آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش شامل سه قسمت کلی به شرح زیر است:1-سنت ، دومین منبع اجتهاد.2-چگونگی انتشار حدیث اهل تسنن.3-صحیح مسلم

ابن­سینا از پیروان دیدگاه علّی در تبیین رابطه عمل و اندیشه معتقد است تمام رفتارهای اختیاری انسان پس از طی مراحل تصور، تصدیق به فایده، شوق و اراده محقق می­شود. وی علم ضروری در تحقق رفتار را اعم از علم حسی، خیالی یا عقلی می­داند. در برابر ویتگنشتاین متأخر با بهره­مندی از مفهوم بازی زبانی و جهان-تصویر، نقش باور در رفتار را انکار می­کند. وی با ذکر نمونه­های نقض نشان می­دهد رفتارهای انسان به شکل غریزی و فاقد مؤلفه شناختی است. او حتی باور را تابعی از عمل انسان به شمار می­آورد. تحلیل نمونه­های نقض ویتگنشتاین نشان می­دهد وی عنصر شناخت مورد ادعای فیلسوفان را با علم آگاهانه تمایز نداده و از عدم التفات بالفعل، فقدان مؤلفه شناختی را نتیجه گرفته است؛ همچنین وی به تفاوت مراتب علم توجه نکرده و نفی مرتبه­ای خاص از علم را به منزله نفی مطلق علم در عمل تصور کرده است. برخی مثال­های ویتگنشتاین با مبانی وی در بازی­های زبانی ناسازگار است

مسئلهٴ نحوه تعلق نفس به بدن یكی از مهمترین مباحث در علم النفس فلسفی است. طبق دیدگاه ابن سینا و غالب مشائیان، نفس جوهری عقلی است كه ارتباط با بدن بر آن عارض می شود. حقیقت نفس و اضافه آن به بدن دو حقیقت مستقل هستند. رابطه نفس و بدن مانند رابطه ناخدا و كشتی و بنا و ساختمان است كه دو حقیقت مستقل هسند كه با هم مرتبط شده اند و در عین حال میتوان هر یك را بدون دیگری فرض كرد. اما ملاصدرا برخلاف مشائیان معتقد است كه ارتباط و اضافه نفس به بدن ذاتی نفس بوده، قوام نفس متقوم به آن است، از اینرو، نمی توان نفسی فرض كرد كه تعلق به بدن نداشته باشد. ملاصدرا ضمن اقامه برهان بر مدعای خود نتایج این دیدگاه در علم النفس فلسفی خویش را بیان می كند. طبق نظر وی بدن حكم علت مادی برای نفس را داشته و نفس نیز شریك العله برای بدن است. «نظریه جسمانیت الحدوث»، «حركت جوهری اشتدادی نفس»، «تاثیر و تاثر نفس و بدن» و «تباین ذاتی عقل و نفس در تقسیم بندی جواهر» با این تلقی از رابطه نفس و بدن دفاع پذیر است. میتوان گفت این نگاه صدرالمتالهین به نحوه اضافه نفس به بدن همچون اصالت وجود در نظام هستی شناسی وی نقشی محوری دارد. هدف از این مقاله توضیح مبانی، نتایج و مقایسه دیدگاه دو مكتب مشائی و صدرایی در نحوه اضافه نفس به بدن است. در این تحقیق از روش اسنادی و تحلیلی استفاده شده است.

این جُستار در پی تبیین رابطهٔ نظر و عمل در اندیشهٔ علامه طباطبایی با هدف روشن‌شدن یکی از مهم‌ترین ارکان حکمت عملی؛ یعنی رابطهٔ نظر و عمل از منظر این حکیم نوصدرایی است که با روش توصیفی و تحلیلی، ضمن واکاوی آثار علامه طباطبایی، در مواردی که ایشان به‌صورت مستقل به این مسئله وارد نشده، آن را براساس مبانی وی بازسازی کرده است. حاصل آنکه: علم از منظر علامه طباطبایی مبدأ تمام رفتار‌های انسان است. علم و عمل، امور وجودی هستند و درنتیجه، شدت علم سبب شدت عمل می‌شود. بین نظر و عمل، تعاملی دوطرفه برقرار است. علامه با تأکید ویژه بر مفهوم التفات توانسته است عصمت معصومان و نیز تحقق ملکات اخلاقی را نیز با حقیقت علم مرتبط سازد. نوآوری‌های این جُستار عبارت‌اند از: سازمان‌دهی سخنان پراکندهٔ علامه در این بحث، اصطیاد چهار تقریر از فرایند تعامل نظر و عمل، ارائهٔ تقریری ابتکاری از تأثیر عمل بر نظر، تکمیل دیدگاه علامه با رویکرد وجودی و نیز دخالت‌دادن حقیقت اعتباریات، نمایان‌ساختن پیامد‌های این دیدگاه در علوم انسانی.

