آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع پایان نامه شرح لغات غریب نهج البلاغه «بخش نامه های حضرت علی (ع ) به معاویه » است که در حدخود کار نو و بدیعی می باشد و کمتر کسی به سبک تحقیق و شیوه نگارش این رساله همت گماشته است ، مبنای تحقیق در آن نسبت به قاموسهای دیگر که بعضاً بر شرح لغات نهج البلاغه نگاشته شده است از کیفیت ممتازی برخوردار است ، استخراج لغات از مصادر و نابع معتبر و موثق اتخاذ گردیده است که در جهت مقایسه با قاموسهای دیگر به نوبه خود از اعتبار خاصی برخوردار است حدود 800 منبع و مآخذ مورد استفاده قرار گرفته که بعضی ازآنها عبارتند از «لسان العرب ، صحاح جوهری ، تاج العروس ، تهذیب اللغة ، جمهرة اللغه ، فقه اللغه ، خزانة الادب ،جمهرة الرسائل اعرب ، قاموس المحیط ، غریب القرآن و غریب الحدیث ، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه ، المعجم المفهرس لالفاظ قران الکریم ، مفردات الفاظ القران ، متنهی الارب فی لغة العرب ، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید،... ابن میثم بحرانی ، ... علامه خویی ، ... محمد عبده ، دکتر صبحی صالح و ....» معانی لغات مورد بحث به زبان عربی و فارسی و اختلاف نسخ نهج البلاغه های مختلف و هم چنین مراد امام علی (ع ) از معانی لغت به طوری که با متن نامه تطبیق دارد توضیح داده شده است . ذکر استعمال لغات در خطبه ها،نامه ها و کلمات قصار نهج البلاغه و هم چنین استعمال آنها در قرا کریم ، حدیث ، مثل ، شعر و اشاره به معنای حقیقی و مجازی لغت از ویژگیهای خاص این پژوهش است که حدود 1000 مورد کاربرد لغت در موارد مذکور باتوضیح کامل آمده است . ترجمه نامه های مورد بحث با ذکر نکات ظریف تاریخی و شرح اشعاری که در بعضی ازآنها به چشم می خورد به طرز شیوا و زیبائی بیان گردیده است . نقد و بررسی شرحهای فارسی و عربی نهج البلاغه با تحقیق در اسناد و مدارک نامه ها از امیتازات دیگر این رساله است . بطور کلی عناوین و مطالب آن چنین خلاصه می شود: پیشگفتار، شرح حال سید رضی (ره ) مؤلف نهج البلاغه ، نگاهی به نهج البلاغه ، نظر دانشمندان در باره نهج البلاغه ، شخصیت ادبی و علمی امام علی (ع )، محتوی نهج البلاغه ، جمع آوری نهج البلاغه ، عمده ترین شرحهای آن ، توضیح پیرامون علم «غریب » سبک و سیاق لغت نامه های عربی ، سب نگارش رساله و شرح لغات 17 نامه با تحلیل نحوی آخرین نامه از نامه های علی (ع ) به معاویه . مجموع مطالب در 3 بخش و اصل موضوع که شرح لغات می باشد در 382 صفحه تدوین گردیده است . با این حال اگر مجموعه ای دارای هزاران صفحه نگاشته شود نمی تواند بزرگی و عظمت حضرت علی (ع ) و رویدادهای دوران او را توضیح دهد. تفکرات واندیشه های آن مرد گفتار و کردار که میان خود و پروردگارش انجام داده و آنها را نه گوشی شنیده و نه چشمی دیده است خیلی بیش از آن است که با دست و زبان و قلم بروز کرده و در تاریخ ثبت شده است ، در حقیقت موضوع پایان نامه منتخب از کتابی است که پس از سخن خدا و پیامبر (ص ) عالی ترین «نمونه ادبیات عرب » و غنی ترین منبعی است که می تواند به زبان عربی ارج نهد، آنکه بخواهد عربی بنویسد و عربی سخن گوید گفته های وی به جمال آراسته و از واژه های نابجا پیراسته ، باید گفتار امیر کلام و فرمانروای سخن علی (ع ) را بنگرد تا ملکه بلاغت در گفته یا نوشته او پدید گردد، چنانچه گویندگان و مترسلان عرب می کوشیدند تا آن سخنان را از بر کنند و معانی آن لفظها را در قالب لفظهای دیگر بریزند، لذا با اطمینان خاطر می توان گفت از هیچ گفته ای به اندازه گفتار علی (ع )نمی توان بهره برد و هیچ زیور ارزنده ای مانند آن نمی توان یافت تا آرایش گفته ها و نوشته گردد، زیرا که او آبشخورفصاحت و ریشه و زادگاه بلاغت است و بی جهت نیست که به خاطر عظمت و جلال و شهرت در وصفش گفته اند:« از سخن خالق فروتر و از سخن مخلوق فراتر است

