آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش، تحلیل تطبیقی بنیان‏های معرفت شناختی بر اساس دیدگاه‏های استاد مطهری و استاد جوادی آملی است. در این تحقیق از روش تطبیقی بردی، برای استخراج تفاوت‏ها و شباهت‏های موجود، بین بنیان‏های معرفت شناختی این دو متفکر استفاده گردیده است. یافته‏های تحقیق بیانگر آن است که هر دو اندیشمند در زمینه امکان معرفت دارای نظرات مشابه بوده، در خصوص معیار صدق معرفت، استاد مطهری، مطابقت با واقع و استاد جوادی‏آملی، مطابقت با نفس‏الامر را مطرح کرده اند. همچنین از نظر مطهری، منابع شناخت عبارتند از: طبیعت، عقل، قلب، تاریخ و فطرت اما از دیدگاه جوادی آملی، عبارتند از: حس، عقل، تهذیب، کتاب منیر و وحی. افزون بر این، ابزارهای معرفت از دیدگاه مطهری عبارتند از: حس، برهان و تزکیه نفس اما از دیدگاهجوادی آملی عبارتند از: حس، خیال، وهم، عقل و قلب. انواع معرفت از دیدگاه مطهری عبارت اند از: شناخت حصولی و حضوری، شناخت اجمالی و تفصیلی و غیره. اما انواع معرفت از منظر جوادی آملی عبارت‏اند از: علوم میزبان و علوم مهمان، علوم غیر قابل تحصیل و علوم قابل تحصیل. مراتب شناخت از منظر مطهری عبارت‏اند از: شناخت حسی، خیالی و عقلی. اما مراحل شناخت از نظر جوادی آملی عبارت‏اند از: مشاهده، فرض‏های مختلفی درباره اشیاء مشاهده شده، بازگشت مجدد به طبیعت و آزمون فرضیّه و بازگشت مجدد به ذهن.

هدف کلی پژوهش حاضر تبیین سیره تربیتی امام صادقj جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی می‌باشد. چراکه یکی از الزامات تحقق جامعه دینی، شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی از طریق ارائه و تبلیغ انواع سبک‌های زندگی مقبول و منطبق با آموزه‌های اسلامی است. سبک زندگی، نشان‌دهنده مجموعه جهت‌گیری‌های ارزشی، هنجا‌رها، خواسته‌ها، تمایلات و شیوه‌های رفتا‌ری جامعه است. روش مورد استفاده تحلیل محتوای کیفی است. این پژوهش حاکی از آن است که سیره تربیتی امام صادقj، نشانگر توجه ایشان به تمامی ابعاد و ساحت‌های تربیتی (اعتقادی، عبادی و اخلاقی؛ ساحت اجتماعی، سیاسی؛ ساحت زیستی و بدنی؛ ساحت اقتصادی و حرفه‌ای؛ ساحت زیبایی‌شناختی و هنری؛ ساحت علمی و فناورانه) بوده و به همین دلیل به‌عنوان اسوه حسنه، قول و فعل و تقریر ایشان می‌تواند الگوی مطلوبی برای شکل‌بخشی به سبک زندگی آحاد جامعه باشد. متناظر با پیشنهاد کاویانی و بهره‌گیری ایشان از دیدگاه آدلر برای ارائه الگویی تجویزی برای سبک زندگی اسلامی و متناظر با محور تنه درخت سبک زندگی، می‌توان با نظر به ابعاد مختلف ساحت‌های تربیتی مطرح گردیده، نوع نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران را برای شکل‌گیری سبک زندگی متربیان مبتنی بر سیره تربیتی امام تصویر نمود.

هدف پژوهش حاضر تبیین سیره تربیتی امام علی(ع) بر مبنای ساحت­های شش­گانه تربیتی سند تحول بنیادین جهت ارائه الگویی برای سبک زندگی اسلامی- ایرانی می­باشد؛ چراکه یکی از الزامات تحقق جامعه دینی، شکل­گیری سبک زندگی اسلامی از طریق ارائه و تبلیغ انواع سبک­های زندگی مقبول و منطبق با آموزه­های اسلامی است. سبک زندگی، یک روش زندگی، الگوی عمل، مجموعه عملکردها، روش سازماندهی زندگی، ترجیحات رفتاری و مادی و الگوی مصرف است. روش مورداستفاده پژوهش پیش­رو تحلیل محتوای کیفی است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که سیره تربیتی امام علی(ع) نشانگر توجه ایشان به تمامی ابعاد و ساحت­های تربیتی (اعتقادی، عبادی و اخلاقی- ساحت اجتماعی، سیاسی- ساحت زیستی و بدنی- ساحت اقتصادی و حرفه­ای- ساحت زیبایی­شناختی و هنری- ساحت علمی و فناورانه) بوده و به همین دلیل به­عنوان اسوۀ حسنه، قول و فعل و تقریر ایشان می­تواند الگوی مطلوبی برای شکل­بخشی به سبک زندگی آحاد جامعه باشد. متناظر با پیشنهاد کاویانی و بهره­گیری ایشان از دیدگاه آدلر برای ارائه الگویی تجویزی برای سبک زندگی اسلامی و متناظر با الگوی درخت سبک زندگی، می­توان با نظر به ابعاد مختلف ساحت­های تربیتی مطرح گردیده، نوع نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران و... را برای شکل­گیری سبک زندگی متربیان مبتنی بر سیرۀ تربیتی امام تصویر نمود.

