آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم سنتی معنا در عصر ما به‌واسطه انفجار در حوزه‌های دانش و تکنولوژی و متعاقب آن هجرت خدایان جایگاه و اعتبار خویش را از دست داده است. مارتین هایدگر از جمله اندیشمندان معاصری است که معنای زندگی را در تفکر مدرن و در غیاب خدایان مابعدالطبیعی مورد بررسی قرار داده است. او در دوره نخست فکری خود تلاش کرده است تا با نفی هر نوع رهیافت غایت‌انگارانه و با تکیه بر مفهوم وجودشناسی بنیادین خود معنایی برای زندگی جعل کند. از این‌رو غرض از تحلیل پدیدارشناسی هرمنوتیکی دازاین در این جستار، وصول به‌ درک معنای زندگی اصیل، که همان رسالت اصلی فلسفه هایدگر متقدم است می‌باشد. محور نظام فکری هایدگر و وجودشناسی بنیادین او، مسئله انسان به‌مثابه دازاین است. هایدگر شناخت حقیقت وجود را تنها از طریق دازاین امکان‌پذیر می‌داند. چراکه به‌زعم او انسان تنها افقی است که وجود در آن خود را متجلی می‌سازد. ازاین‌رو هایدگر برای جستجوی معنای زندگی، از ساختارهای بنیادین با یکدیگر مرتبط نحوه وجودِ دازاین، همچون در -جهان- بودن، پروا و درنهایت از مرگ‌آگاهی به روش هرمنوتیکی رازگشایی می‌کند. او نتیجه می‌گیرد که دازاین می‌تواند با مرگ‌آگاهی و رهایی از تسلط داسمن، با انتخاب‌های آزادانه به‌ یک زندگی اصیل و متعاقب آن معنادار دست پیدا کند. اما او اراده و خواست انسان را تنها راه‌حل نمی‌داند. و بر این اعتقاد است که ما همواره باید منظرِ گشایشی باشیم که خود هستی آن ‌را برای ما فراهم می‌سازد.

از نظر هایدگر تاریخ فلسفه غرب با اینکه با پرسش از معنای وجود به­عنوان رسالت متافیزیک شروع می­شود، اما توسط فیلسوفی چون افلاطون تحریف می‌شود و تاریخ فراموشی هستی از همان آغاز شروع می‌شود. به­نظر هایدگر بحران علوم اروپایی و مرگِ معنا، که ناشی از نیهیلیسم هستی‌شناختی است، از دوگانه‌انگاری‌های متافیزیکی، که به­خاطر غفلت از مفهوم هستی و مستتر شدن این بنیادی‌ترین امر در طول قرن­ها فلسفه­ورزی صورت گرفته است، سرچشمه می‌گیرد. هایدگر بر آن است که با واکاوی پدیدارشناسانه هرمنوتیکی دازاین به­عنوان موطن اصلی‌ای، که نخستین و بنیادی‌ترین مساله فلسفه، یعنی «چیستی هستی» در آن بالیدن گرفته است، راهی نو برای فلسفه‌ورزی، پیش­روی اندیشمندان عصر برای رهایی از این «کویر بزرگ که هر روز وسعت می‌گیرد» (قول معروف نیچه که هایدگر در کتاب متافیزیک چیست؟ آنرا واکاوی کرده است) قرار می­دهد. این پژوهش سعی برآن دارد که شاخصه‌ها و اهداف پدیدارشناسی هرمنوتیکی هایدگر را در نقد فلسفه‌های پیشین و در راستای هستی‌شناسی بنیادین، که طرحی است برای فهم هستی، بررسی کند.

رابطهٔ هایدگر با ناسیونال‌سوسیالیسم پیچیده و گاه متناقض بوده است. پوگلر در این کتاب بدون آنکه سعی کند این ارتباط را تطهیر کند، ضمن بررسی جهت‌گیری سیاسی هایدگر، به زوایای کمتردیده‌شدهٔ وی اشاره می‌کند. برای مثال، اعتقاد اصلی بسیاری از متفکران حامی نازیسم، به‌ویژه هایدگر، این بود که «اساساً انقلاب باید از دانشگاه نشئت بگیرد». بنابراین، روند آلمانی‌شدن دانشگاه‌ها برای تربیت استادان موردِ تأیید رژیم نازیسم، به‌ویژه تحت ریاست هایدگر، یکی از محورهای اصلی بخش یکم کتاب حاضر است.اما آیا مشارکت هایدگر مسئله‌ای درون‌کشوری است و به خودِ کشور آلمان مربوط می‌شود؟ آیا می‌توانیم ادعا کنیم که «ما» ی ایرانی نیز از مشارکت در جنبه‌های سیاست یا حتی ادبیات متأثیر شده‌ایم؟ بخش دوم کتابِ پیشارو، تلاش دارد کلیدی برای فهم این روابط از طریق یکی از خوانشگران مهم تفکر هایدگر در ایران – سید احمد فردید – پیدا کند.