فرایند و چگونگی قدرت گیری بنی امیه از مباحث مهم و اساسی در تاریخ اسلام است. آنان از همان آغاز پذیرش اسلام که پس از حدود دو دهه مخالفت و ستیز با اسلام و بنی هاشم صورت گرفت، در پی آن بودند تا به هر طریق ممکن، سروری پیشین خود را بازیابند؛ اما ورود معیارهای جدید به عرصه اندیشه عرب مسلمان و پیدایی ارزش ها، برای مدتی برآمدن چنین آرزویی را محقق نمی ساخت. شکل گیری جریان سقیفه در پی رحلت پیامبر(ص) که منجر به حضور عناصری از امویان در بدنه حکومت شد، به تدریج زمینه ساز قدرت یابی ایشان گردید. خلیفه دوم با دمیدن روح بلندپروازی در معاویه که حکومت شامات را در اختیار او گذاشته بود، امویان را در کسب قدرت، جدی تر کرد. با روی کار آمدن عثمان که خود از بنی امیه بود، آنان هم کلید بیت المال را و هم شمشیر سلطان را در دست گرفته و از هرحیث خود را تقویت کردند. آنان به ستیز با خلافت امام علی(ع) پرداخته و انواع مشکلات را برای آن حضرت به وجود آوردند و سرانجام با وادار کردن امام حسن(ع) به صلح، به آرزوی دیرینه خود رسیده و حکومت جهان اسلام را از آن خود کردند و بدین گونه خلافت از خاندان نبوت به خاندان بنی امیه انتقال یافت. این مقاله در پی بررسی این زمینه ها است.فرضیه اصلی پژوهش برای علت یابی دست یابی امویان به قدرت، جریان سقیفه، حضور طولانی مدت معاویه در شام و سست عنصری عراقیان است.

شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار پذیرفتار و فرمانبردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بی‌تدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است. بنابراین این سوال پیش می‌آید که شخصیت واقعی او در مقام یک حاکم به چه شکل بوده است. برای دستیابی به پاسخ این سوال گزارشهای تاریخی منابع اولیه با یکدیگر مقایسه شده که با بررسی آنها می‌توان چنین استنباط کرد که معاویه فردی حیله‌گر بوده که مردمان را با فریبکاری به اطاعت کورکورانه خود کشانده و آنان را از سعادت و اصلاح دور کرده است. بویژه که با مقایسه عملکرد وی با شروط مدیریتی ـ که از نهج البلاغه گرفته شده است ـ می‌توان به این نتیجه رسید که او هیچ یک از شروط لازم برای مدیریت را نداشته و در واقع شایسته حکومت بر مردم نبوده است.

در جنگ جمل بنى‏امیّه در کنار ام المؤمنین عایشه، طلحة بن عبیداللَّه و زبیر بن عوام رو در روى سپاه خلیفه‏ى وقت، على‏علیه السلام ایستادند. گرچه در منابع تاریخى و روایى تصریح شده است که عایشه، طلحه و زبیر در شورش بر ضد عثمان نقش مهمى ایفاء کردند، ولى کمتر کسى درصدد برآمده است تا نحوه‏ى پیوستن بنى‏امیّه به اصحاب جمل را بررسى نماید. این پژوهش بر آن است که چگونگى در کنار هم قرار گرفتن بنى‏امیّه و اصحاب جمل را تبیین کند.