آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

نوشتار پيش رو كنكاشی است در عوامل فردی و اجتماعی بسط و قدر رزق مادی از دیدگاه آیات و روایات، كه در پنج فصل تدوين يافته است:در فصل اول به کلیات بحث اشاره شده است. در فصل دوم برای درک صحیح مفهوم واژه «رزق»، آراء و نظریات برخی از بزرگان علم لغت مورد تأمّل و دقت نظر قرار گرفته، سپس به انواع قرآنی رزق پرداخته شده است. در فصل سوم مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه «تقدیر» و ديدگاه‌های مختلف برخی از فرق کلامی همچون اشاعره، معتزله و شیعیان به اختصار بيان شده و در ادامه، تناسب تقدیر روزی با عدالت الهی که یکی از مهم‌ترین شبهات در زمینه مقدر بودن روزی به حساب می‌آید مورد بررسی قرار گرفته است؛ از آن‌جا که دسته‌ای از روایات تلاش و کوشش انسان را در دست‌یابی به روزی مقدر، مذموم و دسته‌ای دیگر آن را پسندیده اعلام می‌کنند، این دو دسته روایت به ظاهر متناقض مورد بررسی قرار گرفت و نتيجه آن شد که نظر اهل بیت در زمینه تلاش و کوشش در زندگی «حفظ اعتدال و میانه‌روی» است.به منظور از بین بردن این باور نادرست که «چون روزی افراد مقدر شده، هرگز قابل کاهش یا افزایش نمی‌باشد» شماری چند از عوامل که در این عرصه نقش آفرینی می‌کنند در دو فصل انتهایی آورده شده است: فصل چهارم با عنوان عوامل بسط رزق، به بررسی برخی عوامل افزایش رزق مادی در دو بخش کلی فردی و اجتماعی پرداخته است. افزایش رزق دارای اسباب و عواملی همچون کار و تلاش، عبادات، عوامل بهداشتی، حکومت و... است که در این فصل به چهل و شش عامل از آن اشاره شده است. فصل پنجم نیز با عنوان عوامل قبض رزق، به بررسی عوامل کاهش رزق مادی در دو بخش فردی و اجتماعی پرداخته است؛ عواملی مانند وجود رذائل اخلاقی، عوامل بهداشتی، تنبلی و... که حدود شصت عامل مورد بررسی قرار گرفته است.تحقيق حاضر با ارائه خلاصه وار يافته‌های خود در پايان نوشتار خاتمه می‌يابد.

مطالعه،بررسی و شناخت شرح حال پیامبران و آشنایی با رسالت آنان همواره ذهن و اندیشه ی پژوهندگان علوم دینی را به خود مشغول داشته است.نبوت و رسالت حضرت موسی(ع)و وقایعی را که وی با آن ها روبرو شده،در دو منبع دینی- تورات و قرآن - به صورتهای مختلف طرح شده که در عین تشابهاتشان،تفاوت های فروانی هم با یکدیگر دارند.در میان متون مقدس، قرآن آخرین و کامل ترین آن هاست و در آیات بسیاری از شخصیت و شرح حال حضرت موسی(ع)و سختی ها و ناگواریهای دوران رسالت و نبوت وی سخن به میان آورده و مقایسه با آن چه در متن کتاب تورات ذکر شده جامع تر،عمیق تر و دقیق تر است.نظر به اهمیت این موضوع،عنوان پژوهشی این پایان نامه سیمای حضرت موسی(ع)در قرآن و تورات است که به روش پژوهش تطبیقی در پنج فصل که هر کدام متمم و مکمل یکدیگرند تدوین و تنظیم شده است.برای این که تصویر نسبتاً روشن ودقیقی از قرآن و تورات ترسیم کنیم بعد از فصل اول که به کلیات اختصاص دارد در فصل دوم این رساله به بررسی ونقل نظرگاههای شبیه و مشترک این دو منبع دینی پرداخته و آیات قرآن و عبارت تورات در کنار یکدیگر آورده شده است.در فصل بعد آراء و اقوال متفاوت قرآن وتورات را در باب حضرت موسی(ع)مورد تجزیه وتحلیل مقایسه ای و تطبیقی قرار داده و مستندات خود را از قرآن و تورات ذکر کرده ایم.در فصل چهارم به شرح و بررسی اختلافات و افتراقات این دو متن پرداخته شده و موضوعات مهمی همچون مؤمن آل فرعون که در تورات از آن سخنی به میان نیامده و برعکس در قرآن بدان تصریح وتأکید شده مورد کندوکاو قرار گرفته است.در فصل پایانی به جمع بندی ونتیجه گیری از دریافت ها و برداشت های خود از قرآن و تورات پرداخته ایم که از بارزترین و برجسته ترین وجوه این نتیجه گیری توجه به مفاد و مضمون عبارت قرآنی «ربّ العالمین»است.این عبارت،شعار محوری و اصلی حضرت موسی(ع)در برابر فرعون وفرعونیان بوده است.در صورتی که تورات از ربّ ابراهیم، ربّ اسحاق و نیاکان آن ها سخن گفته که تعبیر قرآن ازلحاظ کلامی و اعتقادی جامع تر و رساتر است و با روح و پیام رسالت حضرت موسی(ع)انطباق و همخوانی عمیق معنایی دارد.