«معنای سیاسی هستی‌شناسی فلسفی مارتین هایدگر» از پیر بوردیو، یک سفر فکری متقاعدکننده است که از دریچه یکی از مرموزترین متفکران قرن بیستم، مارتین هایدگر، به تعامل پیچیده بین فلسفه و سیاست می‌پردازد. در این اثر تأمل‌برانگیز، بوردیو، جامعه‌شناس و فیلسوف مشهورفرانسوی‌، پیچیدگی‌های تعامل سیاسی هایدگر را بررسی می‌کند و پیامدهای عمیق هستی‌شناسی او را بر چشم‌انداز اجتماعی-سیاسی آشکار می‌کند. این کتاب، کاوش عمیقی از تقاطع بین فلسفه و ایدئولوژی سیاسی است‌ که در چارچوب فلسفی هایدگر تجسم‌یافته است. بوردیو با استادی، ایده‌های تاثیرگذار هایدگر را کالبدشکافی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه از قلمرو متافیزیک انتزاعی فراتر ‌می‌روند تا درک ما از قدرت، اقتدار و ساختارهای اجتماعی را شکل دهند. یکی از موضوعاتی که بوردیو در این کتاب به خوبی آشکار کرد، بررسی انتخاب‌های سیاسی هایدگر و همخوانی آنها با اعتقادات فلسفی اوست. این کتاب فراتر از متون فلسفی است و درگیری هایدگر با حزب نازی را در طول دهه‌ی 1930 روشن می‌کند. بوردیو با پیچیدگی‌های اخلاقی، وفاداری‌های سیاسی هایدگر درگیر می‌شود و خوانندگان را تشویق می‌کند تا با رابطه ناراحت‌کننده بین کار فکری و پیامدهای دنیای واقعی روبه‌رو شوند. کتاب فوق، به‌عنوان یک بررسی انتقادی از رابطه‌ی بین قدرت‌فکری و نفوذ‌سیاسی عمل می‌کند. بوردیو خوانندگان را تشویق می‌کند تا در مورد مسئولیت‌های رهبری فکری تأمل کنند و توجه را به پیامدهای بالقوه‌ی ایده‌های فلسفی هنگامی که به کنش سیاسی ترجمه می‌شوند، جلب کند. همچنین بوردیو خوانندگان را دعوت می‌کند تا با مفاهیم گسترده‌تر فلسفه‌ی هایدگر در زمینه‌ی گفتمان‌ سیاسی معاصر، دست‌و‌پنجه نرم کنند. تحلیل بوردیو فراتر از نقد تاریخی است و نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های هایدگر همچنان در بحث‌های مربوط به قدرت، هویت و نقش روشنفکران در شکل‌دهی به روایت‌های اجتماعی بازتاب می‌یابد. علاوه‌بر این، کاوش بوردیو از هستی‌شناسی سیاسی هایدگر به‌عنوان یک داستان هشداردهنده عمل می‌کند و خوانندگان را ترغیب می‌کند که نسبت‌به ابعاد اخلاقی کارفکری هوشیار باقی بمانند. این کتاب با رویارویی با جنبه‌های تاریک‌تر میراث هایدگر، خوانندگان را به چالش می‌کشد تا مسئولیت‌های اخلاقی همراه با نفوذ فکری را به‌طور انتقادی ارزیابی کنند. در خاتمه، «معنای سیاسی هستی‌شناسی فلسفی مارتین هایدگر» پیر بوردیو یک سیر فکری است که خوانندگان را به تلاقی پیچیده‌ی فلسفه و سیاست دعوت می‌کند. این تحلیل ظریف و قابل تاملی از هستی‌شناسی هایدگر ارائه می‌کند و ابعاد پنهانی را آشکار می‌کند که فراتر از محدوده‌های فلسفه دانشگاهی است. نثر جذاب بوردیو، همراه با بینش عمیق او، این کتاب را به کاوشی فریبنده در مورد مفاهیم اخلاقی و سیاسی نهفته در میراث فکری متفکران تأثیرگذار تبدیل می‌کند. چه از علاقه‌مندان به فلسفه، چه دانشجوی نظریه سیاسی، یا صرفا در مورد پیوند ایده‌ها و قدرت کنجکاو باشید، این کتاب نوید سفری روشنفکرانه را می‌دهد که شما را مشتاق می‌کند تا رشته‌های پیچیده‌ی هستی‌شناسی سیاسی هایدگر را باز کند.