با توجّه به نقش عواطف در تربیت انسان و به ویژه تأثیر انکار ناپذیر آن در امر آموزش و پرورش رسمی و عمومی، این پژوهش در پی آن است تا با بررسی و تحلیل جایگاه عاطفه در آموزه های دین و به ویژه در سیره نبیّ اسلام - که خود بزرگ مربّی انسان ها در طول تاریخ بوده است- دلالت های لازم این بحث را در عرصه عناصر برنامه درسی استخراج نماید و تدابیر لازم را در راستای ساماندهی تربیت عاطفی افراد جامعه ارائه دهد تا زمینه ای برای تقویت جایگاه عاطفه در نظام آموزشی فراهم گردد. این تحقیق از نوع توصیفی است،لذا جهت تبیین جایگاه عواطف در امر تربیت انسان از دیدگاه آموزه های دینی اسلام و سیره پیامبر (ص)، با انتخاب چند کلید واژه اصلی و مراجعه به متن آیات قرآن ، تلاش شده است تا با بهره گیری از تفاسیر قرآن، محتوی آیات دقیقاً با نظر به سوالات تحقیق مورد تحلیل قرار گیرد. همچنین با رجوع به کتب مرتبط با سیره نظری و عملی نبوی، مجموعه روایات مرتبط با موضوع عواطف در دو بعد مثبت و منفی و در سه سطح ذاتی، اجتماعی و عالی احصاء گردیده و با نظر به سوالات تحقیق با بهره گیری از روش تفسیر متن، تحلیل گفتار و رفتار شناسی جایگاه تبیین شده، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و دلالت های استنادات مذکور، به روش استنتاجی در عرصه عناصر برنامه درسی شامل اهداف، روش های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی استخراج گردیده است.

نگارندگان این جُستار، با تأکید بر اینکه قرائت رایج از حکمت متعالیه، روایت سفر نفس از خلق به حقّ است روایت نهائی را روایتی مطابق با سفر از حق به خلق معرفی می کنند. برای تدارک این روایت، به روش توصیفی - استنباطی، نشان داده می شود که روایت دوّم که در آثار خود ملاصدرا به صورت ضمنی وجود دارد، در اندیشه علامه حسن زاده در «معرفت نفس» با صراحت بیشتری دنبال می شود، به نحوی که می توان معرفت نفس علامه حسن زاده را تداوم و تکمیل قرائت متأخّر ملاصدرا از حکمت متعالیه دانست. تحلیلها و استنباطها از معرفت نفس علامه حسن زاده، نگارندگان را به پنج اصل فلسفی هدایت کرده که عبارتند از وحدت شخصی وجود، روحانیۀ السّوس بودن نفس، حرکت حبّی، انتشای ادراکات، اتّحاد اندکاکی؛ که به ترتیب جانشین اصول پیشین می شوند. مجموعه این اصول و روایت مبتنی بر آنها، ما را به تصویری از نفس انسانی می رساند که با تصویر اشتدادی کاملاً متفاوت است. «نظریه انکشاف» عهده دار تبیین این تصویر است. این مقاله در مقام تبیین مبانی فلسفی نظریه انکشاف ارائه می شود و پیگیری مدّعا و محتوای اصلی این نظریه، به عنوان نظریه ای در انسان شناسی فلسفی، و مؤلّفه های وجودی نفس در آن را به پژوهش های بعدی موکول می‌کند.

