آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

شهید صدر در مسئله حسن و قبح، به تبیین معناشناسی حسن و قبح، حسن و قبح در مقام ثبوت و اثبات، و تبیین سنخ قضایای حسن و قبح پرداخته، و برخی دیدگاه­های جدیدی ارائه نموده است. در اندیشه ایشان، تفسیر حسن و قبح به «مصلحت و مفسده»، «استحقاق ثواب و عقاب»، «استحقاق مدح و ذم» و «میل و غریزه» صحیح نیست، و معنای حسن و قبح، ضرورت اخلاقی‎ای است که در لوح واقع و با قطع نظر از دائره اعتباریّات، تحقق داشته و غیر از ضرورت تکوینی است. به باور ایشان، تفاوت حسن و قبح ذاتی و شرعی، تفاوت جوهری بوده و در کیفیت اسناد خلاصه نمی ­شود. ایشان به نقد برخی ادله عدلیّه برای اثبات حسن و قبح ذاتی و عقلی پرداخته و دو گزاره «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» را از قضایای ضروری به شرط محمول قلمداد می­نماید. به باور ایشان قضایای حسن و قبح، برهان ناپذیر بوده و جزء یقینیّات‌اند و استدلال محقّق اصفهانی بر مشهوری بودن آنها صحیح نیست. دیدگاه شهید صدر در کنار نقاط قوت، کاستی‌هایی نیز دارد که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.

پرونده ویژه‌ی این شماره با عنوان «زعیم خراسان» مربوط به آیت‌الله‌العظمی سید محمدهادی میلانی(ره) است. لازم به ذکر است که کنگره‌ی بزرگداشت این مرجع فقید شیعه چندی پیش با حضور برخی مراجع عظام تقلید و جمعی از اساتید و فضلای حوزه برگزار گردید. مباحثات متن کامل سخنرانی آیت‌‌الله‌العظمی سبحانی و آیت‌الله استادی را در کنگره‌ی مذکور منتشر کرده است. پرونده‌ی ویژه‌ی این شماره همچنین شامل مصاحبه‌ای است با آیت‌الله سیدفاضل میلانی (نواده آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی) که مروری است بر فعالیت‌های ۳۰‌ساله‌ی این عالم برجسته‌ی شیعه در انگلستان. مصاحبه با حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالفضل موسویان عضو هیئت علمی دانشگاه مفید درباره‌ی اندیشه و رفتار سیاسی آیت‌الله میلانی نیز از دیگر مطالب پرونده‌ی ویژه‌ی این شماره است. گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «استقلال حوزه علمیه و دولت جمهوری اسلامی ایران» مطلب دیگری است که در این شماره نسخه مکتوب مباحثات آمده است. این جلسه با حضور مؤلف محترم آقای دکتر عیسی‌نیا و بعضی اعضای تحریریه مباحثات در دفتر سایت برگزار گردیده است. برخی دیگر از مطالب‌ منتشر‌شده در این شماره عبارتند از: تأملات فقهی شیخ سیاست‌ورز؛ درباره‌ی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ پاپ مسیحی و فقهای شیعه؛ به‌مناسبت کریسمس؛ طلبگی؛ سبک زندگی متفاوت؛ مواجهه تمدنی حوزه علمیه با جریان‌های اهل سنت (گزارش نشست علمی «حوزه و بایسته‌های دیپلماسی مذهبی»)؛ پرانرژی و خستگی‌ناپذیر (گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین جمشیدی درباره‌ مرحوم‌ آیت‌الله شرعی)؛ در پایان خاطرنشان می‌شود که هرچند در این شماره مطلبی با عنوان «تأملات فقهی شیخ سیاست‌ورز» درباره‌ی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منتشر شده است؛ اما مباحثات به‌دلیل پرهیز از فضای پرحاشیه‌ی ایجادشده و نیز ادای دین شایسته به این فرزند انقلابی حوزه، در شماره آینده نسخه مکتوب خود به‌طور مبسوط به تحلیل شخصیت علمی و حوزوی رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت خواهد پرداخت.

