آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

دانش کلام با سه وظیفه و رسالت مهمّ تبیین مفاهیم وگزاره‌‌های اعتقادی، پاسخ به شبهات و تأمین پیش‌‌نیاز دانش‌‌های دینی در طول تاریخ در پی تلاش متکلّمان به تحقّق پیوسته و در آثار کلامی متعدّد و متنوّعی عرضه شده و مانند دیگر دانش‌‌ها، گاه موانعی به شکل بالفعل یا بالقوه آن را تهدید کرده و یا عواملی زمینۀ رشد و ارتقای آن را فراهم آورده است. بدیهی است شناخت کاستی نشان از حیات مستمر و پایایی و تشخیص آسیب‌‌ها، مقدمۀ احیا، تکامل و پیشرفت است. با تشخیص کاستی‌‌ها می‌‌توان به تناسب، راهکارهای بایسته‌‌ای ارائه داد و با به‌‌کارگیری آن‌‌ها مسیر تکامل، رشد و ارتقای دانش را هموار کرد. آسیب‌‌ها و بایسته‌‌های دانش کلام را می‌‌توان در چند زاویۀ دانشی، روشی، متون و شرایط اجتماعی تحلیل و بررسی کرد. این نوشتار، با کاوش در کلام معاصر شیعۀ امامی، برخی آسیب‌‌ها و موانع را شناسایی کرده و به تناسب به ارائه برخی راهکارهای بایسته پرداخته است.

تجدید و احیای مدرسه قم معاصر، در آغاز سده چهاردهم هجری شمسی و شرائط پیش آمده در دهه بیستم این قرن، رشد و شکوفایی تفکر دینی در ایران وعراق به‌ویژه درحوزه علمیه قم را به دنبال داشت. عزیمت علامه طباطبایی در سال 1325شمسی به قم و تمحض در تدریس و تألیف آثار کلامی، فلسفی و معرفتی، حمایت همه جانبه مرجعیت معظم آیت الله بروجردی و حضور فضلای جوان دغدغه‌مند، سه عامل تاثیر گذار در این امر بود؛ به گونه‌ای که مدرسه قم توانست در مباحث کلامی، در کنار فقه و حتی بیش از آن، علاوه بر جهان تشیع، در جهان اهل سنت و جهان غرب نیز حضور فعال و کارآمدی داشته باشد. نقش آفرینی در توسعه و رهبری نهضت، مبارزه و پیروزی انقلاب اسلامی، و تأمین پشتوانه‌های فکری نظام اسلامی، از مهم‌ترین خدمات و حسنات این مدرسه است. این نوشتار با کاوش دراقدامات و خدمات و حسنات صورت گرفته، نقش آنان را در تحول دانش کلام و رشد و ارتقای دین‌پژوهی در جامعه بررسی و تحلیل کرده است و از یادآوری برخی کاستی‌ها و آسیب‌ها نیز فروگذار نکرده است.

کتاب پیش رو حاصل تلاش چند ساله ای است که با تشویق اساتید علم کلام به خصوص دانشگاه مذاهب اسلامی و دبیرخانه شورای نمایندگان ولی فقیه در مناطق قومی به مرحله بهره برداری رسیده و در آن مطالب و نکاتی پیرامون تاریخ و اندیشه های کلامی در مذاهب اسلامی بوده است نویسنده این کتاب بر تقریب مذاهب و وحدت بین مسلمانان تاکید فراوان دارد و احترام به عقاید دیگر مذاهب ، حفظ وحدت و پافشاری بر مشترکات فراوان بین مذاهب را از مهم ترین وظایف مسلمانان و به ویژه عمان و محصلان و محققان می داند . این کتاب در سه بخش : درآمد ، مذاهب اهل سنت و مذاهب شیعی تنظیم شده است . بخش اول به مباحث کلیات از جمله ضرورت ، آفات کاستی ها ، واژه شناسی ، موضوع ، غایت ، روش و اقسام کتابهای نگاشته شده در موضوع کتاب ، حديث افتراق ، ظهور و بروز اختلافات فکری و فهرستی از مهمترین فرق و مذاهب اسلامی پرداخته است . بخش دوم مذاهب اهل سنت را در پنج فصل معتزله ، خورج و اباضيه ، اهل حدیث ، اشعریه و ماتریدیه را بحث کرده است . در بخش سوم مذاهب شیعی ابتدا از تعریف لغوی و اصطلاحی شيعه و تشیع ، انشعابات و عوامل آن و مباحث مقدماتی دیگر بحث شده و در ادامه از سه مذهب رایج و موجود زیدیه ، اسماعیلیه و اثنا عشریه سخن گفته شده است . در تمام مباحث کتاب سعی شده است با استفاده از منابع اصلی و دست اول ، مباحث تاریخی و اعتقادی از جمله معرفی بنیانگذار ، تاریخ پیدایش ، ادوار ومراحل ، شخصیت ها ، انشعابات ، روش فکری و آراء واندیشه های هشت مذهب مذکور مورد بررسی قرار گیرد . چاپ اول این کتاب در ۳۰۷ صفحه به همت انتشارات سنت در سال ۱۳۹۵ منتشر و روانه بازار نشر شده است .