چکیده: با نظر به اهمیت جایگاه اخلاق در زندگی هر فرد و جامعه، این پژوهش بر آن است تا به تبیین سبک زندگی اخلاق مدار مبتنی بر دیدگاههای اخلاقی علّامه طباطبائی بپردازد.منظور از سبک زندگی اخلاق مدار، استخراج اصول تربیتی – اخلاقی و تعیین شاخص های اخلاقی در بعد فردی و اجتماعی بر اساس آرای علّامه طباطبائی میباشد، که این پژوهش در صدد پاسخگویی به سوالات زیر است.1- بر مبنای دیدگاه اخلاق علّامه طباطبائی شاخص های سبک زندگی اخلاق مدار در بعد فردی کدامند؟2- بر مبنای دیدگاه اخلاق علّامه طباطبائی شاخص های سبک زندگی اخلاق مدار در بعد اجتماعی کدامند؟3- بر مبنای دیدگاه اخلاق علّامه طباطبائی چه اصول تربیتی -اخلاقی را میتوان برای سبک زندگی اخلاق مدار استخراج کرد؟ برای این منظور ابتدا به آراء اندیشمندان و جامعه شناسان غربی و مسلمان سبک زندگی و سپس در مورد اخلاق در غرب و اندیشمندان مسلمان بویژه علّامه پرداخته شده است. آنگاه با استفاده از روش تحلیل و تکوین مفهوم و روش قیاس عملی برای پاسخگویی به سوالات مطرح شده، اقدام گردیده است. بدین ترتیب بر اساس مطالبی که در مبانی نظری تحقیق ذکر شد، در زمینه شاخص های سبک زندگی اخلاق مدار در بعد فردی و اجتماعی این موارد حاصل شد هر چند که این شاخصه ها کاملاً از یکدیگر منفک نمیباشند، شاخصه هایی در بعدباور و اعتقادات و شاخصه هایی در بعد عمل و کردار اخلاقی استخراج شده عبارتند از: گرایش به حیات طیبه و اخلاقی، گرایش به فطرت الهی، انجام دادن عمل صالح، شاخص برخوردار از تقوا اجتماعی، شاخصتکریم شخصیت دیگران در اجتماع، ابراز محبت در اجتماع برای همنوعان، شاخص امنیت و وحدت اجتماعی ، تأسی به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر در اجتماع، ... میباشند. به منظور استخراج شاخصه هایی برای سبک زندگی اخلاق مدارفردی و اجتماعی در بعد عمل و کردار اخلاقی به شکل وظایف بروز می نماید که عبارتند از؛ وظایف انسان را در ارتباط با خدا، خود و جامعه بررسی شد. سپس با استفاده از موارد ذکر شده در پاسخ سوال اول و دوم، به استخراج اصول تربیتی به منظور سبک زندگی اخلاق مدار پرداخته شد و در پایان نیز، پیشنهادهایی در راستای توجه به عملی نمودن سبک زندگی اخلاقی در عناصر تعلیم و تربیت ارائه گردید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل تطبیقی زندگی خوب به عنوان یکی از اهداف تعلیم وتربیت از دیدگاه طباطبایی و جورج هگل تدوین شده است. در راستای تحقق هدف پژوهش سوالاتی مبنی بر دیدگاه فلاسفه مسلمان وغرب (طباطبایی وجورج هگل ) در زمینه چیستی یک زندگی خوب (شامل ویژگی ها )؛ چرایی یک زندگی خوب (شامل اهداف)؛ چگونگی های کلی (اصول وروش های تربیتی حاکم بر زندگی خوب) با توجه به دیدگاه فلاسفه مسلمان و غرب(طباطبایی وجورج هگل) و شباهت‌ها و تفاوت های دیدگاه های طباطبایی و هگل در زمینه چیستی، چرایی و چگونگی زندگی خوب مورد بررسی قرارگرفته است. جهت پاسخ به سوال اول تا سوم از روش توصیفی و برای پاسخ به سوال چهارم جهت شناسایی شباهت ها و تفاوت دیدگاه ها از روش تحلیل تطبیقی برودی بهره گرفته شده است. داده های پژوهش حاکی از آن است که طباطبایی و هگل هر دو برای تعلیم و تربیت غایتی قائل بوده و مهمترین هدف آن را زندگی خوب دانسته اند . زندگی خوب طباطبایی در پرتو دیدار با خداوند و آگاهی از ذات مطلق او معنی می یابد و غایت هگلی با روش دیالکتیکی و در روندی تاریخی و سپس با آگاهی و آزادی روح معنی می‌یابد.کلید واژگان:زندگی خوب- طباطبایی-هگل

هدف اين پژوهش، تبيين ديدگاه زيبايي‌شناختي علامه طباطبايي در الميزان و دلالت‌هاي آن در تعيين اهداف تربيت زيبايي‌شناسانه بوده است. براي دستيابي به اين هدف، دو پرسش اساسي طرح گرديده است: 1. ديدگاه قرآني علامه طباطبايي در مورد زيبايي‌شناسي چيست؟ 2. بر مبناي نظرگاه ايشان، چه اهدافي را مي‌توان در تربيت زيبايي‌شناسانه استخراج کرد؟ براي استخراج يافته‌هاي تحقيق، از روش پژوهش تحليل مفهومي و روش استنتاجي بهره گرفته شده است. يافته‌هاي حاصل از اين پژوهش، بيان‌گر اين است که در متن آيات قرآني، زيبايي‌ها در سه محور محسوس، معقول و اخلاقي مورد تأکيد قرار گرفته‌اند. متناظر با گزاره‌هاي توصيفي و تجويزي مستخرج از آيات قرآني و ديدگاه‌هاي علامه، در ساحت تربيت زيبايي‌شناختي؛ اهداف ذيل قابل استنباط بوده است: غايتمندي زيبايي‌ها، دستيابي به جمال مطلق، فناپذيربودن زيبايي‌ها(محسوس)، نگرش ژرف‌نگرانه داشتن، زمينة امتحان الهي، دلبسته نبودن نسبت به زيبايي‌ها، عامل هدايت، زمينه‌ساز دستيابي به معرفت، استوار نمودن عهد الهي و زمينه‌ساز دستيابي به سعادت دنيوي و اخروي.