المهدى(عج) به زبان عربى اثر سيد‌‎صدرالدين صدر (1299- 1373ق) مى‌باشد. اثر، مجموعه روايات و احاديث از منابع اهل سنّت در تبيين انديشه مهدويّت و اوصاف امام دوازدهم است. مؤلف در مقدّمه، سبب تألیف را اين گونه بيان مى‌كند: در جلسه‌اى كه بعضى از برادران فاضل و دانشمند شركت داشتند، گفتگو درباره انواع و اقسام حديث مطرح شد تا اين كه ذكر مهدى منتظر به ميان آمد. بعضى از حاضرين در جلسه در خصوص نظر اهل سنت در اين باره جويا شدند كه آيا از طريق ايشان احاديثى وارد شده كه با اخبار و احاديث شیعیان موافق باشد؟ و آيا علماء آنان كتابى در اين موضوع تألیف نموده‌اند؟ شركت كنندگان در جلسه تقاضا نمودند كه شمارساله‌اى در اين باره تهيه و تنظيم نمائيد و اثر حاضر را در اجابت از درخواست آن عزيزان به نگارش درآوردم. پايان نگارش اثر، 14 صفر 1358ق در آخر كتاب رقم خورده است. فطرت بشرى، از ستم و بيدادگرى بيزار و دوست دار عدالت، خواهان عدل و انتظار برقرارى آن را دارد. و چيزى را كه همه افراد بشر جوياى آن هستند، به طور يقين وجود پيدا خواهد كرد و روزى خواهد آمد كه بشر به اين خواسته فطرى خود برسد. حال اين سوال مطرح مى‌شود، شخصى كه مى‌خواهد بشر را به اين هدف عالى برساند و اين رهبر عدل جهانى بايستى داراى چه شرايط و ويژگى‌هايى باشد؟ و اين شخص چه كسى مى‌باشد؟ اين همان مهدى موعود در فرهنگ اسلامى مى‌باشد كه خداى بزرگ او را ذخيره نگه داشته تا روزى كه اراده‌اش تعلّق گيرد، حضور پيدا كند و خواسته فطرى بشر را جامه عمل بپوشاند. مؤلف در يك مقدّمه، هشت فصل و يك خاتمه و ساماندهى مناسبى كه بين اجزاء اثر به وجود آورده با بهره‌گيرى از آيات، مستندات تاريخى و بخشى از احاديث شريف و روايات از رسول اكرم اسلام، اهل‌بيت گرامى ايشان(ع)، ياران و پيروان آن حضرت كه از طريق اهل سنّت نقل شده، هم چنين آثار و نقل قول‌هايى از علماى ايشان درباره امام عصر(عج) كوشيده تا سيماى امام زمان(عج) را از هنگام ولادت تا زمان غيبت كبرا و تا زمان ظهور به تصوير بكشاند. مؤلف در ابتدا با نظر اجمالى به منابع غير شيعى، مسئله مهدى(ع) را از مسائلى مى‌داند كه احاديث متواتر درباره آن وجود دارد. وى با مرورى بر آيات ناظر بر موضوع، به نقل روايات مربوط به نسب، پدران و نياكان امام زمان(ع)، داستان ازدواج امام حسن عسکری(ع) با نرجس خاتون و تولد امام زمان(ع) مى‌پردازد. در ادامه از صفات ظاهرى و اخلاقى، مقام و منزلت و طول عمر، اخبار وارده در غيبت، فلسفه غيبت و چگونگى بهره‌گيرى از امام(ع) سخن گفته مى‌شود. مؤلف در علل غيبت امام(ع)، دلايلى را از جمله تاديب و مجازات مسلمانان، آزاد بودن در دعوت و استقلال در كار، كامل نمودن نفوس و اصلاح آن و امتحان و آزمايش مردم ذكر مى‌كند. در ادامه، غيبت‌هاى مشابه غيبت امام عصر(عج) را از انبياى پيشين آورده است.در پايان ضمن بررسى سندى احاديث و اخبار مربوط به نشانه‌هاى آسمانى آخرالزمان و عصر ظهور، مسائل و بحران‌هاى اجتماعى و قيام‌هاى قبل از ظهور امام(ع)، روايات صحيح را انتخاب و برخى علائم قيام امام عصر(عج) را ذكر نموده است. در فصول پايانى، ظهور حضرت مهدى(ع) با طرح مباحث مربوط به آن چون انتظار، محل و چگونگى ظهور، ياران، سيره، اعمال اصلاحى، فتوحات و مدّت حكومت آن حضرت ادامه مى‌يابد. در خاتمه، مؤلف ليستى از كتب و منابعى كه در تألیف از منابع اهل سنّت سودجسته، براى اطلاع خوانندگان ارائه مى‌دهد.

«المهدى (عج)» به زبان عربى اثر سيد صدرالدين صدر (1299- 1373ق) مى ‏باشد. اثر، مجموعه روايات و احاديث از منابع اهل سنّت در تبيين انديشه مهدويّت و اوصاف امام دوازدهم است. مولف در ابتدا با نظر اجمالى به منابع غير شيعى، مسئله مهدى (ع) را از مسائلى مى ‏داند كه احاديث متواتر درباره آن وجود دارد. وى با مرورى بر آيات ناظر بر موضوع، به نقل روايات مربوط به نسب، پدران و نياكان امام زمان (ع)، داستان ازدواج امام حسن عسگرى (ع) با نرجس خاتون و تولد امام زمان (ع) مى‏ پردازد. در ادامه از صفات ظاهرى و اخلاقى، مقام و منزلت و طول عمر، اخبار وارده در غيبت، فلسفه غيبت و چگونگى بهره ‏گيرى از امام (ع) سخن گفته مى ‏شود. مولف در علل غيبت امام (ع)، دلايلى را از جمله تاديب و مجازات مسلمانان، آزاد بودن در دعوت و استقلال در كار، كامل نمودن نفوس و اصلاح آن و امتحان و آزمايش مردم ذكر مى‏ كند. در ادامه، غيبت‏ هاى مشابه غيبت امام عصر (عج) را از انبياى پيشين آورده است. در پايان ضمن بررسى سندى احاديث و اخبار مربوط به نشانه ‏هاى آسمانى آخر زمان و عصر ظهور، مسائل و بحران‏ هاى اجتماعى و قيام‏ هاى قبل از ظهور امام (ع)، روايات صحيح را انتخاب و برخى علائم قيام امام عصر (عج) را ذكر نموده است. در فصول پايانى، ظهور حضرت مهدى (ع) با طرح مباحث مربوط به آن چون انتظار، محل و چگونگى ظهور، ياران، سيره، اعمال اصلاحى، فتوحات و مدّت حكومت آن حضرت ادامه مى‏ يابد. در خاتمه، مولف ليستى از كتب و منابعى كه در تاليف از منابع اهل سنّت سود جسته، براى اطلاع خوانندگان ارائه مى‏ دهد.

سید موسی صدر، در روز 14 خرداد سال 1307 هجری شمسی، در شهر قم به دنیا آمد. پدر او سید صدرالدین صدر، جانشین شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود و مادرش صفیه طباطبایی قمی فرزند حاج آقا سید حسین طباطبایی قمی بود. او درس های ابتدایی را در دبستان حیات قم گذراند و پس از آن وارد دبیرستان سنایی شهر قم شد و هم زمان با دوره دبیرستان، به تحصیل علوم اسلامی در حوزه علمیه قم مشغول شد.