بهاءالله، اولین رهبر بهائیان، از منابع اسلامی برای اثبات عقائد خویش در کتاب‌های گوناگون به خصوص در کتاب ایقان استفاده کرده است. این تحقیق با تقسیم بندی موضوعی آن کتاب در سه فصل، به بررسی آیات و روایات استفاده شده در آن می‌پردازد. در ابتدای هر بخش تلاش شده تا ادّعاهای وی روشن شود. سپس پاسخ‌های نقضی به آن‌ها با استفاده از کتاب‌های تأیید شد? بهائی در صورت یافتن، مطرح شده‌اند. آنگاه اصل آیات و روایاتی اشاره شده، بررسی شده‌اند تا مشخص شود آیا نظر او همان چیزی است که از آن آیات و روایات فهمیده می‌شود، یا متفاوت با آن است؟در فصل اول این تحقیق، مباحث کلی، معرفی اجمالی رهبران بهائی، تاریخ پدید آمدن بهائیت و تغییرات آن تا امروز به صورت فشرده و توضیح برخی از مفاهیم مرتبط با برخورد ناصحیح با آیات و روایات مطرح شده است.در فصل دوم روش پیشنهادی بهاءالله برای شناخت معارف دین بررسی شده است. او از مردم خواسته تا از علما دوری کنند و تقلید نکنند و در نتیجه سخنان او را بپذیرند! روش پیشنهادی او این است که چشم و گوش را بسته و فقط سخنان او را گوش نمایند و قبول کنند. به این ترتیب او پیشنهاد می‌کند که از اصل باید صورت مسأله را پاک کرد و ایرادی به مطالب او وارد نکرد! البته درست است که در اصول دین نباید تقلید کرد، اما تقلید نکردن به معنی مراجعه نکردن به علما و نپرسیدن از آنان و تحقیق نکردن نیست. به روشنی می‌دانیم که این روش با روش عقلا و مبنای مصرح در قرآن و احادیث منافات دارد. به علاوه به چه دلیلی تقلید از او صحیح است و تقلید از دیگران نادرست است؟در فصل سوم توجیهات او نسبت به مسأل? خاتمیت و نبوت بررسی شده‌اند. مسأل? بسیار مهم در میان مسلمانان که تقریباً تمام آنان بر آن اتّفاق نظر دارند، مسأل? خاتمیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است. بهاءالله با استفاده از تفسیر به رأی، خاتمیت را توجیه کرده است و برای شناخت پیامبر دلایلی را ذکر می‌کند که علاوه بر اشکالات مبنایی، تناقضات مصداقی هم دارد و اگر آن‌ها را هم قبول کنیم، باز منطبق بر سید باب و خود او نمی‌تواند باشد. در فصل چهارم مسأل? توجیهات او در بار? قائمیت و امام دوازدهم شیعه بررسی شده است. در میان شیعیان اعتقاد به امام دوازدهم اعتقاد مهمی است. تمامی مذاهب اسلامی به وجود فردی از فرزندان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) که ظهور می‌کند و زمین را از عدل و داد پر می‌کند و ظلم و جور را از بین می‌برد، اعتقاد دارند. بهاءالله با استفاده از نقل ناکامل روایات، و تفسیر به رأی و جعل روایت، قائم اسلام را سید باب معرفی کرده است. علاوه بر آن که کار او برای نشان دادن نظر خویش ناشایست و ناصحیح است، خصوصیات سید باب با خصوصیات بیان شده برای موعود اسلام در روایات مختلف نیز منافات دارد.در فصل آخر نیز نتیجه گیری از فصول مختلف و هم‌چنین بررسی کتاب باک در رابطه با کتاب ایقان که در خلال فصل‌های گوناگون انجام شده، بیان شده است.

