش این مقاله توصیف و تحلیل نقش آنان در رشد ناسیونالیسم، مخالفت با نظام برده¬داری، حفظ محیط زیست و تشکیل شبکه¬های جهانی است که ترسیم رویکردی پویا و مقاوم از تبلیغ دین بوده و تبلور آن نیز در دفاع از اصل حق ملت¬ها برای تعیین سرنوشت خود مشهود است. جستجو در روش های تبلیغ ادیان، بستر طراحی مدل های جدید در تبلیغ دین را فراهم خواهد آورد.

فرهنگ‌پذیری از مفاهیم اساسی در علم ارتباطات است که در گذشته به عنوان یکی از روش‌های تبلیغ دین از سوی مبلغان مسیحی به کار گرفته می‌شد. فرهنگ‌پذیری فرایندی را شامل می‌شود که از طریق آن، گروههائی از افراد با فرهنگ‌های متفاوت، تماس مداوم، دست اول و متقابل بایکدیگر برقرار می-کنند. در پی این کنش، تغییراتی در الگوهای‌ فرهنگی یک یا هر دو گروه پدید می‌آید. فرهنگ‌پذیری در طی تاریخ، به شیوه‌ای علمی، قابل مشاهده، و تجربی تبدیل شد که می‌توان آن را به صورت علمی مطالعه نمود. فرهنگ‌پذیری به دو روش صورت می‌گیرد: اشاعۀ محرک و اشاعۀ فرهنگی، که تحقق آن با زمان، فضا، روابط اجتماعی، نمادها و قراردادهای جاری در جوامع مرتبط است. از سوی دیگر، امروزه ارتباطات انسانی را به‌واسطۀ مدلهایی تجزیه و تحلیل می‌کنند، که در این مقاله به دو مدل والز و یانکیلوویچ اشاره کرده‌ایم. یکی از مصداق‌های گسترش دین به واسطۀ فرهنگ‌پذیری رواج مسیحیت در چین است که به واسطۀ فعالیت‌های متیو ریچی در قرن 16 م صورت پذیرفت. ریچی با جذب شدن در فرهنگ چینی از طریق آموختن زبان و رسوم آنان توانست زمینه را برای تعامل جهان مسیحیت با چین فراهم سازد.

ابراهیم­ ابوالعافیه و اسحاق ­لوریا، از عرفای بنام یهودی، قرائتی متفاوت و نو از فرآیند آفرینش و نجات ارائه داده‌اند که با سنت توراتی بسیار متفاوت است، البته هر دوی آنها تعالیمشان را در قالب تفسیر تورات مطرح کرد‌ه‌اند. ابوالعافیه همسو با سنت اولیه قبالایی، بر این باور است که آفرینش از طریق سلسله­ای از فیضانات الهی صورت گرفته است. نجات نیز به مثابۀ بالا رفتن از نردبان یا سیر معکوس فرآیند آفرینش است که در طی آن روح دوباره به عالم الوهیت می‌پیوندد و رستگار می‌شود. اما لوریا فرآیند آفرینش را با استفاده از مفهوم صیمصوم (عقب‌نشینی خداوند) توضیح می‌دهد و معتقد است که انسان‌ها گرفتار زادمرگ‌های مکررند. اما، با برخی اعمال، از جمله مناسک دینی، مراقبه و توبه می‌توان فرآیند طولانی تناسخ را کوتاه کرد. پس انسان در فرآیند نجات خود نقش مهمی دارد.

جایگاه زن در اندیشۀ یهود، پست‌تر از مرد و عامل گناه است؛ زنان، گناه و تبلیس را از حوا ارث ‌برده و گناهکارند، اجازۀ فعالیت ‌اجتماعی ندارند و کمالشان تشویق شوهر و فرزند به آموزش تورات است. در مسیحیت با وجودی که زن و مرد نزد مسیح(ع) یکسان بودند ولی شاگردانش نظر مساعد به زن نداشته و از خلقت ‌تبعی حوا و گناه او سخن گفته‌اند. به‌دلیل اهمیت شناخت مقام زن در ادیان، بنا شد به روش‌توصیفی ‌و مقایسه‌ای، جایگاه زن در اندیشۀ دوعارف ‌بزرگ‌یهودی ‌و مسیحی، موسی دلئون و یاکوب بومه را واکاوی‌ کنیم. آن‌ها نظراتی مطرح کرده‌اند که نیازمند تحلیل است. دلئون اختلال در آفرینش را به‌دلیل دور شدن خدا و ملکه‌ می‌داند اما در نهایت به‌واسطۀ توبه، ریاضت و انجام‌ مناسک، جدایی به هماهنگی تبدیل و باعث هماهنگی ‌جهان می‌شود، با کامل‌ شدن زن، مرد هم کامل‌ شده و باعث تکامل‌عوالم‌ علوی می‌شود. رابطۀ زن و مرد باعث پایداری‌ ایمان و عاملی ‌است که حضور الهی (شخینه) آن‌ها را ترک‌ نکند. بومه پست‌تر بودن زن از مرد را رد می‌‌کند. او زن را موجودی می‌‌داند که از ماهیت آدم ساخته‌ شده و می‌‌تواند به کمال برسد تا تصویر خدا باشد، به‌عقیدۀ بومه در عمل ‌زناشویی واکنشی ‌الهی صورت می‌گیرد، اما تأثیرات ‌دیگری نیز وجود دارد که ‌از جنبۀ زمینی و شیطانی ناشی‌ می‌شود.

واژه‌ها همواره در بافت کاربردی خود، با یکدیگر ترکیب شده و عبارت‌های مختلفی می‌سازند؛ این ترکیب و ارتباط، در هیچ زبانی، تصادفی و بدون قاعده نیست و روابط معناداری میان واحدهای هر زبان حاکم است. در نهج‌البلاغه نیز، هر واژه در سخنان امیرالمؤمنینj، حکیمانه و هدفمند است و با کندوکاو و بررسی ارتباط واژه‌ها با یکدیگر، می‌توان مفهوم هر واژه را در ارتباط با دیگر واژگان و در یک نظام معنایی تعیین نمود. پژوهش حاضر، در نظر دارد تا با کاربست نظریه شبکه معنایی در مطالعات نهج‌البلاغه، گامی مهم در جهت شناخت مفاهیم نهج‌البلاغه و درک روابط معنایی میان واژگان این کتاب ارزشمند بردارد. هم‌نشینی واژگان «عبد، صبر و شکر» و شبکه معنایی آن‌ها با «حرّیّت»، بعد معنوی به آن بخشیده و آن را ترفیع داده است. شخص حرّ، عبد و بنده‌ایست که در زندگی خود تقوا پیشه می‌کند و در اعمال خود از محرمات پرهیز می‌کند و دلی خائف دارد. واژه عبد به معنای برده، متقابل حرّیّت واقع می‌شود. انسان حرّ، کرامت انسانی خود را حفظ می‌نماید و برده هوای نفس نمی‌شود. وی، شکرگزاری است که نعمت‌ها برایش تداوم می‌یابد و افزون می‌شود؛ با دعاکردن به درگاه خداوند، پیوسته طلب فیض می‌نماید و در موضع خطا و لغزش، توبه می‌کند. واژه صبر، با مفاهیمی چون ورع، پایداری و استقامت، دوری از شبهه و نجات، مفهوم حرّیّت را بسیط کرده و ترفیع بخشیده است.