آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: ریشه های حیاتی روشنگری اروپایی مجموعه ای از مقالات است که به تأثیر ابن طفیل، فیلسوف عرب قرن دوازدهم از اسپانیا، بر متفکران بزرگ اروپایی می پردازد. اگر ادوارد سعید از تأثیر حی بن یقظان بر اروپا در قرون هفدهم و هجدهم می دانست، شاید در کتاب شرق شناسی خود به نتایج متفاوتی می رسید.

چکیده در قالب پی دی اف می باشد

در میان فیلسوفان دین درباره وجودداشتن یا نداشتن هسته مشترک در تجربه‌های دینی دو دیدگاه مطرح است: ذات‎گرایی و ساخت‌گرایی. ذات‎گرایان بر وجود یک یا چند هسته مشترک در همه تجربه‎های دینی بشر تأکید دارند. در مقابل، ساخت‌گرایان معتقدند هیچ‌گونه تجربه خالصی وجود ندارد و همه انواع تجربه‌های دینی از طریق فرایند پیچیده نظام باورها یا ساختار مفهومی شکل می‌گیرند. از سوی دیگر، در میان فیلسوفان اسلامی، تقریباً از زمان ابن‎سینا به بعد نوعی سنّت «حیّ‎بن یقظان‎نویسی» رواج داشته است که بر اساس تقریر ابن‌طفیل از آن، اگر بنا به فرض، نوزاد انسانی از همان آغاز در جزیره‎ای قرار گرفته، به‎تنهایی و به دور از انسان‌های دیگر رشد کند، قادر خواهد بود به‌تدریج با توجه به سرشت الهی‌‎ و نیز تجربه‎‎ها و مکاشفه‌های درونی‎اش، اندیشه‌های توحیدی را در خود بپروراند و انسانی موحّد گردد. در این مقاله، ضمن تبیین دو دیدگاه ذات‌گرایی و ساخت‌گرایی، نخست این ادعا مطرح شده است که داستان «حیّ‎بن یقظان» با رویکردی ذات‌گرایانه خلق شده است. آن‌گاه در ادامه با اشاره به ‌بن‌مایه‌های ذات‌گرایی در این داستان، به نقّادی آن از منظر ساخت‌گرایی در تجربۀ دینی پرداخته‌ایم.

حاضر به «روش‌شناسى اندیشه سیاسى در فلسفه غربِ تمدن اسلامى» اختصاص دارد. فلسفه غرب تمدن اسلامى به اندیشه‌هاى فلسفى در آرا و آثارِ فیلسوفانى چون ابن طفیل، ابن باجه و ابن رشد اطلاق مى‌شود. اینان برخلاف متفکران شرق تمدن اسلامى، مانند ابن‌سینا، روش‌شناسى ویژه‌اى در حوزه دانش سیاسى داشتند. بنیادى شرعى براى عقل در حوزه سیاست قائل بودند و در عین حال احکام شرعى سیاست یا سیاست شرعى را به اعتبار یافته‌هاى عقل برهانى، حمایت و نقد مى‌کردند. از این حیث نوعى روش‌شناسى معطوف به «روش تأویل» در فلسفه غرب اسلامى شکل گرفت، که امروزه به هرمنوتیک اسلامى یا هرمنوتیک ابن رشد معروف است. مقاله حاضر به توضیح روش شناختى این نظریه و نتایج آن در حوزه دانش سیاسى پرداخته است.