یکی از عوامل آرامش و رستگاری بشر، استحکام روابط بین آنهاست. تأثیر و نقش گفتگو به هنگام تقابل اندیشه ها و جایگزین کردن گفتگو به جای مخاصمه و ستیزه در وحدت و هماهنگی و در نهایت در هدایت و ضلالت اقشار مردم و اقوام مختلف آشکار است.باب گفتگو و استدلال در جهان آفرینش، پیش از خلقت آدمی آغاز شده و خداوند در باره آدم با فرشتگان هنگامی گفتگو می کند که خلقت او هنوز به پایان نرسیده بود. به دنبال اعلام خداوند در خصوص خلقت آدمی و جانشینی او بحث و گفتگو در بین فرشتگان آغاز می گردد و از خداوند حکمتِ خلق و جعلِ آدمی را جویا می شوند. از این منظر می توان گفت، محاوره و مشورت در خصوص خلق آدم فضیلتی است که در متن آفرینش بشر نهادینه شده است. گفتگو با اهل فرهنگها و تمدنهای دیگر، حتی با مخالفان عقیدتی و سیاسی و منحرفان، مورد تأکید آموزه های دینی و از شیوه های تبلیغی انبیاء و ائمه است و با توجه به این که سیره آن بزرگواران باید همواره الگوی عملی ما باشد، بررسی و تحلیل زوایای گوناگون سیره ایشان ضروری به نظر می رسد. هم چنین به جهت این که پرداختن به سیره تبلیغی و روشهای مختلف ایشان در راه رسیدن به هدف که همانا پاسداری از مرزهای مکتب و حفظ و نگهداری آن است، دارای اهمیت ویژه ای است.باز شدن باب گفتگو، مناظره و احتجاج، اختصاص به اسلام ندارد؛ بلکه پیش از آن نیز در میان ادیان دیگر رواج داشت؛ اما باظهور اسلام به جهت آگاه سازی مردم از حقایق، بیش از هر دینی به بحث و گفتگو اهمّیت داده است.پیامبر اکرم و جانشینان بر حق او نه تنها به گفتمان و مناظره با پیروان دیگر ادیان الهی توجه داشته؛ بلکه برای آگاهی و ارشاد ملحدان و مشرکان نیز اهمیت قائل بودند و باب محاوره و گفتگو را با آنها باز می کردند. تاریخ شیعه از رابطه فرهنگی و تشکیل گفتمانهای دینی و کلامی در محیطی کاملاً مسالمت آمیز حکایتهای بسیار دارد که این خود نشانگر این است که دین اسلام دین خشونت نیست؛ بلکه بر پایه گفتمان متقابل و پذیرش عقلانی است. در پژوهش حاضر شیوه های گفتار از خلال گفتگوهای موجود در قرآن و منابع روایی که کلام و تذکرات معصومیناست به صورت کاربردی استخراج شده است. تا ضمن بدست آوردن جواز گفتگو و مناظره در مکتب اسلام، الگویی دینی برای بر خورد با مخالفان حاصل گردد.با بکار گیری و استفاده از این الگوهای قرآنی و روایی در گفتمانها و مناظرات، می توان بستری مناسب برای روشنگری ،آموزش علوم، اصلاح نگرشها و هدایت به سوی نیکیها و پرهیز از بدیها و در نهایت به وحدت و همبستگی انسانها دست یافت.

محدودیت مجال ما را بر ان داشت تا به بررسی 30 فقره اغازین این حدیث شریف بسنده کرده و موضوع مورد بررسی را مورد مداقه بیشتر قرار دهیم .ترتیب بیان امیرالمونین در بیان این فقرات ما را از تعیین و ارزش گذاری فقرات و تعیین اهم و مهم جهت انجام پژوهش بازداشت لذا تنها 30فقره اغازین موردبررسی قرار گرفته .این تحقیق مشتمل بر سه فصل است در فصل اول اهمیت این موضوع و اهداف و پیشینه تحقیق و تاریخچه ای از موضوع بیان شده است . در فصل دوم از این پژوهش ضمن بیان بخشی از اهمیت فضائل ان حضرت متن کامل به همراه ترجمه حدیث سبعین را بیان کرده و و جهت تکمیل معرفی مصادر تحقیق کتبی که ذکری از این حدیث شریف را به میان اورده اند را معرفی کرده ایم . بررسی سند این روایت شریف پایان بخش این فصل میباشد . در فصل بعدی که به ترتیب تک تک فقرات مورد بررسی قرار گرفته در هربخش ابتدا بررسی های لغوی ان فقره مورد توجه قرار گرفتهو سپس به بررسی ریشه قرانی فضیلت نظری افکنده ایم . بررسی احادیث عامه و خاصه ذیل ایات شریفه و دلالت انها و بررسی سایر احادیث عامه و خاصه در رابطه با موضوع فقره و نهایتا نام تعدادی از بزرگان عامه که این فضیلت را در اثار مهم خویش ذکر کرده اند از جمله مراحل بعدی تحقیق در هر فقره است. در واقع با این تحقیق به دنبال ان هستیم تا نشان دهیم فضائل مختصه امیرالمومنین نه تنها ریشه قرانی داشته که در احادیث عامه نیز قابل رد یابی است و هیچ یک از این فضائل از نظر اهل سنت قابل خدشه نمیباشد .

