آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مسئلۀ حجیّت ظن از مسائل مهم علم اصول فقه است که ‎اندیشمندان اصولی، بیشتر آن را در حوزۀ احکام، موردبررسی قرار داده‎اند و کمتر در ناحیۀ موضوعات مورد توجّه قرارگرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد اصولی و روش تطبیقی و تحلیلی به تبیین این نکته بپردازد که ظن در موضوعات از اصل اولیه عدم حجیّت ظنون به نحو ظن مطلق مستثنا نمی‌شود؛ چراکه حجیّت ظن به گونۀ خاص در ناحیۀ موضوعات احکام فقهی امکان‌پذیر هست و کارآمدترین ظنون خاصه در این ناحیه، خبر واحد ثقه و قول اهل خبره است که در این پژوهش باهدف رفع اشکال از اطراف آن‌ها مورد توجّه قرارگرفته و سرانجام به این نتیجه رسیده، ظن نوعی حاصل از اخبار ثقه در حلّ شبهات موضوعیه، به‌مانند در شبهات حکمیه از اعتبار برخوردار است و نیز قول اهل خبره می‎تواند از باب افادۀ اطمینان شخصی و نوعی و نسبت به بعضی موارد به دلیل انسداد صغیر، تسالم فقها و نصوص خاصه دارای اعتبار باشد ولو در این موارد مفید ظن نوعی باشد؛ مادامی‌که در تعارض با قول خبرۀ دیگر قرار نگیرد.

چکیدهنمادین و پرمعناترین اجتماع انسانی جهان، در هر سال و به ‌صورت مکرر در آیین حج به وقوع می‌پیوندد و انسان‌هایی با ملیت، زبان، رنگ و فرهنگ‌های متفاوت مناسک حج را به ‌طور جمعی انجام می‌دهند. امام علی7 در مورد حج می‌فرماید: «جعله سبحانه و تعالی للإسلام علما» خداوند حج را پرچم اسلام قرار داده است. پرچم نماد و نشانه‌ی بقای یک ملت و استقرار آن بوده است و در تمامی ملل و اقوام آن را مقدس دانسته‌اند. اسلام از این فراتر رفته و بزرگترین نماد و پرچم و نشانه توحید و هدایت را، آیین حج معرفی کرده است تا امت در زیر سایه آن خود را مجتمع کنند و از تفرقه نگه دارند و عزت و عظمت اسلام و مسلمانان در سایه این آیین پرمعنا بوده است. حج کامل‌ترین آیین اسلام و نفی‌کننده آیین‌های غیرتوحیدی است و مقصد توحید در تمام عوامل انسانی و غیرانسانی (کعبه، صفا و مروه، سنگریزه‌ها و ...) آن حاکم بوده و جامعیت و کلیتی که این آیین دارد حتی در بین سایر آیین‌های اسلامی دیده نشده است. مناسک این آیین اسرار و رموزی داشته و سراسر اعمال آن دارای نشانه‌های نمادین است که می‌توان با تحلیل آیینی آن را بررسی کرد. این پژوهش ویژگی‌های حج را به عنوان کاملترین مدل ارتباطات آیینی مورد بررسی قرار داده است و با توجه به اینکه مدل ارتباطات انتقالی ذهن را از معنا دور می‌کند لذا نگارنده‌ی این تحقیق به دنبال ارتباطات آیینی دربحث حج بوده است و ویژگی‌های آیین مثل کنشی بودن و اجرایی بودن و... را مورد مطالعه قرار داده است و با بهره‌گیری از مطالعات ارتباطات آیینی به بررسی آیین حج پرداخته و از راه نشانه‌شناسی، مناسک حج را که شکلی نمادین دارد، بررسی کرده است. روش پژوهش توصیفی کیفی بوده و به این نتیجه رسیده‌ایم که حج ویژگی‌های یک آیین را دارد و از نقطه نظر معنایی، رمزواره‌های آن، جنبه مشارکتی، عمومی بودن و ساختار دعوتی که از جانب خداوند به مخاطبان این فریضه بزرگ شده است، دارای الگوی ارتباطات آیینی بوده است.کلیدواژه‌ها: آیین، ارتباطات، حج، ارتباطات آیینی، نشانه‌شناسی، مدل.

اقناع فرایندی ارتباطی و کوششی آگاهانه است که به دنبال تغییر نگرش، باور، عقیده و یا رفتار مخاطب است. نبیّ مکرّم اسلام(ص)علاوه بر استفاده از رسانه‌ها و شیوه‌های ارتباطی زمان جاهلیّت که با تغییر محتوای پیام در خدمت ترویج و تبلیغ اسلام قرار گرفت، از ابزارها و نهادها و شیوه‌های فرهنگی ارتباطی کارآمد دیگری برای برقراری ارتباط و اشاعه‌ی آموزه‌های الهی و با رعایت اصل تناسب،‌ استفاده کردند. از جمله اصول اقناعی بارزپیامبر اکرم(ص)، سه اصل ارتباط حضوری (چهره‌به‌چهره)، اصلبهره‌مندی از اعجاز و اصل صراحت و پایبندی به حدود الهی استکه در سیره اقناعی آن حضرت بسیار تأثیرگذار بوده است. آن حضرتبه دنبال این نبود که فقط پیام را به گوش مردم برساند، بلکه تلاش می‌کرد پیام به صورتی بیان شود که در جان مخاطب نفوذ کرده، او را متحوّل کند؛ از این رو پیامبر ابلاغ مبین داشت،یعنی به دنبال تغییر ویژه در باورها، عقاید، حالات و رفتار مردم و در یک کلمه اقناع آنان بودو در این راه از ابزارها و روش‌های گوناگونی در سیره علمی و عملی خود بهره بردند.

سیره پیامبر خاتم (ص) در عرصه های مختلف زندگی از جمله «عرصه خانوادگی» و ارتباط های درونی آن، الگویی برای رفتار همگان است. در این پژوهش کوشیده ایم تا با گزینش کلید ترین گزارش ها از زندگانی خانوادگی پیامبر (ص)، به بازشناسی اصولی بپردازیم که آن حضرت در رفتار با اعضای خانواده خود داشته اند. در این مقاله، به چند اصل مهم از جمله: «اهتمام به خانواده»، «توجّه به معنویات»، «اخلاق و ادب مداری»، «خردورزی»، «هم اندیشی» و «مشارکت و همدلی» اشاره می گردد.