تفکر الهياتي علامه طباطبائي منظومه‌اي منسجم است که توانسته ميان اجزاي به‌ظاهر پراکنده ارتباط معنادار برقرار کند. وي نقطۀ مرکزي اين نظام را حقيقت توحيد مي‌داند؛ يعني توحيد در کنار ديگر حقايق الهياتي نيست؛ بلکه نقطۀ کانوني فهم دين به‌شمار مي‌رود. فهم اين منظومه نيازمند آشنايي با قواعدي است که حقيقت خزائن (آيۀ 21 سورۀ حجر) يکي از مهم‌ترين آنهاست. علامه اين مفهوم را با وجود جمعيِ حکمت متعاليه متناظر مي‌داند و با استفاده از اين مفهوم، نحوۀ پيدايش کثرات از وجود مطلق را توضيح مي‌دهد. همچنين با مرتبط ساختن ديگر بخش‌هاي کلامي با خزائن، ارتباط نظام‌وار ميان اجزاي دين و خزائن و در نتيجه با حقيقت توحيد را برقرار مي‌کند. وي معناي خلقت، عالم طينت و ميثاق، قضا و قدر، خلق و امر، علم فعلي و انفعالي، عليت و اعجاز، امر بين ‌الامرين، تأويل قرآن و... را با محوريت مفهوم خزائن تحليل کرده است. اين مقاله درصدد معرفي نقش مفهوم خزائن در شبکۀ معنايي الهيات از منظر علامه است و با روش اسنادي تحليلي سامان يافته است.

قلمرو اعتبار خبر واحد از مباحث مهم در معرفت‌شناسي ديني است. هرچند نتايج اين بحث در دانش‌هايي چون تفسير، تاريخ و کلام نيز کاربرد دارد، خاستگاه اصلي آن در علم اصول فقه است. نگرش رايج دانشمندان علم اصول آن است که خبر واحد، تنها در حوزه فقه معتبر است. علامه طباطبايي از مخالفان سرسخت اعتبار خبر واحد در تفسير و معارف غيرفقهي است و به اعتقاد او، خبر واحد تنها در محدوده احکام شرعي معتبر است. وي در مواضع مختلفي از آثار خويش به‌ويژه تفسير الميزان به اين مبنا پاي‌بند بوده، از خلال سخنان وي نیز می‌توان چهار دليل بر اين مدعا اصطياد کرد. او مفيد علم نبودنِ خبر واحد، اثر شرعي نداشتن خبر واحد در تفسير و معارف، محال بودن جعل حجيت در حوزه اخبار تکويني و کثرت اخبار جعلي را دلايلي بر اين مدعا ذکر کرده است. علامه اعتبار خبر واحد را در تفسير، منوط به موافقت محتواي اخبار با قرآن مي‌داند. در اين مقاله، هر يک از ادله علامه بررسي و نقد شده است. به نظر می‌رسد ادله اقامه‌شده از جانب ایشان، وافي به مقصود نيست.

علامه طباطبایی معتقد است گزارش قرآن از رخدادهای خلقت حضرت آدم(ع)، ساختار تکوینی نوع انسان را معین کرده است. لیکن این مدعا به طور تفصیلی در آثار علامه تبیین نشده است. مسأله اصلی این مقاله است که برای نخستین بار با تحلیل مفاهیمی چون تنزل، خزائن، نفخ روح، خلافت، تعلیم اسماء، سجده، سکونت در بهشت، خوردن از شجره و هبوط؛ نقش هر کدام را در ساحت وجودی نوع انسان تبیین و نظریه علامه را تکمیل کند. همچنین پس از تحلیل هر کدام از این حقایق، برخی از نتایج این نگاه در مبانی انسان‌شناختی علوم انسانی نیز معرفی می‌شود. دستاوردهای این تحقیق عبارتند از : حقایق بیان شده در جریان هبوط حضرت آدم (ع) دربردارنده معارف انسان‌شناسانه برای نوع انسان است.