زیارت اهل قبور یکی از سنّتهای اسلامی رایج از زمان پیامبراسلام (ص) تا کنون در میان مسلمین بوده و هست و این مطلب با بررسی روایات اسلامی فریقین(تشیّع و تسنّن)،که درآن از ابعاد مختلف به این موضوعپرداخته شده به دست می آید.مبانی قرآنی،عقلی و روایی زیارت اهل قبور،سیره مسلمین در زیارت اهل قبور، و اقوال دانشمندان اسلامی در این باب نشان دهنده مشروعیّت زیارت اهل قبور در اسلام است.با بررسی روایات اسلامی در موضوع زیارت اهل قبور،آثار و فوائد ارزشمندی در این باب دریافت می شود که مشروعیّت زیارت اهل قبور را قوی تر می کند.شبهات وارده بر زیارت قبور،که بر ویژگی برداشت سطحی و غیرعلمی از مفاهیم دینی و روایی اسلام قرارگرفته است، با براهین مستدلّ قرآنی و روایی رد می شود. از محورهای مهمّ زیارت اهل قبور،زیارت قبر نبیّ مکرّم اسلام(ص)و أئمّه معصومین علیهم السّلام است که بر مبانی قرآن، عقل،روایات اسلامی(سنّت و سیره اسلامی)و نیز آراء دانشمندان اسلامی در باب مشروعیّت زیارت قبر پیامبر اسلام(ص)قرار می گیرد. این روایات در کتب روایی شیعی، شامل زیارت قبور أئمّه معصومین‌ علیهم السّلام نیز می شود.

چکیده در فایل پی دی اف می باشد

پژوهش حاضر، به نقد و بررسی ماهیت نفس و روح از دیدگاه دو متکلم شیعه؛ شیخ مفید و فیاض لاهیجی، می-پردازد. نفس و روح، هر کدام از لحاظ لغوی معانی متعددی دارند، اما در اصطلاح و کاربرد آنها، بعنوان حقیقت انسان، هر دو متکلم، در آثارشان، بصورت مترادف بکار برده‌اند. هر دو به جوهر بودن نفس و حدوثش، قائلند و منکر تقدم نفس بر بدن هستند. شیخ مفید، در مواجهه با روایات تقدم نفس بر بدن، با اتخاذ موضعی عقل گرایانه، از یک متکلم سنتی فاصله گرفته و با استبعاد عقلی، ابتدا در صحت روایات تردید می‌کند و سپس همه آنها را مجاز و استعاره می‌داند. اما لاهیجی، به دلیل پایبندی به قواعد فلسفه مشاء، تقدم ارواح بر ابدان را، ناسازگار با آن قواعد دانسته و همه را تأویل می‌کند. در بحث ماهیت نفس، که مسأله اصلی این تحقیق است، شیخ مفید، حقیقت انسان، یعنی نفس و روح انسانی را، بدون حجم، مکان، ترکیب، حرکت، سکون، اجتماع و افتراق می‌داند و معتقد است علم، قدرت، حیات، اراده، کراهت، حب و بغض بر نفس، قابل حمل است. لاهیجی پس از اثبات وجود نفس، حقیقت نفس را جوهری مجرد در ذات می‌داند که از جهت تدبر و تصرف، به بدن تعلق دارد. هر دو متکلم برای ادعای خود (تجرد نفس) دلایل عقلی و نقلی اقامه کرده‌اند. از آثار مجرد دانستن نفس، بقای آن است؛ که لاهیجی با دلایل نقلی و عقلی معتقد به آن، و معاد جسمانی و روحانی است؛ اما شیخ مفید، به دلیل ضدیت با الفاظ قرآن، با فناناپذیری نفس ناطقه، مخالف است. روش گردآوری این رساله،کتابخانه‌ای است و روش پژوهش به صورت تحلیلی ـ توصیفی است.